ἕλκος: Difference between revisions

{{DGE

|dgtxt=-εος, τό<br /><b class="num">• Morfología:</b> [gen. contr. -ους]<br /><b class="num">1</b> [[herida]], [[llaga]], [[úlcera]]<br /><b class="num">a)</b> gener. [[ἕλκος]] δ' ἰητὴρ ἐπιμάσσεται un médico palpará la herida</i>, <i>Il</i>.4.190, cf. 217, 5.361, ἕ. ἄκεσσαι <i>Il</i>.16.523, cf. E.<i>Tr</i>.1232, <i>AP</i> 6.330 (Aeschin.), <i>A.Thom.A</i> 67, ἀπὸ δ' ἕλκεος ἀργαλέοιο [[αἷμα]] μέλαν κελάρυζε <i>Il</i>.11.812, ἕλκεα ῥῆξαν Pi.<i>N</i>.8.29, μαχόμενοι [[ἕλκος]] ἔλαβον Lys.3.43, ὁ ἵππος ... ἂν ἕλκη ποιοίη X.<i>Eq</i>.5.1, οὐδὲ ... ἕλκε' ἀπαλθήσεσθον, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός ni siquiera cicatrizarán las heridas que el rayo (de Zeus) les haga</i>, <i>Il</i>.8.405, πατάξαι σε κύριος ἐν ἕλκει πονηρῷ ἐπὶ τὰ γόνατα como castigo divino, [[LXX]] <i>De</i>.28.35, cf. <i>Apoc</i>.16.2, 11, φύλλα ἐφ' ἕλκει καταδεδεμένα Aen.Tact.31.6, περὶ τὸν τράχηλον ἢ τὴν ὑπήνην ἕ. Artem.1.34, τὸ δ' ἐμπαθὲς ἐν ἀρχῇ ... μὴ φοβηθῆς ὡς [[ἕλκος]] ref. la primera experiencia sexual femenina, Plu.2.769e, de heridas por mordedura de anim. ἕλκεϊ ... ὕδρου ref. la de Filoctetes <i>Il</i>.2.723, cf. Pi.<i>P</i>.1.52, Arist.<i>HA</i> 630^a8, Gal.1.73;<br /><b class="num">b)</b> esp. medic. ἐν τοῖς ἕλκεσι φαγέδαινα κάκιστον νόσημα Democr.B 281, τὸ σῶμα ... φλυκταίναις μικραῖς καὶ ἕλκεσιν ἐξηνθηκός Th.2.49, ἐφύετο δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ἑλκέων πολλὰ καὶ ἐν αἰδοίοισιν Hp.<i>Epid</i>.3.7, cf. <i>Epid</i>.2.1.11, <i>Art</i>.68, τὸ ἐν τῷ πνεύμονι [[ἕλκος]] Gal.17(1).948, cf. Aët.8.75, τὰ κατὰ τοὺς νεφροὺς Gal.8.4, τῶν ἐν τοῖς ἄρθροις ἑλκῶν Orib.44.4.28, τοῦ ἥπατος, [[ἔνθα]] τῶν ἑλκέων ἐστὶ ἡ ῥίζα Aret.<i>CD</i> 1.13.5, ἕλκη ξηρά Thphr.<i>HP</i> 9.11.2, cf. Plb.1.81.5, ἕλκη ... κακοήθη Gal.7.727, cf. medic. en <i>PSI XXI Congr</i>.3.2.11, Erot.<i>Fr</i>.47, dif. de τραῦμα Gal.4.770, junto a otras lesiones corporales ἕ. μὲν γὰρ ἐν σαρκώδει μορίῳ, κάταγμα δ' ἐν ὀστῷ, σπάσμα δ' ἐν νεύρῳ Gal.10.232<br /><b class="num">•</b>Περὶ ἑλκῶν tít. de una obra de Hipócrates, Erot.9.12, Gal.10.274.<br /><b class="num">2</b> [[rasguño]], [[señal]] en la piel, como la de una herida τὸν παῖδα ... γυμνὸν ἢν κνίσω τοῦτον οὐκ [[ἕλκος]] ἔξει; al niño desnudo ¿no le quedaría una señal, si le diera un pellizco?</i> en una pintura, Herod.4.60, hecho con la uña, Phot.s.u. ὄνυχος.<br /><b class="num">3</b> usos fig. [[herida]], en el sent. de [[desgracia]], [[dolor]] [[profundo]] deriv. de un [[suceso]] [[desgraciado]] [[αἱματόεις|αἱματόεν]] δ' [[ἕλκος]] ἀναστένομεν ref. los parios ahogados, Archil.7.8, ζητῶμεν δ' ἕλκει φάρμακα φυομένῳ Thgn.1134, ἐνέπαξαν ἕ. ὀδυναρὸν ἑᾷ πρόσθε καρδίᾳ infligieron una herida dolorosa en su propio corazón</i> Pi.<i>P</i>.2.91, cf. A.<i>A</i>.640, τί γὰρ γένοιτ' ἂν ἕ. μεῖζον ἢ φίλος κακός; S.<i>Ant</i>.652, aplicado a la agricultura, Pl.<i>Ax</i>.368c, καὶ γίγνεται ἕ. ἐφ' ἕλκει y sobreviene desgracia trás desgracia</i> Lib.<i>Ep</i>.1063.6<br /><b class="num">•</b>[[llaga]] c. gen. adnom. τὸν φθόνον ἕ. εἶναι ἀληθείας Ps.Democr.B 302<br /><b class="num">•</b>colect. [[plaga]] τοῦτ' ἤδη πάσῃ πόλει ἔρχεται ἕ. ἄφυκτον Sol.3.17<br /><b class="num">•</b>ref. al amor [[herida]], [[mal de amor]] ἔχθιστον ἔχων ὑποκάρδιον ἕ. Theoc.11.15, τὰ πρὸς τὸ ἕ. [[αὐτοῦ]] διελέγετο Pall.<i>H.Laus</i>.26.5<br /><b class="num">•</b>en juego de palabras, intercambiando [[ἕλκος]] con σύριγξ ‘[[herida]]’, ‘[[fístula]]’, ‘[[siringe]]’ y ‘Siringe (la amada de Pan)’ ὃς μοίσᾳ λιγὺ πᾶξεν ... ἕ., [[ἄγαλμα]] πόθοιο πυρισμαράγου el que a la Musa hizo aguda herida, monumento al deseo crepitante</i> Theoc.<i>Syr</i>.8, cf. Eust.968.51.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>elkos</i> c. aspiración analóg., cf. lat. <i>[[ulcus]]</i>, ai. <i>árśas</i> ‘[[hemorroide]]’.

}}

{{ls

|lstext='''ἕλκος''': -εος, τό, (ἴδε [[ἕλκω]])· [[ὠτειλή]], [[πληγή]], [[τραῦμα]], Ἰλ. Δ. 190 κ. ἀλλ. ([[οὐδαμοῦ]] ἐν Ὀδ.), Πίνδ. καὶ Ἀττ. 2) [[τραῦμα]] μετὰ φλεγμονῆς, ἕλκει μοχθίζοντα κακῷ ὀλοόφρονους ὕδρου, βασανιζόμενον ἐκ κακοῦ τραύματος ὑπὸ ὀλεθρίου ὄφεως, Ἰλ. Β. 723· ἐπὶ ἑλκῶν προξενουμένων ἐκ λοιμικῆς νόσου, Θουκ. 2. 49, πρβλ. Ξεν. Ἱππ. 5, 1, κτλ. ΙΙ. μεταφ., [[πληγή]], [[καταστροφή]], [[ταῦτα]]’ ἤδη πάσῃ πόλει ἔρχεται [[ἕλκος]] ἄφυκτον Ἐλεγεῖα Σόλωνος παρὰ Δημ. 422. 13, Αἰσχύλ. Ἀγ. 640, Σοφ. Ἀντ. 652, κ. ἀλλ.· ὑποκάρδιον ἕλκ. θεόκρ. 11. 15.

}}

{{Autenrieth