Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

ὕδωρ: Difference between revisions

From LSJ

ὕδωρ (view source)

Revision as of 18:35, 2 October 2022

No change in size ,  2 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1"
m (Text replacement - "m’" to "m'")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
Line 9: Line 9:
|Beta Code=u(/dwr
|Beta Code=u(/dwr
|Definition=[ῠ, v. fin.], τό, gen. [[ὕδατος]]: an Ep. dat. [[ὕδει]] in Hes.Op.61, Thgn.961; later nom.<br><span class="bld">A</span> ὕδος Call.Fr.475; Boeot. [[οὕδωρ]] prob. in IG7.3169 (Orchom.):—[[water]], of any kind, but in Hom. rarely of seawater without an [[epithet]], ἄνεμός τε καὶ ὕ. Od.3.300, 7.277; but ἁλμυρὸν ὕδωρ 9.227, al., cf. Th.4.26; of [[river]]s, ὕδωρ Αἰσήποιο, ὕδωρ Στυγός, Il.2.825, 8.369, al.; so in Lyr. and Trag., ὕ, Ἀσώπιον Pi.N. 3.3; ὕδωρ τὸ Νείλου A.Supp.561 (lyr.): freq. in plural (but only once in Hom., [[ὕδατ]]' ἀενάοντα Od.13.109), [[Καφίσια ὕδατα]] = the [[waters]] of [[Cephisus]], Pi.O.14.1; ῥυτῶν ὑδάτων S.OC1599; ὕδασιν τοίς Ἀχελῴου Id.Fr.271 (anap.): [[spring water]], [[drinking water]], οἶνον ἔμισγον καὶ ὕδωρ Od.1.110; ἀφυσσάμεθ' ὕδωρ 9.85; ὕδατα καὶ . . δῖτοι Pl.R.404a; πότιμον ὕδωρ X.HG3.2.19; ὕδωρ [[πίνων]] = a [[water]]-[[drinker]], D.6.30, cf. 19.46, Ar.Eq.349; ὕδωρ δὲ πίνων οὐδὲν ἂν τέκοι σοφόν Cratin.199, cf. Aristopho 10.3, Bato 2.9, al.: [[ὕδωρ κατὰ χειρός]] [[water]] for washing the hands, v. [[χείρ]]; φέρτε χερσὶν ὕ. Il.9.171; ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν 3.270, Od.1.146, al.; λοέσσας ὕδατι λευκῷ Il.23.282:—on [[γῆ]]ν καὶ ὕδωρ [[αἰτεῖν]] and [[διδόναι]], v. [[γῆ]] 1.2b:—a [[curse]] was invoked upon those who refused [[fire]] (i.e. the right to [[borrow]] [[burning]] embers) or [[water]] or to [[direct]] a [[traveller]] on his way, Diph.62, cf. X.Oec.2.15:—[[proverb|prov.]], [[ὅρκους ἐγὼ γυναικὸς εἰς ὕδωρ γράφω]] = the [[oath]]s of a [[woman]] I [[inscribe]] on [[water]], I [[write]] a [[woman]]'s [[oath]]s in [[water]] S.Fr.811, cf. Men.Mon.25; ἐν ὕδατι γράφειν Pl.Phdr.276c; ὅταν τὸ ὕδωρ πνίγῃ, τί δεῖ [[ἐπιπίνειν]]; if [[water]] [[choke]]s, what more can be done ? of a [[desperate]] [[cas]]e, Arist.EN1146a35, cf. [[ἐπιρροφέω]] ''1''.<br><span class="bld">2</span> [[rainwater]], [[rain]], ὅτε λαβρότατον χέει ὕδωρ [[Ζεύς]] = [[when]] [[Zeus]] [[pour]]s down [[rain]] most [[violently]], Il.16.385; ὗσαι ὕδατι λαβροτάτῳ Hdt.1.87; ἐγίνετο ὕδωρ ἄπλετον Id.8.12; πολύ Th.6.70, D.59.99; ὕδωρ ἐπιγενόμενον πολύ X.HG1.6.28; τὸ ὕδωρ τὸ γενόμενον τῆς νυκτός Th.2.5, cf. Hdt.8.13: more definitely, ὕδωρ ἐζ οὐρανοῦ X.An. 4.2.2, Aristid.Or.50(26).35 (but [[ἐζ οὐρανοῦ]] is a gloss in Th.2.77): pl., ὕδατα ὄμβρια Pi.O.11(10).2; τὰ Διὸς ὕδατα, or τὰ παρὰ τοῦ Διὸς ὕδατα Pl.Lg.761a, 761b; τὸ ἐκ Διὸς ὕδωρ Thphr.HP2.6.5; [[καινὸν ἀεὶ τὸν Δία ὕειν ὕδωρ]], [[ὕδωρ τὸν θεὸν ποιῆσαι]], Ar.Nu.1280, V.261 (lyr.), cf. Thphr.Char.3.4: abs., ἐὰν πλείω ποιῇ ὕδωρ Id.CP1.19.3: [[κεραύνια ὕδατα]] = [[thunder]]-[[shower]]s, Plu.2.664f; ὕδατα πολλά, συνεχέα [[μαλθακῶς]] Hp.Epid.1.1.<br><span class="bld">3</span> for ἐν ὕδατι [[βρέχεσθαι]], Hdt.3.104, v. [[βρέχω]].<br><span class="bld">4</span> in the [[law]]-[[court]]s, τὸ [[ὕδωρ]] was the [[water]] of the [[water clock]] ([[κλεψύδρα]]), and hence [[the time it took in running out]], ἂν ἐγχωρῇ τὸ ὕδωρ D.44.45; οὐχ ἱκανόν μοι τὸὕ. Id.45.47; [[ἐν τῷ ἐμῷ ὕδωρ]], [[ἐπὶ τοῦ ἐμοῦ ὕδωρ]], [[in the time allowed me]], Id.18.139, 57.61; [[οὐκ ἐνδέχεται πρὸς ταὐτὸ ὕδωρ εἰπεῖν]] = one cannot [[say]] (all) in one [[speech]], Id.27.12; τὸ ὕδωρ ἀναλῶσαι Din.2.6; πρὸς ὕδωρ σμικρὸν διδάξαι Pl.Tht.201b; ἐν μικρῷ μέρει τοῦ παντὸς ὕ. D.29.9; [[ἐπίλαβε τὸ ὕδωρ]] = [[stop]] the [[water]] (which was done while the speech was interrupted by the calling of evidence and reading of documents), Id.45.8; ἐγχεῖται τὸ μὲν πρῶτον ὕδωρ τῷ κατηγόρῳ... τὸ δὲ δεύτερον ὕδωρ τῷ φεύγοντι Aeschin.3.197; [[ἀποδιδόναι]], [[παραδιδόναι]] τινὶ τὸ ὕδωρ, to [[give]] him the [[turn]] of [[speaking]], Id.1.162, Din.1.114.<br><span class="bld">5</span> generally, [[liquid]], ὕδατος εἴδη τὰ τοιάδε· [[οἶνος]], [[οὖρον]], [[ὀρός]] Arist.Mete.382b13, cf. Hp.Cord.12.<br><span class="bld">II</span> part of the constellation Aquarius, Arat.399.<br><span class="bld">2</span> a name for the winter solstice, Paul.Al.A.4.<br><span class="bld">III</span> [[Ὕδατα]], [[τά]], as the name of [[place]]s with [[hot]] or [[mineral]] [[waters]], [[Ὕδατα Σέζτια]], Lat. [[Aquae Sextiae]], [[Ὕδατα Νεαπολιτανά]], [[Aquae Neapolitanae]] or [[Aquae Calidae Neapolitanorum]] etc., Ptol.Geog.2.10.8, 3.3.7, etc. [ῠ by nature, ὕδωρ Il. 18.347, al. (usu. with [[ὕδωρ]] when not at end of line), ὕδατος 16.229, al., ὕδατι Od.12.363, al., ὕδατ' 13.109, and so always in Att. (exc. sometimes in dactylic verse, Ar.Ra.1339); Hom. freq. has [[ὕδωρ]] (always at end of line exc. in phrase [[Στυγὸς ὕδωρ]] Il.15.37), also ὕδατος Il. 21.300,312, Od.5.475, ὕδατι Il.23.282, Od.22.439; later Ep. admits [[ὕδωρ]] more freely, A.R.4.601, so that we find ῡ in the second half of the foot in h.Cer.381, Batr.97, A.R.4.290, etc.; also in Alc.Supp.11.8.] (Cf. Skt. udán-, gen. udn-ás '[[water]]', OE. woeter, O Norse vatn; I.-E. u(e)d- with suffix r alternating with n (ὕδ-ṇ-τος): cogn. with Skt. u-ná-t-ti (root ud-), 3pl. u-n-d-ánti '[[moisten]]', cf. Lat. [[unda]].)  
|Definition=[ῠ, v. fin.], τό, gen. [[ὕδατος]]: an Ep. dat. [[ὕδει]] in Hes.Op.61, Thgn.961; later nom.<br><span class="bld">A</span> ὕδος Call.Fr.475; Boeot. [[οὕδωρ]] prob. in IG7.3169 (Orchom.):—[[water]], of any kind, but in Hom. rarely of seawater without an [[epithet]], ἄνεμός τε καὶ ὕ. Od.3.300, 7.277; but ἁλμυρὸν ὕδωρ 9.227, al., cf. Th.4.26; of [[river]]s, ὕδωρ Αἰσήποιο, ὕδωρ Στυγός, Il.2.825, 8.369, al.; so in Lyr. and Trag., ὕ, Ἀσώπιον Pi.N. 3.3; ὕδωρ τὸ Νείλου A.Supp.561 (lyr.): freq. in plural (but only once in Hom., [[ὕδατ]]' ἀενάοντα Od.13.109), [[Καφίσια ὕδατα]] = the [[waters]] of [[Cephisus]], Pi.O.14.1; ῥυτῶν ὑδάτων S.OC1599; ὕδασιν τοίς Ἀχελῴου Id.Fr.271 (anap.): [[spring water]], [[drinking water]], οἶνον ἔμισγον καὶ ὕδωρ Od.1.110; ἀφυσσάμεθ' ὕδωρ 9.85; ὕδατα καὶ . . δῖτοι Pl.R.404a; πότιμον ὕδωρ X.HG3.2.19; ὕδωρ [[πίνων]] = a [[water]]-[[drinker]], D.6.30, cf. 19.46, Ar.Eq.349; ὕδωρ δὲ πίνων οὐδὲν ἂν τέκοι σοφόν Cratin.199, cf. Aristopho 10.3, Bato 2.9, al.: [[ὕδωρ κατὰ χειρός]] [[water]] for washing the hands, v. [[χείρ]]; φέρτε χερσὶν ὕ. Il.9.171; ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν 3.270, Od.1.146, al.; λοέσσας ὕδατι λευκῷ Il.23.282:—on [[γῆ]]ν καὶ ὕδωρ [[αἰτεῖν]] and [[διδόναι]], v. [[γῆ]] 1.2b:—a [[curse]] was invoked upon those who refused [[fire]] (i.e. the right to [[borrow]] [[burning]] embers) or [[water]] or to [[direct]] a [[traveller]] on his way, Diph.62, cf. X.Oec.2.15:—[[proverb|prov.]], [[ὅρκους ἐγὼ γυναικὸς εἰς ὕδωρ γράφω]] = the [[oath]]s of a [[woman]] I [[inscribe]] on [[water]], I [[write]] a [[woman]]'s [[oath]]s in [[water]] S.Fr.811, cf. Men.Mon.25; ἐν ὕδατι γράφειν Pl.Phdr.276c; ὅταν τὸ ὕδωρ πνίγῃ, τί δεῖ [[ἐπιπίνειν]]; if [[water]] [[choke]]s, what more can be done ? of a [[desperate]] [[cas]]e, Arist.EN1146a35, cf. [[ἐπιρροφέω]] ''1''.<br><span class="bld">2</span> [[rainwater]], [[rain]], ὅτε λαβρότατον χέει ὕδωρ [[Ζεύς]] = [[when]] [[Zeus]] [[pour]]s down [[rain]] most [[violently]], Il.16.385; ὗσαι ὕδατι λαβροτάτῳ Hdt.1.87; ἐγίνετο ὕδωρ ἄπλετον Id.8.12; πολύ Th.6.70, D.59.99; ὕδωρ ἐπιγενόμενον πολύ X.HG1.6.28; τὸ ὕδωρ τὸ γενόμενον τῆς νυκτός Th.2.5, cf. Hdt.8.13: more definitely, ὕδωρ ἐζ οὐρανοῦ X.An. 4.2.2, Aristid.Or.50(26).35 (but [[ἐζ οὐρανοῦ]] is a gloss in Th.2.77): pl., ὕδατα ὄμβρια Pi.O.11(10).2; τὰ Διὸς ὕδατα, or τὰ παρὰ τοῦ Διὸς ὕδατα Pl.Lg.761a, 761b; τὸ ἐκ Διὸς ὕδωρ Thphr.HP2.6.5; [[καινὸν ἀεὶ τὸν Δία ὕειν ὕδωρ]], [[ὕδωρ τὸν θεὸν ποιῆσαι]], Ar.Nu.1280, V.261 (lyr.), cf. Thphr.Char.3.4: abs., ἐὰν πλείω ποιῇ ὕδωρ Id.CP1.19.3: [[κεραύνια ὕδατα]] = [[thunder]]-[[shower]]s, Plu.2.664f; ὕδατα πολλά, συνεχέα [[μαλθακῶς]] Hp.Epid.1.1.<br><span class="bld">3</span> for ἐν ὕδατι [[βρέχεσθαι]], Hdt.3.104, v. [[βρέχω]].<br><span class="bld">4</span> in the [[law]]-[[court]]s, τὸ [[ὕδωρ]] was the [[water]] of the [[water clock]] ([[κλεψύδρα]]), and hence [[the time it took in running out]], ἂν ἐγχωρῇ τὸ ὕδωρ D.44.45; οὐχ ἱκανόν μοι τὸὕ. Id.45.47; [[ἐν τῷ ἐμῷ ὕδωρ]], [[ἐπὶ τοῦ ἐμοῦ ὕδωρ]], [[in the time allowed me]], Id.18.139, 57.61; [[οὐκ ἐνδέχεται πρὸς ταὐτὸ ὕδωρ εἰπεῖν]] = one cannot [[say]] (all) in one [[speech]], Id.27.12; τὸ ὕδωρ ἀναλῶσαι Din.2.6; πρὸς ὕδωρ σμικρὸν διδάξαι Pl.Tht.201b; ἐν μικρῷ μέρει τοῦ παντὸς ὕ. D.29.9; [[ἐπίλαβε τὸ ὕδωρ]] = [[stop]] the [[water]] (which was done while the speech was interrupted by the calling of evidence and reading of documents), Id.45.8; ἐγχεῖται τὸ μὲν πρῶτον ὕδωρ τῷ κατηγόρῳ... τὸ δὲ δεύτερον ὕδωρ τῷ φεύγοντι Aeschin.3.197; [[ἀποδιδόναι]], [[παραδιδόναι]] τινὶ τὸ ὕδωρ, to [[give]] him the [[turn]] of [[speaking]], Id.1.162, Din.1.114.<br><span class="bld">5</span> generally, [[liquid]], ὕδατος εἴδη τὰ τοιάδε· [[οἶνος]], [[οὖρον]], [[ὀρός]] Arist.Mete.382b13, cf. Hp.Cord.12.<br><span class="bld">II</span> part of the constellation Aquarius, Arat.399.<br><span class="bld">2</span> a name for the winter solstice, Paul.Al.A.4.<br><span class="bld">III</span> [[Ὕδατα]], [[τά]], as the name of [[place]]s with [[hot]] or [[mineral]] [[waters]], [[Ὕδατα Σέζτια]], Lat. [[Aquae Sextiae]], [[Ὕδατα Νεαπολιτανά]], [[Aquae Neapolitanae]] or [[Aquae Calidae Neapolitanorum]] etc., Ptol.Geog.2.10.8, 3.3.7, etc. [ῠ by nature, ὕδωρ Il. 18.347, al. (usu. with [[ὕδωρ]] when not at end of line), ὕδατος 16.229, al., ὕδατι Od.12.363, al., ὕδατ' 13.109, and so always in Att. (exc. sometimes in dactylic verse, Ar.Ra.1339); Hom. freq. has [[ὕδωρ]] (always at end of line exc. in phrase [[Στυγὸς ὕδωρ]] Il.15.37), also ὕδατος Il. 21.300,312, Od.5.475, ὕδατι Il.23.282, Od.22.439; later Ep. admits [[ὕδωρ]] more freely, A.R.4.601, so that we find ῡ in the second half of the foot in h.Cer.381, Batr.97, A.R.4.290, etc.; also in Alc.Supp.11.8.] (Cf. Skt. udán-, gen. udn-ás '[[water]]', OE. woeter, O Norse vatn; I.-E. u(e)d- with suffix r alternating with n (ὕδ-ṇ-τος): cogn. with Skt. u-ná-t-ti (root ud-), 3pl. u-n-d-ánti '[[moisten]]', cf. Lat. [[unda]].)  
}}
{{bailly
|btext=ὕδατος (τό) :<br />eau :<br /><b>I.</b> <i>en gén.</i><br /><b>II.</b> <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> eau de mer;<br /><b>2</b> eau de fleuve, de rivière;<br /><b>3</b> eau de source;<br /><b>4</b> eau potable ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> [[ὕδωρ]] πίνειν boire de l'eau, <i>càd</i> être insipide <i>ou</i> inerte, être incapables de grandes pensées, de grands sentiments, <i>etc.</i><br /><b>5</b> eau pour se laver;<br /><b>6</b> eau pour se baigner;<br /><b>7</b> eau, comme élément, <i>p. opp. à</i> [[γῆ]] : γῆν καὶ [[ὕδωρ]] αἰτεῖν HDT demander la terre et l'eau, en signe de domination ; γῆν καὶ [[ὕδωρ]] διδόναι HDT donner la terre et l'eau, <i>càd</i> se soumettre ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> καθ’ ὕδατος γράφειν LUC écrire sur l'eau, <i>càd</i> faire de vains efforts, se donner une peine inutile;<br /><b>8</b> eau de pluie;<br /><b>9</b> eau de la clepsydre (v. [[κλεψύδρα]]) : [[ἐν]] [[τῷ]] ἐμῷ ὕδατι DÉM pendant l'écoulement de mon eau, <i>càd</i> pendant le temps qui m'était mesuré par la clepsydre ; ἀποδιδόναι τινὶ τὸ [[ὕδωρ]] DÉM donner la parole à qqn ; ὑπὲρ τὸ ἐγχεόμενον [[ὕδωρ]] au delà de l'eau versée, <i>càd</i> du temps accordé;<br /><b>10</b> sueur : [[ἐν]] ὕδατι βρέχεσθαι HDT être mouillé, inondé de sueur.<br />'''Étymologie:''' R. Ὑδ, mouiller ; cf. <i>lat.</i> unda, <i>skr.</i> udnás, <i>hitt.</i> wadar, <i>got.</i> wato &gt; wazzar &gt; Wasser, water.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ὕδωρ''': [ῠ, ἴδε ἐν τέλ], τό, γεν. ὕδατος, ὡς τὸ σκώρ, σκατός· Ἐπικ. δοτ. ὕδει παρ’ Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 61, Θέογν. 955, ἐξ οὗ παρὰ Καλλιμ. ἐν Ἀποσπ. 466 καὶ ἐν τοῖς Ὀρφ. Ἀργ. 113 ἐσχηματίσθη ὀνομ. [[ὕδος]]· Βοιωτ. [[οὔδωρ]]· (ἴδε ἐν τέλ.)· - «νερὸν» οἱονδήποτε, ἀλλὰ παρ’ Ὁμήρῳ σπανίως ἐπὶ τοῦ θαλασσίου ὕδατος, τὰς [[πέντε]] [[νέας]]... Αἰγύπτῳ ἐπέλασσε φέρων ἄνεμός τε καὶ [[ὕδωρ]] Ὀδ. Γ. 300· καὶ μετ’ ἐπιθ., ἐπιπλεῖν ἁλμυρὸν [[ὕδωρ]] Ι. 227, πρβλ. Θουκ. 4. 26· - ἐπὶ ποταμίου ὕδατος, [[ὕδωρ]] Αἰσήποιο, Στυγὸς Ἰλ. Β. 825., Θ. 369, κ. ἀλλ.· οὕτω καὶ παρὰ Πινδ. καὶ τοῖς Ἀττικ.· - συχν. καὶ ἐν τῷ πληθ. ἀλλ’ [[ἅπαξ]] μόνον παρ’ Ὁμ., ὕδατ’ αἰενάοντα Ὀδ. Ν. 109· ὕδατα Καφίσια, τὰ ὕδατα τοῦ Κηφισοῦ, Πινδ. Ο. 14. 1· ῥυτῶν ὑδάτων Σοφ. Ο. Κ. 1599· ὕδασιν τοῖς Ἀχελῴου ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 265· - ἐπὶ ὕδατος πηγαίου ἢ ποτίμου, [[οἶνον]] καὶ ὕ. μίσγειν Ὀδ. Α. 110· πρβλ. [[ἄκρατος]], [[ὑδαρής]]· ὕ ἀφύσσασθαι Ι. 85· ὕδατα καί... σῖτοι Πλάτ. Πολ. 404Β· πότιμον ὕ. Ξενοφ. Ἑλλ. 3. 2, 19· - [[ὕδωρ]] κατὰ χειρός, πρὸς [[νίψιμον]] (ὡς τὸ [[χέρνιψ]]) ἴδε ἐν λέξ. χεὶρ Ι. 2, θ· οὕτω παρ’ Ὁμ., φέρτε χερσὶν ὕ. Ἰλ. Ι. 171· ὕ. ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν Γ. 270, Ὀδ. Α. 147, κτλ.· λοέσσας ὕδατι λευκῷ Ἰλ. Ψ. 282· - περὶ τοῦ γῆν καὶ [[ὕδωρ]] αἰτεῖν ἢ διδόναι, ἴδε ἐν λ. γῆ IV. - Παροιμ., γράφειν τι εἰς [[ὕδωρ]], ἐπὶ παντὸς παροδικοῦ πράγματος ἢ διαρρέοντος ἢ ἀναξίου πίστεως, Σοφ. Ἀποσπ. 694, Μένανδρ. ἐν Μονοστ. 25· οὕτω, ἐν ὕδατι γρ. Πλάτ. Φαῖδρ. 276C (πρβλ. [[τέφρα]])· [[ὅταν]] τὸ [[ὕδωρ]] πνίγῃ, τί δεῖ ἐπιπίνειν; ἐπὶ καταστάσεως μὴ ἐπιδεχομένης ἐπανόρθωσιν, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 7. 2, 10· - [[ὕδωρ]] πίνειν, πρβλ. [[ὑδροπότης]]. 2) [[βροχή]], [[ὑετός]], ὅτε λαβρότατον χέει [[ὕδωρ]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] Ἰλ. Π. 385· ὗσαι ὕδατι Ἡρόδ. 1. 87· ἐγένετο ὕ. ἄπλετον ὁ αὐτ. 8. 12· πολὺ Θουκ. 6. 70, Δημ. 1379. 1· [[ὕδωρ]] ἐπεγένετο πολὺ Ξεν. Ἑλλ. 1. 6, 28· τὸ [[ὕδωρ]] τὸ γενόμενον τῆς νυκτὸς Θουκ. 2. 5, πρβλ. Ἡρόδ. 8. 13· - [[μᾶλλον]] [[ὡρισμένως]], [[ὕδωρ]] ἐξ οὐρανοῦ Θουκ. 2. 77, Ξενοφ., κλπ.· καὶ ἐν τῷ πληθ., ὕδατα ὄμβρια Πινδ. Ο. 10 (11). 22· τὰ Διὸς ὕδατα Πλάτ. Νόμ. 761Α, κλπ.· τὸ ἐκ Διὸς [[ὕδωρ]] Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 2. 6, 5· - [[ἐντεῦθεν]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[ὕδωρ]] ὕε, ὁ θεὸς [[ὕδωρ]] ποιεῖ Ἀριστοφ. Νεφ. 1280, Σφ. 261, πρβλ. Θεοφρ. Χαρακτ. 3· ἀπολ., ἐὰν [[πλείω]] ποιῇ ὕδατα ὁ αὐτ. π. Φυτ. Αἰτ. 1. 19, 3· - κεραύνια ὕδατα, ὑετοὶ ῥαγδαῖοι, Πλούτ. 2. 664F· ὕδατα σκληρὰ ἢ μαλακά, ἱσχυραὶ ἢ ἐλαφραὶ βροχαί, κλπ., Ἱππ., ἴδε Foës. Oecon. 3) περὶ τῆς φράσεως, ἐν ὕδατι βρέχεσθαι, Ἡρόδ. 3. 104, ἴδε ἐν λ. βρέχω. 4) ἐν τῇ Ἀττ. δικανικῇ φράσει, τὸ [[ὕδωρ]] ἦτο τὸ τῆς κλεψύδρας, [[ἐντεῦθεν]] δὲ καὶ ὁ [[χρόνος]] ὁ ἀπαιτούμενος [[ὅπως]] αὐτὸ ἐκρεύσῃ ἐξ αὐτῆς, ἐὰν τὸ [[ὕδωρ]] ἐγχωρῇ, δηλ. ἐὰν ὑπάρχῃ [[χρόνος]] [[ἱκανός]], Δημ. 1094. 3· οὐχ ἱκανόν μοι τὸ [[ὕδωρ]] ὁ αὐτ. 1116. 11· ἐν τῷ ἐμῷ ὕδατι, ἐπὶ τοῦ ἐμοῦ ὕδατος, ἐν τῷ χρονικῷ διαστήματι τῷ ἀνήκοντι εἰς ἐμέ, ὁ αὐτ. 274. 9., 1318. 6· οὐκ ἐνδέχεται πρὸς τὸ αὐτὸ [[ὕδωρ]] εἰπεῖν, δὲν δύναταί τις νὰ εἴπῃ (τὰ πάντα) ἐν ἑνὶ λόγῳ, ὁ αὐτ. 817. 9· τὸ [[ὕδωρ]] ἀναλῶσαι Δείναρχ. 105. 38· οὕτω, πρὸς [[ὕδωρ]] σμικρὸν διδάσκειν Πλάτ. Θεαίτ. 201Β· ἐν μικρῷ μέρει τοῦ παντὸς ὕδατος Δημ. 847. 16 ἐπίλαβε τὸ [[ὕδωρ]], κώλυσον αὐτὸ μὴ ῥέειν ἐκ τῆς κλεψύδρας ([[ὅπερ]] ἐγίνετο ὅτε ὁ [[λόγος]] διεκόπτετο κατὰ τὴν κλῆσιν τῶν μαρτύρων ἢ κατὰ τὴν ἀνάγνωσιν νόμων ἢ ψηφισμάτων), ὁ αὐτ. 1103· ἐν τέλει ἐγχεῖται τὸ μὲν πρῶτον [[ὕδωρ]] τῷ κατηγόρῳ..., τὸ δὲ δεύτερον [[ὕδωρ]] τῷ φεύγοντι Αἰσχίν. 82, 13· ἀποδιδόναι, παραδιδόναι τινὶ τὸ [[ὕδωρ]], δηλ. τὴν σειρὰν νὰ ὁμιλήσῃ, ὁ αὐτ. 23, 20, Δείναρχ. 104. 46. 5) [[καθόλου]] ὑγρόν, ὕδατος εἴδη τὰ τοιάδε· [[οἶνος]], [[οὖρον]], ὀρρὸς Ἀριστ. Μετεωρ. 4. 5, 6. ΙΙ. [[ὕδωρ]] ἐκαλοῦντο ἀστέρες τινὲς τοῦ ἀστερισμοῦ Ὑδροχόου οἱ παριστάνοντες τὸ χεόμενον [[ὕδωρ]], Aquarius, Ἄρατ. 399. ΙΙΙ. Ὕδατα, τά, [[ὄνομα]] τόπων ἐχόντων θερμὰ ἢ μεταλλικὰ ὕδατα, Ὕδατα Σέξτια, Λατιν. Aquae Sextiae, Ὕδατα Νεαπολιτανὰ Πτολ. (Αἱ ῥίζαι τῆς λέξεως [[εἶναι]] ΥΔ, ΥΔΑΤ, ΥΔΡ, (ἄσχετοι πρὸς τὸ ὕω, εἰ ὁ Κούρτ. φρονῇ ὀρθῶς)· πρβλ. ὕδωρ, ὕδατος, ὑδρός, ὑδρία, ὑδαρής, ὑδερός, ὕδρωψ· Σανσκρ. ud, und-âmi (humecto), ud-akam (aqua), ud-an (Λατ. unda), an-udras (ἄνυδρος)· Γοτθ. vat-o, woz-ar (unda)· Ἀρχ. Σκανδιν. vat-n· Ἀγγλο-Σαξον. waet-er· Σλαυ. vod-a· Λιθ. vand-u· Ἀρχ. Ἰρλανδ. uisce (Ἀγγλ. usque-b gh)· Ἁρμορ καὶ Κορν. Dour· Οὐαλλ. dur). [ῠ φύσει, καὶ [[οὕτως]] ἀείποτε παρὰ τοῖς Ἀττικ.· ἀλλ’ Ὅμηρ. καὶ ἕτεροι Ἐπικ. ἔχουσιν ῡ ἐν πάσαις ταῖς πτώσεσιν ἐν ἄρσει, οὕτω καὶ ὁ Ἀριστοφ. ἐν τοῖς Βατρ. 1339 ἐν δακτυλικῷ στίχῳ· ῡ ἐν θέσει ἐν Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 382, Βατραχομυομ. 97, Ἀπολλ. Ρόδ., κλπ.]. - Περὶ τοῦ ὕδατος ἴδε μακρὰν μελέτην Μιχ. Κ. Στεφανίδου ἐν Ἀθηνᾶς τόμ. ΙΓ΄, σ. 372-416.
|lstext='''ὕδωρ''': [ῠ, ἴδε ἐν τέλ], τό, γεν. ὕδατος, ὡς τὸ σκώρ, σκατός· Ἐπικ. δοτ. ὕδει παρ’ Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 61, Θέογν. 955, ἐξ οὗ παρὰ Καλλιμ. ἐν Ἀποσπ. 466 καὶ ἐν τοῖς Ὀρφ. Ἀργ. 113 ἐσχηματίσθη ὀνομ. [[ὕδος]]· Βοιωτ. [[οὔδωρ]]· (ἴδε ἐν τέλ.)· - «νερὸν» οἱονδήποτε, ἀλλὰ παρ’ Ὁμήρῳ σπανίως ἐπὶ τοῦ θαλασσίου ὕδατος, τὰς [[πέντε]] [[νέας]]... Αἰγύπτῳ ἐπέλασσε φέρων ἄνεμός τε καὶ [[ὕδωρ]] Ὀδ. Γ. 300· καὶ μετ’ ἐπιθ., ἐπιπλεῖν ἁλμυρὸν [[ὕδωρ]] Ι. 227, πρβλ. Θουκ. 4. 26· - ἐπὶ ποταμίου ὕδατος, [[ὕδωρ]] Αἰσήποιο, Στυγὸς Ἰλ. Β. 825., Θ. 369, κ. ἀλλ.· οὕτω καὶ παρὰ Πινδ. καὶ τοῖς Ἀττικ.· - συχν. καὶ ἐν τῷ πληθ. ἀλλ’ [[ἅπαξ]] μόνον παρ’ Ὁμ., ὕδατ’ αἰενάοντα Ὀδ. Ν. 109· ὕδατα Καφίσια, τὰ ὕδατα τοῦ Κηφισοῦ, Πινδ. Ο. 14. 1· ῥυτῶν ὑδάτων Σοφ. Ο. Κ. 1599· ὕδασιν τοῖς Ἀχελῴου ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 265· - ἐπὶ ὕδατος πηγαίου ἢ ποτίμου, [[οἶνον]] καὶ ὕ. μίσγειν Ὀδ. Α. 110· πρβλ. [[ἄκρατος]], [[ὑδαρής]]· ὕ ἀφύσσασθαι Ι. 85· ὕδατα καί... σῖτοι Πλάτ. Πολ. 404Β· πότιμον ὕ. Ξενοφ. Ἑλλ. 3. 2, 19· - [[ὕδωρ]] κατὰ χειρός, πρὸς [[νίψιμον]] (ὡς τὸ [[χέρνιψ]]) ἴδε ἐν λέξ. χεὶρ Ι. 2, θ· οὕτω παρ’ Ὁμ., φέρτε χερσὶν ὕ. Ἰλ. Ι. 171· ὕ. ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν Γ. 270, Ὀδ. Α. 147, κτλ.· λοέσσας ὕδατι λευκῷ Ἰλ. Ψ. 282· - περὶ τοῦ γῆν καὶ [[ὕδωρ]] αἰτεῖν ἢ διδόναι, ἴδε ἐν λ. γῆ IV. - Παροιμ., γράφειν τι εἰς [[ὕδωρ]], ἐπὶ παντὸς παροδικοῦ πράγματος ἢ διαρρέοντος ἢ ἀναξίου πίστεως, Σοφ. Ἀποσπ. 694, Μένανδρ. ἐν Μονοστ. 25· οὕτω, ἐν ὕδατι γρ. Πλάτ. Φαῖδρ. 276C (πρβλ. [[τέφρα]])· [[ὅταν]] τὸ [[ὕδωρ]] πνίγῃ, τί δεῖ ἐπιπίνειν; ἐπὶ καταστάσεως μὴ ἐπιδεχομένης ἐπανόρθωσιν, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 7. 2, 10· - [[ὕδωρ]] πίνειν, πρβλ. [[ὑδροπότης]]. 2) [[βροχή]], [[ὑετός]], ὅτε λαβρότατον χέει [[ὕδωρ]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] Ἰλ. Π. 385· ὗσαι ὕδατι Ἡρόδ. 1. 87· ἐγένετο ὕ. ἄπλετον ὁ αὐτ. 8. 12· πολὺ Θουκ. 6. 70, Δημ. 1379. 1· [[ὕδωρ]] ἐπεγένετο πολὺ Ξεν. Ἑλλ. 1. 6, 28· τὸ [[ὕδωρ]] τὸ γενόμενον τῆς νυκτὸς Θουκ. 2. 5, πρβλ. Ἡρόδ. 8. 13· - [[μᾶλλον]] [[ὡρισμένως]], [[ὕδωρ]] ἐξ οὐρανοῦ Θουκ. 2. 77, Ξενοφ., κλπ.· καὶ ἐν τῷ πληθ., ὕδατα ὄμβρια Πινδ. Ο. 10 (11). 22· τὰ Διὸς ὕδατα Πλάτ. Νόμ. 761Α, κλπ.· τὸ ἐκ Διὸς [[ὕδωρ]] Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 2. 6, 5· - [[ἐντεῦθεν]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[ὕδωρ]] ὕε, ὁ θεὸς [[ὕδωρ]] ποιεῖ Ἀριστοφ. Νεφ. 1280, Σφ. 261, πρβλ. Θεοφρ. Χαρακτ. 3· ἀπολ., ἐὰν [[πλείω]] ποιῇ ὕδατα ὁ αὐτ. π. Φυτ. Αἰτ. 1. 19, 3· - κεραύνια ὕδατα, ὑετοὶ ῥαγδαῖοι, Πλούτ. 2. 664F· ὕδατα σκληρὰ ἢ μαλακά, ἱσχυραὶ ἢ ἐλαφραὶ βροχαί, κλπ., Ἱππ., ἴδε Foës. Oecon. 3) περὶ τῆς φράσεως, ἐν ὕδατι βρέχεσθαι, Ἡρόδ. 3. 104, ἴδε ἐν λ. βρέχω. 4) ἐν τῇ Ἀττ. δικανικῇ φράσει, τὸ [[ὕδωρ]] ἦτο τὸ τῆς κλεψύδρας, [[ἐντεῦθεν]] δὲ καὶ ὁ [[χρόνος]] ὁ ἀπαιτούμενος [[ὅπως]] αὐτὸ ἐκρεύσῃ ἐξ αὐτῆς, ἐὰν τὸ [[ὕδωρ]] ἐγχωρῇ, δηλ. ἐὰν ὑπάρχῃ [[χρόνος]] [[ἱκανός]], Δημ. 1094. 3· οὐχ ἱκανόν μοι τὸ [[ὕδωρ]] ὁ αὐτ. 1116. 11· ἐν τῷ ἐμῷ ὕδατι, ἐπὶ τοῦ ἐμοῦ ὕδατος, ἐν τῷ χρονικῷ διαστήματι τῷ ἀνήκοντι εἰς ἐμέ, ὁ αὐτ. 274. 9., 1318. 6· οὐκ ἐνδέχεται πρὸς τὸ αὐτὸ [[ὕδωρ]] εἰπεῖν, δὲν δύναταί τις νὰ εἴπῃ (τὰ πάντα) ἐν ἑνὶ λόγῳ, ὁ αὐτ. 817. 9· τὸ [[ὕδωρ]] ἀναλῶσαι Δείναρχ. 105. 38· οὕτω, πρὸς [[ὕδωρ]] σμικρὸν διδάσκειν Πλάτ. Θεαίτ. 201Β· ἐν μικρῷ μέρει τοῦ παντὸς ὕδατος Δημ. 847. 16 ἐπίλαβε τὸ [[ὕδωρ]], κώλυσον αὐτὸ μὴ ῥέειν ἐκ τῆς κλεψύδρας ([[ὅπερ]] ἐγίνετο ὅτε ὁ [[λόγος]] διεκόπτετο κατὰ τὴν κλῆσιν τῶν μαρτύρων ἢ κατὰ τὴν ἀνάγνωσιν νόμων ἢ ψηφισμάτων), ὁ αὐτ. 1103· ἐν τέλει ἐγχεῖται τὸ μὲν πρῶτον [[ὕδωρ]] τῷ κατηγόρῳ..., τὸ δὲ δεύτερον [[ὕδωρ]] τῷ φεύγοντι Αἰσχίν. 82, 13· ἀποδιδόναι, παραδιδόναι τινὶ τὸ [[ὕδωρ]], δηλ. τὴν σειρὰν νὰ ὁμιλήσῃ, ὁ αὐτ. 23, 20, Δείναρχ. 104. 46. 5) [[καθόλου]] ὑγρόν, ὕδατος εἴδη τὰ τοιάδε· [[οἶνος]], [[οὖρον]], ὀρρὸς Ἀριστ. Μετεωρ. 4. 5, 6. ΙΙ. [[ὕδωρ]] ἐκαλοῦντο ἀστέρες τινὲς τοῦ ἀστερισμοῦ Ὑδροχόου οἱ παριστάνοντες τὸ χεόμενον [[ὕδωρ]], Aquarius, Ἄρατ. 399. ΙΙΙ. Ὕδατα, τά, [[ὄνομα]] τόπων ἐχόντων θερμὰ ἢ μεταλλικὰ ὕδατα, Ὕδατα Σέξτια, Λατιν. Aquae Sextiae, Ὕδατα Νεαπολιτανὰ Πτολ. (Αἱ ῥίζαι τῆς λέξεως [[εἶναι]] ΥΔ, ΥΔΑΤ, ΥΔΡ, (ἄσχετοι πρὸς τὸ ὕω, εἰ ὁ Κούρτ. φρονῇ ὀρθῶς)· πρβλ. ὕδωρ, ὕδατος, ὑδρός, ὑδρία, ὑδαρής, ὑδερός, ὕδρωψ· Σανσκρ. ud, und-âmi (humecto), ud-akam (aqua), ud-an (Λατ. unda), an-udras (ἄνυδρος)· Γοτθ. vat-o, woz-ar (unda)· Ἀρχ. Σκανδιν. vat-n· Ἀγγλο-Σαξον. waet-er· Σλαυ. vod-a· Λιθ. vand-u· Ἀρχ. Ἰρλανδ. uisce (Ἀγγλ. usque-b gh)· Ἁρμορ καὶ Κορν. Dour· Οὐαλλ. dur). [ῠ φύσει, καὶ [[οὕτως]] ἀείποτε παρὰ τοῖς Ἀττικ.· ἀλλ’ Ὅμηρ. καὶ ἕτεροι Ἐπικ. ἔχουσιν ῡ ἐν πάσαις ταῖς πτώσεσιν ἐν ἄρσει, οὕτω καὶ ὁ Ἀριστοφ. ἐν τοῖς Βατρ. 1339 ἐν δακτυλικῷ στίχῳ· ῡ ἐν θέσει ἐν Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 382, Βατραχομυομ. 97, Ἀπολλ. Ρόδ., κλπ.]. - Περὶ τοῦ ὕδατος ἴδε μακρὰν μελέτην Μιχ. Κ. Στεφανίδου ἐν Ἀθηνᾶς τόμ. ΙΓ΄, σ. 372-416.
}}
{{bailly
|btext=ὕδατος (τό) :<br />eau :<br /><b>I.</b> <i>en gén.</i><br /><b>II.</b> <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> eau de mer;<br /><b>2</b> eau de fleuve, de rivière;<br /><b>3</b> eau de source;<br /><b>4</b> eau potable ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> [[ὕδωρ]] πίνειν boire de l'eau, <i>càd</i> être insipide <i>ou</i> inerte, être incapables de grandes pensées, de grands sentiments, <i>etc.</i><br /><b>5</b> eau pour se laver;<br /><b>6</b> eau pour se baigner;<br /><b>7</b> eau, comme élément, <i>p. opp. à</i> [[γῆ]] : γῆν καὶ [[ὕδωρ]] αἰτεῖν HDT demander la terre et l'eau, en signe de domination ; γῆν καὶ [[ὕδωρ]] διδόναι HDT donner la terre et l'eau, <i>càd</i> se soumettre ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> καθ’ ὕδατος γράφειν LUC écrire sur l'eau, <i>càd</i> faire de vains efforts, se donner une peine inutile;<br /><b>8</b> eau de pluie;<br /><b>9</b> eau de la clepsydre (v. [[κλεψύδρα]]) : [[ἐν]] [[τῷ]] ἐμῷ ὕδατι DÉM pendant l'écoulement de mon eau, <i>càd</i> pendant le temps qui m'était mesuré par la clepsydre ; ἀποδιδόναι τινὶ τὸ [[ὕδωρ]] DÉM donner la parole à qqn ; ὑπὲρ τὸ ἐγχεόμενον [[ὕδωρ]] au delà de l'eau versée, <i>càd</i> du temps accordé;<br /><b>10</b> sueur : [[ἐν]] ὕδατι βρέχεσθαι HDT être mouillé, inondé de sueur.<br />'''Étymologie:''' R. Ὑδ, mouiller ; cf. <i>lat.</i> unda, <i>skr.</i> udnás, <i>hitt.</i> wadar, <i>got.</i> wato &gt; wazzar &gt; Wasser, water.
}}
}}
{{Slater
{{Slater
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2662532"