Anonymous

βαρύς: Difference between revisions

From LSJ
No change in size ,  2 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1")
Line 19: Line 19:
|btext=εῖα, ύ;<br /><b>I.</b> pesant, lourd : τὸ βαρύτατον [[τοῦ]] στρατεύματος XÉN corps de troupes pesamment armées ; <i>fig.</i> lourd, pénible à supporter, intolérable (douleur, malheur, <i>etc.</i>) ; <i>en parl. de pers.</i> qui est à charge, insupportable ; <i>p. ext. ou anal.</i><br /><b>1</b> fort, puissant, redoutable : χεὶρ βαρεῖα IL main lourde, <i>càd</i> forte, puissante ; βαρεῖα [[ὀδμή]] HDT odeur forte <i>ou</i> désagréable;<br /><b>2</b> <i>en parl. du son</i> grave ; <i>t. de gramm.</i> ἡ βαρεῖα ([[προσῳδία]]) <i>ou</i> τὸ βαρύ l'accent grave ; <i>adv.</i> • βαρὺ <i>ou</i> • βαρέα στενάχειν IL, OD pousser des gémissements profonds <i>litt.</i> graves ; <i>fig. en parl. de pers.</i> grave, digne, imposant;<br /><b>II.</b> rendu lourd, alourdi, appesanti : ὑπὸ [[γήρως]] ÉL par la vieillesse, νόσῳ SOPH par la maladie ; <i>abs.</i> βαρεῖα [[βάσις]] SOPH marche pénible;<br /><i>Cp.</i> βαρύτερος, <i>Sp.</i> βαρύτατος.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> gravis.
|btext=εῖα, ύ;<br /><b>I.</b> pesant, lourd : τὸ βαρύτατον [[τοῦ]] στρατεύματος XÉN corps de troupes pesamment armées ; <i>fig.</i> lourd, pénible à supporter, intolérable (douleur, malheur, <i>etc.</i>) ; <i>en parl. de pers.</i> qui est à charge, insupportable ; <i>p. ext. ou anal.</i><br /><b>1</b> fort, puissant, redoutable : χεὶρ βαρεῖα IL main lourde, <i>càd</i> forte, puissante ; βαρεῖα [[ὀδμή]] HDT odeur forte <i>ou</i> désagréable;<br /><b>2</b> <i>en parl. du son</i> grave ; <i>t. de gramm.</i> ἡ βαρεῖα ([[προσῳδία]]) <i>ou</i> τὸ βαρύ l'accent grave ; <i>adv.</i> • βαρὺ <i>ou</i> • βαρέα στενάχειν IL, OD pousser des gémissements profonds <i>litt.</i> graves ; <i>fig. en parl. de pers.</i> grave, digne, imposant;<br /><b>II.</b> rendu lourd, alourdi, appesanti : ὑπὸ [[γήρως]] ÉL par la vieillesse, νόσῳ SOPH par la maladie ; <i>abs.</i> βαρεῖα [[βάσις]] SOPH marche pénible;<br /><i>Cp.</i> βαρύτερος, <i>Sp.</i> βαρύτατος.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> gravis.
}}
}}
{{ls
{{elnl
|lstext='''βᾰρύς''': εῖα, ύ: ποιητ. γεν. πληθ. θηλ. βαρεῶν (ἀντὶ -ειῶν) Αἰσχ. Εὐμ. 932· συγκρ. βαρύτερος, ὑπερθ. βαρύτατος. (Πρβλ. τὰς ποιητ. λέξεις βρῖ, [[βριαρός]], [[βρίθω]], [[βριθύς]], βρίζειν, καὶ Λατ. brutus· Σανσκρ. gurus, gar îyas, = Λατ. gravis, gravior· Γοτθ. Kaurs ([[βαρύς]])· ἴδε ἐν ἄρθρ. Β. β). Βαρύς, μέγα ἔχων βάρος, ἀντιθ. τῷ [[κοῦφος]] Ἡρόδ. 4. 150, Πλάτ. Θεαιτ. 152D, κ. ἀλλ.· παρ’ Ὁμήρῳ κατὰ τὸ πλεῖστον μετὰ τῆς παρακολουθούσης ἐννοίας ἰσχύος καὶ δυνάμεως, χεῖρα βαρεῖαν Ἰλ. Α. 219, κτλ.· [[οὕτως]], ἀκμᾷ βαρὺς Πίνδ. Ι. 4(3). 86· ―ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], βαρὺς ἐκ τῆς ἡλικίας, ἀδυναμίας ἢ τῶν παθημάτων, γήρᾳ, νόσῳ Σοφ. Ο. Τ. 17, Τρ. 235· ἐν γήρᾳ ὁ αὐτ. Αἴ. 1017· ―β. βάσις, βῆμα βραδύ, [[βαρύ]], ὁ αὐτ. Τρ. 966· τυπάδι βαρείᾳ ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 724. 2) βαρὺς ἵνα φέρῃ τις αὐτόν, [[θλιβερός]], [[ὀδυνηρός]], ἄτη, [[ἔρις]], [[κακότης]] Ἰλ. Β. 111, κτλ.· Κῆρες, Κατακλῶθες Α. 97, Ὀδ. Η. 197· [[ὡσαύτως]], βαρὺ ἢ βαρέα στενάχειν, [[στενάζω]] [[βαρέως]], δυνατά, Θ. 95, 534, Ἰλ. Θ. 334, κτλ.·―[[ἐντεῦθεν]], παρὰ Τραγ. καὶ Ἀττ. πεζοῖς, [[φορτικός]], [[ἐπαχθής]], [[βαρύς]], καταπιεστικός, βαρὺ..φίλοις Αἰσχύλ. Ἀγ. 441· β. ξυμφορά, τύχαι, καταλαγαί, κτλ., ὁ αὐτ. Πέρσ. 1044, Θήβ. 332, 767, κτλ.· ἡδονὴ Σοφ. Ο.Κ. 1204· [[ἀγγελία]] Πλάτ. Κρίτ. 43D· βαρὺ καὶ οὐχὶ δίκαιον Δημ.535, κτλ.· ἐπὶ πληγῆς, θλιβερά, ἀηδίαν παρέχουσα, Σοφ. Φ. 1330· ἐπὶ τόπου, καταθλιπτικός, [[ἐπιβλαβής]], οὐχὶ [[ὑγιεινός]], Ξεν. Ἀπομν. 3. 6, 12· ἐπὶ τροφῆς, [[δύσπεπτος]], ὁ αὐτ. Κυν. 7, 4· οὕτω, β. [[νότος]] Παυσ. 10.17,11·― [[βαρέως]] φέρειν τι, δυσκόλως [[ὑποφέρω]] τι, δὲν [[ὑποφέρω]] τι μεθ’ ὑπομονῆς, Λατ. graviter ferre, Ἡρόδ. 5. 19, κτλ.· β. ἔχειν, μ. μετοχ., Ἀριστ. Ρητ. πρὸς Ἀλ. 3, 18· [[πρός]] τι ὁ αὐτ. Πολ. 5. 10· [[βαρέως]] ἀκούειν, μετ’ ἀηδίας [[ἀκούω]], Ξεν. Ἀν. 2. 1, 9. 3) [[σφοδρός]], θυμὸς Θεόκρ. 1. 96· ἐπιθυμία Πλάτ., κτλ. 4)ἔχων βαρύτητα, παρέχων ἐντύπωσιν, αἱ ἐπιστολαὶ Ἐπιστ. πρὸς Κορινθ. Β΄, ι΄, 10· [[εὐδαιμονία]] Ἡρῳδιαν. 2. 14, 7. ΙΙ. ἐπὶ προσώπων, [[αὐστηρός]], [[τραχύς]], β. ἐπιτιμητὴς Αἰσχύλ. Πρ. 77· [[εὔθυνος]] ὁ αὐτ. Πέρσ. 828, πρβλ. Σοφ. Ο. Τ. 546·―[[ὡσαύτως]], κοπιαστικός, ἐνοχλητικός, καταθλιπτικός, ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 926, Εὐρ. Ἱκέτ. 894, Πλάτ. Θεαίτ. 201C, Δημ. 307. 15. 2)ἐπὶ καλῆς σημασίας, [[βαρύς]], [[ἀξιοπρεπής]], ἠπιωτέρα [[ἔκφρασις]] τῆς διὰ τοῦ [[σεμνός]], Ἀριστ. Ρητ. 2. 17, [[σημαντικός]], [[ἰσχυρός]], Πολύβ. 1. 17, 5, κτλ. 3) ἐπὶ στρατιωτῶν, [[βαρέως]] ὡπλισμένος, Ξεν. Κύρ. 5. 3, 37· τὰ β. τῶν ὅπλων, οἱ ὁπλῖται, Πολύβ. 1. 76, 3. 4) [[δύσκολος]], [[ὅρκος]] γὰρ οὐδεὶς ἀνδρὶ φηλήτῃ β. Σοφ. Ἀποσπ. 672. ΙΙΙ. ἐπὶ ἐντυπώσεων διὰ τῶν αἰσθητηρίων, 1) ἐπὶ ἤχου, [[ἰσχυρός]], [[βαθύς]], [[βαρύς]], ἀντίθ. τῷ ὀξὺς Ὀδ. Ι. 257, Αἰσχύλ. Πέρσ. 572, Σοφ. Φ. 208· φθέγγεσθαι βαρύτατον Ἱππ.π. Ἀερ. 290·―ἐπὶ τόνου, [[βαρύς]], ἀντὶ ὀξείας τῆς [[μέσης]] συλλαβῆς βαρεῖαν ἐφθεγξάμεθα Πλάτ. Κρατ. 399Α· ὀξείᾳ καὶ βαρείᾳ καὶ μέσῃ φωνῇ Ἀριστ. Ρητ. 3. 1, 4, κτλ.·―[[ἐντεῦθεν]], ἡ βαρεῖα (ἐνν. Προσῳδία) ὡς παρ’ ἡμῖν ἡ βαρεῖα (accentus gravis), Γραμμ. 2)ἐπὶ ὀσμῆς, [[ἰσχυρός]], [[ἀποκρουστικός]], Ἡρόδ. 6. 119, Ἀριστ. Ζ. Ἱ. 10. 1, 17, κ. ἀλλ.
|elnltext=[[βαρύς]] -εῖα -ύ zwaar<br /><b class="num">1.</b> zwaar (van gewicht):; [[νέας]]... βαρυτέρας zwaardere schepen Hdt. 8.60.2; spec. ook van bewapening:; ὡπλισμένον... βαρύτερον, ὁπλίτην ἐπονομάζοντες een zwaarder bewapend iemand, die we hopliet noemen Plat. Lg. 833b; van lichaamsdelen; τὰ βλέφαρα βαρέα ἴσχουσιν hun oogleden zijn zwaar Hp. Vict. 70; subst..; περὶ [[τοῦ]] βαρυτέρου τε καὶ κουφοτέρου διακριθεῖμεν ἄν we zouden wel kunnen besluiten (over) wat lichter is en wat zwaarder Plat. Euthyph. 7c; zwaar, bezwaard, zwak, moe:; νόσῳ β. door ziekte bezwaard Soph. Tr. 235; οἱ δὲ σὺν γήρᾳ βαρεῖς anderen (zijn) oud en zwak Soph. OT 17; [[ὑπό]] τε καμάτου βαρὺν [[ὄντα]] καὶ τραυμάτων omdat hij door vermoeidheid en verwondingen verzwakt was Plut. Cor. 9.8; zwaar, hard:; χεῖρα βαρεῖαν zijn harde hand Il. 1.219; σὺν... [[σφι]] βαρεῖαι χεῖρες ἔμιχθεν hun harde handen raakten slaags (d.w.z. zij raakten hardhandig slaags) Il. 23.687; θανάτοιο βαρείας χεῖρας de zware handen van de dood Il. 21.548; zwaar, sterk van (onaangename) geur:. ὀδμὴν... βαρέαν een sterke geur Hdt. 2.94.2.<br /><b class="num">2.</b> zwaar, diep, laag, luid (van geluid):; φθόγγον... βαρύν zijn zware stem Od. 9.257; ὀξυτάτην καὶ βαρυτάτην χορδήν de hoogste en de laagste snaar Plat. Phaedr. 268e; met adv. acc.. βαρὺ στενάχων en βαρέα στενάχων diep zuchtend, diep steunend (van pijn of verdriet) Hom.; βαρὺ δ’ ἀμβόασον οὐράνι’ ἄχη schreeuw luid ons leed uit tot aan de hemel Aeschl. Pers. 572.<br /><b class="num">3.</b> overdr. zwaar, moeilijk te dragen; van pijn en verdriet; ὀδύναι pijn(en) Il. 5.417; [[πένθος]] leed Pind. O. 2.23; van het (nood)lot en allerhande onheil; [[Κλῶθες]] de schikgodinnen Od. 7.197; νόσοι ziekten Pind. P. 5.63; [[γῆρας]] ouderdom Eur. Alc. 672; [[ζημία]] βαρυτέρα een zwaardere boete Plat. Lg. 926d; van ruzie en strijd; [[ἔρις]] strijd Il. 20.55; [[χόλος]] woede Hes. Th. 615; subst. τὰ βαρέα pijnlijke of moeilijke zaken:; βαρέα σύ γ’ εἶπας je hebt zware woorden gesproken Aeschl. Suppl. 342; tegenslagen, ellende:. κύρσας βαρεῶν τούτων getroffen door dat onheil Aeschl. Eum. 932.<br /><b class="num">4.</b> overdr. van karakter en stemming zwaar, streng, hard, onverbiddelijk:. οὑπιτιμητής... [[τῶν]] ἔργων [[βαρύς]] de opzichter van dit werk is streng Aeschl. PV 77; βαρεῖαν ἐχθροῖς καὶ φίλοισιν εὐμενῆ: hard voor mijn vijanden en goed voor mijn geliefden Eur. Med. 809; δυσμενῆ... καὶ βαρύν σ’ ηὕρηκ’ [[ἐμοί]] ik heb u ondervonden als slechtgezind en hard tegen mij Soph. OT 546.<br /><b class="num">5.</b> [[βαρύς]] + inf. zwaar, moeilijk om te...:; δεινὸς... οἷνος καὶ παλαίεσθαι [[βαρύς]] wijn is machtig en moeilijk om het tegen op te nemen Eur. Cycl. 678; πρεσβύτερός... [[εἰμὶ]] καὶ βαρὺς ἀείρεσθαι ik ben te oud en moeilijk te verplaatsen Hdt. 4.150.3; onpers. [[βαρύ]] + inf. het is moeilijk om te...:. τὸ δ’ [[ὑπερκόπως]] κλύειν εὖ [[βαρύ]] een overdreven goede reputatie hebben is moeilijk Aeschl. Ag. 63; διδάσκεσθαι βαρὺ τῶι τηλικούτωι iets leren is moeilijk voor iemand zo oud als hij Aeschl. Ag. 1619.<br /><b class="num">6.</b> adv. [[βαρέως]] moeizaam, met moeite:; [[βαρέως]]... ἤκουσαν ze konden het amper aanhoren Xen. An. 2.1.9; τοῖς ὠσὶν [[βαρέως]] ἤκουσαν zij hoorden met moeite met hun oren NT Mt. 13.15; [[βαρέως]] εἶχε πρὸς τὴν ὁμιλίαν hij was moeilijk in de omgang Aristot. Pol. 1311b9; [[βαρέως]] [[φέρω]] met acc. moeilijk verdragen, zwaar opnemen; abs. ontstemd of geërgerd zijn.
}}
{{elru
|elrutext='''βᾰρύς:''' [[βαρεῖα|βᾰρεῖα]], [[βαρύ]]<br /><b class="num">1)</b> [[тяжелый]], [[тяжеловесный]] Her., Plat., Arst., Plut.;<br /><b class="num">2)</b> [[тяжеловооруженный]] ([[δύναμις]] Plut.): τὸ βαρύτατον τοῦ στρατεύματος Xen., τὰ [[βαρέα]] τῶν ὅπλων Polyb. и τὰ ἐν βάρεσιν ὅπλοις Diod. [[тяжеловооруженные войска]];<br /><b class="num">3)</b> [[отяжелевший]], [[ослабевший]] (σὺν и ἐν γήρᾳ, νόσῳ Soph.; ὑπὸ τῆς μέθης Plut.): πολλοῖσι β. ἐνιαυτοῖς Theocr. [[удрученный]] старостью; β. ἐκ [[τοῖν]] σκελοῖν Luc. с [[трудом]] [[передвигающий]] [[ноги]];<br /><b class="num">4)</b> [[сильный]], [[мощный]], [[грозный]] ([[χείρ]] Hom.; [[δύναμις]] Polyb. - ср. 1; [[πόλις]] Diod.);<br /><b class="num">5)</b> [[тяжелый]], [[тяжкий]], [[тягостный]], тж. [[жестокий]] (ὀδύναι Hom.; [[πένθος]], [[νόσος]] Pind.; τύχαι Aesch.; [[μῆνις]] Soph.; [[πόλεμος]] Dem.);<br /><b class="num">6)</b> [[невыносимый]], [[несносный]] (τοῖς συνοῦσι Plat.; ἡλίου [[θάλπος]] Anth.; [[φρόνημα]] Plut.);<br /><b class="num">7)</b> [[трудный]], [[затруднительный]] (τινι Soph.);<br /><b class="num">8)</b> [[опасный]] ([[χωρίον]] Xen.);<br /><b class="num">9)</b> [[разгневанный]], [[гневный]] (βαρὺν θυμὸν ἔχειν Theocr.);<br /><b class="num">10)</b> [[тяжелый]] [[или]] [[резкий]] ([[ὀδμή]] Her. и [[ὀσμή]] Arst.);<br /><b class="num">11)</b> [[низкий]], [[глубокий]], [[глухо]] [[звучащий]] ([[φθόγγος]] Hom.; [[χορδή]] Plat.); [[но]] тж. [[сильный]], [[мощный]] ([[φωνή]] Arst.; [[βρύχημα]] λέοντος Anth.);<br /><b class="num">12)</b> [[угрюмый]], [[мрачный]] (βαρύτερος τὸ [[ἦθος]] ὤν Plut.);<br /><b class="num">13)</b> [[степенный]], [[серьезный]], [[важный]] (σεμνὸς ἢ β. Arst.);<br /><b class="num">14)</b> [[суровый]], [[строгий]] ([[εὔθυνος]] Aesch.);<br /><b class="num">15)</b> грам. [[тяжелый]] ([[προσῳδία]]): β. [[συλλαβή]] Plat. [[слог]], произносимый с понижением тона ([[accentus gravis]]).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[heavy]], of tone [[deep]] (Il.).<br />Compounds: <b class="b3">βαρύ-γδουπος</b> (Pi.) etc.<br />Derivatives: [[βαρύτης]], <b class="b3">-ητος</b> f. (Att.). Denom.1. [[βαρύνω]] [[weigh down]], [[oppress]] (Il.); 2. [[βαρύθω]] [[be weighed down]] (Il.); 3. [[βαρέω]] s. below. - [[βάρος]] n. [[heavy weight]], (simplex Hdt.; in comp. (<b class="b3">χαλκο-</b>, <b class="b3">οἰνο-βαρής</b> Il.). - The ptc. [[βεβαρηώς]] (<b class="b3">οἴνῳ βεβαρηότες</b>, <b class="b3">-ότα γ</b> 139, τ 122) cf. [[οἰνοβαρής]] (Α 225; metr. lengthened <b class="b3">οἰνοβαρείων ι</b> 374, κ 555), from which [[οἰνοβαρέω]] (Thgn.); from there (?) [[βεβαρημένος]] (Pl.); [[βόρημαι]] (Sapph. Supp. 25, 17) with Aeol. vocalism; [[βαρέω]] (Hp. Morb.),.<br />Origin: IE [Indo-European] [476] <b class="b2">*gʷerh₂-u-</b> [[heavy]].<br />Etymology: Identival with Skt. [[gurú-]], Av. [[gouru-]], Goth. [[kaúrus]] [[heavy]]. Lat. [[gravis]] from <b class="b2">*graus < *gʷreh₂us</b>. Full grade in Skt. comparative [[gárīyān]]. Cf. [[βριαρός]], [[βρίθω]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=poet. gen. pl. fem. βαρεῶν for βαρειῶν]<br /><b class="num">I.</b> [[heavy]] in [[weight]], opp. to [[κοῦφος]], Hdt., etc.: in Hom. [[mostly]] with a [[notion]] of [[strength]] and [[force]], χεῖρα βαρεῖαν Il., etc.: also, [[heavy]] with age or [[suffering]], γήραι, νόσωι Soph.<br /><b class="num">2.</b> [[heavy]] to [[bear]], [[grievous]], Hom.; βαρὺ or βαρέα στενάχειν to sob [[heavily]], Hom.:—in [[attic]], [[burdensome]], [[grievous]], [[oppressive]]:— adv., [[βαρέως]] φέρειν τι to [[take]] a [[thing]] ill, Lat. [[graviter]] ferre, Hdt., etc.; [[βαρέως]] ἀκούειν to [[hear]] with [[disgust]], Xen.<br /><b class="num">3.</b> [[violent]], Theocr., Plat., etc.<br /><b class="num">4.</b> [[weighty]], [[impressive]], NTest.<br /><b class="num">II.</b> of persons, [[severe]], [[stern]], Aesch., Soph.:—also, [[wearisome]], [[oppressive]], Eur., Dem.: in [[good]] [[sense]], [[grave]], [[dignified]], Arist.<br /><b class="num">2.</b> of soldiers, [[heavy]]-[[armed]], Xen.<br /><b class="num">III.</b> of impressions on the senses,<br /><b class="num">1.</b> of [[sound]], [[strong]], [[deep]], [[bass]], Od., Aesch., Soph.<br /><b class="num">2.</b> of [[smell]], [[strong]], [[offensive]], Hdt., Soph.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 43: Line 52:
|lsmtext='''βᾰρύς:''' -εῖα, -ύ, ποιητ. γεν. πληθ. θηλ. <i>βαρεῶν</i> (αντί <i>-ειῶν</i>), σε Αισχύλ.· συγκρ. <i>βαρύτερος</i>, υπερθ. <i>βαρύτατος</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[βαρύς]] ως προς τη σωματική [[μάζα]], αντίθ. προς το [[κοῦφος]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· σε Όμηρ. περισσότερο με την [[έννοια]] της δύναμης και της ισχύος· <i>χεῖρα βαρεῖαν</i>, σε Ομήρ. Ιλ., κ.λπ.· επίσης, [[βαρύς]] από την [[ηλικία]] ή τις δυστυχίες· <i>γήρᾳ</i>, <i>νόσῳ</i>, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[οδυνηρός]], αβάσταχτος, σε Όμηρ.· <i>βαρὺ</i> ή <i>[[βαρέα]] στενάχειν</i>, [[στενάζω]] [[βαριά]], με λυγμούς, στον ίδ.· στους Αττ. πεζογράφους, [[φορτικός]], [[επαχθής]], [[καταπιεστικός]]· επίρρ., [[βαρέως]] φέρειν τι, δύσκολα [[υποφέρω]] [[κάτι]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[βίαιος]], σε Θεόκρ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> αυτός που έχει εξαιρετική [[σημασία]], [[εντυπωσιακός]] και αξιοπρόσεκτος, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για πρόσωπα, [[δριμύς]], [[αυστηρός]], σε Αισχύλ., Σοφ.· επίσης, [[κοπιαστικός]], [[καταθλιπτικός]], σε Ευρ., Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με θετική [[σημασία]], [[σοβαρός]], [[αξιοπρεπής]], σε Αριστ.<br /><b class="num">3.</b> χρησιμοποιείται για στρατιώτες, ο [[βαριά]] οπλισμένος, σε Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για εντυπώσεις των αισθητηρίων οργάνων,<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για ήχο, [[δυνατός]], [[βαθύς]], [[μπάσος]], σε Ομήρ. Οδ., Αισχύλ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[οσμή]], δυνατή, αποκρουστική, σε Ηρόδ., Σοφ.
|lsmtext='''βᾰρύς:''' -εῖα, -ύ, ποιητ. γεν. πληθ. θηλ. <i>βαρεῶν</i> (αντί <i>-ειῶν</i>), σε Αισχύλ.· συγκρ. <i>βαρύτερος</i>, υπερθ. <i>βαρύτατος</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[βαρύς]] ως προς τη σωματική [[μάζα]], αντίθ. προς το [[κοῦφος]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· σε Όμηρ. περισσότερο με την [[έννοια]] της δύναμης και της ισχύος· <i>χεῖρα βαρεῖαν</i>, σε Ομήρ. Ιλ., κ.λπ.· επίσης, [[βαρύς]] από την [[ηλικία]] ή τις δυστυχίες· <i>γήρᾳ</i>, <i>νόσῳ</i>, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[οδυνηρός]], αβάσταχτος, σε Όμηρ.· <i>βαρὺ</i> ή <i>[[βαρέα]] στενάχειν</i>, [[στενάζω]] [[βαριά]], με λυγμούς, στον ίδ.· στους Αττ. πεζογράφους, [[φορτικός]], [[επαχθής]], [[καταπιεστικός]]· επίρρ., [[βαρέως]] φέρειν τι, δύσκολα [[υποφέρω]] [[κάτι]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[βίαιος]], σε Θεόκρ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> αυτός που έχει εξαιρετική [[σημασία]], [[εντυπωσιακός]] και αξιοπρόσεκτος, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για πρόσωπα, [[δριμύς]], [[αυστηρός]], σε Αισχύλ., Σοφ.· επίσης, [[κοπιαστικός]], [[καταθλιπτικός]], σε Ευρ., Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με θετική [[σημασία]], [[σοβαρός]], [[αξιοπρεπής]], σε Αριστ.<br /><b class="num">3.</b> χρησιμοποιείται για στρατιώτες, ο [[βαριά]] οπλισμένος, σε Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για εντυπώσεις των αισθητηρίων οργάνων,<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για ήχο, [[δυνατός]], [[βαθύς]], [[μπάσος]], σε Ομήρ. Οδ., Αισχύλ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[οσμή]], δυνατή, αποκρουστική, σε Ηρόδ., Σοφ.
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''βᾰρύς:''' [[βαρεῖα|βᾰρεῖα]], [[βαρύ]]<br /><b class="num">1)</b> [[тяжелый]], [[тяжеловесный]] Her., Plat., Arst., Plut.;<br /><b class="num">2)</b> [[тяжеловооруженный]] ([[δύναμις]] Plut.): τὸ βαρύτατον τοῦ στρατεύματος Xen., τὰ [[βαρέα]] τῶν ὅπλων Polyb. и τὰ ἐν βάρεσιν ὅπλοις Diod. [[тяжеловооруженные войска]];<br /><b class="num">3)</b> [[отяжелевший]], [[ослабевший]] (σὺν и ἐν γήρᾳ, νόσῳ Soph.; ὑπὸ τῆς μέθης Plut.): πολλοῖσι β. ἐνιαυτοῖς Theocr. [[удрученный]] старостью; β. ἐκ [[τοῖν]] σκελοῖν Luc. с [[трудом]] [[передвигающий]] [[ноги]];<br /><b class="num">4)</b> [[сильный]], [[мощный]], [[грозный]] ([[χείρ]] Hom.; [[δύναμις]] Polyb. - ср. 1; [[πόλις]] Diod.);<br /><b class="num">5)</b> [[тяжелый]], [[тяжкий]], [[тягостный]], тж. [[жестокий]] (ὀδύναι Hom.; [[πένθος]], [[νόσος]] Pind.; τύχαι Aesch.; [[μῆνις]] Soph.; [[πόλεμος]] Dem.);<br /><b class="num">6)</b> [[невыносимый]], [[несносный]] (τοῖς συνοῦσι Plat.; ἡλίου [[θάλπος]] Anth.; [[φρόνημα]] Plut.);<br /><b class="num">7)</b> [[трудный]], [[затруднительный]] (τινι Soph.);<br /><b class="num">8)</b> [[опасный]] ([[χωρίον]] Xen.);<br /><b class="num">9)</b> [[разгневанный]], [[гневный]] (βαρὺν θυμὸν ἔχειν Theocr.);<br /><b class="num">10)</b> [[тяжелый]] [[или]] [[резкий]] ([[ὀδμή]] Her. и [[ὀσμή]] Arst.);<br /><b class="num">11)</b> [[низкий]], [[глубокий]], [[глухо]] [[звучащий]] ([[φθόγγος]] Hom.; [[χορδή]] Plat.); [[но]] тж. [[сильный]], [[мощный]] ([[φωνή]] Arst.; [[βρύχημα]] λέοντος Anth.);<br /><b class="num">12)</b> [[угрюмый]], [[мрачный]] (βαρύτερος τὸ [[ἦθος]] ὤν Plut.);<br /><b class="num">13)</b> [[степенный]], [[серьезный]], [[важный]] (σεμνὸς β. Arst.);<br /><b class="num">14)</b> [[суровый]], [[строгий]] ([[εὔθυνος]] Aesch.);<br /><b class="num">15)</b> грам. [[тяжелый]] ([[προσῳδία]]): β. [[συλλαβή]] Plat. [[слог]], произносимый с понижением тона ([[accentus gravis]]).
|lstext='''βᾰρύς''': εῖα, ύ: ποιητ. γεν. πληθ. θηλ. βαρεῶν (ἀντὶ -ειῶν) Αἰσχ. Εὐμ. 932· συγκρ. βαρύτερος, ὑπερθ. βαρύτατος. (Πρβλ. τὰς ποιητ. λέξεις βρῖ, [[βριαρός]], [[βρίθω]], [[βριθύς]], βρίζειν, καὶ Λατ. brutus· Σανσκρ. gurus, gar îyas, = Λατ. gravis, gravior· Γοτθ. Kaurs ([[βαρύς]])· ἴδε ἐν ἄρθρ. Β. β). Βαρύς, μέγα ἔχων βάρος, ἀντιθ. τῷ [[κοῦφος]] Ἡρόδ. 4. 150, Πλάτ. Θεαιτ. 152D, κ. ἀλλ.· παρ’ Ὁμήρῳ κατὰ τὸ πλεῖστον μετὰ τῆς παρακολουθούσης ἐννοίας ἰσχύος καὶ δυνάμεως, χεῖρα βαρεῖαν Ἰλ. Α. 219, κτλ.· [[οὕτως]], ἀκμᾷ βαρὺς Πίνδ. Ι. 4(3). 86· ―ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], βαρὺς ἐκ τῆς ἡλικίας, ἀδυναμίας τῶν παθημάτων, γήρᾳ, νόσῳ Σοφ. Ο. Τ. 17, Τρ. 235· ἐν γήρᾳ ὁ αὐτ. Αἴ. 1017· ―β. βάσις, βῆμα βραδύ, [[βαρύ]], ὁ αὐτ. Τρ. 966· τυπάδι βαρείᾳ ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 724. 2) βαρὺς ἵνα φέρῃ τις αὐτόν, [[θλιβερός]], [[ὀδυνηρός]], ἄτη, [[ἔρις]], [[κακότης]] Ἰλ. Β. 111, κτλ.· Κῆρες, Κατακλῶθες Α. 97, Ὀδ. Η. 197· [[ὡσαύτως]], βαρὺ ἢ βαρέα στενάχειν, [[στενάζω]] [[βαρέως]], δυνατά, Θ. 95, 534, Ἰλ. Θ. 334, κτλ.·―[[ἐντεῦθεν]], παρὰ Τραγ. καὶ Ἀττ. πεζοῖς, [[φορτικός]], [[ἐπαχθής]], [[βαρύς]], καταπιεστικός, βαρὺ..φίλοις Αἰσχύλ. Ἀγ. 441· β. ξυμφορά, τύχαι, καταλαγαί, κτλ., ὁ αὐτ. Πέρσ. 1044, Θήβ. 332, 767, κτλ.· ἡδονὴ Σοφ. Ο.Κ. 1204· [[ἀγγελία]] Πλάτ. Κρίτ. 43D· βαρὺ καὶ οὐχὶ δίκαιον Δημ.535, κτλ.· ἐπὶ πληγῆς, θλιβερά, ἀηδίαν παρέχουσα, Σοφ. Φ. 1330· ἐπὶ τόπου, καταθλιπτικός, [[ἐπιβλαβής]], οὐχὶ [[ὑγιεινός]], Ξεν. Ἀπομν. 3. 6, 12· ἐπὶ τροφῆς, [[δύσπεπτος]], ὁ αὐτ. Κυν. 7, 4· οὕτω, β. [[νότος]] Παυσ. 10.17,11·― [[βαρέως]] φέρειν τι, δυσκόλως [[ὑποφέρω]] τι, δὲν [[ὑποφέρω]] τι μεθ’ ὑπομονῆς, Λατ. graviter ferre, Ἡρόδ. 5. 19, κτλ.· β. ἔχειν, μ. μετοχ., Ἀριστ. Ρητ. πρὸς Ἀλ. 3, 18· [[πρός]] τι ὁ αὐτ. Πολ. 5. 10· [[βαρέως]] ἀκούειν, μετ’ ἀηδίας [[ἀκούω]], Ξεν. Ἀν. 2. 1, 9. 3) [[σφοδρός]], θυμὸς Θεόκρ. 1. 96· ἐπιθυμία Πλάτ., κτλ. 4)ἔχων βαρύτητα, παρέχων ἐντύπωσιν, αἱ ἐπιστολαὶ Ἐπιστ. πρὸς Κορινθ. Β΄, ι΄, 10· [[εὐδαιμονία]] Ἡρῳδιαν. 2. 14, 7. ΙΙ. ἐπὶ προσώπων, [[αὐστηρός]], [[τραχύς]], β. ἐπιτιμητὴς Αἰσχύλ. Πρ. 77· [[εὔθυνος]] ὁ αὐτ. Πέρσ. 828, πρβλ. Σοφ. Ο. Τ. 546·―[[ὡσαύτως]], κοπιαστικός, ἐνοχλητικός, καταθλιπτικός, ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 926, Εὐρ. Ἱκέτ. 894, Πλάτ. Θεαίτ. 201C, Δημ. 307. 15. 2)ἐπὶ καλῆς σημασίας, [[βαρύς]], [[ἀξιοπρεπής]], ἠπιωτέρα [[ἔκφρασις]] τῆς διὰ τοῦ [[σεμνός]], Ἀριστ. Ρητ. 2. 17, [[σημαντικός]], [[ἰσχυρός]], Πολύβ. 1. 17, 5, κτλ. 3) ἐπὶ στρατιωτῶν, [[βαρέως]] ὡπλισμένος, Ξεν. Κύρ. 5. 3, 37· τὰ β. τῶν ὅπλων, οἱ ὁπλῖται, Πολύβ. 1. 76, 3. 4) [[δύσκολος]], [[ὅρκος]] γὰρ οὐδεὶς ἀνδρὶ φηλήτῃ β. Σοφ. Ἀποσπ. 672. ΙΙΙ. ἐπὶ ἐντυπώσεων διὰ τῶν αἰσθητηρίων, 1) ἐπὶ ἤχου, [[ἰσχυρός]], [[βαθύς]], [[βαρύς]], ἀντίθ. τῷ ὀξὺς Ὀδ. Ι. 257, Αἰσχύλ. Πέρσ. 572, Σοφ. Φ. 208· φθέγγεσθαι βαρύτατον Ἱππ.π. Ἀερ. 290·―ἐπὶ τόνου, [[βαρύς]], ἀντὶ ὀξείας τῆς [[μέσης]] συλλαβῆς βαρεῖαν ἐφθεγξάμεθα Πλάτ. Κρατ. 399Α· ὀξείᾳ καὶ βαρείᾳ καὶ μέσῃ φωνῇ Ἀριστ. Ρητ. 3. 1, 4, κτλ.·―[[ἐντεῦθεν]], ἡ βαρεῖα (ἐνν. Προσῳδία) ὡς παρ’ ἡμῖν ἡ βαρεῖα (accentus gravis), Γραμμ. 2)ἐπὶ ὀσμῆς, [[ἰσχυρός]], [[ἀποκρουστικός]], Ἡρόδ. 6. 119, Ἀριστ. Ζ. . 10. 1, 17, κ. ἀλλ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[heavy]], of tone [[deep]] (Il.).<br />Compounds: <b class="b3">βαρύ-γδουπος</b> (Pi.) etc.<br />Derivatives: [[βαρύτης]], <b class="b3">-ητος</b> f. (Att.). Denom.1. [[βαρύνω]] [[weigh down]], [[oppress]] (Il.); 2. [[βαρύθω]] [[be weighed down]] (Il.); 3. [[βαρέω]] s. below. - [[βάρος]] n. [[heavy weight]], (simplex Hdt.; in comp. (<b class="b3">χαλκο-</b>, <b class="b3">οἰνο-βαρής</b> Il.). - The ptc. [[βεβαρηώς]] (<b class="b3">οἴνῳ βεβαρηότες</b>, <b class="b3">-ότα γ</b> 139, τ 122) cf. [[οἰνοβαρής]] (Α 225; metr. lengthened <b class="b3">οἰνοβαρείων ι</b> 374, κ 555), from which [[οἰνοβαρέω]] (Thgn.); from there (?) [[βεβαρημένος]] (Pl.); [[βόρημαι]] (Sapph. Supp. 25, 17) with Aeol. vocalism; [[βαρέω]] (Hp. Morb.),.<br />Origin: IE [Indo-European] [476] <b class="b2">*gʷerh₂-u-</b> [[heavy]].<br />Etymology: Identival with Skt. [[gurú-]], Av. [[gouru-]], Goth. [[kaúrus]] [[heavy]]. Lat. [[gravis]] from <b class="b2">*graus < *gʷreh₂us</b>. Full grade in Skt. comparative [[gárīyān]]. Cf. [[βριαρός]], [[βρίθω]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=poet. gen. pl. fem. βαρεῶν for βαρειῶν]<br /><b class="num">I.</b> [[heavy]] in [[weight]], opp. to [[κοῦφος]], Hdt., etc.: in Hom. [[mostly]] with a [[notion]] of [[strength]] and [[force]], χεῖρα βαρεῖαν Il., etc.: also, [[heavy]] with age or [[suffering]], γήραι, νόσωι Soph.<br /><b class="num">2.</b> [[heavy]] to [[bear]], [[grievous]], Hom.; βαρὺ or βαρέα στενάχειν to sob [[heavily]], Hom.:—in [[attic]], [[burdensome]], [[grievous]], [[oppressive]]:— adv., [[βαρέως]] φέρειν τι to [[take]] a [[thing]] ill, Lat. [[graviter]] ferre, Hdt., etc.; [[βαρέως]] ἀκούειν to [[hear]] with [[disgust]], Xen.<br /><b class="num">3.</b> [[violent]], Theocr., Plat., etc.<br /><b class="num">4.</b> [[weighty]], [[impressive]], NTest.<br /><b class="num">II.</b> of persons, [[severe]], [[stern]], Aesch., Soph.:—also, [[wearisome]], [[oppressive]], Eur., Dem.: in [[good]] [[sense]], [[grave]], [[dignified]], Arist.<br /><b class="num">2.</b> of soldiers, [[heavy]]-[[armed]], Xen.<br /><b class="num">III.</b> of impressions on the senses,<br /><b class="num">1.</b> of [[sound]], [[strong]], [[deep]], [[bass]], Od., Aesch., Soph.<br /><b class="num">2.</b> of [[smell]], [[strong]], [[offensive]], Hdt., Soph.
}}
{{elnl
|elnltext=[[βαρύς]] -εῖα -ύ zwaar<br /><b class="num">1.</b> zwaar (van gewicht):; [[νέας]]... βαρυτέρας zwaardere schepen Hdt. 8.60.2; spec. ook van bewapening:; ὡπλισμένον... βαρύτερον, ὁπλίτην ἐπονομάζοντες een zwaarder bewapend iemand, die we hopliet noemen Plat. Lg. 833b; van lichaamsdelen; τὰ βλέφαρα βαρέα ἴσχουσιν hun oogleden zijn zwaar Hp. Vict. 70; subst..; περὶ [[τοῦ]] βαρυτέρου τε καὶ κουφοτέρου διακριθεῖμεν ἄν we zouden wel kunnen besluiten (over) wat lichter is en wat zwaarder Plat. Euthyph. 7c; zwaar, bezwaard, zwak, moe:; νόσῳ β. door ziekte bezwaard Soph. Tr. 235; οἱ δὲ σὺν γήρᾳ βαρεῖς anderen (zijn) oud en zwak Soph. OT 17; [[ὑπό]] τε καμάτου βαρὺν [[ὄντα]] καὶ τραυμάτων omdat hij door vermoeidheid en verwondingen verzwakt was Plut. Cor. 9.8; zwaar, hard:; χεῖρα βαρεῖαν zijn harde hand Il. 1.219; σὺν... [[σφι]] βαρεῖαι χεῖρες ἔμιχθεν hun harde handen raakten slaags (d.w.z. zij raakten hardhandig slaags) Il. 23.687; θανάτοιο βαρείας χεῖρας de zware handen van de dood Il. 21.548; zwaar, sterk van (onaangename) geur:. ὀδμὴν... βαρέαν een sterke geur Hdt. 2.94.2.<br /><b class="num">2.</b> zwaar, diep, laag, luid (van geluid):; φθόγγον... βαρύν zijn zware stem Od. 9.257; ὀξυτάτην καὶ βαρυτάτην χορδήν de hoogste en de laagste snaar Plat. Phaedr. 268e; met adv. acc.. βαρὺ στενάχων en βαρέα στενάχων diep zuchtend, diep steunend (van pijn of verdriet) Hom.; βαρὺ δ’ ἀμβόασον οὐράνι’ ἄχη schreeuw luid ons leed uit tot aan de hemel Aeschl. Pers. 572.<br /><b class="num">3.</b> overdr. zwaar, moeilijk te dragen; van pijn en verdriet; ὀδύναι pijn(en) Il. 5.417; [[πένθος]] leed Pind. O. 2.23; van het (nood)lot en allerhande onheil; [[Κλῶθες]] de schikgodinnen Od. 7.197; νόσοι ziekten Pind. P. 5.63; [[γῆρας]] ouderdom Eur. Alc. 672; [[ζημία]] βαρυτέρα een zwaardere boete Plat. Lg. 926d; van ruzie en strijd; [[ἔρις]] strijd Il. 20.55; [[χόλος]] woede Hes. Th. 615; subst. τὰ βαρέα pijnlijke of moeilijke zaken:; βαρέα σύ γ’ εἶπας je hebt zware woorden gesproken Aeschl. Suppl. 342; tegenslagen, ellende:. κύρσας βαρεῶν τούτων getroffen door dat onheil Aeschl. Eum. 932.<br /><b class="num">4.</b> overdr. van karakter en stemming zwaar, streng, hard, onverbiddelijk:. οὑπιτιμητής... [[τῶν]] ἔργων [[βαρύς]] de opzichter van dit werk is streng Aeschl. PV 77; βαρεῖαν ἐχθροῖς καὶ φίλοισιν εὐμενῆ: hard voor mijn vijanden en goed voor mijn geliefden Eur. Med. 809; δυσμενῆ... καὶ βαρύν σ’ ηὕρηκ’ [[ἐμοί]] ik heb u ondervonden als slechtgezind en hard tegen mij Soph. OT 546.<br /><b class="num">5.</b> [[βαρύς]] + inf. zwaar, moeilijk om te...:; δεινὸς... οἷνος καὶ παλαίεσθαι [[βαρύς]] wijn is machtig en moeilijk om het tegen op te nemen Eur. Cycl. 678; πρεσβύτερός... [[εἰμὶ]] καὶ βαρὺς ἀείρεσθαι ik ben te oud en moeilijk te verplaatsen Hdt. 4.150.3; onpers. [[βαρύ]] + inf. het is moeilijk om te...:. τὸ δ’ [[ὑπερκόπως]] κλύειν εὖ [[βαρύ]] een overdreven goede reputatie hebben is moeilijk Aeschl. Ag. 63; διδάσκεσθαι βαρὺ τῶι τηλικούτωι iets leren is moeilijk voor iemand zo oud als hij Aeschl. Ag. 1619.<br /><b class="num">6.</b> adv. [[βαρέως]] moeizaam, met moeite:; [[βαρέως]]... ἤκουσαν ze konden het amper aanhoren Xen. An. 2.1.9; τοῖς ὠσὶν [[βαρέως]] ἤκουσαν zij hoorden met moeite met hun oren NT Mt. 13.15; [[βαρέως]] εἶχε πρὸς τὴν ὁμιλίαν hij was moeilijk in de omgang Aristot. Pol. 1311b9; [[βαρέως]] [[φέρω]] met acc. moeilijk verdragen, zwaar opnemen; abs. ontstemd of geërgerd zijn.
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe