Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

καίω: Difference between revisions

From LSJ

καίω (view source)

Revision as of 23:20, 2 October 2022

No change in size ,  2 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ἔκαιον, <i>att.</i> ἔκαον, <i>f.</i> [[καύσω]], <i>ao.</i> [[ἔκαυσα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> καυθήσομαι, <i>ao.</i> ἐκαύθην, <i>ao.2</i> [[ἐκάην]], <i>pf.</i> [[κέκαυμαι]], <i>pqp.</i> ἐκεκαύμην;<br /><b>1</b> allumer : [[πῦρ]] IL, OD du feu ; [[σέλας]] καιομένοιο [[πυρός]] IL la lueur du feu qui brûle ; πυραὶ νεκύων καίοντο IL les bûchers des morts étaient allumés;<br /><b>2</b> faire brûler, consumer par le feu, acc.;<br /><b>3</b> brûler <i>en parl. du soleil, de la fièvre</i>;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> consumer (d'amour, de colère, <i>etc.</i>);<br /><i><b>Moy.</b></i> καίομαι (<i>f.</i> [[καύσομαι]], <i>ao.</i> épq. [[κηάμην]]) allumer pour soi : [[πῦρ]] IL, OD du feu.<br />'''Étymologie:''' Deux thèmes : καυ- pour καϜ-, d'où les formes en καυ-, [[κα]]- <i>ou</i> κη-, et κευ- pour κεϜ-, d'où les formes en [[κε]]-, κει-, de la R. ΚαϜ-, brûler.
|btext=<i>impf.</i> ἔκαιον, <i>att.</i> ἔκαον, <i>f.</i> [[καύσω]], <i>ao.</i> [[ἔκαυσα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> καυθήσομαι, <i>ao.</i> ἐκαύθην, <i>ao.2</i> [[ἐκάην]], <i>pf.</i> [[κέκαυμαι]], <i>pqp.</i> ἐκεκαύμην;<br /><b>1</b> allumer : [[πῦρ]] IL, OD du feu ; [[σέλας]] καιομένοιο [[πυρός]] IL la lueur du feu qui brûle ; πυραὶ νεκύων καίοντο IL les bûchers des morts étaient allumés;<br /><b>2</b> faire brûler, consumer par le feu, acc.;<br /><b>3</b> brûler <i>en parl. du soleil, de la fièvre</i>;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> consumer (d'amour, de colère, <i>etc.</i>);<br /><i><b>Moy.</b></i> καίομαι (<i>f.</i> [[καύσομαι]], <i>ao.</i> épq. [[κηάμην]]) allumer pour soi : [[πῦρ]] IL, OD du feu.<br />'''Étymologie:''' Deux thèmes : καυ- pour καϜ-, d'où les formes en καυ-, [[κα]]- <i>ou</i> κη-, et κευ- pour κεϜ-, d'où les formes en [[κε]]-, κει-, de la R. ΚαϜ-, brûler.
}}
{{elnl
|elnltext=καίω Ion. en later voor κάω.
}}
{{elru
|elrutext='''καίω:''' реже κάω (ᾱ) (impf. ἔκαιον - атт. [[ἔκαον|ἔκᾱον]], fut. [[καύσω]], aor. [[ἔκαυσα]]; pass.: fut. καυθήσομαι, aor. ἐκαύθην, aor. 2 [[ἐκάην]], pf. [[κέκαυμαι]], ppf. ἐκεκαύμην)<br /><b class="num">1)</b> (тж. κ. πυρί NT) зажигать, жечь (πυρὰ [[πολλά]] Hom.; [[λύχνον]] NT): φλὸξ θεείου καιομένοιο Hom. пламя горящей серы; καομένων τῶν λαμπάδων Arph. (дым) от горящих лампад;<br /><b class="num">2)</b> [[жечь]], [[сжигать]] (δένδρεα, νεκρούς Hom.);<br /><b class="num">3)</b> [[сжигать в жертву]] ([[μηρία]] Hom.; ὀστέα [[λευκά]] Hes.);<br /><b class="num">4)</b> [[жечь]], [[уничтожать огнем]]: τέμνειν καὶ κ. или κ. καὶ πορθεῖν Xen. уничтожать огнем и мечом;<br /><b class="num">5)</b> [[обжигать]]: ἡ [[ἡμέρη]] καίει τοὺς ἀνθρώπους Her. дневная жара обжигает людей; [[ἐνίοτε]] καὶ κ. λέγεται καὶ θερμαίνειν τὸ [[ψυχρόν]] Arst. иногда говорится, что холод обжигает и согревает;<br /><b class="num">6)</b> мед. [[прижигать]] (τέμνειν καὶ κ. Plat.);<br /><b class="num">7)</b> опалять, делать загорелым, pass. загорать (ὑπὸ τοῦ ἡλίου Arst.);<br /><b class="num">8)</b> [[жечь как огнем]]: τὰ ἐντὸς ἐκάετο Thuc. (у больных) внутренности жгло как огнем; κάομαι τὴν καρδίαν Arph. у меня сердце в огне, я горю (от негодования);<br /><b class="num">9)</b> [[растоплять]], [[плавить]] (ἡ [[χαλκῖτις]] [[λίθος]] καίεται Arst.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 39: Line 45:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''καίω:''' αρχ. Αττ. κάω <i>[ᾱ]</i>, παρατ. <i>ἔκαιον</i>, αρχ. Αττ. <i>ἔκᾱον</i>, Επικ. <i>καῖον</i>· μέλ. [[καύσω]] και [[καύσομαι]], αόρ. αʹ [[ἔκαυσα]], Επικ. [[ἔκηα]] ή <i>ἔκεια</i> και [[χωρίς]] [[αύξηση]] <i>κῆα</i>, προστ. [[κῆον]], αʹ πληθ. υποτ. [[κήομεν]]· ευκτ. [[κήαι]], [[κήαιεν]]· απαρ. [[κῆαι]]· Αττ. μτχ. <i>κέας</i>, [[κέαντες]]· παρακ. <i>κέκαυκα</i> — Μέσ., αόρ. αʹ <i>ἐκαυσάμην</i>, Επικ. γʹ πληθ. <i>κήαντο</i> — Παθ., μέλ. βʹ <i>κᾰήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκαύθην</i>, αόρ. βʹ [[ἐκάην]] [ᾰ], Επικ. απαρ. [[καήμεναι]]· παρακ. [[κέκαυμαι]]·<br /><b class="num">I.</b> [[ανάβω]], [[βάζω]] [[φωτιά]], πυρὰ [[πολλά]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[πῦρ]] [[κῆαι]], σε Ομήρ. Οδ. — Μέσ., [[πῦρ]] κήαντο, τους άναψαν [[φωτιά]], σε Όμηρ. — Παθ., καίγομαι, φλέγομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[βάζω]] [[φωτιά]], [[ανάβω]], [[καίω]] ολοσχερώς, [[πυρπολώ]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[καίω]], [[καψαλίζω]], [[κοκκινίζω]], [[ξηραίνω]], λέγεται για τον ήλιο, σε Ηρόδ.· επίσης λέγεται για υπερβολικό [[ψύχος]], το penetrabile [[frigus]] aduritτου Βιργ., σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> Παθ., λέγεται για την [[θέρμη]] του πυρετού, φλέγομαι, σε Θουκ.· μεταφ., χρησιμοποιείται για το ερωτικό [[πάθος]], σε Πίνδ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> [[πυρπολώ]] και [[καταστρέφω]] (στον πόλεμο), <i>τέμνειν καὶκ</i>., <i>κ. καὶ πορθεῖν</i>, [[καταστρέφω]] και [[ερημώνω]] μέσω φωτιάς και ξίφους, σε Ξεν.<br /><b class="num">IV.</b> λέγεται για χειρουργούς, [[καυτηριάζω]], <i>τέμνειν καὶ κάειν</i>, [[χρησιμοποιώ]] [[νυστέρι]] και καυτηριασμό, σε Πλάτ., Ξεν.
|lsmtext='''καίω:''' αρχ. Αττ. κάω <i>[ᾱ]</i>, παρατ. <i>ἔκαιον</i>, αρχ. Αττ. <i>ἔκᾱον</i>, Επικ. <i>καῖον</i>· μέλ. [[καύσω]] και [[καύσομαι]], αόρ. αʹ [[ἔκαυσα]], Επικ. [[ἔκηα]] ή <i>ἔκεια</i> και [[χωρίς]] [[αύξηση]] <i>κῆα</i>, προστ. [[κῆον]], αʹ πληθ. υποτ. [[κήομεν]]· ευκτ. [[κήαι]], [[κήαιεν]]· απαρ. [[κῆαι]]· Αττ. μτχ. <i>κέας</i>, [[κέαντες]]· παρακ. <i>κέκαυκα</i> — Μέσ., αόρ. αʹ <i>ἐκαυσάμην</i>, Επικ. γʹ πληθ. <i>κήαντο</i> — Παθ., μέλ. βʹ <i>κᾰήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκαύθην</i>, αόρ. βʹ [[ἐκάην]] [ᾰ], Επικ. απαρ. [[καήμεναι]]· παρακ. [[κέκαυμαι]]·<br /><b class="num">I.</b> [[ανάβω]], [[βάζω]] [[φωτιά]], πυρὰ [[πολλά]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[πῦρ]] [[κῆαι]], σε Ομήρ. Οδ. — Μέσ., [[πῦρ]] κήαντο, τους άναψαν [[φωτιά]], σε Όμηρ. — Παθ., καίγομαι, φλέγομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[βάζω]] [[φωτιά]], [[ανάβω]], [[καίω]] ολοσχερώς, [[πυρπολώ]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[καίω]], [[καψαλίζω]], [[κοκκινίζω]], [[ξηραίνω]], λέγεται για τον ήλιο, σε Ηρόδ.· επίσης λέγεται για υπερβολικό [[ψύχος]], το penetrabile [[frigus]] aduritτου Βιργ., σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> Παθ., λέγεται για την [[θέρμη]] του πυρετού, φλέγομαι, σε Θουκ.· μεταφ., χρησιμοποιείται για το ερωτικό [[πάθος]], σε Πίνδ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> [[πυρπολώ]] και [[καταστρέφω]] (στον πόλεμο), <i>τέμνειν καὶκ</i>., <i>κ. καὶ πορθεῖν</i>, [[καταστρέφω]] και [[ερημώνω]] μέσω φωτιάς και ξίφους, σε Ξεν.<br /><b class="num">IV.</b> λέγεται για χειρουργούς, [[καυτηριάζω]], <i>τέμνειν καὶ κάειν</i>, [[χρησιμοποιώ]] [[νυστέρι]] και καυτηριασμό, σε Πλάτ., Ξεν.
}}
{{elnl
|elnltext=καίω Ion. en later voor κάω.
}}
{{elru
|elrutext='''καίω:''' реже κάω (ᾱ) (impf. ἔκαιον - атт. [[ἔκαον|ἔκᾱον]], fut. [[καύσω]], aor. [[ἔκαυσα]]; pass.: fut. καυθήσομαι, aor. ἐκαύθην, aor. 2 [[ἐκάην]], pf. [[κέκαυμαι]], ppf. ἐκεκαύμην)<br /><b class="num">1)</b> (тж. κ. πυρί NT) зажигать, жечь (πυρὰ [[πολλά]] Hom.; [[λύχνον]] NT): φλὸξ θεείου καιομένοιο Hom. пламя горящей серы; καομένων τῶν λαμπάδων Arph. (дым) от горящих лампад;<br /><b class="num">2)</b> [[жечь]], [[сжигать]] (δένδρεα, νεκρούς Hom.);<br /><b class="num">3)</b> [[сжигать в жертву]] ([[μηρία]] Hom.; ὀστέα [[λευκά]] Hes.);<br /><b class="num">4)</b> [[жечь]], [[уничтожать огнем]]: τέμνειν καὶ κ. или κ. καὶ πορθεῖν Xen. уничтожать огнем и мечом;<br /><b class="num">5)</b> [[обжигать]]: ἡ [[ἡμέρη]] καίει τοὺς ἀνθρώπους Her. дневная жара обжигает людей; [[ἐνίοτε]] καὶ κ. λέγεται καὶ θερμαίνειν τὸ [[ψυχρόν]] Arst. иногда говорится, что холод обжигает и согревает;<br /><b class="num">6)</b> мед. [[прижигать]] (τέμνειν καὶ κ. Plat.);<br /><b class="num">7)</b> опалять, делать загорелым, pass. загорать (ὑπὸ τοῦ ἡλίου Arst.);<br /><b class="num">8)</b> [[жечь как огнем]]: τὰ ἐντὸς ἐκάετο Thuc. (у больных) внутренности жгло как огнем; κάομαι τὴν καρδίαν Arph. у меня сердце в огне, я горю (от негодования);<br /><b class="num">9)</b> [[растоплять]], [[плавить]] (ἡ [[χαλκῖτις]] [[λίθος]] καίεται Arst.).
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2670604"