Anonymous

ψαύω: Difference between revisions

From LSJ
No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἐψαύσθην, <i>pf.</i> ἔψαυσμαι;<br /><b>I.</b> tâter, palper : [[τοῦ]] στόματος XÉN la bouche <i>en parl. de la langue</i>;<br /><b>II.</b> toucher :<br /><b>1</b> <i>au propre</i> [[τῇ]] κεφάλῃ [[τοῦ]] οὐρανοῦ HDT toucher le ciel de la tête ; ψαῦον κόρυθες φάλοισι νευόντων IL les casques touchaient de leurs panaches les panaches qui s'inclinaient ; χώρας [[ποδί]] ESCHL toucher du pied le sol d'un pays ; <i>abs.</i> prendre la main pour conduire qqn;<br /><b>2</b> <i>avec idée d'hostilité</i> toucher, mettre la main sur, gén. ; en venir aux mains avec, gén.;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> toucher, atteindre : καρδίας EUR toucher le cœur, <i>càd</i> blesser, affliger ; μερίμνας SOPH toucher un souci, un chagrin, <i>càd</i> le réveiller, avec un <i>acc. de pers.</i> : θεὸν [[ἐν]] κερτομίοις γλώσσαις SOPH atteindre un dieu par des propos injurieux ; atteindre à, parvenir à : τῆς ἀληθείας PLUT à la vérité.<br />'''Étymologie:''' R. Ψυ, frotter ; cf. R. Ψα, v. [[ψάω]].
|btext=<i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἐψαύσθην, <i>pf.</i> ἔψαυσμαι;<br /><b>I.</b> tâter, palper : [[τοῦ]] στόματος XÉN la bouche <i>en parl. de la langue</i>;<br /><b>II.</b> toucher :<br /><b>1</b> <i>au propre</i> [[τῇ]] κεφάλῃ [[τοῦ]] οὐρανοῦ HDT toucher le ciel de la tête ; ψαῦον κόρυθες φάλοισι νευόντων IL les casques touchaient de leurs panaches les panaches qui s'inclinaient ; χώρας [[ποδί]] ESCHL toucher du pied le sol d'un pays ; <i>abs.</i> prendre la main pour conduire qqn;<br /><b>2</b> <i>avec idée d'hostilité</i> toucher, mettre la main sur, gén. ; en venir aux mains avec, gén.;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> toucher, atteindre : καρδίας EUR toucher le cœur, <i>càd</i> blesser, affliger ; μερίμνας SOPH toucher un souci, un chagrin, <i>càd</i> le réveiller, avec un <i>acc. de pers.</i> : θεὸν [[ἐν]] κερτομίοις γλώσσαις SOPH atteindre un dieu par des propos injurieux ; atteindre à, parvenir à : τῆς ἀληθείας PLUT à la vérité.<br />'''Étymologie:''' R. Ψυ, frotter ; cf. R. Ψα, v. [[ψάω]].
}}
{{elnl
|elnltext=ψαύω [~ ψάω] ep. imperf. ψαῦον; aor. ψαῦσα aanraken, met gen.:; ψ. παριὼν ὑός in het voorbijgaan een varken aanraken Hdt. 2.47.1; vijandig:. μὴ ψαύσῃ τις Ἀργείων ἐμοῦ laat niemand van de Grieken mij aanraken Eur. IA 1559. in aanraking komen met, raken, treffen, bereiken:. ὑπ’ Ἀπόλλωνι γλυκείας πρῶτον ἔψαυσ’ Ἀφροδίτας door toedoen van Apollo kwam zij voor het eerst in aanraking met de heerlijke liefde Pind. O. 6.35; οὐ ψαύω καὶ τᾷδε ook hiermee tref ik het niet AP 7.428.11.
}}
{{elru
|elrutext='''ψαύω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[прикасаться]], [[дотрагиваться]] (τινός Hom., Eur., Xen.; τινός и τινί Pind.): μὴ ψαύειν [[λέγω]] Soph. не (сметь) трогать, говорю; τῇ κεφαλῇ τοῦ οὐρανοῦ ψ. Her. касаться головой неба; ψ. и ψαύεσθαί τινος Plut. соприкасаться с чем-л.; ἄπτεσθαι καὶ ψ. [[ἀλλήλων]] Plut. соприкасаться (граничить) друг с другом, иметь смежные владения; τῆσδε χώρας ψ. [[ποδί]] Aesch. ступить ногой на эту землю; [[χεροῖν]] ψ. πηγῆς Aesch. ополоснуть руки в источнике; ψαῦον ἱππόκομοι κόρυθες φάλοισιν Hom. шлемы (воинов) соприкасались конскими султанами; ἐπὶ κεφαλαίων ψ. τῶν πράξεων Polyb. коснуться событий в общих чертах; ἔστιν [[ὅπη]] ψαύει τῆς ἀληθείας καὶ τὸ [[μυθῶδες]] Plut. бывает, что и сказка в какой-то мере говорит истину;<br /><b class="num">2)</b> [[затрагивать]], [[задевать]], [[оскорблять]] (ἄκρας καρδίας τινός Eur.; τὸν θεὸν ἐν κερτομίοις γλώσσαις Soph.);<br /><b class="num">3)</b> [[пробуждать]], [[растравлять]], [[бередить]] (ἀλγεινοτάτας μερίμνας Soph.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 30: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ψαύω:''' μέλ. <i>ψαύσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔψαυσα</i>, παρακ. <i>ἔψαυκα</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐψαύσθην</i>, παρακ. <i>ἔψαυσμαι</i> (συγγενές προς το [[ψάω]])·<br /><b class="num">1.</b> [[αγγίζω]], [[ακουμπώ]], [[εφάπτομαι]], με γεν., <i>τινός</i>, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· με δοτ. του οργάνου, στο ίδ.· [[χεροῖν]] ἔψαυσα πηγῆς, σε Αισχύλ.· [[αλλά]], <i>ψαύειν τινί</i>, [[αγγίζω]] ένα [[πράγμα]], σε Πίνδ.· στον Σοφ. με αιτ., [[κεῖνος]] ψαύων τὸν θεόν, αυτός που προσβάλλει το θεό, σε Αντιγ. 961· [[αλλά]], στο ίδ. 857, <i>ἔψαυσας μερίμνας</i>, <i>πατρὸς οἶκτον</i>, άγγιξες το πεπρωμένο του [[πατέρα]] μου, (το <i>μερίμνας</i> είναι γεν. και το <i>οἶκτον</i> αιτ. κατά [[παράθεση]] προς την προηγούμενη [[πρόταση]]).<br /><b class="num">2.</b> [[αγγίζω]] ως [[εχθρός]], [[απλώνω]] [[χέρι]] πάνω σε, <i>τινός</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[αγγίζω]], [[φθάνω]], [[επιδρώ]] σε [[κάτι]], <i>ἄκρας καρδίας ἔψαυσέ μου</i>, στον ίδ. — Μέσ. επίσης, [[φθάνω]] [[κάτι]], [[λαμβάνω]], [[κερδίζω]], σε Πίνδ.
|lsmtext='''ψαύω:''' μέλ. <i>ψαύσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔψαυσα</i>, παρακ. <i>ἔψαυκα</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐψαύσθην</i>, παρακ. <i>ἔψαυσμαι</i> (συγγενές προς το [[ψάω]])·<br /><b class="num">1.</b> [[αγγίζω]], [[ακουμπώ]], [[εφάπτομαι]], με γεν., <i>τινός</i>, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· με δοτ. του οργάνου, στο ίδ.· [[χεροῖν]] ἔψαυσα πηγῆς, σε Αισχύλ.· [[αλλά]], <i>ψαύειν τινί</i>, [[αγγίζω]] ένα [[πράγμα]], σε Πίνδ.· στον Σοφ. με αιτ., [[κεῖνος]] ψαύων τὸν θεόν, αυτός που προσβάλλει το θεό, σε Αντιγ. 961· [[αλλά]], στο ίδ. 857, <i>ἔψαυσας μερίμνας</i>, <i>πατρὸς οἶκτον</i>, άγγιξες το πεπρωμένο του [[πατέρα]] μου, (το <i>μερίμνας</i> είναι γεν. και το <i>οἶκτον</i> αιτ. κατά [[παράθεση]] προς την προηγούμενη [[πρόταση]]).<br /><b class="num">2.</b> [[αγγίζω]] ως [[εχθρός]], [[απλώνω]] [[χέρι]] πάνω σε, <i>τινός</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[αγγίζω]], [[φθάνω]], [[επιδρώ]] σε [[κάτι]], <i>ἄκρας καρδίας ἔψαυσέ μου</i>, στον ίδ. — Μέσ. επίσης, [[φθάνω]] [[κάτι]], [[λαμβάνω]], [[κερδίζω]], σε Πίνδ.
}}
{{elnl
|elnltext=ψαύω [~ ψάω] ep. imperf. ψαῦον; aor. ψαῦσα aanraken, met gen.:; ψ. παριὼν ὑός in het voorbijgaan een varken aanraken Hdt. 2.47.1; vijandig:. μὴ ψαύσῃ τις Ἀργείων ἐμοῦ laat niemand van de Grieken mij aanraken Eur. IA 1559. in aanraking komen met, raken, treffen, bereiken:. ὑπ’ Ἀπόλλωνι γλυκείας πρῶτον ἔψαυσ’ Ἀφροδίτας door toedoen van Apollo kwam zij voor het eerst in aanraking met de heerlijke liefde Pind. O. 6.35; οὐ ψαύω καὶ τᾷδε ook hiermee tref ik het niet AP 7.428.11.
}}
{{elru
|elrutext='''ψαύω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[прикасаться]], [[дотрагиваться]] (τινός Hom., Eur., Xen.; τινός и τινί Pind.): μὴ ψαύειν [[λέγω]] Soph. не (сметь) трогать, говорю; τῇ κεφαλῇ τοῦ οὐρανοῦ ψ. Her. касаться головой неба; ψ. и ψαύεσθαί τινος Plut. соприкасаться с чем-л.; ἄπτεσθαι καὶ ψ. [[ἀλλήλων]] Plut. соприкасаться (граничить) друг с другом, иметь смежные владения; τῆσδε χώρας ψ. [[ποδί]] Aesch. ступить ногой на эту землю; [[χεροῖν]] ψ. πηγῆς Aesch. ополоснуть руки в источнике; ψαῦον ἱππόκομοι κόρυθες φάλοισιν Hom. шлемы (воинов) соприкасались конскими султанами; ἐπὶ κεφαλαίων ψ. τῶν πράξεων Polyb. коснуться событий в общих чертах; ἔστιν [[ὅπη]] ψαύει τῆς ἀληθείας καὶ τὸ [[μυθῶδες]] Plut. бывает, что и сказка в какой-то мере говорит истину;<br /><b class="num">2)</b> [[затрагивать]], [[задевать]], [[оскорблять]] (ἄκρας καρδίας τινός Eur.; τὸν θεὸν ἐν κερτομίοις γλώσσαις Soph.);<br /><b class="num">3)</b> [[пробуждать]], [[растравлять]], [[бередить]] (ἀλγεινοτάτας μερίμνας Soph.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj