Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

νέμω: Difference between revisions

From LSJ

νέμω (view source)

Revision as of 14:55, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> νεμῶ, <i>ao.</i> [[ἔνειμα]], <i>pf.</i> νενέμηκα;<br /><b>A. I.</b> distribuer, partager :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i> ἀρνῶν τρίχας κήρυκες νεῖμαν ἀρίστοις IL les hérauts distribuèrent aux chefs les poils des agneaux (offerts en sacrifice) ; <i>fig.</i> Ζεὺς νέμει ὄλβον ἀνθρώποισιν OD Zeus distribue le bonheur aux hommes ; τὰ ἴσαιν HDT donner à chacun une part égale ; attribuer une part, attribuer : [[τί]] τινι, qch à qqn ; avec l'inf. permettre, accorder, admettre;<br /><b>2</b> diviser, découper : [[κρέα]] νενεμημένα XÉN portions de viande;<br /><b>II.</b> <i>particul.</i> attribuer à un troupeau la partie du pâturage où on le mène paître ; faire paître, conduire au pâturage (<i>lat.</i> pascere) ; <i>Moy. en parl. du bétail</i> paître <i>(v. plus bas)</i> ; [[οἱ]] νέμοντες XÉN les bergers ; <i>fig.</i> nourrir, repaître (sa douleur, <i>etc.</i>) ; ὄρη ν. XÉN mener paître sur les montagnes ; <i>Pass.</i> τὸ [[ὄρος]] νέμεται αἰξί XÉN la montagne sert de lieu de pâturage à des chèvres ; <i>fig.</i> πυρὶ νέμειν χώρας HDT ravager, dévaster, détruire par le feu ; <i>Pass.</i> πυρὶ χθὼν νέμεται IL le pays est dévoré par le feu;<br /><b>III.</b> <i>à cause de la coutume des peuples pasteurs</i> (νομάδες) <i>pour qui le fait de faire paître ses troupeaux dans un pays était le signe de la prise de possession</i> avoir en son pouvoir ; posséder, avoir, occuper : τὸ [[χωρίον]] THC occuper le pays ; <i>en gén.</i> habiter;<br /><b>IV.</b> occuper, détenir ; diriger, conduire, gouverner, administrer : πόλιν HDT une cité ; ἀσπίδα ESCHL manier habilement un bouclier;<br /><b>V.</b> tenir pour, regarder comme (<i>cf. lat.</i> ducere), <i>avec</i> double acc. : ν. τινὰ θεόν SOPH regarder qqn comme un dieu, le respecter, l'honorer comme un dieu;<br /><b>VI.</b> choisir pour, admettre comme : προστάτην τινά ISOCR se choisir qqn d'entre les citoyens comme patron <i>ou</i> protecteur;<br /><b>B. <i>Moy.</i></b> [[νέμομαι]] (<i>f.</i> νεμοῦμαι, <i>ao.</i> ἐνειμάμην, <i>postér.</i> ἐνεμησάμην);<br /><b>I.</b> partager, distribuer qch entre soi :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i>, acc.;<br /><b>2</b> posséder comme sa part, comme son bien : πατρώϊα πάντα OD tous les biens paternels;<br /><b>3</b> <i>p. suite, comme le paysan avait coutume d'habiter sur ses terres</i> occuper, habiter (<i>cf.</i> ἔχειν) : ἄλσεα ν. IL habiter des bois ; Ἰθάκην OD habiter Ithaque ; γῆν HDT, πόλιν HDT habiter un pays, une cité ; <i>abs.</i> habiter ; <i>en parl. de villes</i> être situé qqe part;<br /><b>II.</b> <i>en parl. du bétail</i> paître, <i>càd</i> aller au pâturage, se nourrir (<i>lat.</i> pasci) ; paître, manger ; <i>en parl. de pers.</i> se nourrir de, gén. ; <i>fig.</i> se repaître, <i>càd</i> dévorer autour de soi ; <i>qqf en b. part</i> s'étendre, se répandre : ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας HDT parmi les Grecs;<br /><b>III.</b> avoir en son pouvoir, conduire, guider, administrer, acc..<br />'''Étymologie:''' R. Νεμ, partager, distribuer.
|btext=<i>f.</i> νεμῶ, <i>ao.</i> [[ἔνειμα]], <i>pf.</i> νενέμηκα;<br /><b>A. I.</b> distribuer, partager :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i> ἀρνῶν τρίχας κήρυκες νεῖμαν ἀρίστοις IL les hérauts distribuèrent aux chefs les poils des agneaux (offerts en sacrifice) ; <i>fig.</i> Ζεὺς νέμει ὄλβον ἀνθρώποισιν OD Zeus distribue le bonheur aux hommes ; τὰ ἴσαιν HDT donner à chacun une part égale ; attribuer une part, attribuer : [[τί]] τινι, qch à qqn ; avec l'inf. permettre, accorder, admettre;<br /><b>2</b> diviser, découper : [[κρέα]] νενεμημένα XÉN portions de viande;<br /><b>II.</b> <i>particul.</i> attribuer à un troupeau la partie du pâturage où on le mène paître ; faire paître, conduire au pâturage (<i>lat.</i> pascere) ; <i>Moy. en parl. du bétail</i> paître <i>(v. plus bas)</i> ; [[οἱ]] νέμοντες XÉN les bergers ; <i>fig.</i> nourrir, repaître (sa douleur, <i>etc.</i>) ; ὄρη ν. XÉN mener paître sur les montagnes ; <i>Pass.</i> τὸ [[ὄρος]] νέμεται αἰξί XÉN la montagne sert de lieu de pâturage à des chèvres ; <i>fig.</i> πυρὶ νέμειν χώρας HDT ravager, dévaster, détruire par le feu ; <i>Pass.</i> πυρὶ χθὼν νέμεται IL le pays est dévoré par le feu;<br /><b>III.</b> <i>à cause de la coutume des peuples pasteurs</i> (νομάδες) <i>pour qui le fait de faire paître ses troupeaux dans un pays était le signe de la prise de possession</i> avoir en son pouvoir ; posséder, avoir, occuper : τὸ [[χωρίον]] THC occuper le pays ; <i>en gén.</i> habiter;<br /><b>IV.</b> occuper, détenir ; diriger, conduire, gouverner, administrer : πόλιν HDT une cité ; ἀσπίδα ESCHL manier habilement un bouclier;<br /><b>V.</b> tenir pour, regarder comme (<i>cf. lat.</i> ducere), <i>avec</i> double acc. : ν. τινὰ θεόν SOPH regarder qqn comme un dieu, le respecter, l'honorer comme un dieu;<br /><b>VI.</b> choisir pour, admettre comme : προστάτην τινά ISOCR se choisir qqn d'entre les citoyens comme patron <i>ou</i> protecteur;<br /><b>B. <i>Moy.</i></b> [[νέμομαι]] (<i>f.</i> νεμοῦμαι, <i>ao.</i> ἐνειμάμην, <i>postér.</i> ἐνεμησάμην);<br /><b>I.</b> partager, distribuer qch entre soi :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i>, acc.;<br /><b>2</b> posséder comme sa part, comme son bien : πατρώϊα πάντα OD tous les biens paternels;<br /><b>3</b> <i>p. suite, comme le paysan avait coutume d'habiter sur ses terres</i> occuper, habiter (<i>cf.</i> ἔχειν) : ἄλσεα ν. IL habiter des bois ; Ἰθάκην OD habiter Ithaque ; γῆν HDT, πόλιν HDT habiter un pays, une cité ; <i>abs.</i> habiter ; <i>en parl. de villes</i> être situé qqe part;<br /><b>II.</b> <i>en parl. du bétail</i> paître, <i>càd</i> aller au pâturage, se nourrir (<i>lat.</i> pasci) ; paître, manger ; <i>en parl. de pers.</i> se nourrir de, gén. ; <i>fig.</i> se repaître, <i>càd</i> dévorer autour de soi ; <i>qqf en b. part</i> s'étendre, se répandre : ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας HDT parmi les Grecs;<br /><b>III.</b> avoir en son pouvoir, conduire, guider, administrer, acc..<br />'''Étymologie:''' R. Νεμ, partager, distribuer.
}}
{{elru
|elrutext='''νέμω:''' [одного корня с [[νέμεσις]], [[νομή]], [[νομός]], [[νόμος]] (fut. νεμῶ - ион. νεμέω, aor. [[ἔνειμα]] - эп. [[νεῖμα]]; med.: fut. νεμοῦμαι - ион. νεμέομαι и поздн. νεμήσομαι, aor. ἐνειμάμην - поздн. ἐνεμησάμην; pass.: fut. νεμεθήσομαι, aor. ἐνεμήθην, pf. - в знач. med. - νενέμημαι; adj. verb. νεμητέος)<br /><b class="num">1)</b> [[распределять]], [[раздавать]], [[разделять]] ([[κρέα]], μοίρας, [[σῖτον]], [[μέθυ]] Hom.; τὰ πάντα [[δίχα]] Plut.; [[πλεῖστα]] μέρη νενεμημένος Plat.);<br /><b class="num">2)</b> [[уделять]], [[давать]], [[присуждать]] (ὄλβον ἀνθρώποισιν Hom.): [[θεῶν]] τὰ [[ἴσα]] νεμόντων Her. если боги распределили (все) поровну, т. е. если существует божественная справедливость; πρὸς τὸν ἀδελφὸν [[οὕτω]] ἐνειμάμην Lys. с братом мы разделились так; οὐκ ἔστιν [[ὅτῳ]] μείζονα μοῖραν νείμαιμ᾽ ἢ [[σοί]] Aesch. никому не дал бы я больше, чем тебе, т. е. никто мне не дороже тебя; εἰ νέμοι τις αἵρεσιν Soph. если бы кто-л. предоставил (свободный) выбор; [[στόμα]] σαφέοτατον ν. τινί Eur. давать кому-л. непреложные прорицания; θάνατόν τινι ν. Plat. назначать смертную казнь кому-л.; [[μεῖζον]] [[μέρος]] ν. τινί Thuc. предпочитать что-л.;<br /><b class="num">3)</b> [[относить]], [[приписывать]] (ἀφελείᾳ τινὶ τὴν παρρησίαν Plut.);<br /><b class="num">4)</b> [[признавать]], [[считать]] ([[φίλον]] τινὰ [[μέγιστον]] Soph.): τινὸς [[μηδαμοῦ]] τιμὰς ν. Aesch. совершенно не считаться с чьими-л. правами;<br /><b class="num">5)</b> [[избирать]], [[выбирать]] (προστάτην τινά Isocr., Arst.): οἱ νενεμημένοι Polyb. отобранные, т. е. занесенные в список атлетов;<br /><b class="num">6)</b> [[пасти скот]], [[заниматься скотоводством]] (ν. τε καὶ ἀροῦν Plat.): οἱ νέμοντες Xen. пастухи;<br /><b class="num">7)</b> [[пасти]] (κτήνη Plat.; τὴν δάμαλιν Luc.);<br /><b class="num">8)</b> тж. med. использовать в качестве пастбища (τὰ ὄρη Xen.): τὸ [[ὄρος]] νέμεται αἰξί Xen. на горе пасутся козы; νέμεσθαι ἐπὶ τῇ κρήνῃ Hom. пастись у источника;<br /><b class="num">9)</b> [[питать в]] (душе), лелеять (τὸν χόλον Soph.);<br /><b class="num">10)</b> [[истреблять]], [[уничтожать]] (πυρὶ πόλιν Her.): πυρὶ χθὼν νέμεται Hom. земля пожирается огнем;<br /><b class="num">11)</b> med. [[есть]], [[поедать]] (ἄνθεα ποίης Hom.): ν. τινος Soph. питаться чем-л.; [[λέαινα]] [[δρύοχα]] νεμομένα Eur. львица, ищущая себе пропитание в лесах;<br /><b class="num">12)</b> med. (о язве, пожаре и т. п.) разъедать, распространяться (τὸ [[φῦμα]] ἐνέμετο [[πρόσω]] Her.): εἰᾶσαί τι ν. Plut. дать чему-л. волю; τὸ [[ψεῦδος]] νέμεται τὴν ψυχήν Plut. ложь разъедает душу;<br /><b class="num">13)</b> med. обрабатывать, возделывать, тж. занимать (ἄλσεα, ἔργα, πατρώϊα Hom.);<br /><b class="num">14)</b> med. [[обитать]], [[населять]] (Ἰθάκην Hom.; γῆ, τὴν νέμονται [[Σκύθαι]] Her.): κακὸν σκότον ν. Aesch. жить в ужасной тьме;<br /><b class="num">15)</b> med. [[быть расположенным]], [[находиться]] (πόλεις, αἱ τὸν Ἄθων νέμονται Her.);<br /><b class="num">16)</b> тж. med. [[пользоваться]] (τὸ [[χωρίον]] [[κοινῇ]] ν. Thuc.): ν. ἑὸν [[πόδα]] Pind. ходить; [[πρόσω]] τιμὰς νέμειν Aesch. и впредь пользоваться почестями;<br /><b class="num">17)</b> med. [[эксплуатировать]], [[иметь в своем распоряжении]] (τὰ μέταλλα Her.; τὰ ἐμπόρια Thuc.);<br /><b class="num">18)</b> [[реже]] med. обладать, владеть, управлять, иметь в своей власти ([[χωρίον]] Thuc.; τὸν Πακτωλόν Soph.; τὰς Ἀθήνας, med. [[τἄλλα]] Her.; [[ἄστυ]] Arst.): ἀσπίδα νέμων Aesch. вооруженный щитом; κράτη καὶ θρόνους ν. τῆς γῆς Soph. иметь царскую власть над страной;<br /><b class="num">19)</b> med. (о времени) проводить (ἁμέραν παρὰ πατρί, ἄδακρυν αἰῶνα Pind.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 30: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''νέμω:''' μέλ. <i>νεμῶ</i>, αόρ. αʹ [[ἔνειμα]], Επικ. [[νεῖμα]], παρακ. [[νενέμηκα]] — Μέσ., μέλ. <i>νεμοῦμαι</i>, Ιων. <i>νεμέομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐνειμάμην</i> — Παθ., μέλ. <i>νεμηθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐνεμήθην</i>, παρακ. <i>νενέμημαι</i>.<br /><b class="num">Α. I.</b> [[διανέμω]], [[μοιράζω]], [[διαμοιράζω]], λέγεται για [[φαγητό]] και ποτό, σε Όμηρ. κ.λπ.· λέγεται επίσης για θεούς, νέμει ὄλβον [[Ὀλύμπιος]] ἀνθρώποισιν, σε Ομήρ. Οδ.· μοῖραν [[νέμω]] τινί, [[δείχνω]] σε κάποιον τον οφειλόμενο σεβασμό, σε Αισχύλ. κ.λπ. — Παθ., <i>ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας νέμεται</i>, απονέμεται ελεύθερα σ' αυτούς, σε Ηρόδ.· [[κρεῶν]] μεστοὶ νενεμημένων, λέγεται για διανεμημένες μερίδες κρέατος, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ., μοιράζομαι μαζί με άλλους, και [[επομένως]], έχω σαν μερίδιό μου, [[κατέχω]], [[απολαμβάνω]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[διαμένω]], [[κατοικώ]], στον ίδ.· απόλ., [[διαμένω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[ξοδεύω]], [[διέρχομαι]], περνώ (λέγεται για τον χρόνο), <i>αἰῶνα</i>, <i>ἡμέραν</i>, σε Πίνδ.<br /><b class="num">III. 1.</b> Ενεργ. με [[σημασία]] όπως στη Μέσ., [[κρατώ]], [[κατέχω]], έχω· <i>γῆν</i>, <i>χώραν</i>, <i>πόλιν</i>, σε Ηρόδ., Αττ. — Παθ., λέγεται για τόπους, κατοικούμαι, σε Ηρόδ.· επίσης, λέγεται για [[χώρα]], συντηρούμαι, οικούμαι, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> έχω τη [[διακυβέρνηση]], [[διοικώ]], σε Ηρόδ., Αισχύλ.· [[νέμω]] οἴακα, [[κρατώ]] [[τιμόνι]], [[κυβερνώ]], [[διευθύνω]], σε Αισχύλ.· [[νέμω]] ἰσχὺν ἐπὶ σκήπτροισι, [[στηρίζω]] τη δύναμή μου στα σκήπτρα, στον ίδ.· <i>νέμωγλῶσσαν</i>, [[χρησιμοποιώ]] τη [[γλώσσα]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> όπως το [[νομίζω]], [[θεωρώ]], [[παραδέχομαι]]· σὲ [[νέμω]] θεόν, σε Σοφ.· <i>προστάτην νέμειν τινά</i>, [[διαλέγω]] κάποιον σαν προστάτη μου, σε Αριστ. <b>Β. I. 1.</b> λέγεται για βοσκούς, [[βόσκω]], [[τρέφω]] κοπάδια, τα [[οδηγώ]] στη [[βοσκή]], τα [[φροντίζω]], Λατ. pascere, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ., Αττ. κ.λπ.· μεταφ., [[νέμω]] χόλον, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> Μέσ., λέγεται για [[κοπάδι]], τρέφομαι, δηλ. [[πηγαίνω]] στη [[βοσκή]], [[βόσκω]], Λατ. pasci, σε Όμηρ. κ.λπ.· με σύστ. αιτ., τρέφομαι με [[κάτι]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· επίσης, λέγεται για ανθρώπους, [[τρώω]], σε Σοφ.· λέγεται και για [[φωτιά]], [[κατακαίω]], [[κατατρώγω]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· λέγεται για καρκινοειδή έλκη, εξαπλώνομαι· ἐνέμετο [[πρόσω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> με αιτ. τόπου, <i>ὄρη νέμειν</i>, [[βόσκω]] στους λόφους (το [[κοπάδι]] μου), σε Ξεν. — Παθ., (τὸ [[ὄρος]]) <i>νέμεται βουσί</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., <i>πυρὶ νέμειν πόλιν</i>, [[παραδίδω]] την πόλη στις φλόγες και την [[καταστρέφω]], σε Ηρόδ. — Παθ., <i>πυρὶ χθὼν νέμεται</i>, η γη κατατρώγεται από τη [[φωτιά]], σε Ομήρ. Ιλ.
|lsmtext='''νέμω:''' μέλ. <i>νεμῶ</i>, αόρ. αʹ [[ἔνειμα]], Επικ. [[νεῖμα]], παρακ. [[νενέμηκα]] — Μέσ., μέλ. <i>νεμοῦμαι</i>, Ιων. <i>νεμέομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐνειμάμην</i> — Παθ., μέλ. <i>νεμηθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐνεμήθην</i>, παρακ. <i>νενέμημαι</i>.<br /><b class="num">Α. I.</b> [[διανέμω]], [[μοιράζω]], [[διαμοιράζω]], λέγεται για [[φαγητό]] και ποτό, σε Όμηρ. κ.λπ.· λέγεται επίσης για θεούς, νέμει ὄλβον [[Ὀλύμπιος]] ἀνθρώποισιν, σε Ομήρ. Οδ.· μοῖραν [[νέμω]] τινί, [[δείχνω]] σε κάποιον τον οφειλόμενο σεβασμό, σε Αισχύλ. κ.λπ. — Παθ., <i>ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας νέμεται</i>, απονέμεται ελεύθερα σ' αυτούς, σε Ηρόδ.· [[κρεῶν]] μεστοὶ νενεμημένων, λέγεται για διανεμημένες μερίδες κρέατος, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ., μοιράζομαι μαζί με άλλους, και [[επομένως]], έχω σαν μερίδιό μου, [[κατέχω]], [[απολαμβάνω]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[διαμένω]], [[κατοικώ]], στον ίδ.· απόλ., [[διαμένω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[ξοδεύω]], [[διέρχομαι]], περνώ (λέγεται για τον χρόνο), <i>αἰῶνα</i>, <i>ἡμέραν</i>, σε Πίνδ.<br /><b class="num">III. 1.</b> Ενεργ. με [[σημασία]] όπως στη Μέσ., [[κρατώ]], [[κατέχω]], έχω· <i>γῆν</i>, <i>χώραν</i>, <i>πόλιν</i>, σε Ηρόδ., Αττ. — Παθ., λέγεται για τόπους, κατοικούμαι, σε Ηρόδ.· επίσης, λέγεται για [[χώρα]], συντηρούμαι, οικούμαι, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> έχω τη [[διακυβέρνηση]], [[διοικώ]], σε Ηρόδ., Αισχύλ.· [[νέμω]] οἴακα, [[κρατώ]] [[τιμόνι]], [[κυβερνώ]], [[διευθύνω]], σε Αισχύλ.· [[νέμω]] ἰσχὺν ἐπὶ σκήπτροισι, [[στηρίζω]] τη δύναμή μου στα σκήπτρα, στον ίδ.· <i>νέμωγλῶσσαν</i>, [[χρησιμοποιώ]] τη [[γλώσσα]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> όπως το [[νομίζω]], [[θεωρώ]], [[παραδέχομαι]]· σὲ [[νέμω]] θεόν, σε Σοφ.· <i>προστάτην νέμειν τινά</i>, [[διαλέγω]] κάποιον σαν προστάτη μου, σε Αριστ. <b>Β. I. 1.</b> λέγεται για βοσκούς, [[βόσκω]], [[τρέφω]] κοπάδια, τα [[οδηγώ]] στη [[βοσκή]], τα [[φροντίζω]], Λατ. pascere, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ., Αττ. κ.λπ.· μεταφ., [[νέμω]] χόλον, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> Μέσ., λέγεται για [[κοπάδι]], τρέφομαι, δηλ. [[πηγαίνω]] στη [[βοσκή]], [[βόσκω]], Λατ. pasci, σε Όμηρ. κ.λπ.· με σύστ. αιτ., τρέφομαι με [[κάτι]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· επίσης, λέγεται για ανθρώπους, [[τρώω]], σε Σοφ.· λέγεται και για [[φωτιά]], [[κατακαίω]], [[κατατρώγω]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· λέγεται για καρκινοειδή έλκη, εξαπλώνομαι· ἐνέμετο [[πρόσω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> με αιτ. τόπου, <i>ὄρη νέμειν</i>, [[βόσκω]] στους λόφους (το [[κοπάδι]] μου), σε Ξεν. — Παθ., (τὸ [[ὄρος]]) <i>νέμεται βουσί</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., <i>πυρὶ νέμειν πόλιν</i>, [[παραδίδω]] την πόλη στις φλόγες και την [[καταστρέφω]], σε Ηρόδ. — Παθ., <i>πυρὶ χθὼν νέμεται</i>, η γη κατατρώγεται από τη [[φωτιά]], σε Ομήρ. Ιλ.
}}
{{elru
|elrutext='''νέμω:''' [одного корня с [[νέμεσις]], [[νομή]], [[νομός]], [[νόμος]] (fut. νεμῶ - ион. νεμέω, aor. [[ἔνειμα]] - эп. [[νεῖμα]]; med.: fut. νεμοῦμαι - ион. νεμέομαι и поздн. νεμήσομαι, aor. ἐνειμάμην - поздн. ἐνεμησάμην; pass.: fut. νεμεθήσομαι, aor. ἐνεμήθην, pf. - в знач. med. - νενέμημαι; adj. verb. νεμητέος)<br /><b class="num">1)</b> [[распределять]], [[раздавать]], [[разделять]] ([[κρέα]], μοίρας, [[σῖτον]], [[μέθυ]] Hom.; τὰ πάντα [[δίχα]] Plut.; [[πλεῖστα]] μέρη νενεμημένος Plat.);<br /><b class="num">2)</b> [[уделять]], [[давать]], [[присуждать]] (ὄλβον ἀνθρώποισιν Hom.): [[θεῶν]] τὰ [[ἴσα]] νεμόντων Her. если боги распределили (все) поровну, т. е. если существует божественная справедливость; πρὸς τὸν ἀδελφὸν [[οὕτω]] ἐνειμάμην Lys. с братом мы разделились так; οὐκ ἔστιν [[ὅτῳ]] μείζονα μοῖραν νείμαιμ᾽ ἢ [[σοί]] Aesch. никому не дал бы я больше, чем тебе, т. е. никто мне не дороже тебя; εἰ νέμοι τις αἵρεσιν Soph. если бы кто-л. предоставил (свободный) выбор; [[στόμα]] σαφέοτατον ν. τινί Eur. давать кому-л. непреложные прорицания; θάνατόν τινι ν. Plat. назначать смертную казнь кому-л.; [[μεῖζον]] [[μέρος]] ν. τινί Thuc. предпочитать что-л.;<br /><b class="num">3)</b> [[относить]], [[приписывать]] (ἀφελείᾳ τινὶ τὴν παρρησίαν Plut.);<br /><b class="num">4)</b> [[признавать]], [[считать]] ([[φίλον]] τινὰ [[μέγιστον]] Soph.): τινὸς [[μηδαμοῦ]] τιμὰς ν. Aesch. совершенно не считаться с чьими-л. правами;<br /><b class="num">5)</b> [[избирать]], [[выбирать]] (προστάτην τινά Isocr., Arst.): οἱ νενεμημένοι Polyb. отобранные, т. е. занесенные в список атлетов;<br /><b class="num">6)</b> [[пасти скот]], [[заниматься скотоводством]] (ν. τε καὶ ἀροῦν Plat.): οἱ νέμοντες Xen. пастухи;<br /><b class="num">7)</b> [[пасти]] (κτήνη Plat.; τὴν δάμαλιν Luc.);<br /><b class="num">8)</b> тж. med. использовать в качестве пастбища (τὰ ὄρη Xen.): τὸ [[ὄρος]] νέμεται αἰξί Xen. на горе пасутся козы; νέμεσθαι ἐπὶ τῇ κρήνῃ Hom. пастись у источника;<br /><b class="num">9)</b> [[питать в]] (душе), лелеять (τὸν χόλον Soph.);<br /><b class="num">10)</b> [[истреблять]], [[уничтожать]] (πυρὶ πόλιν Her.): πυρὶ χθὼν νέμεται Hom. земля пожирается огнем;<br /><b class="num">11)</b> med. [[есть]], [[поедать]] (ἄνθεα ποίης Hom.): ν. τινος Soph. питаться чем-л.; [[λέαινα]] [[δρύοχα]] νεμομένα Eur. львица, ищущая себе пропитание в лесах;<br /><b class="num">12)</b> med. (о язве, пожаре и т. п.) разъедать, распространяться (τὸ [[φῦμα]] ἐνέμετο [[πρόσω]] Her.): εἰᾶσαί τι ν. Plut. дать чему-л. волю; τὸ [[ψεῦδος]] νέμεται τὴν ψυχήν Plut. ложь разъедает душу;<br /><b class="num">13)</b> med. обрабатывать, возделывать, тж. занимать (ἄλσεα, ἔργα, πατρώϊα Hom.);<br /><b class="num">14)</b> med. [[обитать]], [[населять]] (Ἰθάκην Hom.; γῆ, τὴν νέμονται [[Σκύθαι]] Her.): κακὸν σκότον ν. Aesch. жить в ужасной тьме;<br /><b class="num">15)</b> med. [[быть расположенным]], [[находиться]] (πόλεις, αἱ τὸν Ἄθων νέμονται Her.);<br /><b class="num">16)</b> тж. med. [[пользоваться]] (τὸ [[χωρίον]] [[κοινῇ]] ν. Thuc.): ν. ἑὸν [[πόδα]] Pind. ходить; [[πρόσω]] τιμὰς νέμειν Aesch. и впредь пользоваться почестями;<br /><b class="num">17)</b> med. [[эксплуатировать]], [[иметь в своем распоряжении]] (τὰ μέταλλα Her.; τὰ ἐμπόρια Thuc.);<br /><b class="num">18)</b> [[реже]] med. обладать, владеть, управлять, иметь в своей власти ([[χωρίον]] Thuc.; τὸν Πακτωλόν Soph.; τὰς Ἀθήνας, med. [[τἄλλα]] Her.; [[ἄστυ]] Arst.): ἀσπίδα νέμων Aesch. вооруженный щитом; κράτη καὶ θρόνους ν. τῆς γῆς Soph. иметь царскую власть над страной;<br /><b class="num">19)</b> med. (о времени) проводить (ἁμέραν παρὰ πατρί, ἄδακρυν αἰῶνα Pind.).
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2684200"