νύσσα: Difference between revisions

|Definition=ης, ἡ, in a race-course, <span class="sense"><span class="bld">1</span> = [[καμπτήρ]], [[turning-post]], <span class="bibl">Il.23.332</span>,<span class="bibl">344</span>; <b class="b3">ἐν νύσσῃ ἐγχριμφθήτω</b>, of the near horse, ib.<span class="bibl">338</span>, cf. <span class="bibl">Theoc.24.119</span>: metaph., [[turning-point]] of the recurrent nerve, <span class="bibl">Gal. <span class="title">UP</span>16.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[starting]]-and [[winning-post]], τοῖσι δ' ἀπὸ νύσσης τέτατο δρόμος <span class="bibl">Il.23.758</span>, <span class="bibl">Od.8.121</span>: metaph., ν. ἀοιδῆς ἰθύνειν <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>3.11</span>.</span>

|btext=ης (ἡ) :<br />borne à l'extrémité de la carrière et que l'on tournait pour revenir.<br />'''Étymologie:''' DELG [[νύσσω]], « la chose où l'on butte ».

|elrutext='''νύσσα:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[мета]], [[конечный столб]] (служивший поворотным пунктом ристалища): ἐν νύσσῃ ἐγχριμφθῆναι Hom. вплотную обогнуть мету;<br /><b class="num">2)</b> [[начальный столб ристалища]] (к которому возвращались участники состязаний, обогнув конечный столб) (τοῖσι δ᾽ ἀπὸ νύσσης [[τέτατο]] [[δρόμος]] Hom.).

|mltxt=<b>(I)</b><br />[[νύσσα]], ἡ (ΑΜ)<br /><b>1.</b> (στον ιππόδρομο) α) η [[στήλη]] [[γύρω]] από την οποία έκαναν κύκλο τα άρματα [[καθώς]] κατέρχονταν από το δεξιό [[μέρος]] και έστριβαν για το αριστερό<br />β) η [[στήλη]] από την οποία ξεκινούσαν και στην οποία τερμάτιζαν οι διαγωνιζόμενοι στην [[αρματοδρομία]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> ο [[σκοπός]] («πρὸς οὐράνιον νύσσαν σαφῶς ἐπειγόμενοι», Μηναί·)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[μεσότοιχος]]<br /><b>2.</b> (για [[νεύρο]]) [[σημείο]] στροφής<br /><b>3.</b> η [[πορεία]] του χρόνου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η πιθανότερη [[άποψη]] [[είναι]] [[εκείνη]] που παράγει τη λ. από το θ. του [[νύσσω]] με [[επίθημα]] -<i>yα</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>νύκ</i>-<i>jα</i>)].<br /> <b>(II)</b><br />η<br /><b>βοτ.</b> [[γένος]] θάμνων και δένδρων, δικότυλων [[φυτών]] που ανήκουν στην [[τάξη]] [[κορνώδη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πιθ. αντιδάνεια λ., <b>πρβλ.</b> αγγλ. <i>nyssa</i> <span style="color: red;"><</span> [[νύσσα]] (Ι)].

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[turning sign in the race-course]], [[starting point and goal of the contest]] (Il.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Unexplained. Of old (Curtius 546) connected with [[νύσσω]] (<b class="b3">*νύκ-ι̯α</b> "the thrusting one"; on the formation Schwyzer 474), what seems possible in spite of the strong doubt by Bq. Other, more or less improbable or untenable propositions by Schulze KZ 29, 262 f. (= Kl. Schr. 375), Bloomfield AmJPh. 12, 31 n. 1 (to Skt. <b class="b2">sanu-tár</b> [[away from]] resp. <b class="b2">sā́nu</b> [[back]]). Semitic etym. by Lewy KZ 55, 24 ff. (to be rejected); acc. to Jüthner Die Antike 15, 251 Pre-Gr.-Aegaean.