Anonymous

χαλάω: Difference between revisions

From LSJ
No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><i>impf.</i> ἐχάλων, <i>f.</i> χαλάσω, <i>ao.</i> ἐχάλασα, <i>pf.</i> κεχάλακα;<br /><i>Pass. f. inus., ao.</i> ἐχαλάσθην, <i>pf.</i> κεχάλασμαι, <i>pqp.</i> ἐκεχαλάσμην;<br /><b>1</b> <i>tr.</i> relâcher, détendre, laisser aller : πὰν κάλυμμ’ ἀπ’ ὀφθαλμῶν SOPH retirer tous les voiles qui le cachent à mes yeux ; <i>Pass.</i> être relâché, se relâcher : [[σῶμα]] κεχαλασμένον PLAT corps détendu, relâché, amolli ; <i>avec double rég.</i> : χαλᾶν τινα [[ἐκ]] δεσμῶν ESCHL relâcher <i>ou</i> délivrer qqn de ses liens ; τινα κακῶν ESCHL délivrer qqn de ses maux ; <i>fig.</i> ὀργήν AR se relâcher de sa colère ; ἐπιθυμίαν PLUT de son désir;<br /><b>2</b> <i>intr.</i> se détendre, se relâcher : πύλαι χαλῶσαι XÉN porte qui s'ouvre ; <i>fig.</i> χαλᾶν [[τοῦ]] τόνου LUC se relâcher de sa tension, de son effort ; avec un dat. : τοῖς τοκεῦσιν EUR pardonner à des parents ; <i>abs.</i> céder.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. incertaine.
|btext=-ῶ :<br /><i>impf.</i> ἐχάλων, <i>f.</i> χαλάσω, <i>ao.</i> ἐχάλασα, <i>pf.</i> κεχάλακα;<br /><i>Pass. f. inus., ao.</i> ἐχαλάσθην, <i>pf.</i> κεχάλασμαι, <i>pqp.</i> ἐκεχαλάσμην;<br /><b>1</b> <i>tr.</i> relâcher, détendre, laisser aller : πὰν κάλυμμ’ ἀπ’ ὀφθαλμῶν SOPH retirer tous les voiles qui le cachent à mes yeux ; <i>Pass.</i> être relâché, se relâcher : [[σῶμα]] κεχαλασμένον PLAT corps détendu, relâché, amolli ; <i>avec double rég.</i> : χαλᾶν τινα [[ἐκ]] δεσμῶν ESCHL relâcher <i>ou</i> délivrer qqn de ses liens ; τινα κακῶν ESCHL délivrer qqn de ses maux ; <i>fig.</i> ὀργήν AR se relâcher de sa colère ; ἐπιθυμίαν PLUT de son désir;<br /><b>2</b> <i>intr.</i> se détendre, se relâcher : πύλαι χαλῶσαι XÉN porte qui s'ouvre ; <i>fig.</i> χαλᾶν [[τοῦ]] τόνου LUC se relâcher de sa tension, de son effort ; avec un dat. : τοῖς τοκεῦσιν EUR pardonner à des parents ; <i>abs.</i> céder.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. incertaine.
}}
{{elru
|elrutext='''χᾰλάω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[отпускать]], [[ослаблять]] (βιόν, τόξα HH; χ. καὶ συντείνειν τὰ [[νεῦρα]] Plat.; χ. ἡνίαν Eur.): [[ὅταν]] χαλασθῇ τὸ [[σῶμα]] ὑπὸ νόσων Plat. когда тело изнурено болезнями; χ. τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις Plat. давать волю красноречию; χ. τὸ [[μέτωπον]] Arph. разгладить (перестать хмурить) лоб; χ. τὴν ὀργὴν Arph. умерить (отбросить) гнев; ἐπιθυμίαν χ. Plut. подавить страсть;<br /><b class="num">2)</b> [[спускать]], [[опускать]] (πτέρυγα Pind.; κράββατον NT): χ. κάλυμμ᾽ ἀπ᾽ ὀφθαλμῶν Soph. сбросить завесу с глаз;<br /><b class="num">3)</b> [[распускать]], [[развязывать]] (κρεμαστὴν ἁρτάνην Soph.; τὸν ἀσκόν Eur.): χ. [[δεσμά]] Eur. развязать узы; χ. κλῇθρα πύλης Soph. или χ. [[κλῇδας]] πυλωμάτων Eur., тж. χ. πύλας μοχλοῖς Aesch. и χ. μοχλούς Arph. снимать запоры у ворот, отпирать ворота; χ. [[στόμα]] Xen. (о лошади) открывать рот; χ. μαστούς Eur. давать грудь, кормить материнским молоком;<br /><b class="num">4)</b> [[отвязывать]], [[освобождать]] (τινα ἐκ δεσμῶν Aesch.);<br /><b class="num">5)</b> [[распускаться]], [[развязываться]] (ζῶναι χαλῶσί τινι Eur.);<br /><b class="num">6)</b> [[открываться]]: πύλαι χαλῶσαι Xen. отворенные ворота;<br /><b class="num">7)</b> [[слабеть]], [[утихать]] (τῆς ἀλγηδόνος χαλασάσης Luc.): οἵδε τῆς ὀργῆς χ. εἴξασιν Arph. их гнев, кажется, прошел; χ. μανιῶν Aesch. перестать безумствовать; χ. τοῦ τόνου Luc. ослабить напряжение; τοῦ νοσήματος χαλῶντος Plut. когда болезнь пошла на убыль;<br /><b class="num">8)</b> [[уступать]] (τινι Eur., Plut.);<br /><b class="num">9)</b> [[оказывать снисхождение]], [[прощать]] (τινι Aesch., Eur.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 33: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''χᾰλάω:''' μέλ. χᾰλάσω [ᾰ], αόρ. αʹ <i>ἐχάλᾰσα</i>, Επικ. <i>χάλασσα</i>, Δωρ. μτχ. <i>χᾰλάξαις</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐχαλάσθην</i>, παρακ. <i>κεχάλασμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> μτβ., [[χαλαρώνω]], [[λύνω]], [[χαλάω]] βίον, <i>τόξα</i>, [[χαλαρώνω]] τη [[χορδή]] του τόξου, σε Ομηρ. Ύμν., Πλάτ.· μεταφ., [[χαλάω]] τὴν ὀργήν, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[αφήνω]] να πέσει, [[αφήνω]] να κατέβει, <i>[[πτέρυγα]] χαλάξαις</i>, σε Πίνδ.· χαλάσας τὸ [[μέτωπον]], έχω χαμηλωμένα τα βλέφαρα, δηλ. σταμάτησα να οργίζομαι, σε Αριστοφ.· δίκτυα [[χαλάω]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">3.</b> [[αφήνω]] να χαλαρώσει, [[χαλαρώνω]], [[απαλλάσσω]], σε Αισχύλ.· απόλ., [[αφήνω]] ελεύθερο, [[λύνω]] την [[κράτηση]] κάποιου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">4.</b> ἡνίας [[χαλάω]], [[αφήνω]] χαλαρά τα [[ηνία]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> <i>κλῇθρα</i> ή [[κλῇδας]] [[χαλάω]], [[χαλαρώνω]] τις μπάρες ή τους μοχλούς, δηλ. [[ανοίγω]] την πόρτα, σε Σοφ., Ευρ.· επίσης, <i>πύλας μοχλοῖς χαλᾶτε</i>, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">6.</b> [[χαλαρώνω]] ή [[λύνω]] πράγματα που ήταν δεμένα μαζί, σε Σοφ., Ευρ. — Παθ., πρὶνἂν χαλασθῇ [[δεσμά]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ., [[γίνομαι]] [[χαλαρός]], σε Ευρ.· <i>πύλαι χαλῶσι</i>, οι πύλες μένουν ανοιχτές, σε Ξεν.· μεταφ., με γεν., [[παραβλέπω]], [[αφήνω]], <i>μανιῶν</i>, <i>κακῶν</i>, σε Αισχύλ.· <i>τῆς ὀργῆς</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., [[χαλάω]] τινί, [[υποχωρώ]] σε κάποιον, [[συγχωρώ]] κάποιον, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., [[γίνομαι]] [[χαλαρός]] ή [[ασθενής]], σε Πλάτ.
|lsmtext='''χᾰλάω:''' μέλ. χᾰλάσω [ᾰ], αόρ. αʹ <i>ἐχάλᾰσα</i>, Επικ. <i>χάλασσα</i>, Δωρ. μτχ. <i>χᾰλάξαις</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐχαλάσθην</i>, παρακ. <i>κεχάλασμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> μτβ., [[χαλαρώνω]], [[λύνω]], [[χαλάω]] βίον, <i>τόξα</i>, [[χαλαρώνω]] τη [[χορδή]] του τόξου, σε Ομηρ. Ύμν., Πλάτ.· μεταφ., [[χαλάω]] τὴν ὀργήν, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[αφήνω]] να πέσει, [[αφήνω]] να κατέβει, <i>[[πτέρυγα]] χαλάξαις</i>, σε Πίνδ.· χαλάσας τὸ [[μέτωπον]], έχω χαμηλωμένα τα βλέφαρα, δηλ. σταμάτησα να οργίζομαι, σε Αριστοφ.· δίκτυα [[χαλάω]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">3.</b> [[αφήνω]] να χαλαρώσει, [[χαλαρώνω]], [[απαλλάσσω]], σε Αισχύλ.· απόλ., [[αφήνω]] ελεύθερο, [[λύνω]] την [[κράτηση]] κάποιου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">4.</b> ἡνίας [[χαλάω]], [[αφήνω]] χαλαρά τα [[ηνία]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> <i>κλῇθρα</i> ή [[κλῇδας]] [[χαλάω]], [[χαλαρώνω]] τις μπάρες ή τους μοχλούς, δηλ. [[ανοίγω]] την πόρτα, σε Σοφ., Ευρ.· επίσης, <i>πύλας μοχλοῖς χαλᾶτε</i>, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">6.</b> [[χαλαρώνω]] ή [[λύνω]] πράγματα που ήταν δεμένα μαζί, σε Σοφ., Ευρ. — Παθ., πρὶνἂν χαλασθῇ [[δεσμά]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ., [[γίνομαι]] [[χαλαρός]], σε Ευρ.· <i>πύλαι χαλῶσι</i>, οι πύλες μένουν ανοιχτές, σε Ξεν.· μεταφ., με γεν., [[παραβλέπω]], [[αφήνω]], <i>μανιῶν</i>, <i>κακῶν</i>, σε Αισχύλ.· <i>τῆς ὀργῆς</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., [[χαλάω]] τινί, [[υποχωρώ]] σε κάποιον, [[συγχωρώ]] κάποιον, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., [[γίνομαι]] [[χαλαρός]] ή [[ασθενής]], σε Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''χᾰλάω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[отпускать]], [[ослаблять]] (βιόν, τόξα HH; χ. καὶ συντείνειν τὰ [[νεῦρα]] Plat.; χ. ἡνίαν Eur.): [[ὅταν]] χαλασθῇ τὸ [[σῶμα]] ὑπὸ νόσων Plat. когда тело изнурено болезнями; χ. τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις Plat. давать волю красноречию; χ. τὸ [[μέτωπον]] Arph. разгладить (перестать хмурить) лоб; χ. τὴν ὀργὴν Arph. умерить (отбросить) гнев; ἐπιθυμίαν χ. Plut. подавить страсть;<br /><b class="num">2)</b> [[спускать]], [[опускать]] (πτέρυγα Pind.; κράββατον NT): χ. κάλυμμ᾽ ἀπ᾽ ὀφθαλμῶν Soph. сбросить завесу с глаз;<br /><b class="num">3)</b> [[распускать]], [[развязывать]] (κρεμαστὴν ἁρτάνην Soph.; τὸν ἀσκόν Eur.): χ. [[δεσμά]] Eur. развязать узы; χ. κλῇθρα πύλης Soph. или χ. [[κλῇδας]] πυλωμάτων Eur., тж. χ. πύλας μοχλοῖς Aesch. и χ. μοχλούς Arph. снимать запоры у ворот, отпирать ворота; χ. [[στόμα]] Xen. (о лошади) открывать рот; χ. μαστούς Eur. давать грудь, кормить материнским молоком;<br /><b class="num">4)</b> [[отвязывать]], [[освобождать]] (τινα ἐκ δεσμῶν Aesch.);<br /><b class="num">5)</b> [[распускаться]], [[развязываться]] (ζῶναι χαλῶσί τινι Eur.);<br /><b class="num">6)</b> [[открываться]]: πύλαι χαλῶσαι Xen. отворенные ворота;<br /><b class="num">7)</b> [[слабеть]], [[утихать]] (τῆς ἀλγηδόνος χαλασάσης Luc.): οἵδε τῆς ὀργῆς χ. εἴξασιν Arph. их гнев, кажется, прошел; χ. μανιῶν Aesch. перестать безумствовать; χ. τοῦ τόνου Luc. ослабить напряжение; τοῦ νοσήματος χαλῶντος Plut. когда болезнь пошла на убыль;<br /><b class="num">8)</b> [[уступать]] (τινι Eur., Plut.);<br /><b class="num">9)</b> [[оказывать снисхождение]], [[прощать]] (τινι Aesch., Eur.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj