3,274,919
edits
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>impf.</i> ἀπήλλασσον, <i>f.</i> ἀπαλλάξω, <i>ao.</i> ἀπήλλαξα, <i>pf.</i> ἀπήλλαχα;<br /><i>Pass. f.</i> ἀπαλλαχθήσομαι, <i>f.2 plus us.</i> ἀπαλλαγήσομαι, <i>ao.</i> ἀπηλλάχθην, <i>ao.2 plus us.</i> ἀπηλλάγην, <i>pf.</i> ἀπήλλαγμαι;<br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I. 1</b> écarter, éloigner, acc. ; ἀπ. σφαγῆς χεῖρα EUR détourner sa propre main d'un meurtre ; οὔτ’ ἀπαλλάσσουσα γῆς [[πρόσωπον]] EUR ne détournant pas son visage de la terre ; <i>Pass.</i> être écarté, éloigné : πολλὸν ἀπαλλαγμένος HDT fort éloigné, <i>càd</i> fort différent (des dieux);<br /><b>2</b> s'éloigner : [[ἐκ]] χώρης HDT d'un pays ; [[ἐς]] τὴν [[ἑωυτοῦ]] HDT rentrer dans son pays ; [[ἐς]] Πέρσας HDT partir chez les Perses ; [[τοῦ]] βίου EUR <i>ou simpl.</i> ἀπαλλάττεσθαι quitter la vie, mourir;<br /><b>II.</b> mettre fin à : λόγον EUR à un discours ; <i>Pass.</i> s'abstenir de, gén. ; <i>abs.</i> cesser ; [[οὐκοῦν]] ἀπαλλαχθεὶς ἄπει ; SOPH ne vas-tu donc pas parler, et, quand tu auras fini, t’éloigner ?;<br /><b>III.</b> faire changer (de disposition, de sentiments, <i>etc.</i>) ; <i>Pass.</i> se réconcilier;<br /><b>IV.</b> écarter pour se débarrasser de, se défaire de : [[σκεύη]] XÉN mettre des bagages en lieu sûr ; τινα se défaire de qqn;<br /><b>V.</b> délivrer, affranchir : τινα πόνων ESCHL délivrer qqn de ses souffrances ; ἑαυτόν PLUT se délivrer de la vie, se tuer ; ἀπαλλάσσεσθαι βίου EUR perdre la vie ; ἀπαλλαχθῆναι <i>ou</i> ἀπηλλάχθαι φόβου XÉN, αἰσχύνης THC être délivré de la crainte, de la honte ; τινὸς ἀπ. [[καλῶς]], [[κακῶς]] ATT sortir heureusement, malheureusement de qqe difficulté;<br /><b>B.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> s'éloigner;<br /><b>2</b> se délivrer de, se débarrasser de, mettre fin à : ἀπ. [[ῥᾷον]] XÉN, [[αἰσχρῶς]] [[τε]] καὶ [[κακῶς]] XÉN se tirer d'affaire plus facilement, honteusement et malheureusement ; [[πῶς]] ἀπήλλαχεν [[ἐκ]] τῆς ὁδοῦ ; XÉN comment s'est-il tiré du voyage ? avec un part. : χαίροντα ἀπαλλάττειν HDT se tirer d'affaire sans châtiment, être laissé en paix après une faute.<br />'''Étymologie:''' [[ἀπό]], [[ἀλλάσσω]]. | |btext=<i>impf.</i> ἀπήλλασσον, <i>f.</i> ἀπαλλάξω, <i>ao.</i> ἀπήλλαξα, <i>pf.</i> ἀπήλλαχα;<br /><i>Pass. f.</i> ἀπαλλαχθήσομαι, <i>f.2 plus us.</i> ἀπαλλαγήσομαι, <i>ao.</i> ἀπηλλάχθην, <i>ao.2 plus us.</i> ἀπηλλάγην, <i>pf.</i> ἀπήλλαγμαι;<br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I. 1</b> écarter, éloigner, acc. ; ἀπ. σφαγῆς χεῖρα EUR détourner sa propre main d'un meurtre ; οὔτ’ ἀπαλλάσσουσα γῆς [[πρόσωπον]] EUR ne détournant pas son visage de la terre ; <i>Pass.</i> être écarté, éloigné : πολλὸν ἀπαλλαγμένος HDT fort éloigné, <i>càd</i> fort différent (des dieux);<br /><b>2</b> s'éloigner : [[ἐκ]] χώρης HDT d'un pays ; [[ἐς]] τὴν [[ἑωυτοῦ]] HDT rentrer dans son pays ; [[ἐς]] Πέρσας HDT partir chez les Perses ; [[τοῦ]] βίου EUR <i>ou simpl.</i> ἀπαλλάττεσθαι quitter la vie, mourir;<br /><b>II.</b> mettre fin à : λόγον EUR à un discours ; <i>Pass.</i> s'abstenir de, gén. ; <i>abs.</i> cesser ; [[οὐκοῦν]] ἀπαλλαχθεὶς ἄπει ; SOPH ne vas-tu donc pas parler, et, quand tu auras fini, t’éloigner ?;<br /><b>III.</b> faire changer (de disposition, de sentiments, <i>etc.</i>) ; <i>Pass.</i> se réconcilier;<br /><b>IV.</b> écarter pour se débarrasser de, se défaire de : [[σκεύη]] XÉN mettre des bagages en lieu sûr ; τινα se défaire de qqn;<br /><b>V.</b> délivrer, affranchir : τινα πόνων ESCHL délivrer qqn de ses souffrances ; ἑαυτόν PLUT se délivrer de la vie, se tuer ; ἀπαλλάσσεσθαι βίου EUR perdre la vie ; ἀπαλλαχθῆναι <i>ou</i> ἀπηλλάχθαι φόβου XÉN, αἰσχύνης THC être délivré de la crainte, de la honte ; τινὸς ἀπ. [[καλῶς]], [[κακῶς]] ATT sortir heureusement, malheureusement de qqe difficulté;<br /><b>B.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> s'éloigner;<br /><b>2</b> se délivrer de, se débarrasser de, mettre fin à : ἀπ. [[ῥᾷον]] XÉN, [[αἰσχρῶς]] [[τε]] καὶ [[κακῶς]] XÉN se tirer d'affaire plus facilement, honteusement et malheureusement ; [[πῶς]] ἀπήλλαχεν [[ἐκ]] τῆς ὁδοῦ ; XÉN comment s'est-il tiré du voyage ? avec un part. : χαίροντα ἀπαλλάττειν HDT se tirer d'affaire sans châtiment, être laissé en paix après une faute.<br />'''Étymologie:''' [[ἀπό]], [[ἀλλάσσω]]. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀπαλλάσσω:''' атт. [[ἀπαλλάττω]]<br /><b class="num">1)</b> [[удалять]], [[изгонять]] (τινὰ ἐκ τῆς χώρας Thuc.); отстранять, отгонять (φρενῶν ἔρωτα Eur.); med.-pass. удаляться, уходить, уезжать (ἐκ χώρης, ἐς Πελοπόννησον Her.; πρὸς χώραν Plat.; [[παρά]] τινος Aeschin.; ἐπὶ τὴν [[αὑτοῦ]] σκηνήν Polyb.; τῆς πόλεως Plut.): γῆς ἀπαλλάττεσθαι [[πόδα]] Eur. уходить из страны; πολλὸν ἀπαλλαγμένος τινός Her. сильно отличающийся от кого-л.; κρῖναι [[ἱκανῶς]] οὐκ ἀπαλλαχθῆναι Thuc. быть близким к здравому суждению;<br /><b class="num">2)</b> [[отдалять]], [[отводить]]: ἀ. γῆς [[πρόσωπον]] Eur. поднимать лицо от земли; ἀ. σφαγῆς τινος χεῖρα Eur. воздерживаться от убийства кого-л.;<br /><b class="num">3)</b> [[откладывать в сторону]] (τὰ περιττὰ τῶν σκευῶν Xen.);<br /><b class="num">4)</b> [[устранять]], [[исключать]] (ἐν [[τούτῳ]] τῷ λόγῳ καὶ [[νοῦς]] ἀπήλλακτο καὶ [[ἡδονή]] Plat.);<br /><b class="num">5)</b> [[освобождать]], [[избавлять]] (τινὰ πόνων Aesch.; τὴν πόλιν πολέμων καὶ κακῶν Plut.); med.-pass. освобождаться, избавляться (δουλουσύνης Her.; αἰσχύνης Thuc.; φόβου Xen.; τῆς ἀπορίας καὶ τῆς διαφορᾶς Plut.): ἀπαλλάττεσθαι πρὸς ἀλλήλους τῶν ἐγκλημάτων Plat. прекращать взаимные обвинения;<br /><b class="num">6)</b> [[исцелять]] (τινὰ τῆς ἀτεκνίας Plut.);<br /><b class="num">7)</b> [[отпускать]], [[отсылать]] (τοὺς πρέσβεις Thuc.; τὰς φρουράς Plut.);<br /><b class="num">8)</b> [[выпускать]] (τὸν χρυσὸν [[χερός]] Eur.);<br /><b class="num">9)</b> [[увольнять]], [[смещать]] (τινὰ τῆς ἀρχῆς Plut.);<br /><b class="num">10)</b> [[разводить]] (γυναῖκας [[ἀνδρῶν]] Plut.); med.-pass. разводиться (λέχους Eur.; ἀπὸ τοῦ [[ἀνδρός]] и ἀπὸ γυναικός Plat.; ἀπαλλαγεὶς τῆς γυναικός Plut.);<br /><b class="num">11)</b> [[переставать]], [[прекращать]], [[кончать]] (τὸν λόγον Eur.); pass. прекращаться, кончаться (τῆς νόσου ἀπαλλαγέντος Soph.);<br /><b class="num">12)</b> pass. [[воздерживаться]] (μακρῶν λόγων Soph.); ἀπαλλαχθεὶς ἄπει Soph. кончай и уходи; εἰπὼν ἀπαλλάγηθι Plat. скажи раз навсегда; [[τοῦτο]] μὲν δὴ ἀπήλλακται Plat. с этим, стало быть, покончено; [[ἀπιέναι]] καὶ ἀ. юр. Dem. (об истце или кредиторе) объявлять себя удовлетворенным; ἀπαλλαχθῆναι βίου или ψυχῆς Eur. и τοῦ [[ζῆν]] Plut. погибнуть, умереть;<br /><b class="num">13)</b> [[приканчивать]], [[умерщвлять]] (ἡ τοῦ φαρμάκου [[δύναμις]] ἀπήλλαξέ τινα Plut.): ἀ. ἑαυτόν Plut. и ἀ. ἑαυτὸν ἐκ τοῦ [[ζῆν]] Polyb. кончать самоубийством; med.-pass. погибать, умирать ([[παθεῖν]] [[μᾶλλον]] ἡγησάμενοι ἀπηλλάγησαν Thuc.): κείνου ἀπηλλαχθέντος Eur. когда он умер;<br /><b class="num">14)</b> [[производить окончательный расчет]], [[полностью удовлетворять]] (τοὺς χρηστάς Isae., Dem.; τοὺς δανείσαντας Dem.);<br /><b class="num">15)</b> [[возвращаться]] (ἀπὸ Κλαζομενῶν Her.): [[πῶς]] ἀπήλλαχεν ἐκ τῆς ὁδοῦ; Xen. как прошло у него это путешествие?;<br /><b class="num">16)</b> [[кончаться]], [[оканчиваться]]: [[οὕτως]] ἀπήλλαξε ὁ [[στόλος]] Her. так закончился поход; ἀπαλλάξαι [[καλῶς]] Polyb. окончиться благополучно; ἀ. βίου Eur. умирать; χαίροντα ἀ. Her. оставаться безнаказанным. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
Line 30: | Line 33: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἀπαλλάσσω:''' Αττ. -ττω, μέλ. <i>-ξω</i>, παρακ. <i>ἀπήλλᾰχα</i>, αόρ. αʹ <i>ἀπήλλαξα</i> — Παθ. παρακ. <i>ἀπήλλαγμαι</i>, Ιων. <i>ἀπάλλαγμαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἀπηλλάχθην</i>, Ιων. <i>ἀπαλλ-</i>· αόρ. βʹ ἀπηλλάγην [ᾰ]· μέλ. αʹ <i>ἀπαλλαχθήσομαι</i>, μέλ. βʹ <i>ἀπαλλᾰγήσομαι</i> — Μέσ. μέλ. (με Παθ. [[σημασία]]) <i>ἀπαλλάξομαι</i>· αόρ. αʹ <i>ἀπηλλαξάμην</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> Ενεργ., [[απελευθερώνω]], [[ανακουφίζω]], [[απολυτρώνω]] κάποιον από [[κάτι]], <i>τινά τινος</i>, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[απομακρύνω]] ή [[μετακινώ]] [[κάτι]] [[μακριά]] από κάποιον, <i>τί τινος</i>, σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ. μόνο, [[απομακρύνω]], [[μεταφέρω]] [[μακριά]], [[αποπέμπω]], <i>τι</i> ή <i>τινά</i>, στον ίδ., Θουκ. κ.λπ.· [[αφανίζω]], [[καταστρέφω]], <i>ἑαυτόν</i>, σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ., [[διαφεύγω]], [[εκφεύγω]], [[αποπερατώνω]] με συγκεκριμένο τρόπο, <i>οὐκ ὡς ἤθελε</i>, σε Ηρόδ.· [[κακῶς]] ἀπήλλαξε, σε Πλάτ.· <i>χαίρων</i>, σε Ηρόδ.· με γεν., [[αναχωρώ]] από, <i>βίου</i>, σε Ευρ. <b>Β.</b> Παθ. και Μέσ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> απελευθερώνομαι ή ανακουφίζομαι από [[κάτι]], γλιτώνω από αυτό, με γεν., σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[εκφεύγω]], [[διαφεύγω]], [[καλῶς]], σε Ευρ.· [[ἀζήμιος]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., αθωώνομαι, απελευθερώνομαι, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[απέρχομαι]], [[αναχωρώ]] από, [[αποχωρώ]], <i>ἐκ χώρης</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>γῆς</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> <i>ἀπαλλάσεσθαι τοῦ βίου</i>, [[αναχωρώ]] από την [[ζωή]], [[πεθαίνω]], στον ίδ.· και [[χωρίς]] το <i>βίου</i>, [[αναχωρώ]], [[αποχωρώ]], [[πεθαίνω]], στον ίδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι λέχους</i>, [[παίρνω]] [[διαζύγιο]] από τη [[γυναίκα]] μου, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι τοῦ διδασκάλου</i>, [[εγκαταλείπω]] το σχολείο, δεν διδάσκομαι [[πλέον]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι ἐκ παίδων</i>, αποχωρίζομαι την παιδική [[ηλικία]], [[ανδρώνομαι]], σε Αισχίν.<br /><b class="num">6.</b> <i>πολλὸν ἀπηλλαγμένος τινός</i> [[μακράν]] [[υποδεέστερος]] σε [[σχέση]] με κάποιον, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[σταματώ]] από ή [[παύω]] να, [[τῶν]] μακρῶν λόγων, σε Σοφ.· <i>σκωμμάτων</i>, σε Αριστοφ.· απόλ., [[παύω]], [[κοπάζω]], [[εγκαταλείπω]], [[παραιτούμαι]], [[σταματώ]], σε Σοφ., Πλάτ.· με μτχ., <i>εἰπὼν ἀπαλλάγηθι</i>, πες μας και σήκω [[φύγε]], σε Πλάτ.· επίσης στη μτχ. με [[ρήμα]], [[οὐκοῦν]] ἀπαλλαχθεὶς ἄπει; τελείωνε τα [[λόγια]] [[σου]] και σήκω [[φύγε]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[εγκαταλείπω]] την [[έχθρα]], δηλ. συμφιλιώνομαι, σε Πλάτ. | |lsmtext='''ἀπαλλάσσω:''' Αττ. -ττω, μέλ. <i>-ξω</i>, παρακ. <i>ἀπήλλᾰχα</i>, αόρ. αʹ <i>ἀπήλλαξα</i> — Παθ. παρακ. <i>ἀπήλλαγμαι</i>, Ιων. <i>ἀπάλλαγμαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἀπηλλάχθην</i>, Ιων. <i>ἀπαλλ-</i>· αόρ. βʹ ἀπηλλάγην [ᾰ]· μέλ. αʹ <i>ἀπαλλαχθήσομαι</i>, μέλ. βʹ <i>ἀπαλλᾰγήσομαι</i> — Μέσ. μέλ. (με Παθ. [[σημασία]]) <i>ἀπαλλάξομαι</i>· αόρ. αʹ <i>ἀπηλλαξάμην</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> Ενεργ., [[απελευθερώνω]], [[ανακουφίζω]], [[απολυτρώνω]] κάποιον από [[κάτι]], <i>τινά τινος</i>, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[απομακρύνω]] ή [[μετακινώ]] [[κάτι]] [[μακριά]] από κάποιον, <i>τί τινος</i>, σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ. μόνο, [[απομακρύνω]], [[μεταφέρω]] [[μακριά]], [[αποπέμπω]], <i>τι</i> ή <i>τινά</i>, στον ίδ., Θουκ. κ.λπ.· [[αφανίζω]], [[καταστρέφω]], <i>ἑαυτόν</i>, σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ., [[διαφεύγω]], [[εκφεύγω]], [[αποπερατώνω]] με συγκεκριμένο τρόπο, <i>οὐκ ὡς ἤθελε</i>, σε Ηρόδ.· [[κακῶς]] ἀπήλλαξε, σε Πλάτ.· <i>χαίρων</i>, σε Ηρόδ.· με γεν., [[αναχωρώ]] από, <i>βίου</i>, σε Ευρ. <b>Β.</b> Παθ. και Μέσ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> απελευθερώνομαι ή ανακουφίζομαι από [[κάτι]], γλιτώνω από αυτό, με γεν., σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[εκφεύγω]], [[διαφεύγω]], [[καλῶς]], σε Ευρ.· [[ἀζήμιος]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., αθωώνομαι, απελευθερώνομαι, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[απέρχομαι]], [[αναχωρώ]] από, [[αποχωρώ]], <i>ἐκ χώρης</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>γῆς</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> <i>ἀπαλλάσεσθαι τοῦ βίου</i>, [[αναχωρώ]] από την [[ζωή]], [[πεθαίνω]], στον ίδ.· και [[χωρίς]] το <i>βίου</i>, [[αναχωρώ]], [[αποχωρώ]], [[πεθαίνω]], στον ίδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι λέχους</i>, [[παίρνω]] [[διαζύγιο]] από τη [[γυναίκα]] μου, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι τοῦ διδασκάλου</i>, [[εγκαταλείπω]] το σχολείο, δεν διδάσκομαι [[πλέον]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι ἐκ παίδων</i>, αποχωρίζομαι την παιδική [[ηλικία]], [[ανδρώνομαι]], σε Αισχίν.<br /><b class="num">6.</b> <i>πολλὸν ἀπηλλαγμένος τινός</i> [[μακράν]] [[υποδεέστερος]] σε [[σχέση]] με κάποιον, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[σταματώ]] από ή [[παύω]] να, [[τῶν]] μακρῶν λόγων, σε Σοφ.· <i>σκωμμάτων</i>, σε Αριστοφ.· απόλ., [[παύω]], [[κοπάζω]], [[εγκαταλείπω]], [[παραιτούμαι]], [[σταματώ]], σε Σοφ., Πλάτ.· με μτχ., <i>εἰπὼν ἀπαλλάγηθι</i>, πες μας και σήκω [[φύγε]], σε Πλάτ.· επίσης στη μτχ. με [[ρήμα]], [[οὐκοῦν]] ἀπαλλαχθεὶς ἄπει; τελείωνε τα [[λόγια]] [[σου]] και σήκω [[φύγε]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[εγκαταλείπω]] την [[έχθρα]], δηλ. συμφιλιώνομαι, σε Πλάτ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj |