Anonymous

ἐάω: Difference between revisions

From LSJ
No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 18: Line 18:
{{bailly
{{bailly
|btext=[[ἐῶ]];<br /><i>impf.</i> [[εἴων]], <i>f.</i> ἐάσω, <i>ao.</i> [[εἴασα]], <i>pf.</i> [[εἴακα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[εἰάθην]], <i>pf.</i> [[εἴαμαι]];<br /><b>I.</b> laisser :<br /><b>1</b> souffrir, permettre : τινα [[ἐᾶν]] φθινύθειν IL <i>ou</i> [[ζώειν]] OD laisser périr, laisser vivre qqn ; [[οὐκ]] ἐάσουσιν ἐμοὶ [[δόμεναι]] βιόν OD (les prétendants) refuseront de me donner l'arc ; κἂν μηδεὶς [[ἐᾷ]] SOPH quand bien même personne n’y consentirait, quand bien même tous s'y opposeraient ; πόλεμον [[οὐκ]] [[εἴων]] ποιεῖν THC ils ne voulaient pas faire la guerre ; <i>Pass.</i> [[οὐκ]] ἐᾶσθαι, n’être pas libre de;<br /><b>2</b> <i>rar. avec un acc. de chose</i> : laisser, abandonner, concéder : τινί [[τι]], laisser qch à qqn;<br /><b>II.</b> laisser aller ; congédier : τινα, qqn;<br /><b>III.</b> laisser de côté :<br /><b>1</b> renoncer à : [[ἔα]] χόλον IL laisse se calmer ta colère ; [[ἐᾶν]] [[ἰέναι]] HDT renoncer à aller;<br /><b>2</b> ne pas s'occuper de, négliger, omettre : κλέψαι μὲν [[ἐάσομεν]] <i>sbj. poét.</i> Ἕκτορα IL ne nous occupons pas de voler le corps d'Hector ; θεὸς τὸ μὲν δώσει, τὸ δ’ ἐάσει ([[δοῦναι]]) OD la divinité donnera ceci, négligera de donner cela ; <i>abs.</i> ἥδ’ [[οὖν]] ἐάσθω SOPH qu’on cesse donc de se préoccuper de celle-ci;<br /><b>3</b> délaisser, abandonner : τινα [[ἐᾶν]] ἄκλαυτον, ἄταφον SOPH laisser (un mort) sans lamentations, sans sépulture.<br />'''Étymologie:''' pê p. *ἐϜάω, de *ἐσϜάω, *ἐσϜάjω d'une R. ἘσϜ, lancer, lâcher.
|btext=[[ἐῶ]];<br /><i>impf.</i> [[εἴων]], <i>f.</i> ἐάσω, <i>ao.</i> [[εἴασα]], <i>pf.</i> [[εἴακα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[εἰάθην]], <i>pf.</i> [[εἴαμαι]];<br /><b>I.</b> laisser :<br /><b>1</b> souffrir, permettre : τινα [[ἐᾶν]] φθινύθειν IL <i>ou</i> [[ζώειν]] OD laisser périr, laisser vivre qqn ; [[οὐκ]] ἐάσουσιν ἐμοὶ [[δόμεναι]] βιόν OD (les prétendants) refuseront de me donner l'arc ; κἂν μηδεὶς [[ἐᾷ]] SOPH quand bien même personne n’y consentirait, quand bien même tous s'y opposeraient ; πόλεμον [[οὐκ]] [[εἴων]] ποιεῖν THC ils ne voulaient pas faire la guerre ; <i>Pass.</i> [[οὐκ]] ἐᾶσθαι, n’être pas libre de;<br /><b>2</b> <i>rar. avec un acc. de chose</i> : laisser, abandonner, concéder : τινί [[τι]], laisser qch à qqn;<br /><b>II.</b> laisser aller ; congédier : τινα, qqn;<br /><b>III.</b> laisser de côté :<br /><b>1</b> renoncer à : [[ἔα]] χόλον IL laisse se calmer ta colère ; [[ἐᾶν]] [[ἰέναι]] HDT renoncer à aller;<br /><b>2</b> ne pas s'occuper de, négliger, omettre : κλέψαι μὲν [[ἐάσομεν]] <i>sbj. poét.</i> Ἕκτορα IL ne nous occupons pas de voler le corps d'Hector ; θεὸς τὸ μὲν δώσει, τὸ δ’ ἐάσει ([[δοῦναι]]) OD la divinité donnera ceci, négligera de donner cela ; <i>abs.</i> ἥδ’ [[οὖν]] ἐάσθω SOPH qu’on cesse donc de se préoccuper de celle-ci;<br /><b>3</b> délaisser, abandonner : τινα [[ἐᾶν]] ἄκλαυτον, ἄταφον SOPH laisser (un mort) sans lamentations, sans sépulture.<br />'''Étymologie:''' pê p. *ἐϜάω, de *ἐσϜάω, *ἐσϜάjω d'une R. ἘσϜ, lancer, lâcher.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐάω:''' эп. тж. [[εἰάω]]<br /><b class="num">1)</b> [[допускать]], [[позволять]], [[предоставлять]] (τινα φθινύθειν Hom.; τινα [[παθεῖν]] τι Soph.; οἱ μὲν κελεύοντες, οἱ δέ τινες οὐκ ἐῶντες Thuc.): αὐτονόμους ἐ. τινας Xen. разрешать кому-л. жить по своим законам; οὐκ ἐ. не разрешать, запрещать, тж. отговаривать; κἂν μηδεὶς ἐᾷ Soph. даже если никто не разрешит, т. е. несмотря на все запреты; οὐκ ἐ. τινα πείθεσθαί τινι Her. убеждать кого-л. не верить кому-л.; [[καίπερ]] οὐκ ἐώμενος Eur. хотя это ему и запрещено; οὐ μελετῆσαι ἐασόμενοι Thuc. будучи обречены на бездействие;<br /><b class="num">2)</b> [[предоставлять]], [[уступать]], [[отдавать]] (τινί τι Plut.): αὐτοῖς ἦν [[ἔρις]] Κρέοντι θρόνους ἐᾶσθαι Soph. они наперебой предлагали, чтобы престол был отдан Креонту;<br /><b class="num">3)</b> [[отпускать]] (τινα Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[оставлять]], [[покидать]], [[отказываться]] (χόλον θυμαλγέα Hom.; τινα ἄταφον Soph.; φιλοσοφίαν Plat.): χαίρειν ἐ. τι Arst. оставлять что-л. в покое; τὸ μὲν δώσει, τὸ δὲ ἐάσει (sc. [[δοῦναι]]) Hom. одно он даст, а в другом откажет; [[ἄγε]] δὴ καὶ ἔασον Hom. перестань же, брось;<br /><b class="num">5)</b> (тж. ἐ. σιγῇ Plat.) обходить молчанием, т. е. оставлять без внимания: [[ταῦτα]] ἐαθέντα καὶ παροφθέντα ἀπώλεσε Θρᾴκην Dem. эти упущения и недосмотры и погубили Фракию;<br /><b class="num">6)</b> [[оставлять неприкосновенным]], [[не трогать]] (τὰ ἀλλότρια Xen.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 36: Line 39:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἐάω:''' Επικ. [[εἰῶ]], Επικ. βʹ και γʹ ενικ. [[ἐάᾳς]], [[ἐάᾳ]], απαρ. [[ἐάαν]]· παρατ. [[εἴων]], <i>-ας</i>, <i>-α</i>, Ιων. και Επικ. [[ἔων]], [[ἔασκον]] ή [[εἴασκον]]· μέλ. ἐάσω [ᾱ], αόρ. αʹ <i>εἴᾱσα</i>, Επικ. <i>ἔᾱσα</i>, παρακ. <i>εἴᾱκα</i> — Παθ. μέλ. [[ἐάσομαι]], στην Παθ. [[σημασία]], αόρ. αʹ [[εἰάθην]], παρακ. <i>εἴᾱμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[αφήνω]], [[ανέχομαι]], [[επιτρέπω]], [[δίνω]] [[άδεια]], Λατ. sinere με αιτ. προσ. και απαρ., σε Όμηρ., Αττ. — Παθ., αυτός που παραδίνεται, εγκαταλείπει, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> οὐκ [[ἐᾶν]], δεν [[ανέχομαι]]· και [[έπειτα]], [[απαγορεύω]], [[εμποδίζω]], [[αποτρέπω]], με αιτ. και απαρ., σε Όμηρ. κ.λπ.· [[συχνά]] ένα απαρ. μπορεί να εννοηθεί για να συμπληρώσει το [[νόημα]], οὐκ ἐάσει σε [[τοῦτο]], δεν θα [[σου]] επιτρέψει (να κάνεις) αυτό, σε Σοφ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[αφήνω]], [[αδιαφορώ]], με αιτ., σε Όμηρ. κ.λπ.· απόλ. <i>ἔασον</i>, αδιαφόρησε, σε Αισχύλ. — Παθ., ἡ δ' [[οὖν]] ἐάσθω, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> με την [[ίδια]] [[σημασία]] με απαρ., κλέψαι μὲν [[ἐάσομεν]], θα επιτρέψουμε την [[επιθυμία]] για [[κλεψιά]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>θεὸς τὸ μὲν δώσει</i>, <i>τὸ δ' ἐάσει</i> (ενν. [[δοῦναι]]), θα δώσει το ένα [[πράγμα]] και το [[άλλο]] θα το αφήσει στην [[άκρη]], κατά [[μέρος]], σε Ομήρ. Οδ.· βλ. [[χαίρω]].
|lsmtext='''ἐάω:''' Επικ. [[εἰῶ]], Επικ. βʹ και γʹ ενικ. [[ἐάᾳς]], [[ἐάᾳ]], απαρ. [[ἐάαν]]· παρατ. [[εἴων]], <i>-ας</i>, <i>-α</i>, Ιων. και Επικ. [[ἔων]], [[ἔασκον]] ή [[εἴασκον]]· μέλ. ἐάσω [ᾱ], αόρ. αʹ <i>εἴᾱσα</i>, Επικ. <i>ἔᾱσα</i>, παρακ. <i>εἴᾱκα</i> — Παθ. μέλ. [[ἐάσομαι]], στην Παθ. [[σημασία]], αόρ. αʹ [[εἰάθην]], παρακ. <i>εἴᾱμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[αφήνω]], [[ανέχομαι]], [[επιτρέπω]], [[δίνω]] [[άδεια]], Λατ. sinere με αιτ. προσ. και απαρ., σε Όμηρ., Αττ. — Παθ., αυτός που παραδίνεται, εγκαταλείπει, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> οὐκ [[ἐᾶν]], δεν [[ανέχομαι]]· και [[έπειτα]], [[απαγορεύω]], [[εμποδίζω]], [[αποτρέπω]], με αιτ. και απαρ., σε Όμηρ. κ.λπ.· [[συχνά]] ένα απαρ. μπορεί να εννοηθεί για να συμπληρώσει το [[νόημα]], οὐκ ἐάσει σε [[τοῦτο]], δεν θα [[σου]] επιτρέψει (να κάνεις) αυτό, σε Σοφ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[αφήνω]], [[αδιαφορώ]], με αιτ., σε Όμηρ. κ.λπ.· απόλ. <i>ἔασον</i>, αδιαφόρησε, σε Αισχύλ. — Παθ., ἡ δ' [[οὖν]] ἐάσθω, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> με την [[ίδια]] [[σημασία]] με απαρ., κλέψαι μὲν [[ἐάσομεν]], θα επιτρέψουμε την [[επιθυμία]] για [[κλεψιά]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>θεὸς τὸ μὲν δώσει</i>, <i>τὸ δ' ἐάσει</i> (ενν. [[δοῦναι]]), θα δώσει το ένα [[πράγμα]] και το [[άλλο]] θα το αφήσει στην [[άκρη]], κατά [[μέρος]], σε Ομήρ. Οδ.· βλ. [[χαίρω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐάω:''' эп. тж. [[εἰάω]]<br /><b class="num">1)</b> [[допускать]], [[позволять]], [[предоставлять]] (τινα φθινύθειν Hom.; τινα [[παθεῖν]] τι Soph.; οἱ μὲν κελεύοντες, οἱ δέ τινες οὐκ ἐῶντες Thuc.): αὐτονόμους ἐ. τινας Xen. разрешать кому-л. жить по своим законам; οὐκ ἐ. не разрешать, запрещать, тж. отговаривать; κἂν μηδεὶς ἐᾷ Soph. даже если никто не разрешит, т. е. несмотря на все запреты; οὐκ ἐ. τινα πείθεσθαί τινι Her. убеждать кого-л. не верить кому-л.; [[καίπερ]] οὐκ ἐώμενος Eur. хотя это ему и запрещено; οὐ μελετῆσαι ἐασόμενοι Thuc. будучи обречены на бездействие;<br /><b class="num">2)</b> [[предоставлять]], [[уступать]], [[отдавать]] (τινί τι Plut.): αὐτοῖς ἦν [[ἔρις]] Κρέοντι θρόνους ἐᾶσθαι Soph. они наперебой предлагали, чтобы престол был отдан Креонту;<br /><b class="num">3)</b> [[отпускать]] (τινα Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[оставлять]], [[покидать]], [[отказываться]] (χόλον θυμαλγέα Hom.; τινα ἄταφον Soph.; φιλοσοφίαν Plat.): χαίρειν ἐ. τι Arst. оставлять что-л. в покое; τὸ μὲν δώσει, τὸ δὲ ἐάσει (sc. [[δοῦναι]]) Hom. одно он даст, а в другом откажет; [[ἄγε]] δὴ καὶ ἔασον Hom. перестань же, брось;<br /><b class="num">5)</b> (тж. ἐ. σιγῇ Plat.) обходить молчанием, т. е. оставлять без внимания: [[ταῦτα]] ἐαθέντα καὶ παροφθέντα ἀπώλεσε Θρᾴκην Dem. эти упущения и недосмотры и погубили Фракию;<br /><b class="num">6)</b> [[оставлять неприкосновенным]], [[не трогать]] (τὰ ἀλλότρια Xen.).
}}
}}
{{etym
{{etym