3,273,762
edits
ὑπολαμβάνω: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> ὑπολήψομαι, <i>ao.2</i> ὑπέλαβον, <i>etc.</i><br /><b>I.</b> prendre par dessous :<br /><b>1</b> porter sur son dos, acc.;<br /><b>2</b> prendre pour mettre sous, fourrer, cacher : [[τι]] ὑπὸ τὸ [[ἱμάτιον]] PLUT qch sous son vêtement;<br /><b>II.</b> accueillir :<br /><b>1</b> accueillir amicalement, traiter en hôte, recueillir : φεύγοντας XÉN des fuyards;<br /><b>2</b> faire bon accueil à, approuver : λόγον HDT une parole, une proposition, une déclaration;<br /><b>III.</b> prendre <i>ou</i> recevoir ensuite : [[δυσχωρία]] ὑπελάμβανεν αὐτούς XÉN ils arrivaient dans une région difficile ; <i>sans rég.</i> succéder, suivre, survenir : ἡ ναυμαχίη ὑπολαβοῦσα HDT le combat naval qui suivit ; ὑπ. τὸν λόγον ATT prendre la parole après qqn ; ὁ δὲ ὑπολαβὼν ἔφη HDT et ayant pris la parole, il dit ; <i>qqf</i> prendre la parole en interrompant : [[ἔτι]] λέγοντος [[αὐτοῦ]] ὑπολαβὼν [[εἶπε]] XÉN comme il parlait encore, Cyrus prit la parole et dit ; répondre : [[τι]] qch ; <i>avec</i> [[ὅτι]] <i>ou</i> [[ὡς]] répondre que;<br /><b>IV.</b> prendre à l'improviste, surprendre : [[ναῦς]] πεπλανημένας THC des vaisseaux dispersés ; αὐτὸν ὑπέλαβε μανίη [[νοῦσος]] HDT il fut atteint d’une folie subite;<br /><b>V.</b> prendre en dessous :<br /><b>1</b> prendre secrètement : τὰ ὅπλα THC les armes;<br /><b>2</b> s'emparer par des moyens détournés de, attirer à soi par des voies détournées, détacher d’un parti, acc. : μισθῷ μείζονι τοὺς ξένους THC débaucher par l'offre d’une plus forte solde les troupes mercenaires;<br /><b>VI.</b> <i>en parl. de l'intelligence</i>;<br /><b>1</b> concevoir, comprendre, acc. ; <i>abs.</i> comprendre là-dessous, <i>càd</i> vouloir dire par là;<br /><b>2</b> penser, croire, être d’avis : [[οὕτω]] περὶ αὐτῶν ὑπειλήφαμεν ISOCR voilà ce que nous pensons d’eux ; <i>Pass.</i> ὑπολαμβάνομαι <i>avec</i> [[ὅτι]] : on pense de moi que, je passe pour.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[λαμβάνω]]. | |btext=<i>f.</i> ὑπολήψομαι, <i>ao.2</i> ὑπέλαβον, <i>etc.</i><br /><b>I.</b> prendre par dessous :<br /><b>1</b> porter sur son dos, acc.;<br /><b>2</b> prendre pour mettre sous, fourrer, cacher : [[τι]] ὑπὸ τὸ [[ἱμάτιον]] PLUT qch sous son vêtement;<br /><b>II.</b> accueillir :<br /><b>1</b> accueillir amicalement, traiter en hôte, recueillir : φεύγοντας XÉN des fuyards;<br /><b>2</b> faire bon accueil à, approuver : λόγον HDT une parole, une proposition, une déclaration;<br /><b>III.</b> prendre <i>ou</i> recevoir ensuite : [[δυσχωρία]] ὑπελάμβανεν αὐτούς XÉN ils arrivaient dans une région difficile ; <i>sans rég.</i> succéder, suivre, survenir : ἡ ναυμαχίη ὑπολαβοῦσα HDT le combat naval qui suivit ; ὑπ. τὸν λόγον ATT prendre la parole après qqn ; ὁ δὲ ὑπολαβὼν ἔφη HDT et ayant pris la parole, il dit ; <i>qqf</i> prendre la parole en interrompant : [[ἔτι]] λέγοντος [[αὐτοῦ]] ὑπολαβὼν [[εἶπε]] XÉN comme il parlait encore, Cyrus prit la parole et dit ; répondre : [[τι]] qch ; <i>avec</i> [[ὅτι]] <i>ou</i> [[ὡς]] répondre que;<br /><b>IV.</b> prendre à l'improviste, surprendre : [[ναῦς]] πεπλανημένας THC des vaisseaux dispersés ; αὐτὸν ὑπέλαβε μανίη [[νοῦσος]] HDT il fut atteint d’une folie subite;<br /><b>V.</b> prendre en dessous :<br /><b>1</b> prendre secrètement : τὰ ὅπλα THC les armes;<br /><b>2</b> s'emparer par des moyens détournés de, attirer à soi par des voies détournées, détacher d’un parti, acc. : μισθῷ μείζονι τοὺς ξένους THC débaucher par l'offre d’une plus forte solde les troupes mercenaires;<br /><b>VI.</b> <i>en parl. de l'intelligence</i>;<br /><b>1</b> concevoir, comprendre, acc. ; <i>abs.</i> comprendre là-dessous, <i>càd</i> vouloir dire par là;<br /><b>2</b> penser, croire, être d’avis : [[οὕτω]] περὶ αὐτῶν ὑπειλήφαμεν ISOCR voilà ce que nous pensons d’eux ; <i>Pass.</i> ὑπολαμβάνομαι <i>avec</i> [[ὅτι]] : on pense de moi que, je passe pour.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[λαμβάνω]]. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὑπολαμβάνω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[подхватывать]], [[брать на себя]]: δελφῖνα λέγουσιν ὑπολαβόντα αὐτὸν [[ἐξενεῖκαι]] ἐπὶ [[Ταίναρον]] Her. говорят, что дельфин, приняв (Ариона) на себя, доставил его к Тенару; ἄγειν αὐτὸν τὴν αὐλητρίδα ὑπολαβοῦσαν Plat. (я видел), как его вела поддерживавшая (его) флейтистка;<br /><b class="num">2)</b> [[подпирать]] (τι Her.);<br /><b class="num">3)</b> [[схватывать]], [[уносить прочь]] (τοὺς νεοττούς Arst.);<br /><b class="num">4)</b> [[тайком захватывать]] (Κέρκυραν, τὰ [[ὅπλα]] Thuc.): ὑπολαβεῖν τι ὑπὸ τὸ [[αὑτοῦ]] [[ἱμάτιον]] Plut. схватить что-л. и спрятать под плащом;<br /><b class="num">5)</b> [[охватывать]], [[овладевать]], [[застигать]] (ὑπὸ [[τρόμος]] ἔλαβε γυῖα Hom.; [[μανίη]] [[νοῦσος]] ὑπέλαβε αὐτόν Her.): λοιμὸς ὑπολαβὼν ἀπήνεικέ τινα Her. чума унесла кого-л.; τὰς [[ναῦς]] ὑπολαβόντες ἔκοπτον Thuc. напав врасплох на корабли, они повредили (их); [[δυσχωρία]] τε καὶ [[στενοπορία]] ὑπελάμβανεν αὐτούς Xen. они попали в труднопроходимые места; αὐτὰ ὑπολαμβάνοντες ἐμεγάλυνον Thuc. ухватившись за эти (обвинения), они раздули (их);<br /><b class="num">6)</b> [[перехватывать]], [[сманивать]] (τινὰ μισθῷ μείζονι Thuc.);<br /><b class="num">7)</b> [[непосредственно следовать]], [[тотчас же наступать]]: μετὰ [[ταῦτα]] ἡ [[ναυμαχία]] ὑπολαβοῦσα Her. последовавшее за этим морское сражение;<br /><b class="num">8)</b> [[принимать у себя]] (τοὺς φεύγοντας Xen.);<br /><b class="num">9)</b> [[внимательно выслушивать]], [[принимать]] ([[δυσχερῶς]] τι Dem.): ὑπόλαβε τὸν λόγον Her. прими совет;<br /><b class="num">10)</b> [[воспринимать]], [[понимать]], [[полагать]]: [[ὀρθῶς]] ὑ. Plat. правильно понимать; ὑ. τι ὡς ὄν Plat. разуметь нечто как сущее, т. е. как таковое; τί [[οὖν]] [[αἴτιον]] εἶναι [[ὑπολαμβάνω]]; Plat. в чем тут, на мой взгляд, причина?; [[ἀδύνατον]] ταὐτὸν ὑ. εἶναι καὶ μὴ εἶναι Arst. невозможно считать одно и то же (одновременно) существующим и несуществующим; [[τοιοῦτος]] ὑπολαμβανόμενός (εἰμι) [[οἷον]] ἂν παρ᾽ ἑτέρων ἀκούσωσιν Isocr. обо мне думают так, как слышат от других, т. е. судят по наслышке; πάντα τὸν αὐτὸν τρόπον [[ὑποληπτέον]] Plat. таким же образом приходится думать обо всем; πολὺ [[τἀναντία]] ὑπειλημμένον Dem. совершенно противоположное мнение; [[ἐλάττων]] τοῦ ὑπειλημμένου Dem. меньший, чем полагают; τὸ ὑποληφθέν Men. предположение;<br /><b class="num">11)</b> [[прерывать]], [[перебивать]]: μεταξὺ ὑπολαβὼν ἔλεξε или [[ἔτι]] λέγοντος [[αὐτοῦ]] ὑπολαβὼν [[εἶπε]] Xen. он перебил его (следующими) словами;<br /><b class="num">12)</b> [[возражать]], [[отвечать]], [[указывать в ответ]]: ἃ πρὸς τούτους ὑπολαμβάνοιτ᾽ ἂν [[εἰκότως]] Dem. (вот) что вы должны возразить им; ἐὰν ἀπολογίᾳ τινὶ χρῆται, ὑ. χρὴ εἰ … Lys. если он сошлется на что-л. в свою защиту, нужно спросить (его), не … ли …;<br /><b class="num">13)</b> [[сдерживать]] (ἐν ταῖς στροφαῖς, sc. ἵππον Xen.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
| Line 30: | Line 33: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ὑπολαμβάνω:''' μέλ. -[[λήψομαι]], αόρ. βʹ <i>ὑπ-έλᾰβον</i>· παρακ. <i>-είληφα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[σηκώνω]], [[μαζεύω]], [[παίρνω]] βάζοντας τον εαυτό μου από [[κάτω]], όπως έκανε το [[δελφίνι]] με τον Αρίωνα, σε Ηρόδ.: <b>α)</b> δέχεται στον κόρφο του, στην [[αγκάλη]] του, σε Καινή Διαθήκη <b>β)</b> [[αντιμετωπίζω]] με [[τόλμη]], [[αντέχω]], [[υποστηρίζω]], σε Ηρόδ. <b>γ)</b> [[παίρνω]] από το [[χέρι]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> [[καταλαμβάνω]], [[κυριεύω]] ή [[επιπίπτω]], [[επέρχομαι]] [[ξαφνικά]], λέγεται για φόβο, τρόμο, σε Όμηρ.· λέγεται για [[κρίση]], [[έκρηξη]], [[ξέσπασμα]] μανίας, λέγεται για λοιμό, [[πανούκλα]], σε Ηρόδ.· [[δυσχωρία]] ὑπελάμβανεν αὐτούς, δηλ. βρέθηκαν [[ξαφνικά]] σε δύσβατο [[τόπο]], σε Ξεν.· [[έπειτα]], χρησιμ. για γεγονότα, [[επακολουθώ]], [[επέρχομαι]], σε Ηρόδ. <b>3. α)</b> [[παίρνω]] τον λόγο και [[απαντώ]], [[αποκρίνομαι]], [[ανταπαντώ]], [[αντικρούω]], [[αντιστρέφω]] [[επιχείρημα]], [[ανταποδίδω]] ή [[επιστρέφω]] την [[προσβολή]], σε Θουκ., Πλάτ. κ.λπ.· απόλ., σε διάλογο, <i>ἔφη ὑπολαβών</i>, <i>ὑπολαβὼν ἔφη</i>, <i>ὑπολαβὼν εἶπεν</i>, είπε ως [[απάντηση]], απαντώντας, σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ. <b>β)</b> [[παίρνω]] τον λόγο, [[διακόπτω]], σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> [[αντιστρατεύομαι]] στον κατακτητή, [[μάχομαι]] [[εναντίον]] του, Λατ. excipere, σε Θουκ.<br /><b class="num">5.</b> [[δέχομαι]] [[μία]] [[κατηγορία]], στο ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> = [[ὑποδέχομαι]], [[παίρνω]] υπό την [[προστασία]] μου, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[δέχομαι]] ή [[παραδέχομαι]] [[μία]] [[πρόταση]], σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[παραδέχομαι]] μια [[θεωρία]] ως αληθινή, [[νομίζω]], [[υποθέτω]], με απαρ., σε Ηρόδ., Πλάτ.· παραλειπομένου του απαρ., [[κατανοώ]], [[αντιλαμβάνομαι]] [[κάτι]] κατά κάποιον τρόπο, σε Πλάτ.· [[καίπερ]] ὑπειληφὼς [[ταῦτα]], αν και [[θεωρώ]] ότι αυτά έτσι έχουν, σε Δημ. — Παθ., [[τοιοῦτος]] ὑπολαμβάνομαι, σε Ισοκρ.<br /><b class="num">2.</b> [[κατανοώ]], [[καταλαβαίνω]] [[κάτι]], σε Ευρ., Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> [[υποπτεύομαι]], [[υποψιάζομαι]], [[αμφιβάλλω]] για, σε Ξεν. <b>IV.1.</b> [[παίρνω]] [[κρυφά]], [[μυστικά]], σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[σύρω]] έξω από το [[καθήκον]], [[παρασύρω]], στον ίδ.<br /><b class="num">V.</b> [[ὑπολαμβάνω]] ἵππον, ως όρος της ιππευτικής τέχνης, [[ανακόπτω]] [[πορεία]], [[συγκρατώ]] ή [[αναχαιτίζω]] [[άλογο]], σε Ξεν. | |lsmtext='''ὑπολαμβάνω:''' μέλ. -[[λήψομαι]], αόρ. βʹ <i>ὑπ-έλᾰβον</i>· παρακ. <i>-είληφα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[σηκώνω]], [[μαζεύω]], [[παίρνω]] βάζοντας τον εαυτό μου από [[κάτω]], όπως έκανε το [[δελφίνι]] με τον Αρίωνα, σε Ηρόδ.: <b>α)</b> δέχεται στον κόρφο του, στην [[αγκάλη]] του, σε Καινή Διαθήκη <b>β)</b> [[αντιμετωπίζω]] με [[τόλμη]], [[αντέχω]], [[υποστηρίζω]], σε Ηρόδ. <b>γ)</b> [[παίρνω]] από το [[χέρι]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> [[καταλαμβάνω]], [[κυριεύω]] ή [[επιπίπτω]], [[επέρχομαι]] [[ξαφνικά]], λέγεται για φόβο, τρόμο, σε Όμηρ.· λέγεται για [[κρίση]], [[έκρηξη]], [[ξέσπασμα]] μανίας, λέγεται για λοιμό, [[πανούκλα]], σε Ηρόδ.· [[δυσχωρία]] ὑπελάμβανεν αὐτούς, δηλ. βρέθηκαν [[ξαφνικά]] σε δύσβατο [[τόπο]], σε Ξεν.· [[έπειτα]], χρησιμ. για γεγονότα, [[επακολουθώ]], [[επέρχομαι]], σε Ηρόδ. <b>3. α)</b> [[παίρνω]] τον λόγο και [[απαντώ]], [[αποκρίνομαι]], [[ανταπαντώ]], [[αντικρούω]], [[αντιστρέφω]] [[επιχείρημα]], [[ανταποδίδω]] ή [[επιστρέφω]] την [[προσβολή]], σε Θουκ., Πλάτ. κ.λπ.· απόλ., σε διάλογο, <i>ἔφη ὑπολαβών</i>, <i>ὑπολαβὼν ἔφη</i>, <i>ὑπολαβὼν εἶπεν</i>, είπε ως [[απάντηση]], απαντώντας, σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ. <b>β)</b> [[παίρνω]] τον λόγο, [[διακόπτω]], σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> [[αντιστρατεύομαι]] στον κατακτητή, [[μάχομαι]] [[εναντίον]] του, Λατ. excipere, σε Θουκ.<br /><b class="num">5.</b> [[δέχομαι]] [[μία]] [[κατηγορία]], στο ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> = [[ὑποδέχομαι]], [[παίρνω]] υπό την [[προστασία]] μου, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[δέχομαι]] ή [[παραδέχομαι]] [[μία]] [[πρόταση]], σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[παραδέχομαι]] μια [[θεωρία]] ως αληθινή, [[νομίζω]], [[υποθέτω]], με απαρ., σε Ηρόδ., Πλάτ.· παραλειπομένου του απαρ., [[κατανοώ]], [[αντιλαμβάνομαι]] [[κάτι]] κατά κάποιον τρόπο, σε Πλάτ.· [[καίπερ]] ὑπειληφὼς [[ταῦτα]], αν και [[θεωρώ]] ότι αυτά έτσι έχουν, σε Δημ. — Παθ., [[τοιοῦτος]] ὑπολαμβάνομαι, σε Ισοκρ.<br /><b class="num">2.</b> [[κατανοώ]], [[καταλαβαίνω]] [[κάτι]], σε Ευρ., Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> [[υποπτεύομαι]], [[υποψιάζομαι]], [[αμφιβάλλω]] για, σε Ξεν. <b>IV.1.</b> [[παίρνω]] [[κρυφά]], [[μυστικά]], σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[σύρω]] έξω από το [[καθήκον]], [[παρασύρω]], στον ίδ.<br /><b class="num">V.</b> [[ὑπολαμβάνω]] ἵππον, ως όρος της ιππευτικής τέχνης, [[ανακόπτω]] [[πορεία]], [[συγκρατώ]] ή [[αναχαιτίζω]] [[άλογο]], σε Ξεν. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
