ὑφίημι: Difference between revisions

{{bailly

|btext=<i>f.</i> ὑφήσω, <i>ao.</i> ὑφῆκα, <i>etc.</i><br /><b>A.</b> <i>tr.</i> laisser aller en dessous <i>ou</i> en bas :<br /><b>I.</b> envoyer sous, faire aller sous, placer sous : δᾷδα πυρᾷ PLUT une torche sous un bûcher ; <i>particul.</i> mettre sous les yeux, exposer : δέλεάρ τινι PLUT une amorce sous les yeux de qqn;<br /><b>II.</b> envoyer par-dessous main, envoyer secrètement ; suborner, aposter, acc. ; suborner <i>ou</i> envoyer secrètement qqn pour tramer une intrigue : ἐνέδραν τινί PLUT tendre un piège à qqn;<br /><b>III.</b> faire tomber <i>ou</i> laisser tomber, <i>d'où</i><br /><b>1</b> faire descendre, abaisser, baisser : [[ἱστόν]] IL un mât ; τινι [[τὰς]] ῥάβδους PLUT abaisser les faisceaux devant qqn <i>en parl. des licteurs à Rome ; fig.</i> ὑφιέναι τὸ [[ἄγαν]] [[τοῦ]] φρονήματος PLUT rabattre un orgueil excessif;<br /><b>2</b> laisser tomber, relâcher, abandonner : [[σῶμα]] ἀλγηδόσι EUR abandonner un corps aux souffrances ; <i>fig.</i> permettre, concéder : ὑφιέντες τὴν χώραν [[ἤδη]] ἡμετέραν [[εἶναι]] XÉN laissant cette terre être désormais nôtre, <i>càd</i> nous l'abandonnant désormais;<br /><b>B.</b> <i>intr.</i> se relâcher de : τῆς ὀργῆς HDT de sa colère ; [[τοῦ]] φρονήματος PLUT de son orgueil ; οὐδὲν ὑπιέντες HDT ne cédant en rien;<br /><i><b>Moy.</b></i> ὑφίεμαι (<i>f.</i> ὑφήσομαι, <i>ao.</i> ὑφηκάμην, <i>ao.2</i> ὑφείμην, <i>etc.</i>);<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> abaisser, baisser, <i>particul.</i> ὑφ. (<i>s.e.</i> τὰ [[ἱστία]]) carguer les voiles ; [[ἐν]] κακοῖς μοι [[πλεῖν]] ὑφειμένῃ δοκεῖ SOPH il me paraît sage dans le malheur de naviguer les voiles baissées, <i>càd</i> d’être humble ; [[ὑφέσθαι]] μοι δοκεῖς AR tu m'as l'air de carguer tes voiles, <i>càd</i> d’en rabattre;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> s'introduire sous, se glisser sous <i>ou</i> dans : κατὰ οἴκους [[ὡς]] ἐχίδνα SOPH dans les demeures comme une vipère ; ὑφ. καὶ ἐνδύεσθαι σώμασι PLUT se glisser et s'introduire dans des corps;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> se porter sous, s'exposer à, s'offrir à : κατθανεῖν ὑφειμένη EUR prête à mourir;<br /><b>3</b> se retirer de, céder : τινι céder à qqn, être inférieur à qqn ; ὑφ. τινί τινος PLUT céder à qqn en qch ; ὑφ. οὐδενὶ τῆς [[ἄνω]] ὁδοῦ LUC ne permettre à personne de remonter vers la terre ; οὐδενὶ ὑφ. avec l'inf. : ne permettre à personne de;<br /><b>4</b> se relâcher de, gén..<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[ἵημι]].

}}

{{ls

{{lsm

|lsmtext='''ὑφίημι:''' Ιων. ὑπ-[[ίημι]]· μέλ. <i>ὑφήσω</i>· (βλ. [[ἵημι]])·<br /><b class="num">1.</b> [[αφήνω]] προς τα [[κάτω]], [[ὑφίημι]] [[ἱστόν]], [[χαμηλώνω]], [[κατεβάζω]] τον ιστό, το [[κατάρτι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[ὑφίημι]] [[ἱστία]], Λατ. submittere [[vela]], σε Ομηρ. Ύμν.<br /><b class="num">2.</b> [[βάζω]] από [[κάτω]], <i>τί τινι</i>, σε Όμηρ.· τι [[ὑπό]] τι, σε Ξεν. [[βάζω]] [[νεογνό]] [[κάτω]] από την [[μητέρα]] του, το [[βάζω]] να θηλάσει, σε Ομήρ. Οδ., Θεόκρ.· σε Μέσ., λέγεται για [[μητέρα]], <i>ὑφίεσθαι μαστοῖς</i>, βάζει το [[νεογνό]] στους μαστούς της, το θηλάζει, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> <i>ὑφίημί τινα</i>, [[εμπλέκω]], [[χρησιμοποιώ]] κάποιον [[κρυφά]], τον [[προετοιμάζω]] να διαδραματίσει έναν ρόλο, [[δωροδοκώ]], [[εξαγοράζω]], [[διαφθείρω]] (μάρτυρα), σε Σοφ. — Παθ., <i>ὡς ἔχιδν' ὑφειμένη</i>, σαν [[φίδι]] που [[κρυφά]] ξεπροβάλλει, γλιστρά μέσα, στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[εγκαταλείπω]], [[παραιτούμαι]], παραδίνομαι, σε Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ., [[μετριάζω]], [[χαλαρώνω]] ή [[κατευνάζω]] από [[κάτι]], με γεν., <i>ὑπεὶς τῆς ὀργῆς</i>, σε Ηρόδ.· απόλ., [[υποχωρώ]], ελαττώνομαι, <i>οὐδὲν ὑπιέντες</i>, στον ίδ.· επίσης, σε Μέσ., στον ίδ.· ομοίως για πράγματα, τὸ [[ὕδωρ]] ὑπίεται τοῦ ψυχροῦ, ελαττώνεται η ψυχρότητά του, στον ίδ.· τοῦ στόματός γε [[ὑφίημι]], [[υποχωρώ]] ως προς το, σε Ξεν.· με δοτ., [[υποκύπτω]], [[υποχωρώ]] σε κάποιον, <i>τοῖς πολεμίοις</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">III.</b> σε Μέσ. και Παθ.,<br /><b class="num">1.</b> [[χαμηλώνω]], [[κατεβάζω]] τα [[ιστία]], τα πανιά, σε Αριστοφ.· [[κυρίως]] σε μτχ. παρακ., <i>πλεῖνὑφειμένῃ δοκεῖ μοι</i>, μου φαίνεται ότι θα έπρεπε να κινηθώ με χαμηλωμένα [[ιστία]], δηλ. να χαμηλώσω τον τόνο μου, με μέτρο να κινηθώ, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[σῴζω]] νεοσσοὺς [[ὄρνις]] ὣς ὑφειμένη, σαν φοβισμένη όρνιθα, ή πιθ. με τους νεοσσούς μου [[κάτω]] από τις φτερούγες μου, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> γενικά, υποτάσσομαι, [[δέχομαι]], σε Ξεν.· με απαρ., <i>κατθανεῖν ὑφειμένη</i>, υπάκουα, με [[πραότητα]] προετοιμάστηκε να πεθάνει, σε Ευρ.

}}

{{mdlsj

|mdlsjtxt=ionic ὑπ-ίημι fut. ὑφ-ήσω [v. [[ἵημι]]<br /><b class="num">I.</b> to let [[down]], ὑφ. [[ἱστόν]] to [[lower]] the [[mast]], Il.; ὑφ. [[ἱστία]], Lat. submittere [[vela]], Hhymn.<br /><b class="num">2.</b> to put under, τί τινι Hom.; τι ὑπό τι Xen.:— to put a [[young]] one under its dam, put it to [[suck]], Od., Theocr.; in Mid., of the [[mother]], ὑφίεσθαι μαστοῖς to put it to her [[breast]], to [[suckle]] it, Eur.<br /><b class="num">3.</b> ὑφ. τινά to [[engage]] any one [[secretly]], to [[prepare]] him to [[play]] a [[part]], to [[suborn]], Soph.: Pass., ὡς ἔχιδν' ὑφειμένη like a [[snake]] [[secretly]] introduced, slipped in, Soph.<br /><b class="num">4.</b> to [[give]] up, [[surrender]], Xen.<br /><b class="num">II.</b> intr. to [[slacken]], [[relax]] or [[abate]] from a [[thing]], c. gen., ὑπεὶς τῆς ὀργῆς Hdt.; absol. to [[give]] in, [[abate]], οὐδὲν ὑπιέντες Hdt.:—so too in Mid., Hdt.; so of things, τὸ [[ὕδωρ]] ὑπίεται τοῦ ψυχροῦ abates from its [[chill]], Hdt.; τοῦ στόματός γε ὑφ. I [[give]] way as to it, Xen.; c. dat. to [[yield]], [[give]] way to any one, τοῖς πολεμίοις Xen.<br /><b class="num">III.</b> in Mid. and Pass. to [[lower]] one's sails, Ar.; [[mostly]] in [[part]]. perf., [[πλεῖν]] ὑφειμένῃ δοκεῖ μοι [[methinks]] I should run with lowered sails, i. e. to [[lower]] my [[tone]], Soph.<br /><b class="num">2.</b> [[σώζω]] νεοσσοὺς [[ὄρνις]] ὣς ὑφειμένη, like a [[cowering]] hen, —or [[perhaps]] with my nestlings under me, Eur.<br /><b class="num">3.</b> [[generally]], to [[submit]], Xen.; c. inf., κατθανεῖν ὑφειμένη [[submissively]] [[prepared]] to die, Eur.

}}