3,274,216
edits
μετάθεσις: Difference between revisions
From LSJ
CSV import
(CSV import) |
(CSV import) |
||
| (15 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=metathesis | |Transliteration C=metathesis | ||
|Beta Code=meta/qesis | |Beta Code=meta/qesis | ||
|Definition= | |Definition=μεταθέσεως, ἡ, ([[μετατίθημι]])<br><span class="bld">A</span> [[change of position]], [[transposition]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''1024a4; μεταθέσεις ἐξ ἕδρας ἀτόμων Epicur.''Fr.''61; ἡ τῶν ῥημάτων μετάθεσις D.24.84, cf. [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.23; τοῦ ἀναβαθμοῦ ''PSI''5.546 (iii B. C.); τοῦ ἐμβρύου Sor.2.60; [[couching]] of a [[cataract]], Gal.10.990.<br><span class="bld">2</span> generally, [[change]], θεὸς οὐδεμίαν ἐπιδεχόμενος μετάθεσιν Arist.''Mu.'' 400b29; μετάθεσις ἐκ τῆς οἰκείας φύσεως Phld.''Rh.''1.216 S.; νόμου μετάθεσις ''Ep.Hebr.'' 7.12; esp. [[change of sides]] or [[change of opinions]], [[ἐπὶ τὸ βέλτιον]] Plb.1.35.7, cf. Porph.''Abst.''1.2, etc. (hence, [[amendment]], τῶν ἡμαρτημένων Plb.5.11. 5); ἐκ μεταθέσεως Id.30.20.2; [[going over]], πρός τινα Id.5.86.8.<br><span class="bld">3</span> [[exchange]], [[barter]], Id.10.1.8 (pl.).<br><span class="bld">4</span> Gramm., [[change]] of a [[letter]], A.D.''Pron.''51.5, al., ''EM''795.34; also, [[metathesis]], [[transposition]] of letters, as [[κραδίη]] for [[καρδία]], Trypho ''Pass.''4, Apollon.''Lex.'' [[sub verbo|s.v.]] [[ἀγλαά]].<br><span class="bld">5</span> [[plagiarism]], opp. [[μίμησις]], Demetr.''Eloc.''112.<br><span class="bld">II</span> [[power of changing sides]] or [[right of changing sides]], Th.5.29. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0146.png Seite 146]] ἡ, das Umsetzen, die Umstellung, τῶν ῥημάτων, Din. 24, 84 u. oft bei den Rhett.; auch das Übertreten zu einer andern Partei, ὴ [[μετάθεσις]] [[πρός]] τινα, Pol. 5, 26, 8; die Veränderung übh., Sinnesänderung, ἐκ μεταθέσεως, 30, 18, 2; ἡ ἐπὶ τὸ βέλτιον | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0146.png Seite 146]] ἡ, das [[Umsetzen]], die [[Umstellung]], τῶν ῥημάτων, Din. 24, 84 u. oft bei den Rhett.; auch das [[Übertreten]] zu einer andern Partei, ὴ [[μετάθεσις]] [[πρός]] τινα, Pol. 5, 26, 8; die [[Veränderung]] übh., [[Sinnesänderung]], ἐκ μεταθέσεως, 30, 18, 2; ἡ ἐπὶ τὸ βέλτιον μετάθεσις, 1, 35, 7; dah. [[Verbesserung]], ἁμαρτημάτων, 5, 11, 5; – von Waaren, der [[Umsatz]], 10, 1, 8. – Bei Plut. frat. amor. 9 ὀνομάτων μετ., eine Art Euphemismus, wenn man z. B. für [[ῥᾳθυμία]] [[ἁπλότης]] sagt. – Bei Gramm. [[Buchstabenversetzung]]. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext= | |btext=μεταθέσεως (ἡ) :<br /><b>1</b> [[transport]];<br /><b>2</b> [[échange de marchandises]];<br />[[NT]]: [[changement]] ; [[disparition]] ; [[enlèvement]].<br />'''Étymologie:''' [[μετατίθημι]]. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''μετάθεσις:''' | |elrutext='''μετάθεσις:''' μεταθέσεως ἡ<br /><b class="num">1</b> [[перемещение]], [[перестановка]] ([[ταῦτα]], ὅσων ἡ [[φύσις]] ἡ αὐτὴ μένει τῇ μεταθέσει Arst.);<br /><b class="num">2</b> грам. [[метатез]], [[метатезис]], [[перестановка букв]] (напр. [[καρδία]] > [[κραδίη]]);<br /><b class="num">3</b> [[смена]], [[перемена]] (ἐπὶ τὸ [[βέλτιον]] Polyb.): ἐξ ἀνάγκης καὶ νόμου μ. γίνεται погов. NT по нужде и закону перемена бывает; замена (ὀνομάτων Plut.);<br /><b class="num">4</b> [[мена]], [[торговый обмен]], [[товарооборот]] (ἀλλαγαὶ καὶ μεταθέσεις [[οἷον]] ἐμπορίῳ Polyb.);<br /><b class="num">5</b> [[устранение]], [[исправление]] (τον ἁμαρτημάτων Polyb.);<br /><b class="num">6</b> юр. [[право внесения изменений]]: γεγράφθαι τὴν μετάθεσιν Thuc. (право) внести изменения (в договор);<br /><b class="num">7</b> [[переход]] (ἡ μ. πρός τινα Polyb.). | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=η (ΑM [[μετάθεσις]]) [[μετατίθημι]]<br /><b>1.</b> [[μετακίνηση]] από μια [[θέση]] σε [[άλλη]], [[μεταβολή]], [[αλλαγή]] θέσης<br /><b>2.</b> η [[αλλαγή]] της θέσης τών φθόγγων [[μέσα]] στην [[ίδια]] [[λέξη]] όπως π.χ. [[φούχτα]]: [[χούφτα]], [[κροκόδειλος]]: κορκοδειλος, [[κραδίη]]: [[καρδία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (με χρονική [[σημασία]]) [[αναβολή]] («η [[μετάθεση]] της ημερομηνίας της συνάντησης κορυφής»)<br /><b>2.</b> <b>μουσ.</b> η [[εκτέλεση]] ενός τεμαχίου ή ενός μουσικού αποσπάσματος από ένα ηχητικό ύψος σε [[άλλο]], [[χωρίς]] να μεταβληθούν τα διαστήματα<br /><b>3.</b> <b>μαθημ.</b> [[πράξη]] που συνίσταται στη [[μεταφορά]] στοιχείων από μια ορισμένη [[σειρά]] διαδοχής σε [[άλλη]] [[σειρά]] διαδοχής τών ίδιων στοιχείων<br /><b>4.</b> <b>βιολ.</b> [[αναδιάταξη]] της χρωμοσωμικής δομής που επιφέρει την [[αλλαγή]] θέσης τών τμημάτων τών χρωματοσωμάτων [[καθώς]] και τών ακολουθιών τών γονιδίων που αυτά περιέχουν<br />5<br /><b>χημ.</b> α) οργανική [[αντίδραση]] [[κατά]] την οποία σε ένα [[μόριο]] πραγματοποιείται [[αντικατάσταση]] ενός ατόμου ή μιας ρίζας από [[άλλο]] [[άτομο]] ή [[άλλη]] [[ρίζα]]<br />β) οργανική [[αντίδραση]] [[κατά]] την οποία ένα ή περισσότερα άτομα του ίδιου μορίου ανακατατάσσονται, με [[αποτέλεσμα]] την [[πραγματοποίηση]] ισομερίωσης ή άλλης ασυνήθους διαδικασίας<br /><b>6.</b> <b>(ψυχαναλ.)</b> η θετική ή αρνητική έντονη συναισθηματική [[σύνδεση]] του ασθενούς με τον θεραπευτή, [[κατά]] την οποία ο [[πρώτος]] ξαναβιώνει καταστάσεις της παιδικής του ηλικίας απωθημένες στο [[ασυνείδητο]] και τίς προβάλλει στο ουδέτερο [[πρόσωπο]] του ψυχαναλυτή<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «[[μετάθεση]] ευθυνών» — η [[προσπάθεια]] επίρριψης τών ευθυνών που βαραίνουν κάποιον σε [[άλλο]] [[πρόσωπο]]<br />β) «αμοιβαία [[μετάθεση]]» — η [[εναλλαγή]] της θέσης δύο υπαλλήλων<br />γ) «[[δυσμενής]] [[μετάθεση]]» — η [[μετακίνηση]] υπαλλήλου σε μειονεκτική [[περιφέρεια]] ή [[δικαιοδοσία]]<br />δ) «[[μετάθεση]] ποσότητας»<br /><b>γλωσσ.</b> η [[αντιμεταχώρηση]]<br />ε) «[[μετάθεση]] συχνότητας»<br /><b>(ραδιοηλ.)</b> η [[μετατόπιση]] μιας περιοχής του φάσματος συχνοτήτων σε [[άλλη]] [[περιοχή]] του<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />η [[τοποθέτηση]] υπαλλήλου σε [[άλλη]] [[θέση]] από αυτήν που υπηρετεί<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[μετοίκηση]], [[μετανάστευση]]<br /><b>2.</b> [[μεταβίβαση]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[μεταβολή]], [[μετατροπή]], [[αλλαγή]] («θεὸς οὐδεμίαν ἐπιδεχόμενος μετάθεσιν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[αλλαγή]] φρονήματος ή γνώμης («δυοῖν γὰρ [[ὄντως]] τρόπων πᾶσιν ἀνθρώποις τῆς ἐπὶ τὸ βέλτιον μεταθέσεως», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> [[μετάσταση]] από κάποιον, [[μετατόπιση]] («πρὸς τὴν μετάθεσιν τῆς τοῦ θεοῦ γενέσεως», <b>Διόδ.</b> Σικ.)<br /><b>3.</b> η [[μετάβαση]] από μια [[μερίδα]] σε [[άλλη]], η [[προσχώρηση]]<br /><b>4.</b> το [[δικαίωμα]] να μεταβαίνει [[κάποιος]] από έναν συνασπισμό σε [[άλλο]], δηλ. να μπορεί να αλλάζει συμμάχους («δίκαιον γὰρ [[εἶναι]] πᾱσι τοῖς ξυμμάχοις γεγράφθαι τὴν μετάθεσιν», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>5.</b> [[ανταλλαγή]], [[πώληση]] εμπορευμάτων<br /><b>6.</b> <b>γραμμ.</b> η [[μετατροπή]], η [[αλλαγή]] ενός γράμματος, π.χ. <i>φηρσί</i> [[αντί]] <i>θηρσί</i><br /><b>7.</b> [[κλοπή]] πνευματικής ιδιοκτησίας, [[λογοκλοπία]]<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «[[μετάθεσις]] αἰτιας»<br /><b>(ρητ.)</b> [[ρητορικός]] [[τρόπος]] έκφρασης [[κατά]] τον οποίο ο [[ρήτορας]], επιδιώκοντας εναργέστερη [[διατύπωση]], επιρρίπτει υποθετικά σε [[άλλο]] [[πρόσωπο]] ή σε [[άλλο]] [[γεγονός]] εκείνα για τα οποία πραγματεύεται. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μετάθεσις''': ἡ, ([[μετατίθημι]]) μεταβολὴ θέσεως, Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 4. 26, 4· ἡ | |lstext='''μετάθεσις''': ἡ, ([[μετατίθημι]]) μεταβολὴ θέσεως, Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 4. 26, 4· ἡ μετάθεσις τῶν ῥημάτων Δημ. 727. 10, πρβλ. Διόδ. 1. 12. 2) μεταβολὴ φρονήματος ἢ γνώμης, ἐπὶ τὸ βέλτιον Πολύβ. 1. 35, 7 ([[ἐντεῦθεν]] καὶ, [[διόρθωσις]], τῶν ἡμαρτημένων ὁ αὐτ. 5. 11, 5)· ἐκ μεταθέσεως ὁ αὐτ. 30. 18, 2· [[προσχώρησις]], προς τινα ὁ αὐτ. 5. 86, 8. 3) [[ἀλλαγή]], [[ἀνταλλαγή]], ὁ αὐτ. 10. 1, 8. 4) παρὰ Γραμμ., ἀλλαγὴ τῆς θέσεως τῶν γραμμάτων, ὡς [[κραδίη]], ἀντὶ καρδία. ΙΙ. ἡ [[ἐξουσία]] ἢ τὸ [[δικαίωμα]] τοῦ μεταβάλλειν [[μέρος]], Θουκ. 5. 29. | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
|strgr=from [[μετατίθημι]]; [[transposition]], i.e. transferral (to [[heaven]]), disestablishment (of a [[law]]): [[change]], removing, translation. | |strgr=from [[μετατίθημι]]; [[transposition]], i.e. [[transferral]] (to [[heaven]]), disestablishment (of a [[law]]): [[change]], removing, translation. | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=μεταθέσεως, ἡ ([[μετατίθημι]]);<br /><b class="num">1.</b> a [[transfer]]: from [[one]] [[place]] to [[another]] (Diodorus 1,23); τίνος (genitive of the [[object]]), the translation of a [[person]] to [[heaven]], [[change]] (of things instituted or established, as ἱερωσύνης, νόμου): | |txtha=μεταθέσεως, ἡ ([[μετατίθημι]]);<br /><b class="num">1.</b> a [[transfer]]: from [[one]] [[place]] to [[another]] (Diodorus 1,23); τίνος (genitive of the [[object]]), the translation of a [[person]] to [[heaven]], [[change]] (of things instituted or established, as ἱερωσύνης, νόμου): τῶν σαλευομένων, [[Thucydides]] 5,29; [[Aristotle]], Piut.) | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 40: | Line 43: | ||
|mantxt=Ἀπό τό [[μετατίθημι]] = [[μετά]] + [[τίθημι]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. | |mantxt=Ἀπό τό [[μετατίθημι]] = [[μετά]] + [[τίθημι]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{lxth | ||
| | |lthtxt=''[[translatio]]'', [[translation]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.29.3/ 5.29.3]. | ||
}} | }} | ||
