3,274,313
edits
m (Text replacement - "οἱ" to "οἱ") |
m (Text replacement - "[[ " to " [[") |
||
(54 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=elayno | |Transliteration C=elayno | ||
|Beta Code=e)lau/nw | |Beta Code=e)lau/nw | ||
|Definition= | |Definition=Il.12.62, etc.: Ion. impf. ἐλαύνεσκον (ἀπ-) [[Herodotus|Hdt.]]7.119: fut. ἐλάσω [ᾰ], part.<br><span class="bld">A</span> ἐλάσοντας X.''An.''7.7.55 codd., cf.D.H.2.36, (ἐξ-) Hp.''Loc.Hom.''46, ''Nat.Mul.''32 ([[ἐλάσσω]] (παρ-) is [[falsa lectio|f.l.]] in Il.23.427, and [[ξυνελάσσομεν]] is subj. in Od.18.39); ἐλάω A.R.3.411; Att. [[ἐλῶ]], ἐλᾷς, ἐλᾷ, inf. [[ἐλᾶν]], also [[Herodotus|Hdt.]]1.207, etc., and so Hom. in the resolved form ἐλόω Il.13.315, Od.7.319: inf. [[ἐλάαν]] (though this is also inf. pres., v. infr.) Il.17.496, Od.5.290: aor. 1 ἤλᾰσα, Ep. ἔλᾰσα Il.5.80, ἔλασσα 18.564, Ion. 3sg. ἐλάσασκεν 2.199: pf. ἐλήλᾰκα (ἀπ-, ἐξ-) [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.2.10, Ar.''Nu.''828: plpf. [[ἐληλάκειν]] (ἐξ-) [[Herodotus|Hdt.]]5.90:—Med. (v. infr. 1.2), fut. ἐλάσομαι (παρ-) dub. l. in Arr.''An.''3.30.3: aor. ἠλασάμην Il.11.682, rare in Att., as Pl.''Grg.''484b; 3sg. ἤλσατο Ibyc.55; Ep. <b class="b3">ἐλάσαιο, ἐλασαίατο, ἐλασσάμενος</b>, Od.20.51, Il.10.537, Od.4.637:—Pass., fut. ἐλασθήσομαι (ἐξ-) D.H.4.9: aor. <b class="b3">ἠλάθην</b> [ᾰ] E.''Heracl.''430, Ar.''Ec.''4; later ἠλάσθην ''AP''7.278 (Arch.), ''Sammelb.''997 (iv A.D.), (ἐξ-, συν-) Plb.8.24.9, 18.22.6, etc. (in [[Herodotus|Hdt.]] the Mss. vary between the two forms, ἐξελαθείς 7.165, ἀπηλάσθησαν 3.54): pf. ἐλήλαμαι Od.7.113, [[Herodotus|Hdt.]]7.84 (ἐξ-), etc.; ἐλήλασμαι Hp.''Mul.'' 2.133, Aen.Tact.31.4 (prob.), (ἐξ-) Plb.6.22.4, (συν-) A.D.''Conj.''233.30: plpf. ἠλήλατο Il.5.400; ''poet.'' also [[ἐλήλατο]] 4.135; 3pl. ἠλήλαντο Hes.''Sc.''143, also <b class="b3">ἐληλέδατ', ἐληλέατ', ἐληλάδατ'</b> vv.ll. in Od.7.86.—The pres. ἐλάω is rare and mainly Poet., imper. ἔλα Pi.''I.''5(4).38, A.''Fr.'' 332, E.''HF''819, ''Fr.''779.1 (also non-thematic 3pl. ἐλάντω ''SIG''1025.8 (Cos)): inf. ἐλᾶν Canthar.4, X.''HG''2.4.32: inf. [[ἐλάαν]] as Ep.inf.pres. is freq. in Hom. (v. infr.1.2): part. ἐλάουσα Emp.4.5: impf. 3pl. ἔλων Od.4.2, 3sg. ἔλαεν A.R.3.872; ἀπ-έλα [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.3.32; but <b class="b3">ἀπ-ήλαον</b> in Ar.''Lys.''1001 is prob. an error for <b class="b3">-ήλα'αν</b>, Dor. for -ήλασαν:—radic. sense, [[drive]], [[set in motion]], of driving flocks, εἰς εὐρὺ σπέος ἤλασε μῆλα Od.9.237; κακοὺς δ' ἐς μέσσον ἔλασσεν Il.4.299; aor. Med. [[ἠλασάμην]] in act. sense, 10.537, 11.682: freq. of horses, chariots, ships, [[drive]], [[ἐλάαν]] (inf. pres.) [[ἅρμα]] καὶ ἵππους 23.334; ἐς τὴν ἀγορὴν τὸ [[ζεῦγος]] [[Herodotus|Hdt.]] 1.59; <b class="b3">ἐλαύνω ἵππον</b> [[ride]] it, Id.4.64, al.; <b class="b3">κέλητας καὶ ἅρματα ἐλαύνω</b> [[ride]] and [[drive]], Id.7.86; <b class="b3">ἐλαύνω νῆα</b> [[row]] it, Od.12.109, etc.; <b class="b3">στρατὸν ἐλαύνω</b> Pi.''O.''10(11).66, [[Herodotus|Hdt.]] 1.176, 4.91, etc.<br><span class="bld">b</span> with acc. omitted, intr., [[go in a chariot]], [[drive]], <b class="b3">μάστιξεν δ' ἐλάαν</b> (''[[sc.]]'' ἵππους) he [[whip]]ped them [[on]], Il.5.366, al., cf. S.''El.''734,739; <b class="b3">βῆ δ' ἐλάαν ἐπὶ κύματα</b> he drove on over the [[wave]]s, Il. 13.27; <b class="b3">διὰ νύκτα ἐλάαν</b> [[travel]] the [[night]] through, Od.15.50; <b class="b3">ἐς τὸ ἄστυ ἐλαύνω</b> [[drive]] into the city, [[Herodotus|Hdt.]]1.60; <b class="b3">ἐπὶ ζευγέων ἐλαύνω</b> ib.199; [[ride]], Id.7.88, X.''Eq.Mag.''3.9, etc.; <b class="b3">ἐλῶν ἐς Θρηΐκην</b> [[marching]]... [[Herodotus|Hdt.]]9.89, etc.; [[row]], [[μάλα]] [[σφοδρῶς]] ἐλάαν Od.12.124; [[ἐλαύνοντες]] = [[rower]]s, 13.22, etc.<br><span class="bld">c</span> in this intr. sense, it sometimes took an acc. loci, <b class="b3">γαλήνην ἐλαύνειν</b> to [[sail]] the [[calm]] [[sea]], i.e. over it, 7.319; so <b class="b3">τὰ ἕσπερα νῶτ' ἐλαύνω</b> E.''El.'' 731 (lyr.); also [[ἐλαύνειν δρόμον]] = [[run a course]], Ar.''Nu.''28; ὁδόν D.P. 586.<br><span class="bld">d</span> Pass., [νηῦς] ἐλαυνομένη = a [[ship]] [[under way]], Od.13.155 (but πλοῖα ὑπὸ σκληρῶν ἀνέμων ἐλαυνόμενα ''Ep.Jac.''3.4); <b class="b3">τὰ κατάντη ἐλαύνεσθαι</b>, of horses, to [[be ridden]] on [[steep]] [[ground]], X.''Eq.Mag.''8.3.<br><span class="bld">2</span> [[drive away]], [[carry off]], in Hom. of stolen cattle or horses, βοῶν ἀρίστας Od.12.353; ἵππους Il.5.236; ἐ. ὅ τι δύναιντο X.''HG''4.8.18:—Med., Od.4.637, 20.51; ῥύσι' ἐλαυνόμενος Il.11.674, etc.<br><span class="bld">3</span> [[drive away]], [[expel]], ἐλαύνω [τινὰ] ἐκ δήμου 6.158; ἄνδρας ἀπ' Οἰνώνας Pi.''N.''5.16: freq. in Trag., ἐλαύνω τινὰ γῆς E.''Med.''70; <b class="b3">μύσος, μίασμα ἐλαύνω</b>, A.''Ch.''967 codd., ''Eu.'' 283 (Pass.), cf. [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''98; <b class="b3">ἄγος ἐλαύνω</b>,= [[ἀγηλατέω]], Th.1.126; ἐλαύνω λῃστάς [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''1188, etc.:—Pass., γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνομαι [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''682.<br><span class="bld">4</span> [[drive]] (to extremities), [[persecute]], [[plague]], <b class="b3">οἵ μιν ἄδην ἐλόωσι . . πολέμοιο</b> who will [[harass]] him till he has had [[enough]] of [[war]], Il.13.315; <b class="b3">ἔτι μέν μίν φημι ἄδην λάαν κακότητος</b> I [[think]] I [[shall]] [[persecute]] him till he has had enough, Od.5.290; θεὸς ἐλαύνει πόλιν [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''28; Ἰωνίαν ἤλασεν βίᾳ [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''771; μή τι δαιμόνιον τὰ πράγματα ἐλαύνῃ D.9.54; σὺ δ' ἀπειλεῖς πᾶσιν, ἐλαύνεις πάντας Id.21.135, cf. 173:—Pass., ἐλαυνομένων καὶ ὑβριζομένων Id.18.48; λύπῃ πᾶς ἐλήλαται κακῇ [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''275; κακοῖς πρός τινος [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''31; ὑπ' ἀνάγκης καὶ οἴστρου [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''240d; τὴν ψυχὴν ἐρωτικῇ μανίᾳ Ael.''NA''14.18; [[ἐλαύνεσθαι τὴν γνώμην]] = to [[be out of one's mind]], Philostr.''VS''2.27.5.<br><span class="bld">5</span> = [[βινέω]], Ar.''Ec.''39, Pl. Com.3.4.<br><span class="bld">6</span> intr. in expressions like [[ἐς τοσοῦτον ἤλασαν]] they [[drove it]] so far (where [[πρᾶγμα]] must be supplied), [[Herodotus|Hdt.]]5.50; ἐς πᾶσαν κακότητα Id.2.124; <b class="b3">εἰς κόρον ἐλαύνειν</b> [[push]] [[matter]]s till [[disgust]] ensued, Tyrt.11.10; <b class="b3">εἰς ἴσον</b> (''[[sc.]]'' [[τισί]]) Onos.''Praef.''4: hence, [[push on]], [[go on]], ἐγγὺς μανιῶν E.''Heracl.''904 (lyr.); <b class="b3">ἔξω τοῦ φρονεῖν</b> Id.*ba.853; [[πόρρω]] [[σοφία]]ς ἐλαύνω = [[go]] far in [[wisdom]] Pl.''Euthphr.''4b, cf. ''Grg.''486a, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.6.39.<br><span class="bld">II</span> [[strike]], ἐλάτῃσιν πόντον ἐλαύνοντες Il.7.6; κιθάραν πλήκτρῳ E.''HF''351 (lyr.).<br><span class="bld">2</span> [[strike]] with a [[weapon]], but never with a [[missile]], τὸν σκήπτρῳ ἐλάσασκεν Il.2.199; ξίφει ἤλασε κόρσην 5.584; [[κόρυθος]] φάλον ἤλασεν 13.614; <b class="b3">ὀδόντας ἐλαύνω</b> [[knock out]], A.R.2.785: c. dupl. acc., <b class="b3">τὸν μὲν . . μεταδρομάδην ἔλασ' ὦμον</b> him he [[struck]] on... Il. 5.80; <b class="b3">χθόνα δ' ἤλασε παντὶ μετώπῳ</b> [[struck]] [[earth]] with his [[forehead]], of a [[falling]] [[man]], Od.22.94: c. acc. cogn., [[inflict]] a wound, οὐλὴν τήν ποτέ με σῦς ἤλασε 21.219:—Pass., c. acc. νῶτον ὄπισθ' αἰχμῇ δουρὸς ἐληλαμένος Tyrt.11.20; ἐλαύνεται εἰς τὸν μηρόν Luc.''Tox.''61.<br><span class="bld">3</span> [[strike]] one thing against another, πρὸς γῆν ἐ. κάρη Od.17.237; of weapons, [[drive through]], διαπρὸ χαλκὸν ἔλασσε 22.295; [δόρυ] διὰ στήθεσφιν ἔλασσε Il.5.57, cf. 20.269; ἤλασε Λυγκέος ἐν πλευραῖσι χαλκόν Pi.''N.''10.70:—Pass., [[go through]], Il.4.135, 13.595; to [[be fixed in]], ὀϊστὸς ὤμῳ ἐνὶ στιβαρῷ ἠλήλατο 5.400; διὰ [σφονδύλου] διαμπερὲς ἐληλάσθαι Pl.''R.''616e.<br><span class="bld">III</span> metaph.,<br><span class="bld">1</span> [[beat]] [[out]] [[metal]], [[forge]], ἀσπίδα . . ἣν ἄρα χαλκεὺς ἤλασεν Il.12.296; <b class="b3">πέντε πτύχας ἤλασε</b> [[beat out]] [[five]] [[plate]]s, 20.270; <b class="b3">περὶ δ' ἕρκος ἔλασσε κασσιτέρου</b> [[make]] a [[fence]] of [[beaten]] [[tin]] (with a play on signf. 2), 18.564; <b class="b3">εὐνὴ Ἡφαίστου χερσὶν ἐληλαμένη χρυσοῦ</b> a [[bed]] of [[beaten]] [[gold]], Mimn.12.6; <b class="b3">σίδηρος λεπτῶς ἐληλ</b>. Plu.''Cam.''41.<br><span class="bld">2</span> [[draw a line of]] [[wall]], [[trench]], etc., ἀμφὶ δὲ τάφρον ἤλασαν Il.7.450; ἀμφὶ δὲ τεῖχος ἔλασσε πόλει Od.6.9; σταυροὺς δ' ἐκτὸς ἔλασσε 14.11; τοῖχοι ἐληλέατ' 7.86; <b class="b3">τεῖχος τοὺς ἀγκῶνας ἐς τὸν ποταμὸν ἐλήλαται</b> the [[wall]] has its [[angle]]s carried [[down]] to the [[river]], [[Herodotus|Hdt.]]1.180, cf. 185,191; <b class="b3">ἐληλαμέναι πέρι πύργον</b> [[having]] a [[wall]] [[built]] [[round]], [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''872 (lyr.); <b class="b3">ὄγμον ἐλαύνειν</b> [[work one's way]] down a [[ridge]] or [[swathe]] in [[reap]]ing or [[mow]]ing, Il.11.68; [[ἐλαύνειν]] [[αὖλαξ|αὔλακα]] Hes. ''Op.''443; <b class="b3">ἀμπελίδος ὄρχον ἐλαύνειν</b> to [[draw]] a [[line]] of [[vine]]s, i.e. [[plant]] them in [[line]], [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''995: generally, [[plant]], [[produce]], ἐλᾷ τέσσαρας ἀρετὰς αἰών Pi.''N.''3.74.<br><span class="bld">3</span> <b class="b3">κολῳὸν ἐλαύνειν</b> [[prolong]], [[keep up]] the [[brawl]], Il. 1.575.<br><span class="bld">4</span> ἐξ ὄσσων ἐς γαῖαν ἐ. δάκρυ [[Euripides|E.]]''[[Supplices|Supp.]]''96. | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
| | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0790.png Seite 790]] [[treiben]]; fut. [[ἐλάσω]], Her. 1, 77; ἐλάσοντες Xen. An. 7, 7, 55; gew. att. ἐλῶ, ἐλᾷς, Ar. Ran. 203, ἐλᾶν, ἐλώντων, Xen. An. 1, 8, 10; bei Hom. ἐλόωσι, Od. 7, 319; aor. [[ἤλασα]], poet. auch [[ἔλασσα]], iterativ. ἐλάσασκεν Iliad. 2, 1991 perf. [[ἐλήλακα]], ἐλήλαμαι, aor. ἠλάθην, erst ganz spät ἠλάσθην, wie ἐλήλασμαι, vgl. Piers. Moer. 13; ἐληλέδατο Od. 7, 86; ἠλήλαντο Hes. sc. 143. Sehr selten erscheint ein praes. [[ἐλάω]], bei Dichtern, vgl. s. v. [[ἀπελαύνω]]; ob bei Homer in der Formel μάστιξεν δ' ἐλάαν, z. B. Odyss. 3, 484, ἐλάαν praes. oder futur. sei, kann zweifelhaft erscheinen; wahrscheinlich ist praes. Odyss. 15, 50 οὔ πως ἔστιν ἐπειγομένους περ ὁδοῖο νύκτα διὰ δνοφερὴν ἐλάαν; 3. plur. ἔλων, = ἔλαον, imperfect. oder aorist. 2, Iliad. 24, 696 Odyss. 4, 2; ἔλαε Apoll. Rh. 3, 872. – 1) [[treiben]], [[in Bewegung setzen]], von Hom. an überall, [[ἅρμα]], ἵππους, [[ζεῦγος]], Il. 5, 237 u. öfter, Her. 1, 59 Ar. Nubb. 69 Plat. Phaedr. 246 e; νῆα, Od. 16, 502, [[rudern]]; [[νηῦς]] ἐλαυνομένη, das fahrende Schiff, 13, 155; vgl. Ar. Equ. 1178; τριήρεις, Plat. Rep. III, 396 a; ἐλαύνειν ἐρετμοῖς, Ap. Rh. 2, 949; τὸν δρόμον Ar. Nubb. 25; ὁδόν D. Per. 586. Daher auch οἱ δ' ἐλόωσι γαλήνην, auf dem ruhigen Meere fahren, Od. 7, 319; πόντον ἐλάταις ἐλαύνειν, das Meer mit Rudern in Bewegung setzen, es befahren, Il. 7, 6; τὰ δ' ἕσπερα νῶτ' ἐλαύνει θερμᾷ φλογί Eur. El. 731. Von Flüssen, [[ῥόον]] ἐλαύνειν D. Per. 1090. – Häufig ohne acc. = [[fahren]]; εἰ γάρ κε – παρὲξ ἐλάσησθα διώκων, sc. ἵππους, Il. 23, 344; μάστιξεν δ' ἐλάαν, er schwang die Geißel, um die Pferde anzutreiben, zu fahren, 5, 366; βῆ δ' ἐλάαν ἐπὶ κύματα, er ging, um dahinzufahren über die Wogen, Il. 13, 27; διὰ νύκτα ἐλᾶν, durch die Nacht fahren, Od. 15, 50; vom Seefahrer, 12, 124; παρὲξ τὴν νῆσον ἐλαύνειν, an der Insel vorbeifahren, 12, 276; οἱ ἐλαύνοντες, die Rudernden, 13, 22; vgl. Xen. Hell. 6, 2, 29. Auch vom Wagen selbst, τὰ ἅρματα εἰς τὰς τάξεις τῶν Ἑλλήνων ἐλῶντα καὶ διακόψοντα Xen. An. 1, 8, 10; – sc. ἵππον, [[reiten]], Her. 1, 59; ἀναβὰς ἐπὶ τὸν ἵππον ἤλασε Xen. Cyr. 4, 1, 7; vgl. Ar. Pax 128; pass., vom Pferde, [[laufen]], Xen. Cyr. 8, 6, 17; vgl. γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνομαι Aesch. Prom. 682; mit accusat. vom Reiten Odyss. 5, 371 ἀμφ' ἑνὶ δούρατι βαῖνε, κέληθ' ὡς ἵππον ἐλαύνων; – στρατόν, στρατιήν, ein Heer in Bewegung setzen, es führen, Pind. Ol. 11, 69, Her 1, 176 u. öfter. Gew. ohne Zusatz, [[marschiren]], [[anrücken]], sowohl von dem Feldherrn, als vom Heere, Her. 1, 77; Xen. sehr oft u. andere Historiker. – 2) [[wegtreiben]], wegführen; [[βοῦς]] Il. 1, 154 u. öfter; Xen. Hell. 4, 8, 18; so im med., Il. 1, 682 Od. 4, 637; Plat. Gorg. 484 b, wie λείαν ἐλάσασθαι Plut. Rom. 23; – τοὺς ματραλοίας ἐκ δόμων Aesch. Eum. 201. 329; ἐκ γῆς Soph. O. R. 44, u. öfter; παῖδας γῆς ἐλᾶν Eur. Med. 70. – Bes. [[μύσος]] ἀφ' ἑστίας, entfernen, also = [[fühnen]], Aesch. Ch. 961; vgl. Eum. 273; [[μίασμα]] χώρας Soph. O. R. 98; [[ἄγος]] ἐλαύνειν Thuc. 1, 126. 2, 13; φυγῇ ἀϊδίῳ ἐλαθείς, in ewige Verbannung geschickt, Dion. Hal. 8, 1. – 3) [[in die Enge treiben]], [[bedrängen]]. Hierher gehören vor Allem drei merkwürdige Homerische Stellen: Iliad. 13, 315 οἵ μιν [[ἄδην]] ἐλόωσι καὶ ἐσσύμενον πολέμοιο; 19, 423 οὐ λήξω πρὶν Τρῶας [[ἄδην]] ἐλάσαι πολέμοιο; Odyss. 5, 290 ἀλλ' ἔτι μέν μίν φημι [[ἄδην]] ἐλάαν κακότητος. Also [[ἄδην]] ἐλάαν τινά τινος, = Einen genügend bedrängen in Etwas, bei Etwas, mit Etwas, mit Elend, im Kampfe. Bei Iliad. 13, 315 giebt es folgendes Schol. aus Didymus: κατ' ἔνια τῶν ὑπομνημάτων (d. h. »nach der Behauptung einiger der von Aristarcheern verfaßten Commentare«, nicht etwa »nach dem Zeugniß einiger der von Aristarch selbst verfaßten Commentare«, »schrieb Aristarch«) <b class="b2">οἵ μιν [[ἄδην]] [[ἐάσουσι]]</b>, ὅἐστι κορέσουσιν. καὶ ἐπὶ τοῦ Ποσειδῶνος (Odyss. 5, 290) »ἀλλ' ἔτι μέν μίν φημι [[ἄδην]] ἐλάαν κακότητος« διὰ τῶν δύο αα παρέκειτο (d. h. lag nach Angabe der betreffenden Aristarcheer dem Aristarch vor die var. lect.) <b class="b2">[[ἑάαν]]</b>. μαρτυρεῖ καὶ τὸ »ἄσειν ἐν Τροίῃ ταχέας κύνας (Iliad. 11, 818)«. [[οὕτως]] Αρίσταρχος (d. h. »das zunächst Vorhergehende«, wenn keine Lücke da ist, der Satz μαρτυρεῖ κτἑ., »sind Aristarchs eigene Worte«). Zu derselben Stelle Iliad. 13, 315 giebt es folgendes Schol. aus Aristonicus: ἡ [[διπλῆ]], ὅτι Ζηνόδοτος ἀγνοήσας τὸ σημαινόμενον πεποίηκε [[καὶ ἐσσύμενον πολεμίζειν]]. ἔστι δὲ τὸ [[ἄδην]] ἐλόωσιν ἀντὶ τοῦ κορεσθῆναι αὐτὸν ποιήσουσι τοῦ πολέμου, [[καίπερ]] προθυμίαν ἔχοντα. Friedländer druckt dies ohne Aenderung u. Bemerkung ab. In der | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0790.png Seite 790]] [[treiben]]; fut. [[ἐλάσω]], Her. 1, 77; ἐλάσοντες Xen. An. 7, 7, 55; gew. att. ἐλῶ, ἐλᾷς, Ar. Ran. 203, ἐλᾶν, ἐλώντων, Xen. An. 1, 8, 10; bei Hom. ἐλόωσι, Od. 7, 319; aor. [[ἤλασα]], poet. auch [[ἔλασσα]], iterativ. ἐλάσασκεν Iliad. 2, 1991 perf. [[ἐλήλακα]], ἐλήλαμαι, aor. ἠλάθην, erst ganz spät ἠλάσθην, wie ἐλήλασμαι, vgl. Piers. Moer. 13; ἐληλέδατο Od. 7, 86; ἠλήλαντο Hes. ''[[sc.]]'' 143. Sehr selten erscheint ein praes. [[ἐλάω]], bei Dichtern, vgl. s. v. [[ἀπελαύνω]]; ob bei Homer in der Formel μάστιξεν δ' ἐλάαν, z. B. Odyss. 3, 484, ἐλάαν praes. oder futur. sei, kann zweifelhaft erscheinen; wahrscheinlich ist praes. Odyss. 15, 50 οὔ πως ἔστιν ἐπειγομένους περ ὁδοῖο νύκτα διὰ δνοφερὴν ἐλάαν; 3. plur. ἔλων, = ἔλαον, imperfect. oder aorist. 2, Iliad. 24, 696 Odyss. 4, 2; ἔλαε Apoll. Rh. 3, 872. – 1) [[treiben]], [[in Bewegung setzen]], von Hom. an überall, [[ἅρμα]], ἵππους, [[ζεῦγος]], Il. 5, 237 u. öfter, Her. 1, 59 Ar. Nubb. 69 Plat. Phaedr. 246 e; νῆα, Od. 16, 502, [[rudern]]; [[νηῦς]] ἐλαυνομένη, das fahrende Schiff, 13, 155; vgl. Ar. Equ. 1178; τριήρεις, Plat. Rep. III, 396 a; ἐλαύνειν ἐρετμοῖς, Ap. Rh. 2, 949; τὸν δρόμον Ar. Nubb. 25; ὁδόν D. Per. 586. Daher auch οἱ δ' ἐλόωσι γαλήνην, auf dem ruhigen Meere fahren, Od. 7, 319; πόντον ἐλάταις ἐλαύνειν, das Meer mit Rudern in Bewegung setzen, es befahren, Il. 7, 6; τὰ δ' ἕσπερα νῶτ' ἐλαύνει θερμᾷ φλογί Eur. El. 731. Von Flüssen, [[ῥόον]] ἐλαύνειν D. Per. 1090. – Häufig ohne acc. = [[fahren]]; εἰ γάρ κε – παρὲξ ἐλάσησθα διώκων, ''[[sc.]]'' ἵππους, Il. 23, 344; μάστιξεν δ' ἐλάαν, er schwang die Geißel, um die Pferde anzutreiben, zu fahren, 5, 366; βῆ δ' ἐλάαν ἐπὶ κύματα, er ging, um dahinzufahren über die Wogen, Il. 13, 27; διὰ νύκτα ἐλᾶν, durch die Nacht fahren, Od. 15, 50; vom Seefahrer, 12, 124; παρὲξ τὴν νῆσον ἐλαύνειν, an der Insel vorbeifahren, 12, 276; οἱ ἐλαύνοντες, die Rudernden, 13, 22; vgl. Xen. Hell. 6, 2, 29. Auch vom Wagen selbst, τὰ ἅρματα εἰς τὰς τάξεις τῶν Ἑλλήνων ἐλῶντα καὶ διακόψοντα Xen. An. 1, 8, 10; – ''[[sc.]]'' ἵππον, [[reiten]], Her. 1, 59; ἀναβὰς ἐπὶ τὸν ἵππον ἤλασε Xen. Cyr. 4, 1, 7; vgl. Ar. Pax 128; pass., vom Pferde, [[laufen]], Xen. Cyr. 8, 6, 17; vgl. γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνομαι Aesch. Prom. 682; mit accusat. vom Reiten Odyss. 5, 371 ἀμφ' ἑνὶ δούρατι βαῖνε, κέληθ' ὡς ἵππον ἐλαύνων; – στρατόν, στρατιήν, ein Heer in Bewegung setzen, es führen, Pind. Ol. 11, 69, Her 1, 176 u. öfter. Gew. ohne Zusatz, [[marschiren]], [[anrücken]], sowohl von dem Feldherrn, als vom Heere, Her. 1, 77; Xen. sehr oft u. andere Historiker. – 2) [[wegtreiben]], wegführen; [[βοῦς]] Il. 1, 154 u. öfter; Xen. Hell. 4, 8, 18; so im med., Il. 1, 682 Od. 4, 637; Plat. Gorg. 484 b, wie λείαν ἐλάσασθαι Plut. Rom. 23; – τοὺς ματραλοίας ἐκ δόμων Aesch. Eum. 201. 329; ἐκ γῆς Soph. O. R. 44, u. öfter; παῖδας γῆς ἐλᾶν Eur. Med. 70. – Bes. [[μύσος]] ἀφ' ἑστίας, entfernen, also = [[fühnen]], Aesch. Ch. 961; vgl. Eum. 273; [[μίασμα]] χώρας Soph. O. R. 98; [[ἄγος]] ἐλαύνειν Thuc. 1, 126. 2, 13; φυγῇ ἀϊδίῳ ἐλαθείς, in ewige Verbannung geschickt, Dion. Hal. 8, 1. – 3) [[in die Enge treiben]], [[bedrängen]]. Hierher gehören vor Allem drei merkwürdige Homerische Stellen: Iliad. 13, 315 οἵ μιν [[ἄδην]] ἐλόωσι καὶ ἐσσύμενον πολέμοιο; 19, 423 οὐ λήξω πρὶν Τρῶας [[ἄδην]] ἐλάσαι πολέμοιο; Odyss. 5, 290 ἀλλ' ἔτι μέν μίν φημι [[ἄδην]] ἐλάαν κακότητος. Also [[ἄδην]] ἐλάαν τινά τινος, = Einen genügend bedrängen in Etwas, bei Etwas, mit Etwas, mit Elend, im Kampfe. Bei Iliad. 13, 315 giebt es folgendes Schol. aus Didymus: κατ' ἔνια τῶν ὑπομνημάτων (d. h. »nach der Behauptung einiger der von Aristarcheern verfaßten Commentare«, nicht etwa »nach dem Zeugniß einiger der von Aristarch selbst verfaßten Commentare«, »schrieb Aristarch«) <b class="b2">οἵ μιν [[ἄδην]] [[ἐάσουσι]]</b>, ὅἐστι κορέσουσιν. καὶ ἐπὶ τοῦ Ποσειδῶνος (Odyss. 5, 290) »ἀλλ' ἔτι μέν μίν φημι [[ἄδην]] ἐλάαν κακότητος« διὰ τῶν δύο αα παρέκειτο (d. h. lag nach Angabe der betreffenden Aristarcheer dem Aristarch vor die var. lect.) <b class="b2">[[ἑάαν]]</b>. μαρτυρεῖ καὶ τὸ »ἄσειν ἐν Τροίῃ ταχέας κύνας (Iliad. 11, 818)«. [[οὕτως]] Αρίσταρχος (d. h. »das zunächst Vorhergehende«, wenn keine Lücke da ist, der Satz μαρτυρεῖ κτἑ., »sind Aristarchs eigene Worte«). Zu derselben Stelle Iliad. 13, 315 giebt es folgendes Schol. aus Aristonicus: ἡ [[διπλῆ]], ὅτι Ζηνόδοτος ἀγνοήσας τὸ σημαινόμενον πεποίηκε [[καὶ ἐσσύμενον πολεμίζειν]]. ἔστι δὲ τὸ [[ἄδην]] ἐλόωσιν ἀντὶ τοῦ κορεσθῆναι αὐτὸν ποιήσουσι τοῦ πολέμου, [[καίπερ]] προθυμίαν ἔχοντα. Friedländer druckt dies ohne Aenderung u. Bemerkung ab. In der Tat folgt aus der Metalepsis κορεσθῆναι ποιήσουσι [[nicht nothwendig]], daß das [[ἄδην]] ἐλόωσιν verderbt und in [[ἄδην]] [[ἐάσουσι]] oder [[ἄδην]] ἑόωσι zu ändern sei, welches nach Aristonicus Aristarchs Lesart gewesen sei. Doch ist durch Didymus Bericht wohl unzweifelhaft nicht nur, daß es die mit ἄω »sättigen« zusammenhangenden Lesarten [[ἄδην]] [[ἐάσουσι]] oder [[ἄδην]] ἑόωσι Iliad. 13, 315, [[ἄδην]] [[ἑάαν]] oder [[ἄδην]] [[ἆσαι]] Iliad. 19, 423, [[ἄδην]] [[ἑάαν]] Odyss. 5, 290 gegeben habe, sondern auch, daß Aristarch diese Lesarten nicht unbedingt verwarf. Besonders wichtig ist die Vergleichung von Iliad. 19, 402 [[ἐπεί]] χ' [[ἑῶμεν]] πολέμοιο, wo es folgendes Schol. des Aristonicus giebt, welches Lehrs irrthümlich dem Herodian zuschreibt: (ἡ [[διπλῆ]]) ὅτι [[δασυντέον]] τὸ [[ἑῶμεν]]· ἔστι γὰρ [[ἄδην]] ἔχωμεν, κορεσθῶμεν. Vgl. s. v. [[ἄω]] und Buttmann Lexilog. 2, 130 ff. – Χεὶρ ὀξείῃς ὀδύνῃσιν ἐλήλαται, wird gepeinigt, Il. 16, 518; ähnl. [[δαίμων]], Ἀθάνας [[μῆνις]] ἐλαύνει με, treibt mich umher, Soph. Ai. 499. 743; λύπῃ πᾶς ἐλή λαται κακῇ 268; κακοῖς Eur. Andr. 31; Plat. ὑπ' ἀνάγκης τε καὶ οἴστρου ἐλαύνεται Phaedr. 240 d, u. öfter; μή τι [[δαιμόνιον]] τὰ πράγματα ἐλαύνῃ Dem. 9, 54; Sp.; ἐλαύνεται τὴν ψυχὴν ἐρωτικῇ μανίᾳ Ael. H. A. 14, 18; geradezu = [[miß handeln]], [[beschimpfen]], καὶ ὑβρίζεσθαι Dem. 18, 48, u. öfter. Auch [[unterjochen]], Ἰωνίαν ἤλασε βίᾳ Aesch. Pers. 757. Woran sich die obscöne Bdtg = βινεῖν schließt, Ar. Eccl. 38; Plat. com. bei Ath. X, 456 a; vgl. Nicarch. 4 (XI, 73). – 4) [[schlagen]], [[stoßen]]. Bei ἐλαύνειν in dieser Bedeutung kann im accusat. sowohl dasjenige stehn, womit man stößt oder schlägt, die [[Waffe]], Iliad. 20, 259 ἐν σάκει ἤλασεν [[ἔγχος]], als auch dasjenige, welchem der Stoß oder Schlag gilt, das [[Ziel]], Iliad. 11, 109 Ἄντιφον παρὰ οὖς ἔλασε ξίφει. Im [[letzteren Falle unterscheidet]] nach Aristarchs Beobachtung [[Homer]] [[ἐλαύνειν]] [[genau von]] [[βάλλειν]], gebraucht also [[ἐλαύνειν]] [[nie vom Wurfe]], sondern [[nur vom Stoße oder Schlage im strengsten Sinne des Wortes]], vom Angriff ἐκ χειρός, d. h. von solchem Angriffe, bei welchem man die Waffe nicht fahren läßt, wie bei'm Wurfe, sondern festhält. S. Scholl. Aristonic. Iliad. 11, 68 und Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 51-70, besonders p. 64 sq. Ausdrücklich entgegengesetzt werden βάλλειν und ἐλαύνειν einander Odyss. 17, 279 μή [[τίς]] σ' [[ἔκτοσθε]] νοήσας ἢ βάλῃ ἢ ἐλάσῃ. Dem gemäß schrieb Aristarch Odyss. 5, 132. 7, 250 ἔλσας, nicht ἐλάσας, wie Zenodot, der die hier erörterte Regel nicht kannte, s. Scholl. Aristonic. Odyss. 5, 132 u. vgl. [[εἴλω]]. Iliad. 16, 467 also kann ὁ δὲ Πήδασον ἤλασεν ἵππον nicht Aristarchs Lesart sein; denn das Tier ward durch einen Wurf getroffen. Mit doppeltem accusat. des Zieles Iliad. 5, 80 τὸν Εὐρύπυλος ἔλασ' ὦμον φασγάνῳ ἀίξας; das Ziel und die Wunde bei einander im accusat. Odyss. 21, 219 οὐλήν, τήν [[ποτέ]] με σῦς ἤλασε λευκῷ ὀδόντι; – Odyss. 22, 94 χθόνα δ' ἤλασε παντὶ μετώπῳ, von einem Fallenden; 5, 313 ἃς ἄρα μιν εἰπόντ' ἔλασεν μέγα [[κῦμα]] κατ' ἄκρης; – Odyss. 17, 237 ὁ δὲ μερμήριξεν Ὀδυσσεὺς ἠὲ μεταΐξας ῥοπάλῳ ἐκ θυμὸν ἕλοιτο, ἦ πρὸς γῆν ἐλάσειε [[κάρη]] ἀμφουδὶς ἀείρας. – Wenn die Waffe als Object im accus. bei ἐλαύνειν steht oder hinzugedacht werden muß, gebraucht [[Homer]] [[ἐλαύνειν]] [[auch vom Wurfe]], Iliad. 17, 519 προΐει [[ἔγχος]], καὶ βάλεν Ἀρήτοιο κατ' ἀσπίδα – · ἡ δ' οὐκ [[ἔγχος]] ἔρυτο, διαπρὸ δὲ [[εἴσατο]] [[χαλκός]], νειαίρῃ δ' ἐν γαστρὶ διὰ ζωστῆρος ἔλασσεν, verstehe τὸ [[ἔγχος]], und passivisch Iliad. 5, 400 αὐτὰρ ὀιστὸς ὤμῳ ἔνι στιβαρῷ [[ἠλήλατο]]. – Vgl. noch Iliad. 2, 199. 4, 135. 5, 57. 584. 11, 68. 13, 614. – Den Homerischen Unterschied von ἐλαύνειν u. βάλλειν beobachteten die Folgenden keineswegs genau, s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 66 sqq.; Pind. O. 10, 85 ἄκοντι ἔλασε σκοπόν; N. 10, 70 ἤλασε Λυγκεὺς ἐν πλευραῖσι χαλκόν; Lucian. ἐλαύνεται εἰς τὸν μηρόν, er wird am Schenkel verwundet; Apoll. Rhod. 2, 785 ἐ. [[χαμάδις]] ὀδόντας, herausschlagen; Euripid. Herc. fur. 351 κιθάραν ἐλαύνων πλήκτρῳ. – 5) Wie unser [[treiben]] von [[Metallen]]; ἀσπίδα, einen Schild aus Erz treiben, Il. 12, 296; πτύχας 20, 270; εὐνὴ Ἡφαίστου χερσὶν ἐληλαμένη χρυσοῦ Mimnerm. bei Ath. XI, 470 b; [[σίδηρον]] λεπτῶς ἐληλαμένον Plut. Camill. 31, a. Sp. In dieser Bdtg »geschmiedet« ist vielleicht ἐληλάμενος accentuirt worden, vgl. Buttm. gr. Gr. I p. 444. Übh. = [[hinziehen]], in einer Richtung, τάφρον, [[τεῖχος]], Il. 9, 349; σταυροὺς δ' ἐκτὸς ἔλασσε, stellte sie in einer Linie auf, Od. 14, 11; αὔλακα Hes. O. 441, wie Pind. P. 4, 228; κατὰ χέρσον ἐληλαμέναι περὶ πύργον Aesch. Pers. 852; ἠλακάτην διὰ μέσου ἐληλάσθαι Plat. Rep. X, 616 e, mehr an die vorige Bdtg erinnernd; öfter Her., [[τεῖχος]], αἱμασιάς, 1, 191. 6, 137; ἀμπελίδος ὄρχον Ar. Ach. 995. – Dah. = [[hervorbringen]], erzeugen; ἐλᾷ δὲ καὶ τέσσαρας ἀρετὰς ὁ μακρὸς [[αἰών]] Pind. N. 3, 71; κολῳόν, erregen, Il. 1, 575; ἐξ ὄσσων εἰς γαῖαν [[δάκρυ]], hervortreiben, Eur. Suppl. 108. – 61 Wie es in 1) scheinbar intrans. steht, so braucht Plat. auch [[πόῤῥω]] σοφίας, φιλοσοφίας ἐλαύνειν, weit in der Weisheit [[vorschreiten]], Crat. 410 e Gorg. 486 a; [[πρόσω]] τῆς πλεονεξίας Xen. Cyr. 1, 6, 39; ἐγγὺς μανιῶν ἐλαύνει, kommt dem Wahnsinn nahe, Eur. Heracl. 904; ἔξω ἐλ. τοῦ φρονεῖν, wahnsinnig sein, Bacch. 853; ἐς πᾶσαν κακότητα ἐλάσαι Her. 2, 124; vgl. 5, 50; εἰς τοσοῦτον ἤλασε ἐπιμελείας D. L. 4, 67; Plut.; εἰς κόρον τινὸς ἐλαύνειν, es bis zur Übersättigung in einer Sache treiben, Tyrt. 2, 10. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>impf.</i> ἤλαυνον, <i>f.</i> ἐλάσω, <i>att.</i> [[ἐλῶ]], <i>ao.</i> [[ἤλασα]], <i>pf.</i> [[ἐλήλακα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἠλάθην]], <i>pf.</i> ἐλήλαμαι, <i>pqp.</i> [[ἠληλάμην]];<br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I.</b> pousser en avant, <i>d'où</i><br /><b>1</b> conduire, | |btext=<i>impf.</i> ἤλαυνον, <i>f.</i> ἐλάσω, <i>att.</i> [[ἐλῶ]], <i>ao.</i> [[ἤλασα]], <i>pf.</i> [[ἐλήλακα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἠλάθην]], <i>pf.</i> ἐλήλαμαι, <i>pqp.</i> [[ἠληλάμην]];<br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I.</b> pousser en avant, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[conduire]], [[diriger]] : [[ἅρμα]] καὶ ἵππους IL, [[ζεῦγος]] HDT un char et des chevaux, un attelage ; [[νῆα]] OD, τριήρεις PLAT faire avancer un vaisseau, des trirèmes (en ramant) ; στρατίην HDT conduire une expédition;<br /><b>2</b> [[pousser en avant]], [[prolonger]], [[étendre]] : τάφρον IL conduire une tranchée ; [[τεῖχος]] OD prolonger une ligne de fortification ; [[σίδηρος]] [[λεπτῶς]] [[ἐληλαμένος]] PLUT fer étendu par le marteau et aminci;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> produire, provoquer, faire naître : κολῳόν IL exciter du tumulte;<br /><b>II.</b> [[pousser en chassant devant soi]] :<br /><b>1</b> emmener en chassant devant soi : [[βοῦς]] OD des bœufs;<br /><b>2</b> [[pourchasser]], [[poursuivre]] ; malmener : τινα [[ἅδην]] ἐλ. πολέμοιο IL <i>ou</i> κακότητος OD malmener <i>ou</i> pourchasser qqn jusqu'à ce qu'il ait assez de la guerre <i>ou</i> des mauvais traitements ; ἐλαύνεσθαι καὶ ὑβρίζεσθαι DÉM être malmené et injurié ; soumettre (un pays) ; <i>avec un suj. de chose</i> λοιμὸς ἐλαύνει πόλιν SOPH un fléau poursuit, <i>càd</i> désole la ville;<br /><b>3</b> expulser : τινα ἐκ δήμου IL chasser qqn du peuple ; ἐκ δόμων ESCHL d'une maison ; ἐκ γῆς SOPH d'un pays ; ἀφ' ἑστίας ESCHL d'un foyer ; [[μίασμα]] ἐλαύνειν SOPH <i>ou</i> [[ἄγος]] ἐλαύνειν THC chasser une souillure, <i>càd</i> expier un sacrilège;<br /><b>4</b> [[lancer devant soi]] : διὰ [[στήθεσσιν]] (<i>s.e.</i> [[δόρυ]]) enfoncer sa lance à travers la poitrine ; <i>Pass.</i> ὀϊστὸς ὤμῳ ἐνὶ ἠλήλατο IL le trait s'était enfoncé dans son épaule ; frapper : τινα σκήπτρῳ IL qqn d'un sceptre ; ἐλ. χθόνα μετώπῳ OD frapper la terre de son front ; ἐλ. τινὰ ὦμον IL frapper qqn à l'épaule;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐλαύνομαι]] (<i>f.</i> ἐλάσομαι, <i>ao.</i> ἠλασάμην) emmener avec soi du butin;<br /><b>B.</b> <i>intr. en appar. (s.e.</i> ἵππον, [[νῆα]], [[στρατόν]]), s'avancer à cheval, sur un navire, à la tête d'une armée : [[βῆ]] δ' [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα IL (Poséidon) s'avança sur son char pour s'élancer sur les flots ; <i>en parl. des rameurs</i> [[μάλα]] [[σφοδρῶς]] [[ἐλάαν]] OD ramer <i>litt.</i> faire avancer le navire vigoureusement ; οἱ ἐλαύνοντες OD les rameurs ; ἅρματα εἰς τὰς τάξεις τῶν Ἑλλήνων ἐλῶντα XÉN les chars qui pousseront jusque dans les rangs des Grecs ; <i>fig.</i> pousser jusqu'à, en venir à : ἐς πᾶσαν κακότητα HDT à toute sorte de méchanceté.<br />'''Étymologie:''' R. ἘλαϜ, pousser. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''ἐλαύνω:''' эп.-поэт. тж. [[ἐλάω]] (impf. ἤλαυνον - эп. iter. ἐλαύνεσκον, fut. [[ἐλῶ]] и [[ἐλάσω]] - эп. ἐλόω и ἐλάσσω, aor. [[ἤλασα]] - эп. ἔλασ(σ)α, pf. [[ἐλήλακα]]; pass.: aor. [[ἠλάθην]] - поздн. ἠλάσθην, pf. ἐλήλαμαι, ppf. [[ἠληλάμην]])<br /><b class="num">1 | |elrutext='''ἐλαύνω:''' эп.-поэт. тж. [[ἐλάω]] (impf. ἤλαυνον - эп. iter. ἐλαύνεσκον, fut. [[ἐλῶ]] и [[ἐλάσω]] - эп. ἐλόω и ἐλάσσω, aor. [[ἤλασα]] - эп. ἔλασ(σ)α, pf. [[ἐλήλακα]]; pass.: aor. [[ἠλάθην]] - поздн. ἠλάσθην, pf. ἐλήλαμαι, ppf. [[ἠληλάμην]])<br /><b class="num">1</b> [[гнать]], [[погонять]] ([[ἅρμα]] καὶ ἵππους Hom.; ταῦρον διὰ τοῦ ἄστεος Plut.; γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνεσθαι Aesch.): τὸν ἵππον ἐλαύνω Her. ездить верхом на лошади;<br /><b class="num">2</b> [[угонять]], [[уводить]] (ἀρίστας [[βοῶν]] Hom.; ὅ τι δύναιντο Xen.); med. угонять с собой (βόας καὶ μῆλα Hom.; τὰς [[βοῦς]] Plat.; λείαν Plut.);<br /><b class="num">3</b> [[изгонять]] (τινὰ ἐκ δήμου Hom.; τινὰ ἐκ δόμων и ἀφ᾽ ἑστίας Aesch.; ἐκ γῆς Soph. и γῆς Eur.; [[μίασμα]] Soph. и [[ἄγος]] Thuc.): ἐλαυνόμενος καὶ ὑβριζόμενος Dem. гонимый и осыпаемый оскорблениями;<br /><b class="num">4</b> (о корабле), [[приводить в движение]] ([[νῆα]] Hom.; τὰς [[ναῦς]] Arph.; τριήρεις Plat.): κώπην ἐλαύνω Plut. грести; πόντον ἐλάταις ἐ. Hom. плыть на веслах по морю; [[νηῦς]] ἐλαυνομένη Hom. плывущий корабль; οἱ ἐλαύνοντες Hom. гребцы;<br /><b class="num">5</b> [[преследовать]], [[терзать]], [[донимать]] (τινά Hom.): ἐλαύνω τινὰ κακότητος Hom. мучить кого-л.; χεὶρ ὀδύνῃσι ἐλήλαται Hom. рука болит; λοιμὸς ἐλαύνει πόλιν Soph. мор опустошает город; φοβεῖσθαι, μή τι [[δαιμόνιον]] τὰ πράγματα ἐλαύνῃ Dem. опасаться, как бы некое божество не потрясло государства; λύπῃ [[πᾶς]] ἐλήλαται κακῇ Eur. он удручен тяжелой скорбью;<br /><b class="num">6</b> [[ударять]] (τινὰ σκήπτρῳ Hom.): χθόνα ἤλασε παντὶ μετώπῳ Hom. он хлопнулся лицом прямо в землю; κιθάραν ἐλαύνων πλήκτρῳ Eur. бряцая плектром на лире;<br /><b class="num">7</b> [[вести]] (στρατόν Pind.; στρατιήν Her.);<br /><b class="num">8</b> [[вонзать]] ([[δόρυ]] διὰ [[στήθεσσιν]] Hom.; χαλκὸν ἐν πλευραῖσι Pind.): ὀϊστὸς ὤμῳ ἐνὶ [[ἠλήλατο]] Hom. стрела впилась в плечо;<br /><b class="num">9</b> [[поражать]], [[ранить]] (τινὰ ὦμον φασγάνῳ Hom.; ἐλαύνεσθαι εἰς τὸν μηρόν Luc.);<br /><b class="num">10</b> [[наносить]], [[причинять]] (τὴν οὐλὴν ὀδόντι Hom.);<br /><b class="num">11</b> [[вдевать]], [[продевать]] (τι διὰ μέσου τινός Plat.);<br /><b class="num">12</b> [[устремлять]], [[обрушивать]]: [[πνεῦμα]] [[σφοδρῶς]] ἐλαυνόμενον Arst. сильный взрыв (сжатого) воздуха; ἐδόκει [[μήνιμα]] [[δαιμόνιον]] ἐλαύνειν τὰς πόλεις Plut. казалось, что гнев божества обрушился на города; πνοὰς ἀνέμων ζάλην ἐλαυνόντων Plut. при бушевании ураганных ветров;<br /><b class="num">13</b> [[устремлять]], [[направлять]] (τὸν [[ἑαυτοῦ]] ὁδόν Arph.);<br /><b class="num">14</b> [[повышать]], [[доводить]] (τὰ τέλη ἐπὶ τὰς ἐσχάτας τιμάς Plut.);<br /><b class="num">15</b> перен. [[доводить]], [[приводить]] (τινὰ εἰς ὀργήν Eur.);<br /><b class="num">16</b> [[проводить]], [[прокапывать]] (τάφρον Hom.; αὔλακα Hes., Pind.; ἀμπελίδος ὄρχον Arph.);<br /><b class="num">17</b> [[проводить]], [[строить]], [[возводить]] ([[τεῖχος]] Hom.): σταυροὺς πυκνοὺς καὶ θαμέας [[ἐλαυνέμεν]] Hom. строить частокол; τὸ [[τεῖχος]] ἐς τὸν ποταμὸν ἐλήλαται Her. стена доходит до реки;<br /><b class="num">18</b> [[проливать]] ([[δάκρυ]] εἰς γαῖαν Eur.);<br /><b class="num">19</b> [[вызывать]], [[возбуждать]] (κολῳὸν ἔν τισι Hom.);<br /><b class="num">20</b> [[пробуждать]] (ἀρετάς Pind.);<br /><b class="num">21</b> [[выковывать]], [[ковать]] (ἀσπίδα χαλκείην Hom.; [[ἐληλαμένος]] [[σίδηρος]] Plut.);<br /><b class="num">22</b> [[подчинять себе]], [[покорять]], [[захватывать]] (Ἰωνίαν πᾶσαν Aesch.);<br /><b class="num">23</b> [[устремляться]], [[направляться]] (ἐπὶ κύματα Hom.): [[μάλα]] [[σφοδρῶς]] ἐλαύνω Hom. спешить изо всех сил;<br /><b class="num">24</b> [[ехать]], [[путешествовать]] (νύκτα διὰ δνοφερήν Hom.);<br /><b class="num">25</b> [[вступать]], [[въезжать]] (ἐς τὸ [[ἄστυ]] Her.);<br /><b class="num">26</b> [[врываться]], [[вторгаться]] (ἐπὶ τὴν Ἀττικήν Plut.);<br /><b class="num">27</b> [[обрушиваться]], [[нападать]] (εἰς τὰς τάξεις τῶν Ἑλλήνων Xen.);<br /><b class="num">28</b> [[доходить]], [[заходить]], [[продвигаться]]: ἐς πᾶσαν κακότητα ἐλάσαι Her. совершить всяческие злодеяния; [[ἐγγὺς]] μανιῶν ἐ. Eur. находиться на грани безумия; [[ἔξω]] τοῦ φρονεῖν ἐ. Eur. сойти с ума; [[πρόσω]] ἐλάσαι τῆς πρὸς τοὺς πολεμίους πλεονεξίας Xen. превзойти врагов в хитрости; οἱ [[πόρρω]] ἀεὶ φιλοσοφίας ἐλαύνοντες Plat. не перестающие заниматься философией; πρὸς τὴν νόσον ἐλάσαι Arst. впасть в болезнь; [[πόρρω]] [[παντάπασιν]] ἡλικίας ἐληλακώς Plut. достигший преклонного возраста; ὁ εἰς τοσοῦτον ἤλασεν ἐπιμελείας, [[ὥστε]] … Diog. L. он дошел в своем трудолюбии до того, что …;<br /><b class="num">29</b> Arph., Anth. = [[βινέω]]. | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἐλαύνω''': Ἰων. παρατατ. ἐλαύνεσκον (ἀπ-) Ἡρόδ. 7. 119: - μέλλ. [[ἐλάσω]] ᾰ (ἐξ-) Ἱππ. 423. 14., 571. 3˙ Ἐπ. ἐλάσσω (παρ-, συν-) Ὁμ.˙ Ἀττ. ἐλῶ, ᾷς, ᾷ, ἀπαρέμφ. ἐλᾶν, οὕτω καὶ Ἡρόδ. 1. 207, κτλ., οὕτω δὲ καὶ παρ’ Ὁμ. ἐν τῷ ἀναλελυμένῳ τύπῳ ἐλόω, Ἰλ. Ν. 315, Ὀδ. Η. 319˙ ἀπαρ. [[ἐλάαν]] (ἂν καὶ τοῦτο [[εἶναι]] [[ὡσαύτως]] ἀπαρ. ἐνεστ., ἴδε κατωτ.), Ἰλ. Ρ. 496, Ὀδ. Ε. 290: - ἀόρ. α΄ ἤλᾰσα. Ἐπ. ἔλᾰσα. Ἰλ. Ε. 80, [[ἔλασσα]] Σ. 564, Ἰων. γ΄ ἑν. ἐλάσασκεν Β. 119: - πρκμ. ἐλήλᾰκα (ἀπ-, ἐξ-) Ξεν., Ἀριστοφ.: ὑπερσ. ἐληλάκειν (ἐξ-) Ἡρόδ. - Μέσ., ἴδε κατωτ. Ι. 3: μέλλ. ἐλάσομαι Ἀρρ. Ἀν. 3. 30, (ἀλλ’ ἐπὶ παθ. σημασ., Χρησμ. Σιβυλλ. 1. 385): - ἀόρ. ἠλασάμην Ἰλ. Λ. 682, [[σπάνιος]] παρ’ Ἀττ., ὡς ἐν Πλάτ. Γοργ. 484B· - συγκεκομμ. γ΄ ἑν. ἤλσατο Ἴβυκ. 48· Ἐπ. ἐλάσαιο, -αίατο, -ασσάμενος Ἰλ.: - Παθ. μέλλ. ἐλασθήσομαι (ἀπ-, ἐξ-) Διον Ἁλ.: - ἀόρ. ἠλάθην ᾰ Εὐρ. Ἡρακλ. 430, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 4· μεταγεν. ἠλάσθην Ἀνθ. Π. 7. 278, Διόδ. 20. 51, κτλ. (παρ’ Ἡροδ. τὰ χειρόγραφα ποικίλλουσι μεταξὺ τῶν δύο τύπων, ἴδε ἀπ-, ἐξελαύνω): - πρκμ. ἐλήλαμαι Ὀδ. Η. 113, Ἡρόδ., Ἀττ.: ἐλήλασμαι Ἱππ. 697, καὶ μεταγεν.: ὑπερσυντ. [[ἠλήλατο]] Ἰλ. Ε. 400· ποιητ. [[ὡσαύτως]] ἐλήλατο Δ. 135· γ΄ πληθ. ἠλήλαντο Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 143, [[ὡσαύτως]] ἐληλέδατ’ (κατὰ Βεκκ., κοινῶς ἐληλάδατ’) Ὀδ. Η. 86. - Ὁ ἐνεστ. [[ἐλάω]] [[εἶναι]] [[σπάνιος]] καὶ σχεδὸν παρὰ ποιηταῖς μόνον, Πινδ. Ι. 5 (4). 48, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 330, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 819, Ἀποσπ. 779, Κάνθαρος ἐν «Μηδείᾳ» 4, [[ὡσαύτως]] ἐν Ξεν. Ἑλλ. 2. 4, 32· ἀλλ’ ἀπαρ. [[ἐλάαν]] ὡς Ἐπ.· ἀπαρ. ἐνεστ. [[εἶναι]] συχνὸν παρ’ Ὁμ., ἴδε κατωτ. Ι. 2: παρατ. γ΄ πληθ. ἔλων Ὀδ. Δ. 2, γ΄ ἑν. ἔλαεν Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 872· σύνθετον ἐν τῷ ἀπέλα Ξεν. Κύρ. 8. 3, 32· ἀλλὰ τὸ ἀπήλαον ἐν Ἀριστοφ. Λυσ. 1001 [[εἶναι]] πιθ. [[σφάλμα]] ἀντὶ -ήλααν, Δωρ. ἀντὶ -ήλασαν (ὡς ὅρμαον ἀντὶ -ησον, 1247). (Ἡ √ΕΛ [[εἶναι]] [[ἴσως]] συγγενὴς τῇ Σανσκριτ. ar-, iy-ar-mi, κινεῖν, ἐλαύνειν, ἴδε Κουρτ. ἀριθ. 529, 661). Ριζικὴ [[σημασία]]: βάλλω εἰς κίνησιν, [[κάμνω]] τι νὰ κινηθῆ πρὸς τὰ ἐμπρός, ἰδίως ἐπὶ τοῦ ἐλαύνειν ποίμνια, Ὅμ.· εἰς εὐρὺ [[σπέος]] ἤλασε μῆλα Ὀδ. Ι. 237· κακοὺς δ’ ἐς μέσσον ἔλασσεν Ἰλ. Δ. 299· [[ὡσαύτως]] μεταχειρίζεται τὸν μέσ. ἀόρ. ἠλασάμην, μετ’ ἐνεργ. σημασ., Κ. 537, Λ. 682: - [[συχνάκις]] ἐπὶ ἵππων, ἁρμάτων, πλοίων, ὁδηγῶ, [[ἐλαύνω]], ἐλ.... ἅρμα καὶ ἵππους Ψ. 334· ἐς τὴν ἀγορὴν τὸ [[ζεῦγος]] Ἡρόδ. 1. 59· [[ὡσαύτως]], ἐλ. ἵππον ἱππεύειν ὁ αὐτ. 4. 64. κ. ἀλλ.· κέλητας καὶ ἅρματα ἐλ. ὁ αὐτ. 7. 86· ὦκα νῆα παρὲξ [[ἐλάαν]], [[ταχέως]] διὰ τῆς κωπηλασίας νὰ περάσῃ τὸ [[πλοῖον]] [[μακρόθεν]], Ὀδ. Μ. 109, κτλ.· οὕτω, στρατὸν ἐλ. Πινδ. Ο. 10 (11). 79, Ἡρόδ. 1. 176., 4. 91, κτλ. Ἡ [[χρῆσις]] αὕτη κατέστη οὕτω κοινή, [[ὥστε]], β) ἡ αἰτιατ. παρελείφθη, ὡς μετὰ τοῦ ἄγω, καὶ τὸ [[ῥῆμα]] κατέστη ἀμετ., πορεύομαι ἐφ’ ἁμάξης, μάστιξεν δ’ [[ἐλάαν]] ἐνν. ἵππους, τοὺς ἐκτύπησε διὰ τῆς μάστιγος [[ὅπως]] ἐλάσωσιν, Ἰλ. Ε. 366, κτλ., πρβλ. Σοφ. Ἠλ. 734, 739· βῆ δ’ [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα, «ὥρμησε δὲ ἐλαύνειν κατὰ τῶν κυμάτων» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Ν. 27· νύκτα διὰ δνοφερὴν [[ἐλάαν]], ἐλαύνειν ἐν τῷ σκότει τῆς νυκτός, Ὀδ. Ο. 50· ἐς τὸ ἄστυ ἐλ., εἰσέρχεσθαι ἐφ’ ἁμάξης εἰς τὴν πόλιν, Ἡρόδ. 1. 4. 60, πρβλ. 99, κτλ.· ἐπὶ ζευγέων ἐλ. ὁ αὐτ. 1. 199· - [[ἱππεύω]], ὁ αὐτ. 7. 88, Ξεν. Ἱππαρχ. 3, 9, κτλ.· ἐλῶν ἐς Θρηΐκην, πορευόμενος εἰς..., Ἡρόδ. 9. 89, κτλ.· -κωπηλατῶ, [[μάλα]] σφοδρῶς [[ἐλάαν]] Ὀδ. Μ. 124· παρὲξ τὴν νῆσον ἐλαύνειν, διὰ κωπηλασίας παρέρχεσθαι τὴν νῆσον, [[αὐτόθι]] 276· ἐλαύνοντες, οἱ κωπηλατοῦντες, οἱ ἐρέται, 13. 22. γ) ἐπὶ ταύτης τῆς ἀμεταβάτου σημασ. λαμβάνει [[ἐνίοτε]] αἰτιατ., γαλήνην ἐλαύνειν, [[πλεῖν]] ἐν γαλήνῃ, ἢ κατ’ Εὐστάθ. «γαληνῶς», Ὀδ. Η. 319· οὕτω, τὰ δ’ ἕσπερα νῶτ’ ἐλαύνει Εὐρ. Ἠλ. 731· (ἀλλὰ πόντον ἐλάταις ἐλαύνειν, ἴδε κατωτ. ΙΙ. 1)· οὕτω καὶ, ἐλαύνειν δρόμον, τρέχειν δρόμον, Ἀριστοφ. Νεφ. 28. δ) Παθ., νῆα ἐλαυνομένην, πλέουσαν διὰ κωπηλασίας, ἀνιοῦσαν, Ὀδ. Ν. 155· τὰ κατάντη ἐλαύνεσθαι, ἐπὶ ἵππων, ἱππεύεσθαι εἰς μέρη κατάντη, κατηφορικά, Ξεν. Ἱππαρχ. 8. 3. 2) [[ἀπάγω]], ὡς τὸ [[ἀπελαύνω]], Λατ. abigere, παρ’ Ὁμήρ. ἀείποτε ἐπὶ κλοπιμαίων κτηνῶν, [[βοῦς]] Ὀδ. Μ. 353· ἵππους Ἰλ. Ε. 236· ἐλ. ὅ τι δύναιντο Ξεν. Ἑλλ. 4. 8, 18· - [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, Ὀδ. Δ. 637., Υ. 51· ῥύσι’ ἐλαυνόμενος, «[[ἀντίποινα]] καὶ [[οἷον]] ἀνθαρπάγματα ἁρπάζων» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Λ. 674, κτλ. 3) [[ἀποδιώκω]], ἐλ. τινὰ ἐκ δήμου Ἰλ. Ζ. 158· ἄνδρας ἀπ’ Οἰνώνας Πινδ. Ν. 5. 29· καὶ συχν. παρὰ Τραγ., ἐλ. τινὰ γῆς Εὐρ. Μήδ. 70· ἐλάσῃ [[μύσος]] Αἰσχύλ. Χο. 967 ([[ἔνθα]] νῦν γράφεται: κλύσῃ), [[μίασμα]] … ἠλάθη Εὐμ. 283· ἅγος ἐλ. = ἁγηλατέω Θουκ. 1. 126· ἐλ. ληστὰς Ἀριστοφ. Ἀχ. 1188, κτλ.: - γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνομαι Αἰσχύλ. Πρ. 682. 4) [[φέρω]] εἰς τὸ ἔσχατον [[σημεῖον]], οἵ μιν [[ἅδην]] [[ἐλόωσι]]... πολέμοιο, «πολέμου κορεσθῆναι ποιήσουσιν» (Σχόλ.), Ἰλ. Ν. 315· ἔτι μέν μίν φημι [[ἅδην]] [[ἐλάαν]] κακότητος, «[[ἤγουν]] [[λέγω]] κατακόρως αὐτὸν κακῶσαι» Εὐστ., Ὀδ. Ε. 290· - ἀκολούθως [[συχνάκις]] παρὰ τοῖς Ἀττ. [[καταπιέζω]], [[προσβάλλω]], [[καταδιώκω]], ἐλ. λοιμὸς πόλιν Σοφ. Ο. Τ. 28, κτλ.· σὺ δ’ ἀπειλεῖς πᾶσιν, ἐλαύνεις πάντας Δημ. 559. 3· λύπῃ... ἐλήλαται κακῇ, [[εἶναι]] κατατεθλιμμένος ἐκ θλιβερᾶς λύπης, Σοφ. Αἴ. 275, Εὐρ. Ἀνδρ. 31· ὑπ’ ἀνάγκης καὶ οἴστρου Πλάτ. Φαῖδρ. 240D· ἐλαυνομένην καὶ ὑβριζομένην Δημ. 241, ἐν τέλει· ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] [[περιωθέω]]. 5) = [[βινέω]], ὡς τὸ Λατ. agito, subagito, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 39, πρβλ. Πλάτ. Κωμ. ἐν «Ἀδώνιδι» 1. 6) ἀμεταβ. ἐν φράσεσιν οἷαι αἱ ἑξῆς: ἐς τοσοῦτον ἤλασαν, [[μέχρι]] τούτου τοῦ σημείου προεχώρησαν, Ἡρόδ. 5. 50· ἐς πᾶσαν κακότητα ὁ αὐτ. 2. 124· εἰς κόρον ἐλαύνειν, ὠθεῖν τὰ πράγματα εἰς [[σημεῖον]] τοιοῦτον [[ὥστε]] νὰ ἐπέλθῃ [[κόρος]], [[ἀηδία]], Τυρταῖος 8. 10, πρβλ. σημασ. 2: - [[ἐντεῦθεν]], [[προβαίνω]], προχωρῶ, [[ἐγγὺς]] μανιῶν Εὐρ. Ἡρακλ. 904· ἔξω τοῦ φρονεῖν ὁ αὐτ. Βάκχ. 853· [[πρόσω]] ἐλ. τινός, προχωρεῖν ἔν τινι πράγματι, Πλάτ. Εὐθύφρων 4B, Γοργ. 486A, Ξεν. Κύρ. 1. 6, 39· ἴδε ἀνωτ. σημασ. 5. ΙΙ. πλήττω, ἐλάτῃσιν πόντον ἐλαύνοντες, πρβλ. Λατ. remis impellere, Ἰλ. Η. 6· κιθάραν Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 351. 2) πλήττω δι’ ἀγχεμάχου ὅπλου, ἀλλ’ [[οὐδέποτε]] [[μακρόθεν]], τὸν σκήπτρῳ ἐλάσασκεν Ἰλ. Β. 199· ξίφει ἤλασε κόρσην Ε. 584· [[κόρυθος]] φάλον ἤλασεν Ν. 614· πρβλ. [[εἴλω]] Ι· - μετὰ διπλῆς αἰτιατ., τὸν μὲν [[μεταδρομάδην]] ἔλασ’ ὦμον, τὸν ἐκτύπησε..., Ἰλ. Ε. 80: -Παθ., μετ’ αἰτ., [[νῶτον]] ὄπισθ’ αἰχμῇ δουρὸς ἐληλαμένος Τυρταῖος 8. 20: - χθόνα δ’ ἤλασε παντὶ μετώπῳ, ἐκτύπησε τὴν γῆν μὲ ὅλον τὸ μέτωπόν του, ἐπὶ πίπτοντος ἀνθρώπου, Ὀδ. Χ. 94· - [[ὡσαύτως]] μετὰ συστοίχ. αἰτ., προξενῶ, [[κάμνω]], οὐλήν, τὴν ποτέ με σῦς ἤλασε λευκῷ ὀδόντι Φ. 219· καί, ὀδόντας ἐλ., ἐκκρούειν, ἐκβάλλειν, Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 785. 3) κτυπῶ τι [[ἐπάνω]] εἰς [[ἄλλο]], πρὸς γῆν ἐλ. κάρη Ὀδ. Ρ. 237· ἐπὶ ὅπλων, διαπερῶ, [[διαπρὸ]] δὲ χαλκὸν ἔλασσεν Χ. 295· [[δόρυ]] διὰ στήθεσφιν ἔλασσε Ἰλ. Ε. 57, πρβλ. Υ. 269· καὶ ἐν τῷ παθ., [[διέρχομαι]], Δ. 135, Ν. 595· ἐμπήγομαι, ὁϊστὸς ὤμῳ ἔνι στιβαρῷ [[ἠλήλατο]] Ε. 400, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 616E. ΙΙΙ. ἐπὶ πολλῶν μεταφορ. σημασιῶν. 1) κτυπῶ διὰ σφύρας, σφυρηλατῶ, Λατ. ducere, σφυρηλατῶ [[μέταλλον]], ἀσπίδα. ἣν ἄρα χαλκεὺς ἤλασεν Ἰλ. Μ. 296· [[πέντε]] πτύχας ἤλασε, [[πέντε]] ἐλάσματα (τῆς ἀσπίδος) ἐσφυρηλάτησε, Υ. 270· περὶ δ’ [[ἕρκος]] ἔλασσε κασσιτέρου, ἔκαμε [[πέριξ]] φραγμὸν ἐκ σφυρηλάτου κασσιτέρου (μετὰ ὑπαινιγμοῦ καὶ τῆς σημ. 2), Σ. 564· εὐνὴ ἐληλαμένη χρυσοῦ, [[κλίνη]] ἐξ ἐσφυρηλατημένου χρυσοῦ, Μίμνερμ. 6· [[σίδηρος]] ἐληλ. Πλουτ. Κάμιλλ. 31. 2) [[ὀρύσσω]], [[σκάπτω]], ὡς τὸ Λατ. ducere murum, ἀμφὶ δὲ τάφρον ἤλασαν, «ἔσκαψαν, ὤρυξαν» (Σχόλ.), «τάφρον ἐξέτειναν» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Η. 450· ἀμφὶ δὲ [[τεῖχος]] ἔλασσε πόλει, περιέβαλε τὴν πόλιν διὰ τείχους, Ὀδ. Ζ. 9· σταυροὺς δ’ ἐκτὸς ἔλασσε Ξ. 11· τοῖχοι ἐληλέδατ’ Η. 86· συχνὸν παρ’ Ἡροδ., ὡς, [[τεῖχος]] ἐς τὸν ποταμὸν τοὺς ἀγκῶνας ἐλήλαται, αἱ τοῦ τείχους γωνίαι ἐξικνοῦνται [[μέχρι]] τοῦ ποταμοῦ, 1. 180, πρβλ. 185, 191· ἐληλαμέναι πέρι πύργον, περιεληλαμέναι πύργον, τοῦτ’ ἔστι, περὶ ἃς [[πύργος]] ἐλήλαται, «τείχεσι κεκυκλωμέναι» (Σχόλ.), Αἰσχύλ. Πέρσ. 871· - [[οὕτως]], ὄγμον [[ἐλαύνω]], προχωρῶ θερίζων ἐπὶ τῆς αὐλακώδους γραμμῆς ληΐου, Ἰλ. Λ. 68· ἐλ. αὔλακα Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 441· ὄρχον ἀμπελίδος ἐλ., [[φυτεύω]] ἀμπέλους [[στοιχηδόν]], Ἀριστοφ. Ἀχ. 995: [[ἐντεῦθεν]], [[καθόλου]], [[φυτεύω]], [[παράγω]], ἐλᾷ δὲ καὶ τέσσαρας ἀρετὰς ὁ μακρὸς αἰὼν Πινδ. Ν. 3. 130. 3) κολῳὸν ἐλαύνειν, ἐπιτείνειν τὸν θόρυβον, τὴν λογομαχίαν, Ἰλ. Α. 575. 4) ἐξ ὄσσων ἐς γαῖαν ἐλαύνειν δάκρυ, ἐκχέειν, Εὐρ. Ἱκ. 96. | |lstext='''ἐλαύνω''': Ἰων. παρατατ. ἐλαύνεσκον (ἀπ-) Ἡρόδ. 7. 119: - μέλλ. [[ἐλάσω]] ᾰ (ἐξ-) Ἱππ. 423. 14., 571. 3˙ Ἐπ. ἐλάσσω (παρ-, συν-) Ὁμ.˙ Ἀττ. ἐλῶ, ᾷς, ᾷ, ἀπαρέμφ. ἐλᾶν, οὕτω καὶ Ἡρόδ. 1. 207, κτλ., οὕτω δὲ καὶ παρ’ Ὁμ. ἐν τῷ ἀναλελυμένῳ τύπῳ ἐλόω, Ἰλ. Ν. 315, Ὀδ. Η. 319˙ ἀπαρ. [[ἐλάαν]] (ἂν καὶ τοῦτο [[εἶναι]] [[ὡσαύτως]] ἀπαρ. ἐνεστ., ἴδε κατωτ.), Ἰλ. Ρ. 496, Ὀδ. Ε. 290: - ἀόρ. α΄ ἤλᾰσα. Ἐπ. ἔλᾰσα. Ἰλ. Ε. 80, [[ἔλασσα]] Σ. 564, Ἰων. γ΄ ἑν. ἐλάσασκεν Β. 119: - πρκμ. ἐλήλᾰκα (ἀπ-, ἐξ-) Ξεν., Ἀριστοφ.: ὑπερσ. ἐληλάκειν (ἐξ-) Ἡρόδ. - Μέσ., ἴδε κατωτ. Ι. 3: μέλλ. ἐλάσομαι Ἀρρ. Ἀν. 3. 30, (ἀλλ’ ἐπὶ παθ. σημασ., Χρησμ. Σιβυλλ. 1. 385): - ἀόρ. ἠλασάμην Ἰλ. Λ. 682, [[σπάνιος]] παρ’ Ἀττ., ὡς ἐν Πλάτ. Γοργ. 484B· - συγκεκομμ. γ΄ ἑν. ἤλσατο Ἴβυκ. 48· Ἐπ. ἐλάσαιο, -αίατο, -ασσάμενος Ἰλ.: - Παθ. μέλλ. ἐλασθήσομαι (ἀπ-, ἐξ-) Διον Ἁλ.: - ἀόρ. ἠλάθην ᾰ Εὐρ. Ἡρακλ. 430, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 4· μεταγεν. ἠλάσθην Ἀνθ. Π. 7. 278, Διόδ. 20. 51, κτλ. (παρ’ Ἡροδ. τὰ χειρόγραφα ποικίλλουσι μεταξὺ τῶν δύο τύπων, ἴδε ἀπ-, ἐξελαύνω): - πρκμ. ἐλήλαμαι Ὀδ. Η. 113, Ἡρόδ., Ἀττ.: ἐλήλασμαι Ἱππ. 697, καὶ μεταγεν.: ὑπερσυντ. [[ἠλήλατο]] Ἰλ. Ε. 400· ποιητ. [[ὡσαύτως]] ἐλήλατο Δ. 135· γ΄ πληθ. ἠλήλαντο Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 143, [[ὡσαύτως]] ἐληλέδατ’ (κατὰ Βεκκ., κοινῶς ἐληλάδατ’) Ὀδ. Η. 86. - Ὁ ἐνεστ. [[ἐλάω]] [[εἶναι]] [[σπάνιος]] καὶ σχεδὸν παρὰ ποιηταῖς μόνον, Πινδ. Ι. 5 (4). 48, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 330, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 819, Ἀποσπ. 779, Κάνθαρος ἐν «Μηδείᾳ» 4, [[ὡσαύτως]] ἐν Ξεν. Ἑλλ. 2. 4, 32· ἀλλ’ ἀπαρ. [[ἐλάαν]] ὡς Ἐπ.· ἀπαρ. ἐνεστ. [[εἶναι]] συχνὸν παρ’ Ὁμ., ἴδε κατωτ. Ι. 2: παρατ. γ΄ πληθ. ἔλων Ὀδ. Δ. 2, γ΄ ἑν. ἔλαεν Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 872· σύνθετον ἐν τῷ ἀπέλα Ξεν. Κύρ. 8. 3, 32· ἀλλὰ τὸ ἀπήλαον ἐν Ἀριστοφ. Λυσ. 1001 [[εἶναι]] πιθ. [[σφάλμα]] ἀντὶ -ήλααν, Δωρ. ἀντὶ -ήλασαν (ὡς ὅρμαον ἀντὶ -ησον, 1247). (Ἡ √ΕΛ [[εἶναι]] [[ἴσως]] συγγενὴς τῇ Σανσκριτ. ar-, iy-ar-mi, κινεῖν, ἐλαύνειν, ἴδε Κουρτ. ἀριθ. 529, 661). Ριζικὴ [[σημασία]]: βάλλω εἰς κίνησιν, [[κάμνω]] τι νὰ κινηθῆ πρὸς τὰ ἐμπρός, ἰδίως ἐπὶ τοῦ ἐλαύνειν ποίμνια, Ὅμ.· εἰς εὐρὺ [[σπέος]] ἤλασε μῆλα Ὀδ. Ι. 237· κακοὺς δ’ ἐς μέσσον ἔλασσεν Ἰλ. Δ. 299· [[ὡσαύτως]] μεταχειρίζεται τὸν μέσ. ἀόρ. ἠλασάμην, μετ’ ἐνεργ. σημασ., Κ. 537, Λ. 682: - [[συχνάκις]] ἐπὶ ἵππων, ἁρμάτων, πλοίων, ὁδηγῶ, [[ἐλαύνω]], ἐλ.... ἅρμα καὶ ἵππους Ψ. 334· ἐς τὴν ἀγορὴν τὸ [[ζεῦγος]] Ἡρόδ. 1. 59· [[ὡσαύτως]], ἐλ. ἵππον ἱππεύειν ὁ αὐτ. 4. 64. κ. ἀλλ.· κέλητας καὶ ἅρματα ἐλ. ὁ αὐτ. 7. 86· ὦκα νῆα παρὲξ [[ἐλάαν]], [[ταχέως]] διὰ τῆς κωπηλασίας νὰ περάσῃ τὸ [[πλοῖον]] [[μακρόθεν]], Ὀδ. Μ. 109, κτλ.· οὕτω, στρατὸν ἐλ. Πινδ. Ο. 10 (11). 79, Ἡρόδ. 1. 176., 4. 91, κτλ. Ἡ [[χρῆσις]] αὕτη κατέστη οὕτω κοινή, [[ὥστε]], [[β]]) ἡ αἰτιατ. παρελείφθη, ὡς μετὰ τοῦ ἄγω, καὶ τὸ [[ῥῆμα]] κατέστη ἀμετ., πορεύομαι ἐφ’ ἁμάξης, μάστιξεν δ’ [[ἐλάαν]] ἐνν. ἵππους, τοὺς ἐκτύπησε διὰ τῆς μάστιγος [[ὅπως]] ἐλάσωσιν, Ἰλ. Ε. 366, κτλ., πρβλ. Σοφ. Ἠλ. 734, 739· βῆ δ’ [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα, «ὥρμησε δὲ ἐλαύνειν κατὰ τῶν κυμάτων» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Ν. 27· νύκτα διὰ δνοφερὴν [[ἐλάαν]], ἐλαύνειν ἐν τῷ σκότει τῆς νυκτός, Ὀδ. Ο. 50· ἐς τὸ ἄστυ ἐλ., εἰσέρχεσθαι ἐφ’ ἁμάξης εἰς τὴν πόλιν, Ἡρόδ. 1. 4. 60, πρβλ. 99, κτλ.· ἐπὶ ζευγέων ἐλ. ὁ αὐτ. 1. 199· - [[ἱππεύω]], ὁ αὐτ. 7. 88, Ξεν. Ἱππαρχ. 3, 9, κτλ.· ἐλῶν ἐς Θρηΐκην, πορευόμενος εἰς..., Ἡρόδ. 9. 89, κτλ.· -κωπηλατῶ, [[μάλα]] σφοδρῶς [[ἐλάαν]] Ὀδ. Μ. 124· παρὲξ τὴν νῆσον ἐλαύνειν, διὰ κωπηλασίας παρέρχεσθαι τὴν νῆσον, [[αὐτόθι]] 276· ἐλαύνοντες, οἱ κωπηλατοῦντες, οἱ ἐρέται, 13. 22. γ) ἐπὶ ταύτης τῆς ἀμεταβάτου σημασ. λαμβάνει [[ἐνίοτε]] αἰτιατ., γαλήνην ἐλαύνειν, [[πλεῖν]] ἐν γαλήνῃ, ἢ κατ’ Εὐστάθ. «γαληνῶς», Ὀδ. Η. 319· οὕτω, τὰ δ’ ἕσπερα νῶτ’ ἐλαύνει Εὐρ. Ἠλ. 731· (ἀλλὰ πόντον ἐλάταις ἐλαύνειν, ἴδε κατωτ. ΙΙ. 1)· οὕτω καὶ, ἐλαύνειν δρόμον, τρέχειν δρόμον, Ἀριστοφ. Νεφ. 28. δ) Παθ., νῆα ἐλαυνομένην, πλέουσαν διὰ κωπηλασίας, ἀνιοῦσαν, Ὀδ. Ν. 155· τὰ κατάντη ἐλαύνεσθαι, ἐπὶ ἵππων, ἱππεύεσθαι εἰς μέρη κατάντη, κατηφορικά, Ξεν. Ἱππαρχ. 8. 3. 2) [[ἀπάγω]], ὡς τὸ [[ἀπελαύνω]], Λατ. abigere, παρ’ Ὁμήρ. ἀείποτε ἐπὶ κλοπιμαίων κτηνῶν, [[βοῦς]] Ὀδ. Μ. 353· ἵππους Ἰλ. Ε. 236· ἐλ. ὅ τι δύναιντο Ξεν. Ἑλλ. 4. 8, 18· - [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, Ὀδ. Δ. 637., Υ. 51· ῥύσι’ ἐλαυνόμενος, «[[ἀντίποινα]] καὶ [[οἷον]] ἀνθαρπάγματα ἁρπάζων» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Λ. 674, κτλ. 3) [[ἀποδιώκω]], ἐλ. τινὰ ἐκ δήμου Ἰλ. Ζ. 158· ἄνδρας ἀπ’ Οἰνώνας Πινδ. Ν. 5. 29· καὶ συχν. παρὰ Τραγ., ἐλ. τινὰ γῆς Εὐρ. Μήδ. 70· ἐλάσῃ [[μύσος]] Αἰσχύλ. Χο. 967 ([[ἔνθα]] νῦν γράφεται: κλύσῃ), [[μίασμα]] … ἠλάθη Εὐμ. 283· ἅγος ἐλ. = ἁγηλατέω Θουκ. 1. 126· ἐλ. ληστὰς Ἀριστοφ. Ἀχ. 1188, κτλ.: - γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνομαι Αἰσχύλ. Πρ. 682. 4) [[φέρω]] εἰς τὸ ἔσχατον [[σημεῖον]], οἵ μιν [[ἅδην]] [[ἐλόωσι]]... πολέμοιο, «πολέμου κορεσθῆναι ποιήσουσιν» (Σχόλ.), Ἰλ. Ν. 315· ἔτι μέν μίν φημι [[ἅδην]] [[ἐλάαν]] κακότητος, «[[ἤγουν]] [[λέγω]] κατακόρως αὐτὸν κακῶσαι» Εὐστ., Ὀδ. Ε. 290· - ἀκολούθως [[συχνάκις]] παρὰ τοῖς Ἀττ. [[καταπιέζω]], [[προσβάλλω]], [[καταδιώκω]], ἐλ. λοιμὸς πόλιν Σοφ. Ο. Τ. 28, κτλ.· σὺ δ’ ἀπειλεῖς πᾶσιν, ἐλαύνεις πάντας Δημ. 559. 3· λύπῃ... ἐλήλαται κακῇ, [[εἶναι]] κατατεθλιμμένος ἐκ θλιβερᾶς λύπης, Σοφ. Αἴ. 275, Εὐρ. Ἀνδρ. 31· ὑπ’ ἀνάγκης καὶ οἴστρου Πλάτ. Φαῖδρ. 240D· ἐλαυνομένην καὶ ὑβριζομένην Δημ. 241, ἐν τέλει· ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] [[περιωθέω]]. 5) = [[βινέω]], ὡς τὸ Λατ. agito, subagito, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 39, πρβλ. Πλάτ. Κωμ. ἐν «Ἀδώνιδι» 1. 6) ἀμεταβ. ἐν φράσεσιν οἷαι αἱ ἑξῆς: ἐς τοσοῦτον ἤλασαν, [[μέχρι]] τούτου τοῦ σημείου προεχώρησαν, Ἡρόδ. 5. 50· ἐς πᾶσαν κακότητα ὁ αὐτ. 2. 124· εἰς κόρον ἐλαύνειν, ὠθεῖν τὰ πράγματα εἰς [[σημεῖον]] τοιοῦτον [[ὥστε]] νὰ ἐπέλθῃ [[κόρος]], [[ἀηδία]], Τυρταῖος 8. 10, πρβλ. σημασ. 2: - [[ἐντεῦθεν]], [[προβαίνω]], προχωρῶ, [[ἐγγὺς]] μανιῶν Εὐρ. Ἡρακλ. 904· ἔξω τοῦ φρονεῖν ὁ αὐτ. Βάκχ. 853· [[πρόσω]] ἐλ. τινός, προχωρεῖν ἔν τινι πράγματι, Πλάτ. Εὐθύφρων 4B, Γοργ. 486A, Ξεν. Κύρ. 1. 6, 39· ἴδε ἀνωτ. σημασ. 5. ΙΙ. πλήττω, ἐλάτῃσιν πόντον ἐλαύνοντες, πρβλ. Λατ. remis impellere, Ἰλ. Η. 6· κιθάραν Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 351. 2) πλήττω δι’ ἀγχεμάχου ὅπλου, ἀλλ’ [[οὐδέποτε]] [[μακρόθεν]], τὸν σκήπτρῳ ἐλάσασκεν Ἰλ. Β. 199· ξίφει ἤλασε κόρσην Ε. 584· [[κόρυθος]] φάλον ἤλασεν Ν. 614· πρβλ. [[εἴλω]] Ι· - μετὰ διπλῆς αἰτιατ., τὸν μὲν [[μεταδρομάδην]] ἔλασ’ ὦμον, τὸν ἐκτύπησε..., Ἰλ. Ε. 80: -Παθ., μετ’ αἰτ., [[νῶτον]] ὄπισθ’ αἰχμῇ δουρὸς ἐληλαμένος Τυρταῖος 8. 20: - χθόνα δ’ ἤλασε παντὶ μετώπῳ, ἐκτύπησε τὴν γῆν μὲ ὅλον τὸ μέτωπόν του, ἐπὶ πίπτοντος ἀνθρώπου, Ὀδ. Χ. 94· - [[ὡσαύτως]] μετὰ συστοίχ. αἰτ., προξενῶ, [[κάμνω]], οὐλήν, τὴν ποτέ με σῦς ἤλασε λευκῷ ὀδόντι Φ. 219· καί, ὀδόντας ἐλ., ἐκκρούειν, ἐκβάλλειν, Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 785. 3) κτυπῶ τι [[ἐπάνω]] εἰς [[ἄλλο]], πρὸς γῆν ἐλ. κάρη Ὀδ. Ρ. 237· ἐπὶ ὅπλων, διαπερῶ, [[διαπρὸ]] δὲ χαλκὸν ἔλασσεν Χ. 295· [[δόρυ]] διὰ στήθεσφιν ἔλασσε Ἰλ. Ε. 57, πρβλ. Υ. 269· καὶ ἐν τῷ παθ., [[διέρχομαι]], Δ. 135, Ν. 595· ἐμπήγομαι, ὁϊστὸς ὤμῳ ἔνι στιβαρῷ [[ἠλήλατο]] Ε. 400, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 616E. ΙΙΙ. ἐπὶ πολλῶν μεταφορ. σημασιῶν. 1) κτυπῶ διὰ σφύρας, σφυρηλατῶ, Λατ. ducere, σφυρηλατῶ [[μέταλλον]], ἀσπίδα. ἣν ἄρα χαλκεὺς ἤλασεν Ἰλ. Μ. 296· [[πέντε]] πτύχας ἤλασε, [[πέντε]] ἐλάσματα (τῆς ἀσπίδος) ἐσφυρηλάτησε, Υ. 270· περὶ δ’ [[ἕρκος]] ἔλασσε κασσιτέρου, ἔκαμε [[πέριξ]] φραγμὸν ἐκ σφυρηλάτου κασσιτέρου (μετὰ ὑπαινιγμοῦ καὶ τῆς σημ. 2), Σ. 564· εὐνὴ ἐληλαμένη χρυσοῦ, [[κλίνη]] ἐξ ἐσφυρηλατημένου χρυσοῦ, Μίμνερμ. 6· [[σίδηρος]] ἐληλ. Πλουτ. Κάμιλλ. 31. 2) [[ὀρύσσω]], [[σκάπτω]], ὡς τὸ Λατ. ducere murum, ἀμφὶ δὲ τάφρον ἤλασαν, «ἔσκαψαν, ὤρυξαν» (Σχόλ.), «τάφρον ἐξέτειναν» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Η. 450· ἀμφὶ δὲ [[τεῖχος]] ἔλασσε πόλει, περιέβαλε τὴν πόλιν διὰ τείχους, Ὀδ. Ζ. 9· σταυροὺς δ’ ἐκτὸς ἔλασσε Ξ. 11· τοῖχοι ἐληλέδατ’ Η. 86· συχνὸν παρ’ Ἡροδ., ὡς, [[τεῖχος]] ἐς τὸν ποταμὸν τοὺς ἀγκῶνας ἐλήλαται, αἱ τοῦ τείχους γωνίαι ἐξικνοῦνται [[μέχρι]] τοῦ ποταμοῦ, 1. 180, πρβλ. 185, 191· ἐληλαμέναι πέρι πύργον, περιεληλαμέναι πύργον, τοῦτ’ ἔστι, περὶ ἃς [[πύργος]] ἐλήλαται, «τείχεσι κεκυκλωμέναι» (Σχόλ.), Αἰσχύλ. Πέρσ. 871· - [[οὕτως]], ὄγμον [[ἐλαύνω]], προχωρῶ θερίζων ἐπὶ τῆς αὐλακώδους γραμμῆς ληΐου, Ἰλ. Λ. 68· ἐλ. αὔλακα Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 441· ὄρχον ἀμπελίδος ἐλ., [[φυτεύω]] ἀμπέλους [[στοιχηδόν]], Ἀριστοφ. Ἀχ. 995: [[ἐντεῦθεν]], [[καθόλου]], [[φυτεύω]], [[παράγω]], ἐλᾷ δὲ καὶ τέσσαρας ἀρετὰς ὁ μακρὸς αἰὼν Πινδ. Ν. 3. 130. 3) κολῳὸν ἐλαύνειν, ἐπιτείνειν τὸν θόρυβον, τὴν λογομαχίαν, Ἰλ. Α. 575. 4) ἐξ ὄσσων ἐς γαῖαν ἐλαύνειν δάκρυ, ἐκχέειν, Εὐρ. Ἱκ. 96. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
Line 29: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ἐλαύνω]], [[ἐλάω]] (ἐλαύνεις, -ει, [[ἐλᾷ]]; ἔλα impv.; ἐλαύνων, -όντεσσιν: impf. ἤλαυν(ε) aor. ἤλᾰσε, ἔλᾰσε(ν), ἤλασαν.) <br /> <b>1</b> [[drive]] <br /> <b>a</b> abs. (sc. [[ἅρμα]]) βασιλεὺς δ, [[ἐπεὶ]] πετραέσσας ἐλαύνων ἵκετ' ἐκ Πυθῶνος ἅπαντας ἐν οἴκῳ [[εἴρετο]] (O. 6.48) περὶ δωδέκατον δρόμον ἐλαυνόντεσσιν (O. 6.76) λτ;γτ;άνθον ἤπειγεν καὶ ἐς Ἴστρον ἐλαύνων (O. 8.47) ἔλα [[νῦν]] μοι [[πεδόθεν]] (sc. [[ἅρμα]], ὦ [[Μοῖσα]]) (I. 5.38) ]ἐλαύνεις ἀνἀμβροτ[ (Pae. 3.16) <br /> <b>b</b> [[lead]], [[drive]] c. acc. ἷκεν δὲ Μιδέαθεν στρατὸν ἐλαύνων (O. 10.66) ὀρθὰς δαὔλακας ἐντανύσαις ἤλαυν (sc. βόας) (P. 4.228) βόας ἀπριάτας ἔλασεν fr. 169. 8.<br /> <b>c</b> [[drive]], [[plunge]] ἐφορμαθεὶς δ' ἄῤ ἄκοντι θοῷ, ἤλασε Λυγκέος ἐν πλευραῖσι χαλκόν (N. 10.70) <br /> <b>d</b> [[drive]] [[out]], [[banish]] καὶ [[τίς]] ἄνδρας ἀλκίμους [[δαίμων]] ἀπΟἰνώνας ἔλασεν; (N. 5.16) <br /> <b>e</b> met.<br /> <b>I</b> [[bring]] [[ἐλᾷ]] δὲ καὶ τέσσαρας ἀρετὰς ὁ θνατὸς [[αἰών]] (contra Fraenkel on Agam. 701) (N. 3.74) ἐλαύνεις τι νεώτερον ἢ [[πάρος]]; (Pae. 9.6)<br /> <b>b</b> [[drive]] [[ἄλλοτε]] δ' [[ἀλλοῖος]] [[οὖρος]] πάντας ἀνθρώπους ἐπαίσσων ἐλαύνει (I. 4.6) <br /> <b>2</b> [[strike]] ἄκοντι Φράστωρ ἔλασε σκοπόν (O. 10.71) [[ἵνα]] [[κρεῶν]] νιν (= Νεοπτόλεμον) [[ὕπερ]] μάχας ἔλασεν ἀντιτυχόντ' ἀνὴρ μαχαίρᾳ (N. 7.42) <br /> <b>3</b> fragg. ]ήλασαν ἐννύχιον κρυφα[ (Pae. 18.10) ]ελαυν[ P. Oxy. 2442. fr. 20 <λαοὺς ἐλάσαντες> (supp. Arnim) (Pae. 2.62) | |sltr=[[ἐλαύνω]], [[ἐλάω]] (ἐλαύνεις, -ει, [[ἐλᾷ]]; ἔλα impv.; ἐλαύνων, -όντεσσιν: impf. ἤλαυν(ε) aor. ἤλᾰσε, ἔλᾰσε(ν), ἤλασαν.) <br /> <b>1</b> [[drive]] <br /> <b>a</b> abs. (''[[sc.]]'' [[ἅρμα]]) βασιλεὺς δ, [[ἐπεὶ]] πετραέσσας ἐλαύνων ἵκετ' ἐκ Πυθῶνος ἅπαντας ἐν οἴκῳ [[εἴρετο]] (O. 6.48) περὶ δωδέκατον δρόμον ἐλαυνόντεσσιν (O. 6.76) λτ;γτ;άνθον ἤπειγεν καὶ ἐς Ἴστρον ἐλαύνων (O. 8.47) ἔλα [[νῦν]] μοι [[πεδόθεν]] (''[[sc.]]'' [[ἅρμα]], ὦ [[Μοῖσα]]) (I. 5.38) ]ἐλαύνεις ἀνἀμβροτ[ (Pae. 3.16) <br /> <b>b</b> [[lead]], [[drive]] c. acc. ἷκεν δὲ Μιδέαθεν στρατὸν ἐλαύνων (O. 10.66) ὀρθὰς δαὔλακας ἐντανύσαις ἤλαυν (''[[sc.]]'' βόας) (P. 4.228) βόας ἀπριάτας ἔλασεν fr. 169. 8.<br /> <b>c</b> [[drive]], [[plunge]] ἐφορμαθεὶς δ' ἄῤ ἄκοντι θοῷ, ἤλασε Λυγκέος ἐν πλευραῖσι χαλκόν (N. 10.70) <br /> <b>d</b> [[drive]] [[out]], [[banish]] καὶ [[τίς]] ἄνδρας ἀλκίμους [[δαίμων]] ἀπΟἰνώνας ἔλασεν; (N. 5.16) <br /> <b>e</b> [[met]].<br /> <b>I</b> [[bring]] [[ἐλᾷ]] δὲ καὶ τέσσαρας ἀρετὰς ὁ θνατὸς [[αἰών]] (contra Fraenkel on Agam. 701) (N. 3.74) ἐλαύνεις τι νεώτερον ἢ [[πάρος]]; (Pae. 9.6)<br /> <b>b</b> [[drive]] [[ἄλλοτε]] δ' [[ἀλλοῖος]] [[οὖρος]] πάντας ἀνθρώπους ἐπαίσσων ἐλαύνει (I. 4.6) <br /> <b>2</b> [[strike]] ἄκοντι Φράστωρ ἔλασε σκοπόν (O. 10.71) [[ἵνα]] [[κρεῶν]] νιν (= Νεοπτόλεμον) [[ὕπερ]] μάχας ἔλασεν ἀντιτυχόντ' ἀνὴρ μαχαίρᾳ (N. 7.42) <br /> <b>3</b> fragg. ]ήλασαν ἐννύχιον κρυφα[ (Pae. 18.10) ]ελαυν[ P. Oxy. 2442. fr. 20 <λαοὺς ἐλάσαντες> (supp. Arnim) (Pae. 2.62) | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[drive]], [[push]], [[beat out (metal)]], intr. [[drive]], [[ride]] (on the meaning in the Epos cf. Trümpy Fachausdrücke 95f., 115f.);<br />Other forms: also [[ἐλάω]] in inf. [[ἐλάαν]], ptc. [[ἐλάων]], impf. [[ἔλων]] (Hom.), ipv. [[ἔλα]] (Pi.), [[ἐλάτω]], <b class="b3">-άντω</b>, <b class="b3">-άσθω</b> (Dor. inscr.) etc. (further Schwyzer 681f.), aor. <b class="b3">ἐλάσ(σ)αι</b>, <b class="b3">-ασθαι</b>, fut. [[ἐλάω]], perf. med. [[ἐλήλαμαι]] (Il.), <b class="b3">-ασμαι</b> (Hp. usw.), act. [[ἐλήλακα]] (Hdt.), aor. pass. <b class="b3">ἐλα(σ)θῆναι</b> (Hdt.)<br />Compounds: often with prefix: <b class="b3">ἀπ-</b>, <b class="b3">δι-</b>, <b class="b3">εἰσ-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">ἐπ-</b>, <b class="b3">περι-</b>, <b class="b3">προσ-</b> [[etc]].<br />Derivatives: Nomina actionis: [[ἔλασις]] [[march (of an army)]], [[ride]], [[expulsion etc.]] (Ion.-Att.), often of the prefixed verbs: <b class="b3">δι-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">ἐπ-</b>, <b class="b3">περι-έλασις</b> etc. (see Holt Les noms d'action en <b class="b3">-σις</b>, s. index); rare [[ἐλασία]] [[ride]], [[march]] (X.) with <b class="b3">ἀπ-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">ἐπ-ελασία</b> (hell.), after <b class="b3">βο-ηλασία</b> etc. (from <b class="b3">βο-ηλατέω</b>, <b class="b3">-άτης</b>), cf. Schwyzer 468f., Chantr. Form. 83f.; [[ἔλασμα]] [[chased metal]], [[tin]], [[probe]] (Ph. Bel., Gal.) with [[ἐλασμάτιον]] (Delos IIa, Dsc.); [[ἐλασμός]] = [[ἔλασμα]], [[ἔλασις]] (Aristeas); [[ἔλατρον]] [[flat cake]] (Miletos Va), vgl. [[ἐλατήρ]]. Nom. agentis: [[ἐλατήρ]] [[driver]] (Il.) with [[ἐλατήριος]] [[driving off]] (A. Ch. 968 [lyr.]), normally [[carrying away]], [[purging]], n. [[purgative]] (Hp.; s. Andre Les ét. class. 24, 41); [[ἐλατήρ]] [[flat cake]] (Com.); [[ἐλάτης]] [[driver]] (E. Fr. 773, 28 [lyr.]) from [[βοηλάτης]] (with [[βοηλατέω]], <b class="b3">-σία</b>, s. above), [[ἱππηλάτης]], Fraenkel Nom. ag. 2, 31f.; [[ἐλάστωρ]] <b class="b2">id.</b> (App. Anth. 3, 175); [[ἐλαστής]] <b class="b2">id.</b> (EM); <b class="b3">ἐλατρεύς ὁ τρίτην πύρωσιν ἔχων τοῦ σιδήρου παρὰ τοῖς μεταλλεῦσιν</b> H.; see Boßhardt Die Nomina auf <b class="b3">-ευς</b> 82f.; also as PN (θ 111); s. Boßhardt 120. Verbal adj.: [[ἐλατός]] [[malleable]], [[beaten]] (Arist.), <b class="b3">ἐξ-ήλατος</b> [[beaten]] (Μ 295; several compounds like <b class="b3">ἱππ-ήλατος</b>, <b class="b3">θε-ήλατος</b> (Ion.-Att.); [[ἐλαστός]] <b class="b2">id.</b> (pap.). - Desiderat. [[ἐλασείω]] (Luc.), iterative preterite [[ἐλάσασκεν]] (Β 199). - On [[ἐλασᾶς]] and [[Ελάστερος]] s. vv.<br />Origin: IE [Indo-European] [36] <b class="b2">*h₁elh₂-</b> [[drive]], [[move]]<br />Etymology: Basis is <b class="b3">ἐλα-</b> < <b class="b2">*h₁elh₂-</b>; [[ἐλαύνω]] from a verbal noun <b class="b3">*ἐλα-Ϝαρ</b>, <b class="b3">ἐλα-υν-</b> (to <b class="b3">ἐλά-ω</b> like <b class="b3">*ἀλε-Ϝαρ</b>, <b class="b3">ἀλέ-(Ϝ)ατα</b> to [[ἀλέω]], s. v.). A sec. formation is [[ἐλαστρέω]] (s. [[Ἐλάστερος]] s. v). - No certain cognate. (Arm. [[eɫanim]] [[become]] is improbable. Arm. [[elanem]] [[go out]], [[up]] belongs to the verbs in [[-anem]] = gr. <b class="b3">-άνω</b>). For the Celtic [[nā-]]present OIr. [[ad-ellaim]] [[go to]], [[visit]] could belong to [[πίλναμαι]]. Other Celtic forms have (<b class="b2">p)el-</b>. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[ἐλάω]]<br /><b class="num">I.</b> Radic. [[sense]]: to [[drive]], [[drive]] on, set in [[motion]], of [[driving]] flocks, Hom.; so aor. mid. ἠλασάμην Il.: often of chariots, to [[drive]], Il., Hdt.; also, ἐλ. ἵππον to [[ride]] it, Hdt.; ἐλ. νῆα to row it, Od.:—in [[this]] [[sense]] the acc. was omitted, and the Verb became intr., to go in a [[chariot]], to [[drive]], μάστιξεν δ' [[ἐλάαν]] (sc. ἵππους) he whipped them on, Il.; βῆ δ' [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα he [[drove]] on [[over]] the waves, Il.; διὰ νύκτα [[ἐλάαν]] to [[travel]] the [[night]] [[through]], Od.; — to [[ride]], Hdt., etc.; to [[march]], Hdt.; to row, Od.<br />b. in [[this]] intr. [[sense]], it [[sometimes]] took an acc. loci, γαλήνην ἐλαύνειν to [[sail]] the [[calm]] sea, i. e. [[over]] it, Hdt.; ἐλαύνειν δρόμον to run a [[course]], Ar.<br /><b class="num">2.</b> to [[drive]] [[away]], like [[ἀπελαύνω]], of [[stolen]] [[cattle]], Hom., Xen.: —so in Mid., Hom.<br /><b class="num">3.</b> to [[drive]] [[away]], [[expel]], Il., Trag.<br /><b class="num">4.</b> to [[drive]] to extremities, ἄδην [[ἐλόωσι]] πολέμοιο [[will]] [[harass]] him [[till]] he has had [[enough]] of war, Il.; ἄδην [[ἐλάαν]] κακότητος shall [[persecute]] him [[till]] he has had [[enough]], Od.:—then in | |mdlsjtxt=[[ἐλάω]]<br /><b class="num">I.</b> Radic. [[sense]]: to [[drive]], [[drive]] on, set in [[motion]], of [[driving]] flocks, Hom.; so aor. mid. ἠλασάμην Il.: often of chariots, to [[drive]], Il., Hdt.; also, ἐλ. ἵππον to [[ride]] it, Hdt.; ἐλ. νῆα to row it, Od.:—in [[this]] [[sense]] the acc. was omitted, and the Verb became intr., to go in a [[chariot]], to [[drive]], μάστιξεν δ' [[ἐλάαν]] (''[[sc.]]'' ἵππους) he whipped them on, Il.; βῆ δ' [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα he [[drove]] on [[over]] the waves, Il.; διὰ νύκτα [[ἐλάαν]] to [[travel]] the [[night]] [[through]], Od.; — to [[ride]], Hdt., etc.; to [[march]], Hdt.; to row, Od.<br />b. in [[this]] intr. [[sense]], it [[sometimes]] took an acc. loci, γαλήνην ἐλαύνειν to [[sail]] the [[calm]] sea, i. e. [[over]] it, Hdt.; ἐλαύνειν δρόμον to run a [[course]], Ar.<br /><b class="num">2.</b> to [[drive]] [[away]], like [[ἀπελαύνω]], of [[stolen]] [[cattle]], Hom., Xen.: —so in Mid., Hom.<br /><b class="num">3.</b> to [[drive]] [[away]], [[expel]], Il., Trag.<br /><b class="num">4.</b> to [[drive]] to extremities, ἄδην [[ἐλόωσι]] πολέμοιο [[will]] [[harass]] him [[till]] he has had [[enough]] of war, Il.; ἄδην [[ἐλάαν]] κακότητος shall [[persecute]] him [[till]] he has had [[enough]], Od.:—then in Attic to [[persecute]], [[attack]], [[harass]], Soph., etc.<br /><b class="num">5.</b> intr. in expressions like ἐς τοσοῦτον ἤλασαν, they [[drove]] it so far ([[where]] [[πρᾶγμα]] must be supplied), Hdt.:—[[hence]], to [[push]] on, go on, Eur., Plat.<br /><b class="num">II.</b> to [[strike]], ἐλάτηισιν πόντον ἐλαύνοντες, cf. Lat. remis impellere, Il.<br /><b class="num">2.</b> to [[strike]] with a [[weapon]], but [[never]] with a [[missile]], Il.:— c. dupl. acc., τὸν μὲν ἔλασ' ὦμον him he struck on the [[shoulder]], Il.; χθόνα ἤλασε μετώπωι struck [[earth]] with his [[forehead]], Od.<br /><b class="num">3.</b> to [[drive]] or [[thrust]] [[through]], [[δόρυ]] διὰ [[στήθεσφιν]] ἔλασσε Il.; and in Pass. to go [[through]], Il.<br /><b class="num">III.</b> in metaph. senses:<br /><b class="num">1.</b> to [[beat]] with a [[hammer]], Lat. ducere, to [[beat]] out [[metal]], Il.; περὶ δ' [[ἕρκος]] ἔλασσε κασσιτέρου [[around]] he made a [[fence]] of [[beaten]] tin, Il.<br /><b class="num">2.</b> to [[draw]] a [[line]] of [[wall]] or a [[trench]], Lat. ducere murum, Hom., etc.; [[τεῖχος]] ἐς τὸν ποταμὸν τοὺς ἀγκῶνας ἐλήλαται the [[wall]] has its angles carried [[down]] to the [[river]], Hdt.; ὄγμον ἐλαύνειν to [[work]] one's way [[down]] a [[ridge]] or [[swathe]] in [[reaping]] or mowing, Il.; ὄρχον ἀμπελίδος ἐλ. to [[draw]] a [[line]] of vines, i. e. [[plant]] them in [[line]], Ar.<br /><b class="num">3.</b> κολωιὸν ἐλαύνειν to [[prolong]] the [[brawl]], Il. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἐλαύνω''': {elaúnō}<br />'''Forms''': vereinzelt [[ἐλάω]] im Inf. [[ἐλάαν]], Ptz. ἐλάων, Impf. [[ἔλων]] (Hom.), Ipv. ἔλα (Pi. u. a.), ἐλάτω, -άντω, -άσθω (dor. Inschr.) usw. (zur näheren Beurteilung Schwyzer 681f. m. Lit.), Aor. ἐλάσ(σ)αι, -ασθαι, Fut. [[ἐλάω]], Perf. Med. ἐλήλαμαι (seit Il.), -ασμαι (Hp. usw.), Akt. [[ἐλήλακα]] (Hdt., att.), Aor. Pass. ἐλα(σ)θῆναι (Hdt., att., hell.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[treiben]], [[stoßen]], [[schmieden]], intr. [[fahren]], [[reiten]], [[ziehen]] (zur Bedeutung im Epos vgl. Trümpy Fachausdrücke 95f., 115f.);<br />'''Composita''': oft mit Präfix: ἀπ-, δι-, εἰσ-, ἐξ-, ἐπ-, περι-, προσ- usw.<br />'''Derivative''': Ableitungen. Nomina actionis: 1. [[ἔλασις]] [[Zug]], [[Heerzug]], [[Ritt]], [[Vertreibung]] (ion. att.), oft zu den präfigierten Verba mit verschiedenen Sinnfärbungen: δι-, ἐξ-, ἐπ-, [[περιέλασις]] usw. (Einzelheiten bei Holt Les noms d'action en -σις, s. Index); 2. vereinzelt [[ἐλασία]] [[Ritt]], [[Marsch]] (X. u. a.) mit ἀπ-, ἐξ-, [[ἐπελασία]] (hell. u. spät), nach [[βοηλασία]] usw. (von [[βοηλατέω]], -άτης), vgl. Schwyzer 468f., Chantraine Formation 83f.; 3. [[ἔλασμα]] [[getriebenes Metall]], [[Blech]], [[Sonde]] (Ph. ''Bel''., Gal. u. a.) mit [[ἐλασμάτιον]] (Delos II<sup>a</sup>, Dsk. u. a.); 4. [[ἐλασμός]] = [[ἔλασμα]], [[ἔλασις]] (Aristeas u. a.); 5. [[ἔλατρον]] [[flacher Kuchen]] (Miletos V<sup>a</sup> u. a.), vgl. B. [[ἐλατήρ]]. Nom. agentis: 6. A. [[ἐλατήρ]] [[Treiber]], [[Wagenlenker]] (Il. usw.) mit [[ἐλατήριος]] [[vertreibend]] (A. ''Ch''. 968 [lyr.]), gewöhnlich [[abführend]], [[purgierend]], n. [[Purgativ]] (Hp. usw.; vgl. Andre Les ét. class. 24, 41); B. [[ἐλατήρ]] [[flacher Kuchen]] (Kom.); 7. [[ἐλάτης]] [[Treiber]] (E. ''Fr''. 773, 28 [lyr.] u. a.) aus [[βοηλάτης]] (mit [[βοηλατέω]], -σία, vgl. oben), [[ἱππηλάτης]] u. a. Zusammenbildungen herausgelöst, Fraenkel Nom. ag. 2, 31f.; 8. [[ἐλάστωρ]] ib. (''App''. ''Anth''. 3, 175); 9. [[ἐλαστής]] ib. (''EM''); 10. [[ἐλατρεύς]]· ὁ τρίτην πύρωσιν ἔχων | |ftr='''ἐλαύνω''': {elaúnō}<br />'''Forms''': vereinzelt [[ἐλάω]] im Inf. [[ἐλάαν]], Ptz. ἐλάων, Impf. [[ἔλων]] (Hom.), Ipv. ἔλα (Pi. u. a.), ἐλάτω, -άντω, -άσθω (dor. Inschr.) usw. (zur näheren Beurteilung Schwyzer 681f. m. Lit.), Aor. ἐλάσ(σ)αι, -ασθαι, Fut. [[ἐλάω]], Perf. Med. ἐλήλαμαι (seit Il.), -ασμαι (Hp. usw.), Akt. [[ἐλήλακα]] (Hdt., att.), Aor. Pass. ἐλα(σ)θῆναι (Hdt., att., hell.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[treiben]], [[stoßen]], [[schmieden]], intr. [[fahren]], [[reiten]], [[ziehen]] (zur Bedeutung im Epos vgl. Trümpy Fachausdrücke 95f., 115f.);<br />'''Composita''': oft mit Präfix: ἀπ-, δι-, εἰσ-, ἐξ-, ἐπ-, περι-, προσ- usw.<br />'''Derivative''': Ableitungen. Nomina actionis: 1. [[ἔλασις]] [[Zug]], [[Heerzug]], [[Ritt]], [[Vertreibung]] (ion. att.), oft zu den präfigierten Verba mit verschiedenen Sinnfärbungen: δι-, ἐξ-, ἐπ-, [[περιέλασις]] usw. (Einzelheiten bei Holt Les noms d'action en -σις, s. Index); 2. vereinzelt [[ἐλασία]] [[Ritt]], [[Marsch]] (X. u. a.) mit ἀπ-, ἐξ-, [[ἐπελασία]] (hell. u. spät), nach [[βοηλασία]] usw. (von [[βοηλατέω]], -άτης), vgl. Schwyzer 468f., Chantraine Formation 83f.; 3. [[ἔλασμα]] [[getriebenes Metall]], [[Blech]], [[Sonde]] (Ph. ''Bel''., Gal. u. a.) mit [[ἐλασμάτιον]] (Delos II<sup>a</sup>, Dsk. u. a.); 4. [[ἐλασμός]] = [[ἔλασμα]], [[ἔλασις]] (Aristeas u. a.); 5. [[ἔλατρον]] [[flacher Kuchen]] (Miletos V<sup>a</sup> u. a.), vgl. B. [[ἐλατήρ]]. Nom. agentis: 6. A. [[ἐλατήρ]] [[Treiber]], [[Wagenlenker]] (Il. usw.) mit [[ἐλατήριος]] [[vertreibend]] (A. ''Ch''. 968 [lyr.]), gewöhnlich [[abführend]], [[purgierend]], n. [[Purgativ]] (Hp. usw.; vgl. Andre Les ét. class. 24, 41); B. [[ἐλατήρ]] [[flacher Kuchen]] (Kom.); 7. [[ἐλάτης]] [[Treiber]] (E. ''Fr''. 773, 28 [lyr.] u. a.) aus [[βοηλάτης]] (mit [[βοηλατέω]], -σία, vgl. oben), [[ἱππηλάτης]] u. a. Zusammenbildungen herausgelöst, Fraenkel Nom. ag. 2, 31f.; 8. [[ἐλάστωρ]] ib. (''App''. ''Anth''. 3, 175); 9. [[ἐλαστής]] ib. (''EM''); 10. [[ἐλατρεύς]]· ὁ τρίτην πύρωσιν ἔχων τοῦ σιδήρου παρὰ τοῖς μεταλλεῦσιν H.; zur Erklärung Boßhardt Die Nomina auf -ευς 82f.; auch als EN (θ 111); vgl. Boßhardt 120. Verbaladj.: [[ἐλατός]] [[geschmeidig]], [[getrieben]] (Arist. usw.), [[ἐξήλατος]] [[getrieben]] (Μ 295; mehrere Zusammenbildungen wie [[ἱππήλατος]], [[θεήλατος]] (ep. ion., att.); [[ἐλαστός]] ib. (Pap.). — Desiderativum [[ἐλασείω]] (Luk.), Iterativpräteritum ἐλάσασκεν (Β 199). — Zu [[ἐλασᾶς]] und Ἐλάστερος s. bes.<br />'''Etymology''': Sämtliche Formen gehen als primäre Bildungen auf ein zweisilbiges ἐλα- zurück mit Ausnahme von [[ἐλαύνω]], das als denominatives Jotpräsens ein Verbalnomen *ἐλαϝαρ, ἐλαυν- voraussetzt (zu [[ἐλάω]] wie *ἀλεϝαρ, ἀλέ-(ϝ)ατα zu [[ἀλέω]], s. d.), s. Benveniste Origines 112; ein Adjektiv *ἐλαΰς läßt sich schwerlich mit Schwyzer 521 A. 4 aus [[ἐλαύτατον]]· δεινότατον H. präsumieren. Eine andere Sekundärbildung ist [[ἐλαστρέω]], das mit Ἐλάστερος zusammenhängt, s. d. — Eine sichere Entsprechung des zweisilbigen [[ἐλάω]] ist nirgends zu belegen. Arm. ''eɫanim'' [[werden]] mit dem eigenartigen und offenbar alten Aorist ''eɫē'' (aus *''eɫe''-''y'') hat, von der abweichenden Bedeutung abgesehen, auch wegen des velaren ''ɫ'', das eine Konsonantengruppe ''ln'' oder ''ls'' voraussetzt, auszuscheiden. Arm. ''elanem'' [[ausgehen]], [[hinaufsteigen]] mit dem Aorisz ''el''-''i'' gehört zu den Präsentia auf -''anem'' (= gr. -άνω) und kann also schwerlich mit dem zweisilbigen [[ἐλάω]] direkt zusammenhängen. Für das keltische ''nā''-Präsens air. ''ad''-''ellaim'' [[hinzugehen]], [[besuchen]], ''do''-''ellaim'' [[devio]], [[declino]] ist auch Anknüpfung an [[πίλναμαι]] stark zu erwägen. Die übrigen zahlreichen aus dem Keltischen herangezogenen Formen gehen alle von (''p'')''el''- aus. So muß man sich jedenfalls auf ein gemeinsames ''el''- beschränken, das außer in den schon angeführten armenischen und keltischen Wörtern mit wechselndem Erfolg auch anderswo gesucht worden ist, s. [[ἰάλλω]], [[ἐλεύσομαι]] und W.-Hofmann s. ''alacer'', ''ambulō'', ''exsul'', ''proelium''; außerdem WP. 1, 155f., Pok. 306f.; daselbst auch reichliche Literaturangaben. Vgl. auch zu [[ἄγω]]. — Kretschmer Glotta 12, 201; 13, 137 erwägt interjektivischen Ursprung. (''lá'', ''lá''); vgl. dazu Fraenkel IF 59, 164f.<br />'''Page''' 1,482-483 | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
Line 53: | Line 53: | ||
}} | }} | ||
{{mantoulidis | {{mantoulidis | ||
|mantxt=(=[[βάζω]] κάτι σέ κίνηση, ὁδηγῶ, προχωρῶ πάνω σ' ἁμάξι, [[καταδιώκω]]). Ἀπό ἀρχική ρίζα ελ- ἤ καλύτερα λαϝ → λαυμέ ε προθεματικό. Θέμα: ελακαί ἐλαυμέ τό [[πρόσφυμα]] νυ → ἐλα-νύ-ω καί μέ ἀντιμετάθεση τῶν γραμμάτων ν καί υ → [[ἐλαύνω]]. Ὁ μέλλοντας ἐλά-σ-ω → μέ [[ἀποβολή]] τοῦ σ ἀνάμεσα σέ δύο φωνήεντα καί συναίρεση [[ἐλάω]] -ῶ. Ὁ παρακείμενος παίρνει ἀττικό ἀναδιπλασιασμό ἐλ-έλα-κα → [[ἐλήλακα]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[ἔλασις]] (=[[ἐξορία]], [[ἐκστρατεία]]), [[ἀπέλασις]], [[προέλασις]], [[ἔλασμα]], [[ἐλατέον]], [[ἐλατήρ]] (=αὐτός πού διώχνει), [[ἐλάτης]], [[ἐλάτειρα]] (θηλ. τοῦ [[ἐλατήρ]]), [[ἐλατήριος]], ἐλατήριον (ἐνν. [[φάρμακον]]=καθαρτικό), [[ἐλασείω]] (=[[θέλω]] νά ἱππεύσω), [[ἐλατός]], [[βοηλάτης]], [[ἁρματηλάτης]], [[ὀνηλάτης]] (=πού ὁδηγεῖ γαϊδούρια), [[διφρηλάτης]], [[ἀπελάτης]] (=ζωοκλέφτης), [[ἁμαξηλάτης]], [[κωπηλάτης]], [[ἰχνηλάτης]], [[στρατηλάτης]], [[εὐήλατος]] (=αὐτός ὅπου μπορεῖ κανείς εὔκολα νά ἱππεύει), [[νεήλατος]] (=[[καινούργιος]]), [[σφυρήλατος]], [[ἐξήλατος]], [[θεήλατος]], [[ζευγηλάτης]], [[ἱππηλάτης]], [[ξενηλασία]], [[τροχήλατος]], (νεοελλ. παρέλαση, βοϊδολάτης, ἐλαστικός, ποδήλατο). | |mantxt=(=[[βάζω]] κάτι σέ κίνηση, ὁδηγῶ, προχωρῶ πάνω σ' ἁμάξι, [[καταδιώκω]]). Ἀπό ἀρχική ρίζα ελ- ἤ καλύτερα λαϝ → λαυμέ ε προθεματικό. Θέμα: ελακαί ἐλαυμέ τό [[πρόσφυμα]] νυ → ἐλα-νύ-ω καί μέ ἀντιμετάθεση τῶν γραμμάτων ν καί υ → [[ἐλαύνω]]. Ὁ μέλλοντας ἐλά-σ-ω → μέ [[ἀποβολή]] τοῦ σ ἀνάμεσα σέ δύο φωνήεντα καί συναίρεση [[ἐλάω]] -ῶ. Ὁ παρακείμενος παίρνει ἀττικό ἀναδιπλασιασμό ἐλ-έλα-κα → [[ἐλήλακα]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[ἔλασις]] (=[[ἐξορία]], [[ἐκστρατεία]]), [[ἀπέλασις]], [[προέλασις]], [[ἔλασμα]], [[ἐλατέον]], [[ἐλατήρ]] (=αὐτός πού διώχνει), [[ἐλάτης]], [[ἐλάτειρα]] (θηλ. τοῦ [[ἐλατήρ]]), [[ἐλατήριος]], ἐλατήριον (ἐνν. [[φάρμακον]]=καθαρτικό), [[ἐλασείω]] (=[[θέλω]] νά ἱππεύσω), [[ἐλατός]], [[βοηλάτης]], [[ἁρματηλάτης]], [[ὀνηλάτης]] (=πού ὁδηγεῖ γαϊδούρια), [[διφρηλάτης]], [[ἀπελάτης]] (=[[ζωοκλέφτης]]), [[ἁμαξηλάτης]], [[κωπηλάτης]], [[ἰχνηλάτης]], [[στρατηλάτης]], [[εὐήλατος]] (=αὐτός ὅπου μπορεῖ κανείς εὔκολα νά ἱππεύει), [[νεήλατος]] (=[[καινούργιος]]), [[σφυρήλατος]], [[ἐξήλατος]], [[θεήλατος]], [[ζευγηλάτης]], [[ἱππηλάτης]], [[ξενηλασία]], [[τροχήλατος]], (νεοελλ. παρέλαση, βοϊδολάτης, ἐλαστικός, ποδήλατο). | ||
}} | }} | ||
{{elmes | {{elmes | ||
|esmgtx=[[recorrer]] como acción de la divinidad ἅγιος, ἅγιος ὁ βασιλεὺς τοῦ αἰῶνος, ... ὁ ἐλάσας ὁδὸν ἐν τοῖς πτεροῖς τῶν ἀνέμων <b class="b3">Santo, Santo, el Rey del universo, el que recorre camino sobre las alas de los vientos</b> C 13 8 | |esmgtx=[[recorrer]] como acción de la divinidad ἅγιος, ἅγιος ὁ βασιλεὺς τοῦ αἰῶνος, ... ὁ ἐλάσας ὁδὸν ἐν τοῖς πτεροῖς τῶν ἀνέμων <b class="b3">Santo, Santo, el Rey del universo, el que recorre camino sobre las alas de los vientos</b> C 13 8 | ||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[abigere]]'', to [[drive away]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.126.2/ 1.126.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.126.2/ 1.126.2],<br><i>similiter Ibid. bis. et</i> <i>similarly in the same place twice. And</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.127.1/ 1.127.1]. 128, [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.126.2/ 1.126.2],<br><i>item</i> <i>likewise</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.135.1/ 1.135.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.13.1/ 2.13.1],<br><i>Absol.</i> <i>absolutely</i> ''[[remigare]]'', to [[row back]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.49.3/ 3.49.3],<br>''[[iter facere]]'', to [[march]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.108.3/ 8.108.3], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> τοὺς ἴωνας]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[drive]]=== | |||
Arabic: سَاقَ; Armenian: քշել; Belarusian: гнаць, ганяць; Bulgarian: гоня, карам; Chinese Cantonese: 趕; Mandarin: 驅趕, 驱赶, 趕; Czech: hnát; Dutch: [[samendrijven]], [[drijven]]; Finnish: ajaa, paimentaa; French: [[conduire]], [[guider]]; Galician: afalar; German: [[treiben]]; Alemannic German: triibe; Gothic: 𐌳𐍂𐌴𐌹𐌱𐌰𐌽; Ancient Greek: [[ἐλαύνω]]; Hungarian: hajt, terel; Irish: bagair; Italian: [[condurre]]; Japanese: 追う; Khmer: បរ; Korean: 몰다; Latin: [[pello]]; Lithuanian: varyti; Macedonian: гони; Manx: imman; Maori: whiu, ā; Old Church Slavonic Cyrillic: гънати; Old East Slavic: гънати; Old English: crūdan; Old Frisian: drīva; Old Saxon: drivan, driƀan, ledian; Persian: راندن; Polish: gnać; Portuguese: [[tocar]], [[tanger]]; Romanian: mâna; Russian: [[гнать]], [[гонять]]; Serbo-Croatian Cyrillic: го̀нити; Roman: gòniti; Slovak: hnať; Slovene: goniti; Sorbian Lower Sorbian: gnaś; Upper Sorbian: hnać; Spanish: [[conducir]]; Swedish: driva, valla; Thai: ต้อน, จิก, ผลัก; Tocharian B: äk-; Turkish: sürmek; Ukrainian: гнати, ганяти | |||
===[[row]]=== | |||
Arabic: جَذَّفَ; Asturian: remar; Bashkir: ишеү; Belarusian: грэ́бці, веслава́ць; Bulgarian: греба́; Catalan: remar; Chinese Mandarin: 划, 划船; Czech: veslovat; Danish: ro; Dutch: roeien; Estonian: aerutama; Faroese: rógva; Finnish: soutaa; French: ramer; Galician: remar, vogar; German: [[rudern]]; Greek: [[κωπηλατώ]], [[κάνω κουπί]], [[τραβάω κουπί]], [[τραβώ κουπί]], [[λάμνω]], [[λαμνοκοπώ]]; Ancient Greek: [[ἐρέσσω]], [[ἐρέττω]], [[ἐλαύνω]], [[κωπηλατέω]]; Hindi: खेना; Icelandic: róa, paddla; Italian: remare; Japanese: 漕ぐ; Kabuverdianu: rema; Khmer: អុំទូក; Korean: 젓다; Latin: [[remigo]]; Macedonian: весла; Maltese: qadef; Norwegian Bokmål: ro; Nynorsk: ro; Occitan: remar; Old Church Slavonic Cyrillic: грети; Polish: wiosłować; Portuguese: remar; Russian: грести́; Scottish Gaelic: iomair; Serbo-Croatian Cyrillic: вѐслати; Roman: vèslati; Shan: ၽၢႆး; Slovak: veslovať; Slovene: veslati; Spanish: remar, bogar; Swedish: ro; Telugu: తెడ్డు వేయుట; Thai: พาย, แจว; Ukrainian: гребти́, веслува́ти; Uzbek: eshmoq; Vietnamese: chèo | |||
===[[forge]]=== | |||
Belarusian: каваць; Bulgarian: кова, изковавам; Catalan: forjar, fargar; Chinese Mandarin: 鍛造, 锻造, 鑄造; Czech: kout; Danish: smede; Dutch: [[smeden]]; Esperanto: forĝi; Finnish: takoa, työstää, vasaroida; French: [[forger]]; Galician: forxar, traballar; Georgian: გამოჭედვა, ჭედვა; German: [[schmieden]], [[warmformen]], [[formen]], [[ausschmieden]]; Gothic: 𐌲𐌰𐍃𐌼𐌹𐌸𐍉𐌽; Greek: [[σφυρηλατώ]]; Ido: forjar; Italian: [[forgiare]], [[formare]]; Latgalian: kaļt, kausteit; Latin: [[incudo]]; Latvian: kalt; Macedonian: ковам; Manx: obbree; Norman: forgi; Norwegian Bokmål: smi; Nynorsk: smi; Occitan: hargar, fargar; Old Church Slavonic Cyrillic: ковати; Polish: kuć, wykuć; Portuguese: [[forjar]]; Punjabi: ਗਰਮ ਕਰਕੇ ਘੜਨਾ; Romanian: forja, făuri; Russian: [[ковать]]; Slovak: kovať, kuť; Slovene: kovati; Spanish: [[forjar]]; Swedish: smida; Tagalog: panday; Ukrainian: кувати; Volapük: smitön; Yiddish: שמידן | |||
===[[run]]=== | |||
Abkhaz: аҩра; Afar: erde; Ainu: ホユプ; Albanian: vrapoj; Arabic: رَكَضَ, جَرَى; Egyptian Arabic: جري; Hijazi Arabic: جري; Moroccan Arabic: جْرى; South Levantine Arabic: ركض; Armenian: վազել; Aromanian: fug, alag; Assamese: দৌৰা; Assyrian Neo-Aramaic: ܪܵܚܹܛ; Asturian: correr; Avar: рекеризе; Azerbaijani: yüyürmək; Bashkir: йүгереү; Basque: korrika egin, lasterka egin; Belarusian: бегаць, пабегаць, бегчы, пабегчы; Bengali: দৌড়ানো; Bikol Central: dalagan; Breton: redek; Bulgarian: бягам, тичам; Burmese: ပြေး; Catalan: córrer; Cebuano: dagan; Chechen: дада, ида; Cherokee: ᎠᏟ; Cheyenne: -ameméohe; Chinese Cantonese: [[走]], [[跑]]; Dungan: по; Eastern Min: 䟛; Gan: 跑; Hakka: 走; Hokkien: 走; Jin: 跑; Mandarin: [[跑]], [[奔跑]], [[走]]; Northern Min: 走; Wu: 奔, 跑; Xiang: 跑; Chuvash: чуп; Crimean Tatar: çapmaq, cuvurmaq; Czech: běhat, běžet; Dalmatian: cuar; Danish: løbe; Dutch: [[rennen]], [[lopen]]; Esperanto: kuri; Estonian: jooksma; Even: тут-; Evenki: тукса-; Ewe: ƒu du; Faroese: renna; Finnish: juosta; French: [[courir]]; Friulian: cori; Galician: correr; Georgian: სირბილი; German: [[rennen]], [[laufen]]; Alemannic German: lauffe; Gothic: 𐌸𐍂𐌰𐌲𐌾𐌰𐌽, 𐍂𐌹𐌽𐌽𐌰𐌽; Greek: [[τρέχω]]; Ancient Greek: [[ἁμιλλάομαι]], [[ἀνελίσσω]], [[ἀποπυτίζω]], [[ἀποτρέχω]], [[διαθεύω]], [[διαθέω]], [[δίεμαι]], [[δρέμω]], [[δρομάσσω]], [[δρομάω]], [[δρομέω]], [[ἐκθέω]], [[ἐλαύνω]], [[θείω]], [[θέω]], [[σεύω]], [[τρέχω]], [[τρωχάω]]; Guaraní: ñani; Gujarati: દોડવું; Haitian Creole: kouri; Hawaiian: holo; Hebrew: רָץ; Higaonon: pulaguy; Hindi: दौड़ना; Hungarian: fut, szalad; Icelandic: hlaupa; Ido: kurar, hastar; Indonesian: lari, berlari, menjalankan; Ingrian: joossa; Ingush: вада; Irish: rith; Italian: [[correre]]; Japanese: 走る; Javanese: mlayu; Kabyle: azzel; Kannada: ಓಡು; Kazakh: жүгіру; Khmer: រត់; Korean: 달리다, 뛰다; Kurdish Central Kurdish: ڕاکردن; Northern Kurdish: bezîn, revîn, bazdan; Kyrgyz: жүгүрүү; Lao: ແລ່ນ; Latgalian: skrīt; Latin: [[curro]]; Latvian: skriet; Lingala: pota, kopota; Lithuanian: bėgti; Lombard: cór; Luxembourgish: lafen, rennen; Macedonian: т́рча, истрча; Malay: berlari, lari; Malayalam: ഓടുക; Maltese: ġera; Manchu: ᡶᡝᡴᠰᡳᠮᠪᡳ; Manx: roie; Maori: horo, oma; Maranao: palalagoy; Mongolian Cyrillic: гүйх; Mongolian: ᠭᠦᠶᠦᠬᠦ; Nanai: туту-; Nepali: दगुर्नु, दौडनु; North Frisian: luup, laap; Northern Altai: чӱгӱрер; Northern Ohlone: othemhimah; Northern Norwegian Bokmål: løpe, springe; Occitan: córrer; Odia: ଦଉଡ଼ିବା,ଦୌଡ଼ିବା,ଧାଇଁବା,ନର୍ଦିବା,ନରର୍ଦ୍ଦିବା,ଘଟକିବା,ଧୁପିବା,ଭେଡ଼ିବା,ଧପଡ଼ିବା,ଧପାଲିବା,ଧବୁଡ଼ିବା; Old Church Slavonic Cyrillic: бѣгати, бѣжати; Glagolitic: ⰱⱑⰳⰰⱅⰹ, ⰱⱑⰶⰰⱅⰹ; Old East Slavic: бѣгати, бѣжати; Old English: rinnan; Old Javanese: layu; Oromo: fiiguu; Ossetian: згъорын; Ottoman Turkish: قوشمق, یلمك; Pashto: الاکول; Persian: دَویدَن; Polabian: bezăt; Polish: biegać, biec; Portuguese: [[correr]]; Punjabi: ਦੌੜਣਾ; Quechua: qurriy; Romanian: alerga, fugi; Romansch: currer, cuorer, curer, curir, correr, cuorrer; Russian: [[бегать]], [[побегать]], [[бежать]], [[побежать]]; Sanskrit: द्रवति, धावति; Sardinian: cúrrere, curri, cúrriri; Scots: rin; Scottish Gaelic: ruith; Serbo-Croatian Cyrillic: тр̀чати; Roman: tr̀čati; Sicilian: cùrriri; Sindhi: ڊڪڻ; Sinhalese: දුවනවා; Slovak: behať, bežať; Slovene: teči; Slovincian: bjêgac; Somali: ordid; Sorbian Lower Sorbian: běgaś, běžaś; Upper Sorbian: běhać, běžeć; Southern Altai: јӱгӱрер; Southern Spanish: correr, apeonar; Swahili: kukimbia; Swedish: springa, löpa; Tagalog: takbo, tumakbo; Tajik: давидан; Tamil: ஓடு; Tatar: йөгерергә; Tausug: dagan, dumagan; Telugu: పరుగెత్తు; Tetum: halai; Thai: วิ่ง; Turkish: koşmak; Turkmen: çapmak; Tuvan: маңнаар, чүгүрер; Ukrainian: бі́гати, бі́гти; Urdu: دَوڑْنا; Uyghur: يۈگۈرمەك; Uzbek: yugurmoq; Venetan: córar, córer, córare, corer; Vietnamese: chạy; Walloon: cori; Waray-Waray: dalagan, dagan; Welsh: rhedeg; Western Bukidnon Manobo: pelelaɣuy; Yagnobi: давак; Yiddish: לויפֿן | |||
}} | }} |