3,277,218
edits
τλάω: Difference between revisions
From LSJ
m
pape replacement
(CSV import) |
m (pape replacement) |
||
| Line 31: | Line 31: | ||
{{mantoulidis | {{mantoulidis | ||
|mantxt=(=[[ὑπομένω]], καρτερῶ). Ἀπό ρίζα ταλ. Θέμα ταλα καί μέ [[συγκοπή]] τλα + ω → [[τλάω]] -ῶ, πού δέ συναντιέται πουθενά (μόνον στούς μεταγενέστερους). Ἀντί γιά τό [[τλάω]] χρησιμοποιεῖται ὁ παρακ. [[τέτληκα]] ἤ οἱ ἐνεστ.: τολμῶ, ἀνέχομαι, [[ὑπομένω]]. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[τάλας]], [[ταλαίπωρος]], [[τάλαντον]], [[ταλαντεύω]], [[ταλαντοῦχος]], [[τάλαρος]] (=καλάθι), [[ταλασία]], [[ταλασιουργός]], [[ταλασίφρων]] (=[[καρτερικός]]), [[Τάνταλος]], [[τελαμών]], [[Ἄτλας]], [[πολύτλας]], [[τλήμων]], [[πολυτλήμων]], [[τλημόνως]], [[τλημοσύνη]], [[τληπαθής]] (=δυστυχισμένος), [[τλησίπονος]], [[τλησικάρδιος]], [[τλησίφρων]], [[τλήθυμος]], [[τληπάθεια]], [[τλῆσις]], [[τλητικός]], [[τλητός]], [[ἄτλητος]], [[πολύτλητος]], [[τολμάω]] -ῶ, [[ἴσως]] καί τό [[τέλος]] (στή [[σημασία]], [[φόρος]]). | |mantxt=(=[[ὑπομένω]], καρτερῶ). Ἀπό ρίζα ταλ. Θέμα ταλα καί μέ [[συγκοπή]] τλα + ω → [[τλάω]] -ῶ, πού δέ συναντιέται πουθενά (μόνον στούς μεταγενέστερους). Ἀντί γιά τό [[τλάω]] χρησιμοποιεῖται ὁ παρακ. [[τέτληκα]] ἤ οἱ ἐνεστ.: τολμῶ, ἀνέχομαι, [[ὑπομένω]]. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[τάλας]], [[ταλαίπωρος]], [[τάλαντον]], [[ταλαντεύω]], [[ταλαντοῦχος]], [[τάλαρος]] (=καλάθι), [[ταλασία]], [[ταλασιουργός]], [[ταλασίφρων]] (=[[καρτερικός]]), [[Τάνταλος]], [[τελαμών]], [[Ἄτλας]], [[πολύτλας]], [[τλήμων]], [[πολυτλήμων]], [[τλημόνως]], [[τλημοσύνη]], [[τληπαθής]] (=δυστυχισμένος), [[τλησίπονος]], [[τλησικάρδιος]], [[τλησίφρων]], [[τλήθυμος]], [[τληπάθεια]], [[τλῆσις]], [[τλητικός]], [[τλητός]], [[ἄτλητος]], [[πολύτλητος]], [[τολμάω]] -ῶ, [[ἴσως]] καί τό [[τέλος]] (στή [[σημασία]], [[φόρος]]). | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=*[[τλάω]], ungebräuchliche [[Stammform]], von der kein praes. vorkommt (vgl. ἀνέχομαι, [[ὑπομένω]] und ä., die es [[ersetzen]]); fut. τλήσομαι; aor. [[ἔτλην]], [[ἔτλαν]] für ἔτλησαν, <i>Il</i>. 21.608, [[τλῆναι]], [[τλῆθι]], [[τλαῖεν]] = τλαίησαν, 17.490; perf., gew. mit Präsensbdtg, [[τέτληκα]], doch auch wirkliches perf., Ar. <i>Plut</i>. 280; [[davon]] im plur. synkopierte Formen bei Dichtern, und [[sämtlich]] mit Präsensbdtg, τέτλαμεν (z.B. <i>Od</i>. 20.311, wo [[früher]] [[falsch]] [[τετλάμεν]] [[akzentuiert]] war) usw., imper. [[τέτλαθι]], [[τετλάτω]], <i>Od</i>. 16.275, opt. τετλαίην, <i>Il</i>. 9.373, inf. τετλάναι, bei Hom. [[τετλάμεν]], auch τετλάμεναι, <i>Od</i>. 15.307, partic., ion. und ep., [[τετληώς]], ότος, Hom. und Her., fem. τετληυῖα, <i>Od</i>. 20.23; nur [[episch]] ist der aor. ἐτάλασα, [[ἐτάλασσα]], <i>Il</i>. 17.166, conj. ταλάσσω, 13.829, 15.164, wozu Sp., wie Lycophr. 746, auch das fut. ταλάσσω [[gebildet]] haben;<br><i>[[ertragen]], auf sich [[nehmen]] und [[aushalten]]</i>; von allem Schweren, Mühseligen, Gefährlichen, nie, wie [[φέρω]], von körperlichen [[Lasten]]; Hom.; [[absolut]], ἤτοι ἐγὼ [[μενέω]] καὶ τλήσομαι, <i>Il</i>. 11.317; [[τέτλαθι]], μῆτερ ἐμή, καὶ [[ἀνάσχεο]], 1.586; τλήσομαι ἐν [[στήθεσσιν]] ἔχων ταλαπενθέα θυμόν, <i>Od</i>. 5.222; τλήσομαι ἄλγεα πάσχων, 362; oft τετληότι θυμῷ, <i>mit [[standhafter]] [[Seele]], ausdauerndem, duldendem Gemüte</i>; [[κραδίη]] τετληυῖα, 20.23; c. accus., [[ἥτις]] δὴ τέτληκε τόσα, 19.347; [[ἔτλην]] ἀνέρος εὐνήν, <i>Il</i>. 18.433; [[ἔτλην]] δ' οἷ' [[οὔπω]] τις [[ἄλλος]], 24.505; und bes. c. inf., <i>[[Etwas]] [[unternehmen]], über sich [[gewinnen]], od. [[wagen]] [[Etwas]] zu tun</i>; auch im schlimmen [[Sinne]], <i>sich erdreisten, sich erfrechen</i>; [[οὔτε]] [[λόχον]] δ' [[ἰέναι]] τέτληκας θυμῷ, 1.228; ὅ [[μευ]] ἔτλης [[ἀντίος]] [[ἐλθεῖν]], 21.150; ὃς ἔτλης [[ἐμεῦ]] εἵνεκα τείχεος [[ἐξελθεῖν]], 22.236; [[πῶς]] ἔτλης [[ἐλθέμεν]] [[οἶος]], 24.519; οὐδέ τις ἔτλη πρὶν [[πιέειν]], πρὶν λεῖψαι ὑπερμενέϊ Κρονίωνι, 7.480, <i>[[Keiner]] wagte es [[früher]] zu [[trinken]], mochte [[früher]] [[trinken]]</i>; μήποτε πενίην ἀνδρὶ τέτλαθ' ὀνειδίζειν, Hes. <i>O</i>. 720. – So auch Pind. und Tragg.: [[οὐκέτι]] τλάσομαι ψυχᾷ, Pind. <i>P</i>. 3.41; [[ἔτλαν]] [[πένθος]], <i>I</i>. 6.37; [[τλᾶθι]] [[θέμεν]], <i>P</i>. 4.276; [[οἷα]] χρὴ [[πάθη]] [[τλῆναι]] πρὸς Ἥρας τήνδε τὴν νεάνιδα, Aesch. <i>Prom</i>. 706; τλάσομαι τὸ κατθανεῖν, <i>Ag</i>. 1263; [[μήτι]] τλᾷς τὰν ἱκέτιν [[εἰσιδεῖν]], <i>Suppl</i>. 428; [[πῶς]] πατρῷα δώματα [[λιπεῖν]] ἔτλητε, 322; [[πῶς]] ἔτλης σὰς ὄψεις μαρᾶναι, Soph. <i>O.R</i>. 1327, und [[öfter]]; [[τλῆθι]] τὰ μὴ φίλα, Eur. <i>Hec</i>. 1251; [[τλῆθι]] τοὺς σοὺς προσβλέπειν ἔναντίους ἐχθρούς, <i>Heracl</i>. 943; μὴ τλῇς με προδοῦναι, <i>Alc</i>. 276, und [[öfter]]; [[οὔπω]] τέτληκας [[ἡμῖν]] φράσαι, Ar. <i>Plut</i>. 280. – In [[Prosa]] [[selten]], [[οὐκέτι]] ἔτλη εἰς χεῖρας [[ἐλθεῖν]], Xen. <i>Cyr</i>. 3.1.2. – Auch c. partic., καὶ παῖδα γάρ τοι φασὶν Ἀλκμήνης ποτὲ πραθέντα [[τλῆναι]], Aesch. <i>Ag</i>. 1041; ὅς τε μὴ πρὸς ἁγνὰν σπείρας ἄρουραν ῥίζαν αἱματόεσσαν ἔτλα, <i>Spt</i>. 378. | |||
}} | }} | ||
