τριτογένεια: Difference between revisions

{{grml

|mltxt=ἡ, Α<br /><b>1.</b> <b>ως κύριο όν.</b> [[Τριτογένεια]]<br />[[προσωνυμία]] της θεάς Αθηνάς<br /><b>2.</b> στους (Πυθαγορείους) [[ονομασία]] του αριθμού [[τρία]] και του ισόπλευρου τριγώνου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για σύνθ. λ. με β' συνθετικό -<i>γένεια</i> <span style="color: red;"><</span> -<i>γενής</i> <span style="color: red;"><</span> [[γένος]], ενώ δυσερμήνευτο παραμένει το α' συνθετικό της. Κατά την επικρατέστερη [[άποψη]], ανάγεται στο τακτικό αριθμ. <i>τρῐτος</i> και εμφανίζει μακρό -<i>ι</i>- για μετρικούς λόγους. Σύμφωνα με αυτήν την [[άποψη]], η λ. επιδέχεται διάφορες ερμηνείες, όπως «αυτή που γεννήθηκε την [[τρίτη]] [[ημέρα]] του [[μήνα]]» ή «το τρίτο [[παιδί]] [[μετά]] τον Απόλλωνα και την Αρτέμιδα» ή «αυτή που επινόησε τους [[τρεις]] κύριους δεσμούς της κοινωνικής ζωής» ή «αυτή που, ως [[αναπαράσταση]] της φύσης, γεννιέται [[τρεις]] φορές τον χρόνο». Πιθανότερη [[ωστόσο]] θεωρείται η [[άποψη]] ότι η λ. [[Τριτογένεια]] έχει σημ. «η πραγματική [[κόρη]] του [[Διός]]», όπου το [[τρίτος]] έχει, [[κατά]] κάποιον τρόπο, εμφατική [[λειτουργία]] (<b>πρβλ.</b> [[Τριτοπατρῆς]]). Λιγότερο πιθανές, εξάλλου, θεωρούνται άλλες απόψεις, που βασίζονται σε θρύλους σχετικά με τη [[γέννηση]] της Αθηνάς. Σύμφωνα με αυτές, η λ. συνδέεται με το [[Τρίτων]] «ονομ. ποταμού στη Βοιωτία» ή με το [[Τριτωνίς]] «ονομ. λίμνης στη [[Λιβύη]] ή την Αρκαδία», ενώ άλλοι προτείνουν τη [[σύνδεση]] της με έναν τ. [[τριτώ]] «[[κεφάλι]]», [[επειδή]], [[κατά]] την [[παράδοση]], η Αθηνά γεννήθηκε από το [[κεφάλι]] του [[Διός]]].

}}