σέβας: Difference between revisions

|Definition=τό, only nom., acc., and voc. sg.; pl.<br><span class="bld">A</span> [[σέβη]] A. ''Supp.''755, as if from [[σέβος]], τό: ([[σέβομαι]]):—[[reverential awe]], which prevents one from doing something [[disgraceful]] (cf. [[σέβομαι]]), σέβας δέ σε θυμὸν ἱκέσθω Πάτροκλον Τρῳῇσι κυσὶν μέλπηθρα γενέσθαι Il.18.178; [[αἰδώς]] τε σέβας τε ''h.Cer.''190; also [[awe]] with a [[notion]] of [[wonder]], σέβας μ' ἔχει εἰσορόωντα Od.3.123, 4.75, cf. 142, etc.: generally, [[reverence]], [[worship]], [[honour]], σέβας ἀφίσταται A.''Ch.''54 (lyr.); σέβας τὸ πρὸς θεῶν Id.''Supp.''396 (lyr.): c. gen. objecti, <b class="b3">Διὸς σέβας</b> [[reverence]] for him, Id.''Ch.''645 (lyr.): c. gen. subjecti, πάγος ἄρειος, ἐν δὲ τῷ σέβας ἀστῶν Id.''Eu.''690; so <b class="b3">εἰ. περ ἴσχει Ζεὺς ἔτ' ἐξ ἐμοῦ σέβας</b> [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''304.<br><span class="bld">II</span> after Hom., the [[object of reverential awe]], [[holiness]], [[majesty]], σέβας Τροΐας Sapph.''Supp.''5.9; δαιμόνων [[σέβας]] A.''Supp.'' 85 (lyr.); <b class="b3">γᾶ, πάνδικον σέβας</b> ib.776 (lyr.); <b class="b3">θεῶν σέβη</b> ib.755, cf. E.''Med.''752; <b class="b3">Ἥλιε,.. Θρῃξὶ πρέσβιστον σέβας</b> (as Bothe and Lob. for [[σέλας]]) [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''582; <b class="b3">σέβας ἐμπόρων</b>, of a [[funeral]] [[mound]] serving as a [[landmark]], [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''999 (lyr.): hence [[periphrasis]] of reverend persons, <b class="b3">ὦ μητρὸς ἐμῆς σέβας</b> [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''1091 (anap.); <b class="b3">σέβας κηρύκων</b>, of [[Hermes]], Id.''Ag.''515; σέβας ὦ δέσποτ' Id.''Ch.''157 (lyr.), cf. E.''IA''633; <b class="b3">Πειθοῦς σέβας</b> A.''Eu.''885; <b class="b3">τοκέων σέβας</b> ib.546 (lyr.); <b class="b3">Ζηνὸς σέβας</b> S.''Ph.''1289; of things, σέβας μηρῶν A.''Fr.''135; χειρός E.''Hipp.'' 335; σέβας ἀρρήτων ἱερῶν Ar.''Nu.''302.<br><span class="bld">2</span> [[object of awestruck wonder]], σέβας πᾶσιν [[ἰδέσθαι]] ''h.Cer.''10: <b class="b3">πᾶσι τοῖς ἐκεῖ σέβας</b>, of [[Orestes]], S.''El.''685; of the arms of Achilles, Id.''Ph.''402 (lyr.).

|btext=(τό) :<br /><i>seul. aux deux formes</i> [[σέβας]] <i>(nom., voc., acc. sg.) et</i> σέβη <i>(nom. acc. pl.)</i>;<br /><b>I.</b> <i>dans Hom., etc.</i> crainte religieuse, crainte mêlée de respect ; crainte, pudeur : ἔσχειν [[σέβας]] ἔκ τινος SOPH obtenir du respect de qqn ; [[θεῶν]] [[σέβας]] (<i>c.</i> θεοὶ σεβαστοί) SOPH dieux vénérables;<br /><b>II.</b> <i>après Hom</i>;<br /><b>1</b> [[ce qui inspire le respect]], [[objet de respect]] ; sainteté, majesté : ὦ μητρὸς ἐμᾶς [[σέβας]] ESCHL ô mère sainte ! [[σέβας]] χειρὸς τὸ σόν EUR une chose aussi sacrée que ta main suppliante;<br /><b>2</b> [[objet de crainte]], [[de respect]] <i>ou</i> d'admiration;<br /><b>3</b> [[marque d'honneur]].<br />'''Étymologie:''' R. Σεβ, honorer ; v. [[σέβω]].

|elnltext=σέβας, τό [σέβω] plur. σέβη ontzag, schroom, eerbied:; σέβας μ’ ἔχει εἰσορόωντα ontzag bevangt mij bij uw aanblik Od. 3.123; met gen. obj..; τὸ τεκόντων σέβας het respect voor degenen die ons hebben voortgebracht Aeschl. Suppl. 707; met gen. subj.. σέβας ἀστῶν het respect van de stedelingen Aeschl. Eum. 690. voorwerp van ontzag, majesteit:; τὸ πᾶν Διὸς σέβας de hele majesteit van Zeus Aeschl. Ch. 644 (lyr.); πᾶσι τοῖς ἐκεῖ σέβας voorwerp van bewondering voor alle mensen daar Soph. El. 685; ter omschrijving van persoon. ὦ μητρὸς ἐμῆς σέβας mijn vereerde moeder! Aeschl. PV 1091.

|mltxt=το, πληθ. σέβη, ΝΑ<br />[[σεβασμός]], [[βαθιά]] [[υπόληψη]] (α. «έτρεφε μεγάλο [[σέβας]] [[προς]] τους γονείς του» β. «[[σέβας]] τὸ πρὸ θεῶν», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «τα σέβη μου»<br />(ως [[χαιρετισμός]] σε [[πρόσωπο]] άξιο σε βασμού) τα προσκυνήματά μου, τους με ιδιάζουσα [[εκτίμηση]] χαιρετισμούς μου («τα σέβη μου στη σύζυγό σας»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[αίσθημα]] φόβου και σεβασμού που εμποδίζει κάποιον να κάνει [[κάτι]] αισχρό («[[αἰδώς]] τε [[σέβας]] τε», Υμν. Δήμ.)<br /><b>2.</b> [[θαυμασμός]], [[έκπληξη]], [[συστολή]] που καταλαμβάνει κάποιον [[μπροστά]] σε ένα απροσδόκητο [[θέαμα]] («[[σέβας]] μ' ἔχει εἰσορόωντα», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[καθετί]] που προκαλεί σεβασμό, η [[μεγαλοπρέπεια]], το [[μεγαλείο]] («θεῶν σέβη», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> [[καθετί]] που προκαλεί θαυμασμό («πᾱσι τοῖς ἐκεῖ [[σέβας]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> (σε [[συνεκφορά]] με [[λέξη]] που δηλώνει συν. [[πρόσωπο]]) [[σεβαστός]] («ὦ μητρὸς ἐμῆς [[σέβας]]» — σεβαστή μου [[μητέρα]], <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>6.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «[[σέβας]]<br />[[τιμή]], θαῡμα, [[θάμβος]], [[ἔκπληξις]], [[αἰδώς]]»<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «[[σέβας]] ἐμπόρων» — [[λόφος]] που είχε ανεγερθεί [[προς]] τιμήν νεκρού και χρησίμευε ως [[σημείο]] ένδειξης της οδού ή της χώρας (<b>Ευρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>σεβ</i>- του [[σέβομαι]] <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ας</i> τών ουδ. αρχαϊκού τύπου σε -<i>ας</i> (<b>πρβλ.</b> [[γέρας]], [[κέρας]])].