διά: Difference between revisions

|Definition=poet. [[διαί]] (Aeol. [[ζά]], [[quod vide|q.v.]]), Prep. governing gen. and acc.— Rad. sense, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[through]]; never anastroph. [Prop. δῐᾰ: but Hom. uses ῑ at the beginning of a line, <span class="bibl">Il.3.357</span>, <span class="bibl">4.135</span>, al.: also ᾱ, metri gr., freq. in Hom., for which A. uses διαί in lyr., <span class="bibl"><span class="title">Ag.</span>448</span>, al.] </span><span class="sense"><span class="bld">A</span> WITH GEN. </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> of [[place]] or Space: </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> of motion [[in a line]], from one end to the other, [[right through]], in Hom. freq. of the effect of weapons, διὰ μὲν ἀσπίδος ἦλθε… ἔγχος καὶ διὰ θώρηκος… <span class="bibl">Il. 3.357</span>; δουρὶ βάλεν Δάμασον κυνέης διά <span class="bibl">12.183</span>; δι' ὤμου… ἔγχος ἦλθεν <span class="bibl">4.481</span>; in Prose, τιτρώσκειν διὰ τοῦ θώρακος <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.8.26</span>; <b class="b3">διὰ τοῦ ὀρόφου ἐφαίνετο πῦρ</b> ib.<span class="bibl">7.4.16</span>: also of persons, <b class="b3">διὰ Σκαιῶν πεδίονδ' ἔχον ὠκέας ἵππους</b> [[out through]] the Scaean [[gate]], <span class="bibl">Il.3.263</span>; <b class="b3">δι' ἠέρος αἰθέρ' ἵκανεν</b> [[quite through]] the lower air even to the ether, <span class="bibl">Il.14.288</span>, cf. <span class="bibl">2.458</span>; <b class="b3">διὰ Τρώων πέτετο</b> [[straight through]] them, <span class="bibl">13.755</span>; δι' ὄμματος… λείβων δάκρυον <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1250</span>, etc.: also in Compos. with [[πρό]] and [[ἐκ]], v. [[διαπρό]], [[διέκ]]: in adverbial phrases, <b class="b3">διὰ πασῶν</b> (sc. [[χορδῶν]]), v. [[διαπασῶν]]: [[διὰ πάσης]] [[throughout]], <span class="bibl">Th.1.14</span>; διὰ κενῆς [[idly]], <span class="bibl">Id.4.126</span>, etc. (cf.<span class="bibl">111.1</span>.c). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of [[motion]] [[through]] a space, but [[not in a line]], [[throughout]], [[over]], ἑπόμεσθα διὰ πεδίοιο <span class="bibl">Il.11.754</span>; δι' ὄρεσφι <span class="bibl">10.185</span>, al.; <b class="b3">ὀδύνη διὰ χροὸς ἦλθε</b> [[through all]] his frame, <span class="bibl">11.398</span>; τεῦχε βοὴν διὰ ἄστεος <span class="bibl">Od.10.118</span>; δι' ὁμίλου <span class="bibl">Il.6.226</span>, etc.; θορύβου διὰ τῶν τάξεων ἰόντος <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.8.16</span>, cf. <span class="bibl">2.4.26</span>, etc.; later, in quoting an authority, ἱστορεῖ διὰ τῆς δευτέρας <b class="b2">in the course of .</b>., <span class="bibl">Ath.10.438b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[in the midst of]], <span class="bibl">Il.9.468</span>; κεῖτο τανυσσάμενος διὰ μήλων <span class="bibl">Od.9.298</span>; [[between]], διὰ τῶν πλευρέων ταμόντα <span class="bibl">Hp.<span class="title">Morb.</span>2.61</span>: hence, of [[pre-eminence]], ἔπρεπε καὶ διὰ πάντων <span class="bibl">Il.12.104</span>; τετίμακε δι' ἀνθρώπων <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).37</span>; εὐδοκιμέοντι διὰ πάντων <span class="bibl">Hdt.6.63</span>, cf. <span class="bibl">1.25</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> in Prose, sometimes of extension, [[along]], παρήκει διὰ τῆσδε τῆς θαλάσσης ἡ ἀκτή <span class="bibl">Id.4.39</span> (but <b class="b3">πέταται διὰ θαλάσσας</b> [[across]] the [[sea]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>6.48</span>); λόφος, δι' οὗ τὸ σταύρωμα περιεβέβληντο <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>7.4.22</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> in Prose, of Intervals of Space, <b class="b3">διὰ τριήκοντα δόμων</b> [[at intervals of]] thirty layers, i. e. [[after every]] thirtieth layer, <span class="bibl">Hdt.1.179</span>; <b class="b3">διὰ δέκα ἐπάλξεων</b> [[at every]] tenth battlement, <span class="bibl">Th.3.21</span>; cf. infr. <span class="bibl">11.3</span>: of a single interval, <b class="b3">διὰ πέντε σταδίων</b> [[at a distance of]] five stades, <span class="bibl">Hdt.7.30</span>, cf. <span class="bibl">198</span>; <b class="b3">διὰ τοσούτου μᾶλλον ἢ διὰ πολλῶν ἡμερῶν ὁδοῦ</b> [[at]] so short [[a distance]], etc., <span class="bibl">Th.2.29</span>; <b class="b3">διὰ πολλοῦ</b> [[at]] a great [[distance apart]], <span class="bibl">Id.3.94</span>; διὰ πλείστου <span class="bibl">Id.2.97</span>; δι' ἐλάσσονος <span class="bibl">Id.3.51</span>; ὕδατα διὰ μακροῦ ἀλόμενα Hp.Aër.9, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of [[time]], </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> of [[duration]] from one end of a period to the other, [[throughout]], <b class="b3">διὰ παντὸς [τοῦ χρόνου</b>] <span class="bibl">Hdt.9.13</span>; δι' ὅλου τοῦ αἰῶνος <span class="bibl">Th.1.70</span>; δι' αἰῶνος <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>1024</span>; δι' ἡμέρας ὅλης <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span> 27</span>; δι' ὅλης τῆς νυκτός <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.2.4</span>, etc.: without an Adj., <b class="b3">δι' ἡμέρης</b> [[all]] day [[long]], <span class="bibl">Hdt.1.97</span>; διὰ νυκτός <span class="bibl">Th.2.4</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.6.22</span> (but <b class="b3">διὰ νυκτός</b> [[in the course of]] the night, [[by]] night, <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span>5.19</span>, <span class="bibl"><span class="title">PRyl.</span>138.15</span> (i A. D.), etc.); διὰ νυκτὸς καὶ ἡμέρας <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>343b</span>; <b class="b3">δι' ἐνιαυτοῦ, δι' ἔτους</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>569.8</span>, <span class="bibl"><span class="title">V.</span>1058</span>; διὰ βίου <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>183e</span>, etc.; διὰ τέλους [[from beginning to end]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>275</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>519c</span>, etc.: with Adjs. alone, διὰ παντός [[continually]], <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>862</span> (lyr.), etc.; <b class="b3">δι' ὀλίγου</b> [[for]] a short time, <span class="bibl">Th.1.77</span>; διὰ μακροῦ <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>320</span>; ὁ διὰ μέσου χρόνος <span class="bibl">Hdt. 8.27</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of the interval which has passed [[between]] two points of [[time]], <b class="b3">διὰ χρόνου πολλοῦ</b> or <b class="b3">διὰ πολλοῦ χρ</b>. [[after]] a long time, <span class="bibl">Id.3.27</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>1045</span>; διὰ μακρῶν χρόνων <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>22d</span>: without an Adj., <b class="b3">διὰ χρόνου</b> [[after]] a time, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>758</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.4.28</span>, etc.; <b class="b3">δι' ἡμερῶν</b> [[after]] several days, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Marc.</span>2.1</span>; and with Adjs. alone, δι' ὀλίγου <span class="bibl">Th.5.14</span>; οὐ διὰ μακροῦ <span class="bibl">Id.6.15</span>,<span class="bibl">91</span>; διὰ πολλοῦ <span class="bibl">Luc.<span class="title">Nigr.</span>2</span>, etc.: with Numerals, δι' ἐτέων εἴκοσι <span class="bibl">Hdt.6.118</span>, cf. <span class="title">OGI</span>56.38 (iii B. C.), etc.: but <b class="b3">διὰ τῆς ἑβδόμης</b> [[till]] the seventh day, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Hist.Conscr.</span>21</span>: also distributively, <b class="b3">χρόνος διὰ χρόνου προὔβαινε</b> time [[after]] time, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>285</span>; ἄλλος δι' ἄλλου <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>1248</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of successive Intervals, <b class="b3">διὰ τρίτης ἡμέρης</b> every other day, <span class="bibl">Hdt.2.37</span>; <b class="b3">διὰ τρίτου ἔτεος</b> ib.<span class="bibl">4</span>, etc.; <b class="b3">διὰ πεντετηρίδος</b> every four years (with inclusive reckoning), <span class="bibl">Id.3.97</span>; <b class="b3">δι' ἔτους πέμπτου</b>, of the Olympic games, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>584</span> (but <b class="b3">δι' ἑνδεκάτου ἔτεος</b> [[in the course of]] the eleventh year, <span class="bibl">Hdt.1.62</span>). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> causal, [[through]], [[by]], </span><span class="sense"><span class="bld">a</span> of the Agent, <b class="b3">δι' ἀλλέλων</b> or <b class="b3">-ου ἐπικηρυκεύεσθαι, ποιεῖσθαι</b>, <b class="b2">by the mouth of .</b>., <span class="bibl">Id.1.69</span>,<span class="bibl">6.4</span>, cf. <span class="bibl">1.113</span>; δι' ἑρμηνέως λέγειν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>2.3.17</span>, etc.; τὸ ῥηθὲν ὑπὸ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>1.22</span>; δι' ἑκόντων ἀλλ' οὐ διὰ βίας ποιεῖσθαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>58b</span>; <b class="b3">πεσόντ' ἀλλοτρίας διαὶ γυναικός</b> [[by]] her [[doing]], <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>448</span> (lyr.); ἐκ θεῶν γεγονὼς διὰ βασιλέων πεφυκώς <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.2.24</span>; <b class="b3">δι' ἑαυτοῦ ποιεῖν τι</b> [[of oneself]], [[not by another's agency]], ib.<span class="bibl">1.1.4</span>, etc.; but also, [[by oneself alone]], [[unassisted]], <span class="bibl">D.15.14</span>, cf. <span class="bibl">22.38</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> of the Instrument or Means, <b class="b3">διὰ χειρῶν</b> [[by]] hand (prop. [[by holding between]] the hands), δι' ὁσίων χ. θιγών <span class="bibl">S. <span class="title">OC</span>470</span>; also <b class="b3">διὰ χερῶν λαβεῖν, διὰ χειρὸς ἔχειν</b> [[in]] the hand, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span> 916</span>, <span class="bibl">1258</span> (but <b class="b3">τὰ τῶν ξυμμάχων διὰ χειρὸς ἔχειν</b> to keep a [[firm]] hand on, <span class="bibl">Th.2.13</span>); διὰ στέρνων ἔχειν <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>639</span>; ἡ ἀκούουσα πηγὴ δι' ὤτων <span class="bibl">Id.<span class="title">OT</span>1387</span>; διὰ στόματος ἔχειν <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.4.25</span>; διὰ μνήμης ἔχειν <span class="bibl">Luc.<span class="title">Cat.</span>9</span>; αἱ διὰ τοῦ σώματος ἡδοναί <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.5.6</span>; <b class="b3">διὰ λόγων συγγίγνεσθαι</b> to hold intercourse [[by]] word, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>272b</span>; διὰ λόγου ἀπαγγέλλειν <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span>15.27</span>; δι' ἐπιστολῶν <span class="bibl"><span class="title">2 Ep.Cor.</span>10.9</span>, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span> 1070.15</span> (iii A. D.). </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> of Manner (where [[διά]] with its Noun freq. serves as an Adv.), διὰ μέθης ποιήσασθαι τὴν συνουσίαν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>176e</span>; <b class="b3">παίω δι' ὀργῆς</b> [[through]] passion, [[in]] passion, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>807</span>; <b class="b3">διὰ τάχους</b>, = [[ταχέως]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span>822</span>, <span class="bibl">Th.1.63</span> (but <b class="b3">διὰ ταχέων</b> ib.<span class="bibl">80</span>, al.); <b class="b3">διὰ σπουδῆς</b> [[in haste]], [[hastily]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>212</span>; <b class="b3">δι' αἰδοῦς</b> [[with]] [[reverence]], [[respectfully]], ib.<span class="bibl">441</span>; <b class="b3">διὰ ψευδῶν ἔπη</b> lying words, <span class="bibl">Id.<span class="title">Hel.</span>309</span>; <b class="b3">αἱ διὰ καρτερίας ἐπιμέλειαι</b> [[long-continued]] [[exertion]]s, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.1.20</span>; <b class="b3">δι' ἀκριβείας, διὰ πάσης ἀκρ</b>., <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>23d</span>, <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>876c</span>; διὰ σιγῆς <span class="bibl">Id.<span class="title">Grg.</span>450c</span>; διὰ ξυμφορῶν ἡ ξύμβασις ἐγένετο <span class="bibl">Th.6.10</span>; οὐ δι' αἰνιγμάτων, ἀλλ' ἐναργῶς γέγραπται <span class="bibl">Aeschin.3.121</span>; δι' αἵματος, οὐ διὰ μέλανος τοὺς νόμους ὁ Δράκων ἔγραψεν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sol.</span>17</span>: also with Adjs., <b class="b3">διὰ βραχέων, διὰ μακρῶν τοὺς λόγους ποιεῖσθαι</b>, <span class="bibl">Isoc.14.3</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>449b</span>; <b class="b3">ἀποκρίνεσθαι διὰ βραχυτάτων</b> ibid. d; cf. infr. IV. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in later Prose, of Material [[out of]] which a thing is made, κατασκευάζειν εἴδωλα δι' ἐλέφαντος καὶ χρυσοῦ <span class="bibl">D.S.17.115</span>; θυσίαι δι' ἀλφίτου καὶ σπονδῆς πεποιημέναι <span class="bibl">Plu.<span class="title">Num.</span>8</span>; βρώματα διὰ μέλιτος καὶ γάλακτος γιγνόμενα <span class="bibl">Ath.14.646e</span>; οἶνος διὰ βουνίου Dsc. 5.46. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> <b class="b3">διά τινος ἔχειν, εἶναι, γίγνεσθαι</b>, to express conditions or states, <b class="b3">ἀγὼν διὰ πάσης ἀγωνίης ἔχων</b> extending [[through]] every kind of contest, <span class="bibl">Hdt.2.91</span>; δι' ἡσυχίης εἶναι <span class="bibl">Id.1.206</span>; <b class="b3">δι' ὄχλου εἶναι</b> to be trouble[[some]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>888</span>; διὰ φόβου εἶναι <span class="bibl">Th.6.59</span>; δι' ἀπεχθείας γίγνεσθαι <span class="bibl">X.<span class="title">Hier.</span>9.2</span>; <b class="b3">ἡ ἐπιμέλεια διὰ χάριτος γίγνεται</b> ibid.; διὰ μιᾶς γνώμης γίγνεσθαι <span class="bibl">Isoc.4.138</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> with Verbs of motion, <b class="b3">διὰ μάχης ἐλεύσονται</b> will engage [[in]] battle, <span class="bibl">Hdt.6.9</span>; ἐλθεῖν <span class="bibl">Th.4.92</span>; <b class="b3">διὰ παντὸς πολέμου, διὰ φιλίας ἰέναι τινί</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.2.8</span>; <b class="b3">διὰ δίκης ἰέναι τινί</b> go [[to]] law with... <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>742</span>, cf. <span class="bibl">Th.6.60</span>; διὰ τύχης ἰέναι <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>773</span>; δι' ὀργῆς ἥκειν <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span>905</span>; <b class="b3">ἐμαυτῷ διὰ λόγων ἀφικόμην</b> I held converse with myself, <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>872</span>; <b class="b3">διὰ λόγων, διὰ γλώσσης ἰέναι</b> come [[to]] open speech, <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>916</span>, <span class="bibl"><span class="title">Supp.</span>112</span>; <b class="b3">διὰ φιλημάτων ἰέναι</b> come [[to]] kissing, <span class="bibl">Id.<span class="title">Andr.</span> 416</span>; διὰ δικαιοσύνης ἰέναι καὶ σωφροσύνης <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>323a</span>, etc.; <b class="b3">διὰ πυρὸς ἰέναι</b> (v. [[πῦρ]]): in pass. sense, <b class="b3">δι' ἀπεχθείας ἐλθεῖν τινι</b> to be [[hated]] by... <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>121</span> (anap.). </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> with trans. Verbs, <b class="b3">δι' αἰτίας ἔχειν</b> or <b class="b3">ἄγειν τινά</b> hold [[in]] fault, <span class="bibl">Th.2.60</span>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>9.32</span>; δι' ὀργῆς ἔχειν τινά <span class="bibl">Th.2.37</span>, etc.; διὰ φυλακῆς ἔχειν τι <span class="bibl">Id.7.8</span>; <b class="b3">δι' οἴκτου ἔχειν τινά, δι' αἰσχύνης ἔχειν τι</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>851</span>, <span class="bibl"><span class="title">IT</span>683</span>; διὰ πένθους τὸ γῆρας διάγειν <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.6.6</span>; δι' οὐδενὸς ποιεῖσθαί τι <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>584</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">B</span> WITH Acc. </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> of [[place]], only Poet., in same sense as [[διά]] c. gen.: </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[through]], ἓξ δὲ διὰ πτύχας ἦλθε… χαλκός <span class="bibl">Il.7.247</span>; ἤϊξε διὰ δρυμὰ… καὶ ὕλην <span class="bibl">11.118</span>, cf. <span class="bibl">23.122</span>, etc.; <b class="b3">διὰ τάφρον ἐλαύνειν</b> [[across]] it, <span class="bibl">12.62</span>; διὰ δώματα ποιπνύοντα <span class="bibl">1.600</span>; ἐπὶ χθόνα καὶ διὰ πόντον βέβακεν <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).41</span>; φεύγειν διὰ κῦμ' ἅλιον <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>14</span> (anap.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[through]], [[among]], [[in]], οἴκεον δι' ἄκριας <span class="bibl">Od.9.400</span>; ἄραβος δὲ διὰ στόμα γίγνετ' ὀδόντων <span class="bibl">Il.10.375</span> (but <b class="b3">μῦθον, ὃν… διὰ στόμα… ἄγοιτο</b> [[through]] his mouth, <span class="bibl">14.91</span>; so διὰ στόμα ὄσσαν ἱεῖσαι <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>65</span>; ἀεὶ γὰρ ἡ γυνή σ' ἔχει διὰ στόμα <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>855</span>); διὰ κρατερὰς ὑσμίνας <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>631</span>; νόμοι δι' αἰθέρα τεκνωθέντες <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>867</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of [[time]], also Poet., διὰ νύκτα <span class="bibl">Il.2.57</span>, etc.; <b class="b3">διὰ γλυκὺν ὕπνον</b> [[during]] sweet sleep, <span class="bibl">Mosch.4.91</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> causal: </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> of persons, [[thanks to]], [[by aid of]], νικῆσαι δ… Ἀθήνην <span class="bibl">Od.8.520</span>, cf. <span class="bibl">13.121</span>; διὰ δμῳὰς… εἷλον <span class="bibl">19.154</span>; <b class="b3">διὰ σε</b> [[by]] thy [[fault]] or [[service]], <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1129</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>145</span>, cf. <span class="bibl">160</span>,<span class="bibl">170</span>: in Prose, [[by reason of]], [[on account of]], δ' ἡμᾶς <span class="bibl">Th.1.41</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.6.33</span>, <span class="bibl">D.18.249</span>; οὐ δι' ἐμαυτόν <span class="bibl">And.1.144</span>; so <b class="b3">εἰ μὴ διά τινα</b> if it had not been <b class="b2">for .</b>., εἰ μὴ δι' ἄνδρας ἀγαθούς <span class="bibl">Lys.12.60</span>; Μιλτιάδην εἰς τὸ βάραθρον ἐμβαλεῖν ἐψηφίσαντο, καὶ εἰ μὴ διὰ τὸν πρύτανιν ἐνέπεσεν ἄν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>516e</span>, cf. <span class="bibl">D.19.74</span>; εἰ μὴ διὰ τὴν ἐκείνου μέλλησιν <span class="bibl">Th.2.18</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>558</span>; πλέον' ἔλπομαι λόγον Ὀδυσσέος ἢ πάθαν γενέσθαι δι' Ὅμηρον <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>7.21</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of things, to express the Cause, Occasion, or Purpose, <b class="b3">δι' ἐμὴν ἰότητα</b> [[because of]] my will, <span class="bibl">Il.15.41</span>; Διὸς μεγάλου διὰ βουλάς <span class="bibl">Od.8.82</span>; <b class="b3">δι' ἀφραδίας</b> [[for]], [[through]] want of thought, <span class="bibl">19.523</span>; δι' ἀτασθαλίας <span class="bibl">23.67</span>; <b class="b3">δι' ἔνδειαν</b> [[by reason of]] poverty, <span class="bibl">X. <span class="title">An.</span>7.8.6</span>; <b class="b3">διὰ καῦμα, διὰ χειμῶνα</b>, ib.<span class="bibl">1.7.6</span>; δι' ἄγνοιαν καὶ ἀμαθίαν <span class="bibl">Pl. <span class="title">Prt.</span>360b</span>, etc.: freq. also with neut. Adjs., <b class="b3">διὰ τί;</b> <b class="b2">wherefore?;</b> <b class="b3">διὰ τοῦτο, διὰ ταῦτα</b> [[on]] this <b class="b2">account;</b> <b class="b3">δι' ὅ, δι' ἅ</b> [[on]] which <b class="b2">account;</b> <b class="b3">διὰ πολλά</b> [[for]] many [[reasons]], etc. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> = [[ἕνεκα]], to express Purpose, <b class="b3">δἰ ἀχθηδόνα</b> [[for the sake of]] vexing, <span class="bibl">Th.4.40</span>, cf. <span class="bibl">5.53</span>; <b class="b3">διὰ τὴν τούτου σαφήνειαν</b> [[with a view to]] clearing this up, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>524c</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span> 1172b21</span>; <b class="b3">αὐτή δι' αὑτήν</b> [[for]] its own [[sake]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>367b</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">C</span> WITHOUT CASE as adverb [[throughout]], <b class="b3">διὰ πρό</b> (v. supr. A.I.I); διὰ δ' ἀμπερές <span class="bibl">Il.11.377</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">D</span> IN COMPOS.: </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> [[through]], [[right through]], of Space, [[διαβαίνω]], [[διέχω]], [[διιππεύω]]. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[in different directions]], as in <b class="b3">διαπέμπω, διαφορέω;</b> of separation, [[asunder]], <b class="b3">διαιρέω, διαλύω;</b> of difference or disagreement, [[at variance]], <b class="b3">διαφωνέω, διαφέρω;</b> or simply mutual relation, [[one with another]], <b class="b3">διαγωνίζομαι, διάδω, διαθέω, διαπίνω, διαφιλοτιμέομαι</b>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> pre-eminence, [[διαπρέπω]], [[διαφέρω]]. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> completion, [[to the end]], [[utterly]], <b class="b3">διεργάζομαι, διαμάχομαι, διαπράττω, διαφθείρω</b>: of [[time]], [[διαβιόω]]. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> to add strength, [[thoroughly]], [[out and out]], [[διαγαληνίζω]], etc.; cf. [[ζά]]. </span><span class="sense"><span class="bld">VI</span> of mixture, [[between]], [[partly]], especially in Adj., as [[διάλευκος]], [[διάχρυσος]], [[διάχλωρος]], etc. </span><span class="sense"><span class="bld">VII</span> of leaving an [[interval]] or [[breach]], [[διαλείπω]], [[διαναπαύω]]. (Cogn. with [[δύο]], [[δίς]].) </span>

|elrutext='''δῐά:''' (ᾰ) (у Hom. в начале стиха in [[arsi]] ῑ)<br /><b class="num">1</b> praep. [[cum]] gen.; 1.1) через, сквозь (διὰ θώρηκος Hom.; διὰ τοῦ ὀρόφου Xen.; διὰ τοῦ [[ὕδατος]] Plat.): δι᾽ ὄμματος λείβων [[δάκρυον]] Soph. проливая слезы из глаз; αἱ αἰσθήσεις αἱ διὰ τῶν ῥινῶν Plat. обонятельные ощущения; τὰ διὰ στόματος [[ἡδέα]] Xen. вкусовые наслаждения; διὰ τύχης τοιᾶσδ᾽ [[ἰών]] Soph. оказавшись в таком положении; 1.2) через, по (διὰ πεδίοιο Hom.; διὰ θαλάσσας Pind. - ср. 8; ὁ [[Ἴστρος]] ῥέει δι᾽ οἰκευμένης Her.): [[θόρυβος]] διὰ τῶν τάξεων [[ἰών]] Xen. шум, проносящийся по рядам; τὸ διὰ πασῶν (sc. χορδῶν) муз. Plat., Arst.; октава (досл. через все струны); 1.3) через, на расстоянии: δι᾽ ἄλλων [[εἴκοσι]] σταδίων Her. еще через двадцать стадиев; διὰ [[πολλοῦ]] Thuc. на большом расстоянии; δι᾽ ἐγγυτάτου Thuc. с ближайшего расстояния, перен. ближайшим образом, непосредственно; διὰ [[τριήκοντα]] δόμων πλίνθου Her. через каждые тридцать рядов кирпичной кладки; 1.4) через, по прошествии: διὰ χρόνου Plat., Xen.; по истечении некоторого времени; διὰ χρόνου [[πολλοῦ]] Her., διὰ [[πολλοῦ]] χρόνου Arph., διὰ μακρῶν χρόνων Plat. или διὰ μακροῦ Luc. спустя долгое время; διὰ πεντετηρίδος Her. или δι᾽ ἔτους πέμπτου Arph. через (каждые) пять лет, т. е. раз в пятилетие; δι᾽ ἐνιαυτοῦ или δι᾽ ἔτους Xen. ежегодно; διὰ τρίτης (sc. ἡμέρας) Arst. по истечении трех дней; 1.5) в течение, в продолжение: δι᾽ (ὅλης) τῆς νυκτός Her., Xen.; в течение (всей) ночи; διὰ παντὸς τοῦ χρόνου Her., δι᾽ ὅλου τοῦ αἰῶνος Thuc. или δι᾽ αἰῶνος Soph. постоянно, всегда; διὰ παντός Aesch. и διὰ τέλους Lys. (ср. 9) навсегда: διὰ (παντὸς) βόυ Plat., Arst., Plut.; в течение (всей) жизни; [[ἡμεῖς]] διὰ προγόνων Polyb. мы и все наши предки; 1.6) между, среди (διὰ μήλων κεῖσθαι Hom.): διὰ πολλῶν τε καὶ δεινῶν πραγμάτων σεσωσμένοι Xen. спасшись от множества опасностей; 1.7) (пре)выше, сверх (τιμᾶν δι᾽ ἀνθρώπων τινά Pind.): εὐδοκιμέων διὰ πάντων Her. прославившийся больше всех; διὰ πάντων [[τελεσιουργός]] Plut. в высшей степени успешный; 1.8) вдоль (διὰ τοῦ λόφου Xen.): ἡ χηλὴ διὰ τῆς θαλάσσης Thuc. дамба, идущая вдоль морского берега (ср. 2); 1.9) вплоть до: διὰ τέλους τὸ [[πᾶν]] Aesch. все до конца; ταὐτὰ ἀκηκοότες καὶ ἀκούοντες διὰ τέλους Xen. слышавшие и до сих пор слышащие то же самое (ср. 5); 1.10) посредством, с помощью: διὰ [[χειρῶν]] (χερῶν) или διὰ χειρός Soph., Arst., Plut.; руками или в руках; διὰ στόματος ἔχειν τινά Xen., Plut.; постоянно говорить о ком-л.; διὰ μνημης ἔχειν Luc. хранить в памяти, помнить; λέγοντες δι᾽ ἀγγέλων Her. уведомив через гонцов; δι᾽ ἑρμηνέως Xen. через переводчика; διὰ βασιλέων πεφυκώς Xen. потомок царей; δι᾽ [[ἑαυτοῦ]] Xen., Dem.; собственными средствами, самостоятельно; τὰ γεγραμμένα διὰ τέχνης Arst. произведения живописи, рисунки, картины; διὰ τριῶν τρόπων Arst. тремя способами, трояко; 1.11) (при указании на материал) из: δι᾽ ἐλέφαντος καὶ χρυσοῦ Diod. из слоновой кости и золота; δι᾽ ἀλφίτου καὶ σπονδῆς πεποιημέναι θυσίαι Plut. жертвоприношения из ячменя и возлияний; 1.12) из-за, ради (διὰ τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ θεοῦ NT); 1.13) из-за, вследствие, по причине ([[πεσεῖν]] ἀλλοτρίας διὰ γυναικός Aesch.): δι᾽ ὧνπερ [[ὤλετο]] Soph. (руки), от которых он погиб; 1.14) в состоянии (часто перев. наречием или глагольным оборотом): διὰ μέθης Plat. в состоянии опьянения; δι᾽ ὀργῆς Soph. в гневе: δι᾽ ἡσυχίης Her. в покое; δι᾽ ἀκριβείας Plat., Arst.; старательно, тщательно; διὰ παντὸς πολέμου [[ἰέναι]] τινί Xen. объявить кому-л. беспощадную пойну; διὰ μάχης [[ἐλθεῖν]] τινι Eur. вступить в бой с кем-л.; διὰ λόγων τινὶ ξυγγίγνεσθαι Plat. вступать в беседу с кем-л.; διὰ γλώσσης [[ἰέναι]] Eur. говорить, рассказывать; διὰ οὐδενὸς ποιεῖσθαί τι Soph. не придавать никакого значения чему-л., ни во что не ставить; δι᾽ αἰτάς ἔχειν τινά Thuc. обвинять кого-л.; δι᾽ αἰδοῦς [[ὄμμα]] ἔχειν Eur. стыдливо потупить взгляд; διὰ τάχους Soph. и διὰ ταχέων Xen., Arst.; поспешно; διὰ βραχέων Isocr. кратко, сжато; διὰ μακρῶν Plat. пространно; διὰ μιᾶς γνώμης Isocr. единодушно; διὰ δικαιοσύνης [[ἰέναι]] Plat. блюсти справедливость; γίγνεσθαι δι᾽ ἀπεχθείας Xen. или δι᾽ ἔχθρας Arph. враждовать; δι᾽ οἴκτου [[λαβεῖν]] τι Eur. сжалиться над чем-л.;<br /><b class="num">2</b> praep. [[cum]] acc.; 2.1) через, сквозь: ἓξ δὲ διὰ πτύχας ἦλθε [[χαλκός]] Hom. сквозь шесть слоев (кожи) прошла медь; 2.2) через, по (ἐπὶ χθόνα καὶ διὰ πόντον Pind.; διὰ [[κῦμα]] [[ἅλιον]] Aesch. и διὰ πόντιον [[κῦμα]] Eur.); 2.3) через, поперек (διὰ τάφρον ἐλαύνειν Hom.); 2.4) вдоль (ἐν σπηεσσι δι᾽ ἄκριας Hom.); 2.5) в течение, в продолжение (διὰ νύκτα Hom.); 2.6) через, посредством, при помощи (νικῆσαι δι᾽ Ἀθηνην Hom.; σώζεσθαι διά τινα Xen.; διά τινα βελτίονα [[γενέσθαι]] Plat.); 2.7) вследствие, по причине, из-за (Ἀθηναίης διὰ βουλάς Hom.): δι᾽ ἀφραδίας Hom. по неразумию; δι᾽ ἔνδειαν Xen. из нужды; διὰ [[τοῦτο]] или διὰ [[ταῦτα]] Thuc., Xen., Plat.; по этой причине, поэтому; διὰ τί; Plat. почему?, отчего?; διὰ [[πολλά]] Xen. в силу многих обстоятельств; διὰ τύχην καὶ διὰ τὸ [[αὐτόματον]] Arst. случайно и самопроизвольно; τὸ διὰ τί (= τὸ [[αἴτιον]]) Arst. действующая причина; δι᾽ ἐπιορκίαν Arst. из боязни нарушить клятву; εἰ μὴ διὰ τἠν ἐκείνου μέλλησιν Thuc. если бы не его медлительность; εἰ μὴ διὰ τὸν πρύτανιν Plat. если бы не вмешался притан; εἰ μὴ διὰ τούτους Dem. если бы они не помешали.

|ptext=<i>[[durch]], [[zwischen]]</i>. Zu Grunde liegt der [[Begriff]] der [[Trennung]], »in zwei [[Teile]]«; [[Wurzel]] ΔϜι, [[verwandt]] [[δύο]], [[δίς]], [[Latein]]. <i>duo, bis, viginti, dis</i>-, [[Sanskrit]]. <i>vi</i>, s. Curtius <i>Grundz. der Griech. Etymol</i>. 1.39, 204.<br><b class="num">Als [[Adverb]]</b>. kann διά [[gebraucht]] zu sein [[scheinen]] in dem Ausdrucke διὰ πρό, was aber wohl [[besser]] als ein Wort [[geschrieben]] wird, [[διαπρό]].<br><b class="num">Als Praeposit</b>. wird διά [[verbunden]]:<br><b class="num">A. Mit dem genitiv.: <i>Durch</i></b>;<br><b class="num">1</b> vom Raume, und zwar<br><b class="num">a</b> durch einen Raum [[hindurch]] und wieder [[heraus]], z.B. δι' ὤμου, δι' ἀσπίδος und ä., ἦλθεν [[ἔγχος]], drang durch die [[Schulter]], durch den [[Schild]] [[hindurch]], oft bei Hom.; ἔπαξε διὰ φρενῶν [[ξίφος]] Pind. <i>N</i>. 7.26; vgl. <i>P</i>. 3.57; τιτρώσκειν διὰ θώρακος, durch den [[Panzer]] [[hindurch]] [[verwunden]], Xen. <i>An</i>. 1.8.26; φαίνεται [[πῦρ]] διὰ τοῦ ὀρόφου, das [[Feuer]] schlägt durch das Dach [[heraus]], 7.4.16. Ähnl. διὰ τοῦὕδατος [[ὁρῶν]] ἥλιον, durch das [[Wasser]] [[hindurch]] die [[Sonne]] [[sehen]], Plat. <i>Phaed</i>. 109c. – Διὰ τέλους, bis zum Ende [[hindurch]], [[vollständig]], Aesch. <i>Prom</i>. 270; διὰ πασῶν (sc. χορδῶν), durch alle [[Saiten]], Töne hin, [[gänzlich]], Plat. <i>Rep</i>. IV.432 n; bes. von der [[Oktave]].<br><b class="num">b</b> ohne die [[Bezeichnung]] des Wiederherauskommens, <i>[[mitten]] durch, durch etwas hin</i>; bes. bei Verbis der [[Bewegung]]: διὰ νήσου ἰὸν <i>Od</i>. 12.335, und [[öfter]]; διὰ θαλάσσας πέταται Pind. <i>N</i>. 6.50; ἐλῶσι διὰ ἠπείρου μακρᾶς Aesch. <i>Eum</i>. 75; οἴκτου δι' οἴκων ὁρμωμένου Soph. <i>Tr</i>. 861; ῥέων δι' Εὐρώπης Her. 2.33; διὰ τῶν νεκρῶν [[διεξήϊε]] 7.238; δι' οὐρανοῦ πορεύεσθαι, Plat. <i>Tim</i>. 39d; διὰ πυρὸς [[ἰέναι]], Xen. <i>Symp</i>. 4.16 und [[öfter]]; vgl. διὰ πολλῶν τε καὶ δεινῶν πραγμάτων σεσωσμένοι <i>An</i>. 5.5.8; – διὰ πάντων [[ἐλθεῖν]], [[alles]] [[durchmachen]], Xen. <i>Cyr</i>. 1.2.15; ἀπὸ τῆς ἀρχῆς διὰ πάντων ἄχρι τῆς τελευτῆς διεξῆλθον Dem. 18.179. – [[Homer]] setzt bei mehreren Verbis der [[Bewegung]] den genitiv. πεδίοιο ohne [[Präposition]], wo in Attischer [[Prosa]] der genitiv. mit διά stehn würde; <i>Il</i>. 4.244 αἵ τ' [[ἐπεὶ]] οὖν [[ἔκαμον]] [[πολέος]] πεδίοιο θέουσαι. <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]] διὰ τὸ ἐλλείπειν τὴν διά πρόθεσιν, ἵν' ᾖ διὰ πεδίου; <i>Il</i>. 23.372 οἱ δ' ἐπέτοντο κονίοντες πεδίοιο, <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ πεδίοιο; <i>Il</i>. 5.222, 6.2, 38, 507, 8.106, 13.820, 14.147, 18.7, 21.247, 22.23, 23.364, 518, 521, <i>Scholl. Aristonic</i>. zu allen diesen [[Stellen]]; eben so ist [[gebraucht]] der genitiv. νειοῖο <i>Il</i>. 10.353 [[ἑλκέμεναι]] νειοῖο βαθείης πηκτὸν [[ἄροτρον]], <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ νειοῖο. – Seltener<br><b class="num">c</b> <i>nebenhin, [[längs]]</i>, παρήκει διὰ τῆσδε τῆς θαλάσσης ἡ [[ἀκτή]] Her. 4.39; vgl. <i>Od</i>. 10.391; παρὰ τὴν χηλὴν διὰ τῆς θαλάσσης Thuc. 1.63. Öfter Sp., παριέναι διὰ μειρακίου, Aristaenet. 1.13. Bei Her. 3.103, διὰ τῶν ὀπισθίων σκελέων, ist es = durch [[beide]] [[Schenkel]] [[mitten]] [[hindurch]]. – An b) schließt sich<br><b class="num">d</b> ὁ δ' ἔπρεπε καὶ διὰ πάντων, eigtl. durch alle hin zeichnete er sich aus, d.i. vor allen, <i>Il</i>. 12.104; so τετίμακε δι' ἀνθρώπων Pind. <i>I</i>. 3.55; εὐδοκιμέων διὰ πάντων βασιλέων Her. 6.63; und [[allgemein]], διὰ πάντων θέης ἄξιον, vor allen, 1.25: vgl. 8.37; [[ähnlich]] [[ὑμῖν]] διὰ πάντων [[ἥκιστα]] 8.142; [[womit]] δι' οὐδενὸς ποιεῖσθαι, Soph. <i>O.C</i>. 590, zu [[vergleichen]], was <i>B.A</i>. 35 = οὐδενὸς π. [[gesetzt]] wird.<br><b class="num">e</b> Wie διὰ μάχης [[ἐλθεῖν]] τινι, Eur. <i>I.A</i>. 1415, [[ἰέναι]], Her. 6.9 Thuc. 4.92, [[ἀπικέατο]] τῷ Ἁρπάγῳ Her. 1.169, eigtl. »durch den [[Kampf]] [[hindurchgehen]]«, d.i. »[[kämpfen]]« [[bedeutet]], so dient διά [[zunächst]] bei [[ἰέναι]] und ä. [[Verben]], dann auch mit ἔχειν, [[εἶναι]], bes. bei Dichtern und Sp., zur [[Bezeichnung]] des Beharrlichen, Ausdauerns und Festhaltens eines Thuns oder Zustandes, und wird dann eine [[Umschreibung]] für ein einfaches [[Verbum]], mit dem Nebenbegriff der [[Dauer]], kann auch oft durch ein Adv. [[gegeben]] [[werden]], vgl. Villoison <i>Anecd</i>. II.79: διὰ ἀγάπης, ἀμελείας, ἐπαίνου, ψόγου, μνήμης ἔχειν, = ἀγαπᾶν, ἀμελεῖν usw.; δι' αἰδοῦς [[ὄμμα]] ἔχειν Eur. <i>I.A</i>. 1000; <i>[[Bacch]]</i>. 441; δι' αἰτίας ἔχειν, = αἰτιᾶσθαι, Thuc. 2.60, wie δι' αἰτίας ἄγειν, Ael. <i>V.H</i>. 9.32; δι' ἀκριβείας εἰρῆσθαι, ἐπίστασθαι, = [[ἀκριβῶς]], Plat. <i>Rep</i>. III.404a, und [[öfter]]; δι' ἀπεχθείας γίγνεσθαι, = ἀπεχθάνεσθαι, Xen. <i>Hier</i>. 9.1; vgl. Aesch. <i>Prom</i>. 122; διὰ γλώσσης [[ἰέναι]], [[reden]], Eur. <i>Suppl</i>. 114; διὰ μιᾶς γνώμης [[γενέσθαι]], [[einmütig]] sein, Isocr. 4.188; διὰ δικαιοσύνης [[ἰέναι]], auf dem Wege der [[Gerechtigkeit]] [[wandeln]], Plat. <i>Prot</i>. 323a; διὰ δίκης [[ἰέναι]] τινί, Soph. <i>Ant</i>. 738 Thuc. 6.60; δι' ἐλπίδος ἔχειν, Herodn. 2.1.16; δι' ἐπιθυμίας [[εἶναι]], Plat. <i>Phaed</i>. 82e; δι' ἐχθρᾶς [[γενέσθαι]], Ar. <i>Ran</i>. 1112; δι' ἡδονῆς ἔχειν, Herodn. 4.6.4; διὰ μάχης ἔρχεσθαι, Her. 6.9; Thuc. 2.11; διὰ πολλῶν μαθημάτων γενόμενος Luc. <i>Macrob</i>. 22; διὰ μνήμης ἔχειν, <i>Catapl</i>. 9; auch [[εἶναι]], φέρειν, Herodn. 2.2.19; δι' οἴκτου ἔχειν, [[λαβεῖν]], Eur. <i>Hec</i>. 851, <i>Suppl</i>. 206; δι' ὀργῆς ἥκειν, ἔχειν, = ὀργίζεσθαι, Soph. <i>O.C</i>. 909; Thuc. 2.37, 5.29; δι' ἡσυχίας [[εἶναι]], Her. 1.206; διὰ πάσης ἀγωνίης ἔχειν, 2.91; vgl. δι' ὀργῆς παίειν, im Zorn, <i>O.R</i>. 807; δι' ὄχλου [[εἶναι]], = ὀχληρόν, Thuc. 1.73; διὰ πολέμου, διὰ [[φιλίας]] [[ἰέναι]], Xen. <i>An</i>. 3.2.8; διὰ φιλημάτων [[ἰέναι]], [[unter]] [[Küssen]], Eur. <i>Andr</i>. 416; διὰ στόματος ἔχειν, <i>Cyr</i>. 1.4.25, wie Plut. <i>Lucull</i>. 1, [[stets]] im Munde [[führen]]; διὰ [[τιμῆς]] ἔχειν, ἄγειν, = τιμᾶν, Plut. <i>Demetr. et Ant</i>. 4; Hdn. 2.2.17; Luc. <i>Merc.cond</i>. 33; διὰ τύχης τοιᾶσδ' ἰών Soph. <i>O.R</i>. 775; δι' ὑποψίας, φροντίδος ἔχειν, Plut. <i>Rom</i>. 15; Herod. 3.2.9; διὰ φόβου ἔρχεσθαι, [[εἶναι]], Eur. <i>Or</i>. 747; Thuc. 6.59; διὰ φυλακῆς ἔχειν, in [[Gewahrsam]] [[halten]], Thuc. 7.8; [[aufbewahren]], Dion.Hal. 4.15. So διὰ βραχέων, in kurzem, διὰ βραχυτάτων, Lys. 16.9; διὰ πάντων, in allen Stücken, Plut. <i>C.Gracch</i>. 6; διὰ κεφαλαίων ([[summarisch]]) [[ἀναμνήσω]] [[ὑμᾶς]] Aesch. 2.25; διὰ τάχους, Thuc. 2.18 und [[öfter]], wie διὰ ταχέων, = [[ταχέως]], Xen. <i>An</i>. I.5.9. Man vgl. noch διὰ χειρὸς ἔχειν, in der Hand haben, Soph. <i>Ant</i>. 1243, s. [[unten]]; [[handhaben]], ἡνίας, Plut. <i>Num</i>. 6; [[öfter]] Luc. [[πρᾶγμα]]; ähnl. διὰ στέρνων ἔχειν, so [[gesinnt]] sein, Plut. <i>Ant</i>. 635.<br><b class="num">f</b> διὰ τοσούτου, in einem großen [[Zwischenraum]], Thuc. 2.29, und [[öfter]], διὰ [[πολλοῦ]], διὰ ὀλίγου, z.B. 3.94, 6.11, wo man διαστήματος [[ergänzt]]; δι' ἄλλων [[εἴκοσι]] σταδίων [[ἄλλος]] [[ποταμός]] ἐστι, in einem [[Zwischenraum]] von 20 [[Stadien]], Her. 7.198; δι' ἐλάσσονος, [[näher]], Thuc. 3.51; οἱ ἄπωθεν καὶ [[μάλιστα]] οἱ διὰ πλείστου 3.115; δι' ἐγγυτάτου, 8.96; διὰ [[δέκα]] ἐπάλξεων πύργοι [[ἦσαν]], [[immer]] nach zehn, 3.21. Vgl. noch ἐν τῷ διὰ μέσου χρόνῳ, Her. 8.127.<br><b class="num">2 von der Zeit</b>, von Her. an, bes. bei Attikern;<br><b class="num">a</b> die [[Dauer]] [[bezeichnend]], eine Zeit <i>[[hindurch]]</i>, δι' ἡμέρας, διὰ νυκτός, den ganzen Tag, die [[Nacht]] [[hindurch]], z.B. δικάζειν, Her. 1.97 und [[öfter]]; auch mit dem [[Zusatz]] ὅλης, Xen. <i>An</i>. 5.2.4 und comici; δι' ἔτους, das [[ganze]] [[Jahr]] [[hindurch]], Her. 2.32; Ar. <i>Vesp</i>. 1058; δι' αἰῶνος, [[immer]], Aesch. <i>Ch</i>. 26 und [[sonst]]; auch διὰ παντὸς τοῦ αἰῶνος, Xen. <i>Cyr</i>. 2.1.19; und so διὰ παντός [[allein]], Soph. <i>Aj</i>. 691; δι' ὀλίγου, kurze Zeit [[hindurch]], Thuc. 1.77; διὰ βίου, [[zeitlebens]], Plat. <i>Phaed</i>. 75d; Plut. <i>Caes</i>. 57; δ. παντὸς β., Plat. <i>Symp</i>. 203d; διά τε τοῦ ἔρωτος καὶ [[ἔξω]] γενόμενος, [[während]] der [[Liebe]], <i>Phaedr</i>. 236c; dah. διὰ τέλους, bis ans Ende, Soph. <i>Aj</i>. 670; Xen. <i>Cyr</i>. 3.3.35 und [[sonst]]; dah. = [[beständig]], Andoc. 1.6; Lys. 6.30, und [[öfter]] bei Rednern. So ist auch Xen. <i>Cyr</i>. 7.2.24 zu [[fassen]]: πρῶτον μὲν ἐκ [[θεῶν]] γεγονώς, [[ἔπειτα]] δὲ διὰ βασιλέων πεφυκώς, durch eine fortlaufende [[Reihe]] von Königen von den Göttern [[abstammend]].<br><b class="num">b</b> Einen [[Zeitabstand]] [[bezeichnend]], <i>seit, nach</i>; διὰ χρόνου, nach einiger Zeit, auch nach langer Zeit, Lys. 1.12; Plat. <i>Rep</i>. I.328c; <i>Phaedr</i>. 247b; Xen. <i>Cyr</i>. 1.4.28; διὰ [[πολλοῦ]] χρόνου, Ar. <i>Plut</i>. 1045; διὰ μακρῶν χρόνων, Plat. <i>Tim</i>. 22d; und [[allein]], διὰ μακροῦ, Arr. <i>An</i>. 5.2.8; Luc. <i>Asin</i>. 46; δι' ἐτῶν [[δέκα]], Pol. 22.26, der auch διὰ προγόνων, seit den [[Vorfahren]], sagt, 22.4. Mit Ordinalzahlen wird die [[Wiederkehr]] einer [[Handlung]] nach einem [[bestimmten]] Zeitraume bezeichnet: διὰ τρίτης ἡμέρας, alle drei Tage, Her. 2.37; διὰ πεντετηρίδος, alle fünf [[Jahre]],3.97 (aber δι' ἑνδεκάτου ἔτους, nach [[Verlauf]] von elf Jahren, 1.62); δι' ἔτους πέμπτου συνάγειν, Ar. <i>Plut</i>. 584; δι' ἐνάτου ἔτους, Plat. <i>Legg</i>. I.624b.<br><b class="num">3</b> <i>durch, [[vermittelst]]</i>, was [[zunächst]] [[räumlich]] ist, [[φθόγγος]] με βάλλει δι' [[ὤτων]] Soph. <i>Aj</i>. 1078; vgl. <i>El</i>. 727; δι' ὄμματος λείβειν [[δάκρυον]] <i>O.C</i>. 1252; δι' ὁσίων [[χειρῶν]] [[θιγεῖν]] 471; διὰ [[χειρῶν]] κομίζειν, in den Händen [[tragen]], Plut. <i>Cim</i>. 5; vgl. διὰ χειρὸς ἄγειν, Soph. <i>Ant</i>. 916; Plut. <i>Pomp</i>. 22; δι' ὀλίγου πόνου κεκτημένος Thuc. 7.70; αἱ αἰσθήσεις αἱ διὰ τῶν ῥινῶν, Plat. <i>Prot</i>. 334c; διὰ τοῦ στόματος, <i>Phaedr</i>. 250d; τῶν ἡδονῶναἳ διὰ τοῦ σώματός εἰσιν. d.i. körperliche, sinnliche, <i>Phaed</i>. 65a; vgl. Xen. <i>Mem</i>. 4.5.3, und πάντα διὰ στόματος [[ἡδέα]], 1.4.5. Übh. [[vermittelst]], durch, δι' ἑρμηνέως λέγειν, Xen. <i>An</i>. 2.3.17 und [[öfter]], wie Pol. 5.83; δι' ἀγγέλου λέγειν, Her. 7.203; vgl. Aesch. 3.95 ἀφικνεῖται [[οὐκέτι]] δι' ἀγγέλων ἀλλ' αὐτός; und πέμψας διὰ τῶν μαθητῶν Matth 11.2; γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου 2.5; [[vollständig]] τὸ ῥηθὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου, 1.22; auch [[εἶδον]] δι' ἐκείνων Her. 1.113, 117; πεσεῖν ἀλλοτρίας διὰ γυναικός, durch [[Schuld]], Aesch. <i>Ag</i>. 442; δι' ὧνπερ [[χειρῶν]] [[ὤλετο]] Soph. <i>O.R</i>. 822. Zu [[beachten]] ist Plat. <i>Theaet</i>. 184d, wo ᾧ ὁρῶμεν und δι' οὗ ὁρῶμεν [[unterschieden]] wird. – Διὰ λόγων συγγενέσθαι, Plat. <i>Polit</i>. 272d; διὰ τοῦ [[ἐμοῦ]] στόματος ἐλέχθη <i>Phaedr</i>. 242d; vgl. auch δι' ἑκόντων ἀλλ' οὐ διὰ βίας ποιεῖσθαι, <i>Phil</i>. 58a; Aesch. 3.121 sagt οὐ δι' αἰνιγμάτων ἀλλ' [[ἐναργῶς]] γέγραπται. [[Etwas]] [[anders]] διὰ [[μέλανος]] γράφειν, Plut. <i>Sol</i>. 17; διὰ ποιήματος λόγον ἐξενεγκεῖν, <i>ibd</i>. 26. Bei Sp. [[sogar]] zur [[Angabe]] des Stoffes, βρώματα διὰ γάλακτος καὶ μέλιτος, Ath. XIV.646e; δι' ἀλφίτου πεποιημέναι θυσίαι, Plut. <i>Num</i>. 8, wie εἴδωλα κατασκευάζειν δι' ἐλέφαντος καὶ χρυσοῦ, DS. 17.115; und noch auffallender [[κυάθιον]] δι' ἀργυρίου, Poll. 6.105. – Besonders [[häufig]], wie man διὰ τοιούτων αἰτιῶν, Plat. <i>Tim</i>. 57c, δι' [[ἐμοῦ]] γιγνόμενα, <i>ibd</i>. 41c sagt, ist im Att. δι' ἑαυτοῦ, durch sich [[selbst]], ohne [[fremde]] [[Beihilfe]], [[selbständig]], z.B. κτᾶσθαί τι, Xen. <i>Cyr</i>. 1.1.4; διέλυε τὰ χρήματα, aus eigenen Mitteln, Dem. 88.12; vgl. Pol. 7.8 und [[öfter]]; bes. ποιεῖσθαί τι, Dem. 51.22; ἀπολογίαν διὰ σαυτοῦ ποίησαι Aesch. 3.242. Dah. δι' ἑαυτοῦ ἔχειν, in [[seiner]] [[Gewalt]] haben, πόλιν, [[βουλευτήριον]], Dem. 15.14, 22.38; ὅπως δι' ἑαυτῶν [[ἔσοιτο]] ἡ [[οὐσία]] Isae. 6.36. – Die Gramm. [[bezeichnen]] bes. die [[Orthographie]] durch γράφεται διὰ τοῦ ᾱ, ῶ usw.<br><b class="num">B. Mit dem accusativ</b>.<br><b class="num">1 vom Orte</b>, nur p., <i>durch</i>, [[genau]] in demselben [[Sinne]], wie die Attische [[Prosa]] διά mit dem genitiv. vom Raume [[gebraucht]]. Hom. <i>Il</i>. 10.298 [[βάν]] ῥ' [[ἴμεν]] –, ἂμ φόνον, ἂν νέκυας, διά τ' [[ἔντεα]] καὶ [[μέλαν]] [[αἷμα]], <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι –. καὶ ὅτι [[πτῶσις]] ἐνήλλακται, δι' ἐντέων καὶ [[μέλανος]] αἵματος; <i>Il</i>. 10.469 und <i>Scholl. Aristonic.; Il</i>. 15.1 αὐτὰρ [[ἐπεὶ]] διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν, <i>Scholl. Aristonic</i>. ἀντὶ τοῦ διὰ σκολόπων καὶ τάφρου, ὡς τὸ »διά τ' [[ἔντεα]] καὶ [[μέλαν]] [[αἷμα]] (<i>Il</i>. 10.298)«. ἢ τὸ [[ἑξῆς]] διέβησαν [[τούς]] τε σκόλοπας καὶ τὴν τάφρον (dies Letztere spricht Friedländer dem Aristonicus ab); vgl. <i>Il</i>. 7.247, 5.858; ob in dgl. [[Stellen]] Tmesis [[anzunehmen]] sei, oder nicht, wird sich [[schwerlich]] [[überall]] [[entscheiden]] [[lassen]]; <i>Il</i>. 12.62 διὰ τάφρον ἐλαύνομεν ἵππους; <i>Il</i>. 22.190 ὡς δ' [[ὅτε]] νεβρὸν [[κύων]] ἐλάφοιο [[δίηται]], διά τ' ἄγκεα καὶ διὰ βήσσας, <i>Scholl. Aristonic</i>. ὅτι ἀντὶ τοῦ δι' ἀγκέων καὶ βησσῶν; <i>Od</i>. 10.281 δι' ἄκριας [[ἔρχεαι]]; 7.139 βῆ διὰ [[δῶμα]], <i>Scholl. Aristonic</i>. διὰ τοῦ δώματος; <i>Od</i>. 10.150 καί [[μοι]] [[ἐείσατο]] καπνὸς ἀπὸ χθονὸς εὐρυοδείης Κίρκης ἐν μεγάροισι, διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην; <i>Il</i>. 14.91 μῦθον, ὃν οὔ κεν [[ἀνήρ]] γε διὰ [[στόμα]] [[πάμπαν]] ἄγοιτο, ὅς τις ἐπίσταιτο [[κτἑ]]., im Munde [[führen]]; – διὰ σέλματα [[νηός]] Archil. 5; φεύγειν διὰ [[κῦμα]] [[ἅλιον]], auf der [[Meereswoge]], Aesch. <i>Suppl</i>. 15; vgl. Eur. <i>Hipp</i>. 762 und [[sonst]], nur in Chören; ἐπὶ χθόνα καὶ διὰ πόντον βέβακεν Pind. <i>I</i>. 3.59; διὰ [[στόμα]] ὄσσαν ἱεῖσαι Hes. <i>Th</i>. 65; διὰ [[στόμα]] ἔχειν, Ar. <i>Lys</i>. 855; vgl. Aesch. <i>Spt</i>. 51, 475, 561; Eur. <i>Or</i>. 103. – Zuweilen ist dies διά c. accusat. nicht [[wesentlich]] dem [[Sinne]] nach von ἐν [[verschieden]]; [[ähnlich]] wie sich ἀνά und κατά c. accusat. zu ἐν verhält, so auch dies διά cum accusat.: Aeschyl. <i>Suppl</i>. 868 καὶ γὰρ [[δυσπαλάμως]] ὄλοιο δι' ἁλίρρυτον [[ἄλσος]], κατὰ Σαρπηδόνιον [[χῶμα]] πολυψάμαθον ἀλαθεὶς εὐρείαις εἰν αὔραις; Soph. <i>O.R</i>. 867 ὧν νόμοι πρόκεινται ὑψίποδες, [[οὐρανίαν]] δι' αἰθέρα τεκνωθέντες, ὧν [[Ὄλυμπος]] πατὴρ [[μόνος]]; so ist wohl auch zu [[fassen]] Hes. <i>Th</i>. 631 δηρὸν γὰρ μάρναντο, πόνον θυμαλγέ' ἔχοντες, Τιτῆνές τε θεοὶ καὶ ὅσοι Κρόνου ἐξεγένοντο, ἀντίον ἀλλήλοισι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας; sehr [[zweideutig]] ist Hom. <i>Il</i>. 2.40 θήσειν γὰρ ἔτ' ἔμελλεν ἐπ' ἄλγεά τε στοναχάς τε [[Τρωσί]] τε καὶ Δαναοῖσι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας, was wohl eben so gut [[heißen]] könnte »[[vermittelst]] der [[Schlachten]]« wie »in den [[Schlachten]]«.<br><b class="num">2</b> Eben so wie vom Raume wird διά c. accusat. auch von der Zeit [[ungefähr]] = ἐν [[gebraucht]], auf die [[Frage]] »wann«: <i>Il</i>. 8.510 μή πως καὶ διὰ νύκτα Ἀχαιοὶ φεύγειν ὁρμήσωνται; 2.57 ἀμβροσίην διὰ νύκτα; 10.41 νύκτα δι' ἀμβροσίην; 10.83 νύκτα δι' ὀρφναίην; 10.297 διὰ νύκτα μέλαιναν; dies »durch die [[Nacht]]« ist nicht so viel wie »die [[Nacht]] [[hindurch]]«, [[sondern]] im Wesentlichen nichts Anderes als »bei [[Nacht]]«, »[[während]] der [[Nacht]]«, »in der [[Nacht]]«, »zur [[Nachtzeit]]«; nur ist die zu Grunde liegende [[Vorstellung]] bei διὰ νύκτα eine [[andere]]; – Mosch. 4.91 πρὸς δ' [[ἔτι]] μ' ἐπτοίησε διὰ γλυκὺν αἰνὸς [[ὄνειρος]] [[ὕπνον]].<br><b class="num">3</b> vom [[Mittel]] oder [[Werkzeuge]], <i>durch, [[vermittelst]]</i>, fast nur [[dichterisch]]; die Attische [[Prosa]] [[gebraucht]] [[regelrecht]] in [[dieser]] Bdtg διά c. genitiv.; <i>Od</i>. 8.520 νικῆσαι διὰ Ἀθήνην; <i>Il</i>. 10.497 διὰ μῆτιν Ἀθήνης; 15.71 Ἀθηναίης διὰ βουλάς; δι' ἀρετὴν οὐ διὰ τύχην [[νικᾶν]], Isocr. 4.91; ὅσοις σῴζεσθαι μὲν ἤρκει δι' [[ὑμᾶς]] Xen. <i>An</i>. 5.8.13; Dem. 24.7 διὰ τοὺς θεοὺς ἐσώθην; λέγονται Ἀθηναῖοι διὰ Περικλέα βελτίους [[γενέσθαι]] Plat. <i>Gorg</i>. 515e; ταχὺς γενόμενος διὰ τὸν παιδοτρίβην <i>ibd</i>. 520c; [[πλείω]] διὰ σὲ [[εἴρηκα]] <i>Theaet</i>. 210b; διὰ [[τίν]]' ἄρχει ὁ [[Ζεύς]]; Ar. <i>Plut</i>. 130, wo διὰ [[τἀργύριον]] [[geantwortet]] wird; εἴ τι ἔστι λαμπρὸν – διὰ σὲ γίγνεται <i>ibd</i>. 145; διὰ τοὺς εὖ μαχομένους αἱ μάχαι κρίνονται Xen. <i>Cyr</i>. 5.2.35. Bes. ist zu [[merken]] das elliptische εἰ μὴ διά τινα, z.B. Μιλτιάδην εἰς τὸ [[βάραθρον]] ἐμβαλεῖν ἐψηφίσαντο, [[καὶ εἰ]] μὴ διὰ τὸν πρύτανιν, ἐνέπεσεν ἄν, wenn es nicht durch den Prytanen [[verhindert]] wäre, Plat. <i>Gorg</i>. 516d; εἰ μὴ διὰ τὴν ἐκείνων μέλλησιν Thuc. 2.18; Ar. <i>Vesp</i>. 558; Dem. 19.90.<br><b class="num">4</b> Am gewöhnlichsten bezeichnet διά c. accusat. die [[Ursache]], »[[wegen]]«, »um – willen«, und dies ist in Attischer [[Prosa]] der regelmäßige [[Gebrauch]] von διά c. accusat.; der [[Unterschied]] von ἕνεκα [[besteht]] [[darin]], daß dieses den [[Zweck]] [[angibt]], die [[Absicht]]; also z.B. πολέμου ἕνεκα = »[[damit]] [[Krieg]] sei«, διὰ τὸν πόλεμον = »weil [[Krieg]] ist (war, sein wird)«. Hom. <i>Il</i>. 15.41 μὴ δι' ἐμὴν ἰότητα [[Ποσειδάων]] πημαίνει Τρῶάς τε καὶ Ἕκτορα, τοῖσι δ' ἀρήγει, ἀλλά που αὐτὸν θυμὸς ἐποτρύνει καὶ [[ἀνώγει]], mein [[Wille]] ist nicht die [[Ursache]], ich bin nicht schuld; <i>Od</i>. 19.523, 154; τῷ δι' ἀτασθαλίας [[ἔπαθον]] [[κακόν]], [[wegen]] [[ihrer]] [[Frevel]], <i>Od</i>. 23.67; so bes. in [[Prosa]] διὰ τί, <i>[[weswegen]] ?, [[warum]] ?</i>, διὰ [[ταῦτα]], <i>[[deswegen]]</i>, διὰ τό seq. inf. und acc. c. inf. Bei Arist. <i>Eth. Nic</i>. 10.2.2 [[entspricht]] dem δι' ἕτερον [[μηδὲ]] ἑτέρου χάριν αἱρεῖσθαί τι [[nachher]] τίνος ἕνεκα. – [[Homer]] setzt für διά mit dem accusat. in der Bdtg »[[wegen]]«, »um – willen« auch den dativ. ohne praeposit.: <i>Il</i>. 5.875 σοὶ πάντες μαχόμεσθα· σὺ γὰρ τέκες ἄφρονα κούρην, οὐλομένὴν, ᾗ τ' αἰὲν ἀήσυλα ἔργα μέμηλεν, <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἀντὶ τοῦ διὰ σέ; <i>Od</i>. 9.19 εἴμ' Ὀδυσεὺς [[Λαερτιάδης]], ὃς πᾶσι δόλοισιν ἀνθρώποισι [[μέλω]], Scholl. παρεῖται ἡ διά, καὶ ἡ δοτικὴ ἀντὶ αἰτιατικῆς κεῖται· διὰ δόλους γὰρ [[μέλω]]. ὅμοιόν ἐστι τῷ »σοὶ πάντες μαχόμεθα (<i>Il</i>. 5.875)«, [[τουτέστι]] διὰ σέ.<br>Dem regierten [[Worte]] findet sich διά [[nachgestellt]], z.B. ὅντε διά Hes. <i>O</i>. 3. φρυκτωρῶν διὰ πεισθεῖσα Aesch. <i>Ag</i>. 590, ἣν διὰ πολλὰ παθών Hermesianax bei Ath. XIII.597e; anastrophiert wird aber διά nicht, s. Lehrs <i>Quaest. Ep</i>. p. 73.<br>In [[Zusammensetzungen]] bezeichnet διά<br><b class="num">1</b> [[Bewegung]] und [[Verbreitung]] in Raum und Zeit, διαγίγνεσθαι, [[διαφαίνω]], bes. bis zum Ziel [[hindurch]] [[führen]], [[διατελέω]], [[διαπράττω]], überhaupt [[Verstärkung]] des [[simplex]], [[διαφθείρω]].<br><b class="num">2</b> [[Trennung]], <i>zer-, [[auseinander]]</i>, διαιρεῖν, διαλύειν, [[διαγιγνώσκω]].<br><b class="num">3</b> [[Wetteifer]], [[Wechselwirkung]], <i>mit-, [[untereinander]]</i>, [[διαλέγομαι]], διαδικάζεσθαι, [[διαφιλοτιμέομαι]], und [[daher]] [[Auszeichnung]], διαφέρειν, διαπρέπειν,<br><b class="num">4</b> [[Mischung]], [[διάλευκος]], [[διάχρυσος]].<br>Das ι ist zu [[Anfang]] des Verses bei Hom. [[einigemal]] lang, <i>Il</i>. 3.357, 4.135, 7.251, 11.435; α ist in der Vershebung lang, [[wofür]] Aesch. [[διαί]] sagt.