3,277,218
edits
διά: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}})" to "$3 $1$2"
m (Text replacement - "(sc. " to "(''sc.'' ") |
m (Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}})" to "$3 $1$2") |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>adv. et prép. marquant une idée de séparation</i> :<br /><b>A. <i>adv.</i> 1</b> en déchirant, en divisant : [[διά]] τ’ ἔπτατο [[ὀϊστός]] IL et le trait s'enfonça <i>litt.</i> vola) en déchirant (l'armure et les chairs) ; τοὺς διὰ μελεϊστὶ [[ταμών]] OD <i>litt.</i> les ayant coupés en les divisant membre par membre, <i>càd</i> les ayant dépecés ; διὰ δ’ ἧκε σιδήρου OD et il a envoyé (la flèche) sur le fer (<i>càd</i> sur les douze haches) en le traversant ; διὰ δ’ [[αὐτοῦ]] πεῖρεν ὀδόντων IL et (lui) déchirant (la joue) il lui enfonça (sa lance) à travers les dents ; <i>avec un adv.</i> διὰ δ’ ἀμπερές IL, OD et traversant d'outre en outre;<br /><b>2</b> en se dispersant de côté et d'autre : [[διά]] τ’ ἔτρεσαν IL ils s'enfuirent de côté et d'autre tremblants de peur ; ἐπὴν [[σχεδίην]] διὰ [[κῦμα]] τινάξῃ OD lorsque les vagues auront disjoint les planches de mon radeau ; [[κλέος]] διὰ ξεῖνοι φορέουσιν OD les étrangers vont annonçant (<i>lat.</i> portant) sa gloire de côté et d'autre;<br /><b>B. <i>prép. avec le gén. et l'acc.</i></b> :<br />• GÉN. <b>I.</b> [[en déchirant]], [[en séparant]] :<br /><b>1</b> <i>avec mouv.</i> en traversant, à travers : διὰ μὲν ἀσπίδος ἦλθε [[ἔγχος]] καὶ διὰ θώρηκος IL la lance pénétra à travers le bouclier et à travers la cuirasse ; τιτρώσκειν διὰ [[τοῦ]] θώρακος XÉN blesser en pénétrant à travers la cuirasse ; φαίνεται [[πῦρ]] διὰ [[τοῦ]] ὀρόφου XÉN le feu brille à travers la toiture;<br /><b>2</b> <i>avec mouv. mais sans idée de violence</i>, à travers : ἔρχεσθαι διὰ πεδίοιο IL aller à travers la plaine ; θορύβου διὰ [[τῶν]] τάξεων ἰόντος XÉN le bruit se propageant à travers les rangs;<br /><b>3</b> <i>sans mouv.</i> entre, parmi : κεῖτο τανυσσάμενος διὰ μήλων OD il était couché, étendu au milieu de ses troupeaux ; <i>en ce sens</i>, [[διά]] <i>forme avec son rég. des locut. équivalentes à un adjectif, à un adverbe ou à un verbe</i> : δι’ ὀργῆς SOPH en colère, irrité ; δι’ ἠσυχίης [[εἶναι]] HDT être en repos, tranquille ; διὰ φόβου ἔρχεσθαι <i>ou</i> [[εἶναι]] THC en venir à craindre <i>ou</i> être en crainte ; διὰ τάχους, <i>ou</i> διὰ ταχέων = [[ταχέως]], en hâte, promptement ; δι’ αἰτίας ἔχειν τινά THC <i>ou</i> ἄγειν τινά ÉL = αἰτιᾶσθαι, accuser qqn ; δι’ οἴκτου ἔχειν τινά EUR prendre qqn en pitié, s'apitoyer sur qqn ; διὰ πολέμου, διὰ [[φιλίας]] [[ἰέναι]] τινί XÉN se mettre en guerre, en relations d'amitié avec qqn ; δι’ οὐδενὸς ποιεῖσθαί [[τι]] SOPH tenir qch pour rien, ne faire aucun cas de qch;<br /><b>4</b> à la distance de : δι’ ἄλλων [[εἴκοσι]] σταδίων [[ἄλλος]] [[ποταμός]] ἐστι HDT à vingt autres stades il y a un autre fleuve ; διὰ [[πολλοῦ]] THC à une grande distance ; δι’ ἐλάττονος THC à une moindre distance, plus près ; δι’ ἐγγυτάτου THC très près ; <i>avec idée d'intervalles successifs</i> διὰ [[τριήκοντα]] δόμων HDT à un intervalle de 30 rangées de briques, <i>càd</i> de 30 en 30 rangées de briques ; διὰ [[δέκα]] ἐπάλξεων THC à un intervalle de 10 créneaux, de 10 en 10 créneaux ; <i>avec idée de temps</i> à la distance de, après : διὰ χρόνου [[πολλοῦ]] HDT après un long temps ; διὰ χρόνου XÉN après un certain temps ; διὰ μακροῦ, longtemps après ; <i>avec idée d'intervalles successifs</i> διὰ τρίτης ἡμέρης HDT après le 3ᵉ jour, chaque 3ᵉ jour, tous les trois jours ; διὰ πεντετηρίδος HDT à chaque période de cinq ans ; δι’ ἐνιαυτοῦ, δι’ ἔτους XÉN <i>etc.</i> chaque année;<br /><b>5</b> <i>avec idée de distance ou de séparation en hauteur</i> au-dessus ; <i>fig.</i> ἔπρεπε διὰ πάντων IL il l'emportait sur tous ; εὐδοκιμέων διὰ πάντων HDT renommé par-dessus tous ; διὰ πάντων θέης ἄξιον HDT digne d'être vu par-dessus tout;<br /><b>II.</b> <i>p. suite de la distance qui sépare deux points extrêmes, avec idée de prolongement</i> :<br /><b>1</b> le long de : διὰ τῆς θαλάσσης HDT le long de la mer ; [[λόφος]] δι’ [[οὗ]] τὸ [[σταύρωμα]] περιεβέβληντο XÉN une colline par laquelle passait la palissade dont ils s'étaient entourés ; -- <i>en parl. du temps</i> durant, pendant : διὰ παντὸς [[τοῦ]] χρόνου HDT, δι’ ὅλου [[τοῦ]] αἰῶνος THC <i>ou abs.</i> δι’ αἰῶνος SOPH pendant toute la durée du temps, tout le temps ; δι’ ἡμέρης HDT pendant le jour ; διὰ παντός ESCHL continuellement;<br /><b>2</b> jusqu’à : διὰ τῆς ἑβδόμης LUC jusqu’au 7ᵉ jour ; διὰ τέλους, du commencement à la fin, continuellement, complètement;<br /><b>III.</b> <i>une idée d'agent, d'instrument ou de moyen</i> en passant par ; par l'entremise de, au moyen de, par : δι’ ὄμματος λείβειν [[δάκρυον]] SOPH laisser couler une larme de ses yeux (<i>litt.</i> à travers) ; διὰ [[χειρῶν]] <i>ou</i> χειρὸς [[θιγεῖν]], [[λαβεῖν]], toucher de ses mains, prendre dans ses mains ; <i>p. anal. en parl. d'une pers.</i> qui sert d'agent <i>ou</i> d'intermédiaire : δι’ ἀγγέλου λέγειν HDT faire dire par un envoyé ; δι’ ἑρμηνέως λέγειν XÉN parler au moyen d'un interprète ; [[ἐκ]] [[θεῶν]] γεγονώς, διὰ βασιλέων πεφυκώς XÉN descendant des dieux, né des rois ; δι’ [[ἑαυτοῦ]] κτᾶσθαί [[τι]] XÉN acquérir qch par soi-même;<br />• ACC. <b>I.</b> <i>en poésie</i> à travers, par :<br /><b>1</b> en déchirant, en perçant : ἓξ δὲ διὰ πτύχας ἦλθε [[χαλκός]] IL le fer pénétra à travers les six replis (du bouclier);<br /><b>2</b> <i>sans idée de violence</i> en traversant, à travers, par : διὰ τάφρον ἐλαύνειν IL pousser un char à travers un fossé ; ἐρχόμενον κατὰ [[ἄστυ]] διὰ [[σφέας]] OD allant par la ville au milieu d'eux ; διὰ [[δῶμα]] OD à travers <i>ou</i> par la maison;<br /><b>3</b> le long de, à travers, par : δι’ ἄκριας OD le long des hauteurs ; -- <i>avec idée de temps</i> au cours de, durant, pendant : διὰ νύκτα IL pendant la nuit;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> <b>1</b> <i>avec idée d'agent, d'instrument ou de moyen</i> νικῆσαι διὰ Ἀθήνην OD avoir vaincu par l'entremise <i>ou</i> avec l'aide d'Athènè : σῴζεσθαι δι’ [[ὑμᾶς]] XÉN être sauvé par vous;<br /><b>2</b> par le fait de, à cause de : δι’ ἐμὴν ἰότητα IL par ma volonté ; Ἀθηναίης διὰ βουλάς IL par la volonté d'Athènè ; δι’ ἀφραδίας OD, δι’ ἀτασθαλίας OD par folie ; δι’ ἔνδειαν XÉN par besoin, à cause de (leur) pauvreté ; <i>particul. dans la loc.</i> [[εἰ]] μὴ [[διά]] : [[εἰ]] μὴ διὰ τὴν ἐκείνου μέλλησιν THC n’eût été leur lenteur, sans leur lenteur ; διὰ [[τοῦτο]], διὰ [[ταῦτα]] ATT pour cette raison, pour ces motifs ; δι’ ὅ ATT à cause de quoi, par suite de quoi ; διὰ [[τί]] ; ATT pourquoi ?;<br /><b>C.</b> <i>En compos.</i> [[διά]] <i>marque</i> :<br /><b>I.</b> [[une idée de séparation]] :<br /><b>1</b> [[en séparant]], [[en divisant]];<br /><b>2</b> [[de côté et d'autre]], [[ici et là]];<br /><b>3</b> [[d'une façon différente]], [[diversement]];<br /><b>4</b> l'un avec l'autre, l'un contre l'autre;<br /><b>5</b> [[en partie]];<br /><b>II.</b> [[une idée de pénétration]], [[à travers]];<br /><b>III.</b> [[une idée de supériorité]];<br /><b>IV.</b> [[une idée d'achèvement]].<br />'''Étymologie:''' R. ΔϜι, séparer. | |btext=<i>adv. et prép. marquant une idée de séparation</i> :<br /><b>A. <i>adv.</i> 1</b> en déchirant, en divisant : [[διά]] τ’ ἔπτατο [[ὀϊστός]] IL et le trait s'enfonça <i>litt.</i> vola) en déchirant (l'armure et les chairs) ; τοὺς διὰ μελεϊστὶ [[ταμών]] OD <i>litt.</i> les ayant coupés en les divisant membre par membre, <i>càd</i> les ayant dépecés ; διὰ δ’ ἧκε σιδήρου OD et il a envoyé (la flèche) sur le fer (<i>càd</i> sur les douze haches) en le traversant ; διὰ δ’ [[αὐτοῦ]] πεῖρεν ὀδόντων IL et (lui) déchirant (la joue) il lui enfonça (sa lance) à travers les dents ; <i>avec un adv.</i> διὰ δ’ ἀμπερές IL, OD et traversant d'outre en outre;<br /><b>2</b> en se dispersant de côté et d'autre : [[διά]] τ’ ἔτρεσαν IL ils s'enfuirent de côté et d'autre tremblants de peur ; ἐπὴν [[σχεδίην]] διὰ [[κῦμα]] τινάξῃ OD lorsque les vagues auront disjoint les planches de mon radeau ; [[κλέος]] διὰ ξεῖνοι φορέουσιν OD les étrangers vont annonçant (<i>lat.</i> portant) sa gloire de côté et d'autre;<br /><b>B. <i>prép. avec le gén. et l'acc.</i></b> :<br />• GÉN. <b>I.</b> [[en déchirant]], [[en séparant]] :<br /><b>1</b> <i>avec mouv.</i> en traversant, à travers : διὰ μὲν ἀσπίδος ἦλθε [[ἔγχος]] καὶ διὰ θώρηκος IL la lance pénétra à travers le bouclier et à travers la cuirasse ; τιτρώσκειν διὰ [[τοῦ]] θώρακος XÉN blesser en pénétrant à travers la cuirasse ; φαίνεται [[πῦρ]] διὰ [[τοῦ]] ὀρόφου XÉN le feu brille à travers la toiture;<br /><b>2</b> <i>avec mouv. mais sans idée de violence</i>, à travers : ἔρχεσθαι διὰ πεδίοιο IL aller à travers la plaine ; θορύβου διὰ [[τῶν]] τάξεων ἰόντος XÉN le bruit se propageant à travers les rangs;<br /><b>3</b> <i>sans mouv.</i> entre, parmi : κεῖτο τανυσσάμενος διὰ μήλων OD il était couché, étendu au milieu de ses troupeaux ; <i>en ce sens</i>, [[διά]] <i>forme avec son rég. des locut. équivalentes à un adjectif, à un adverbe ou à un verbe</i> : δι’ ὀργῆς SOPH en colère, irrité ; δι’ ἠσυχίης [[εἶναι]] HDT être en repos, tranquille ; διὰ φόβου ἔρχεσθαι <i>ou</i> [[εἶναι]] THC en venir à craindre <i>ou</i> être en crainte ; διὰ τάχους, <i>ou</i> διὰ ταχέων = [[ταχέως]], en hâte, promptement ; δι’ αἰτίας ἔχειν τινά THC <i>ou</i> ἄγειν τινά ÉL = αἰτιᾶσθαι, accuser qqn ; δι’ οἴκτου ἔχειν τινά EUR prendre qqn en pitié, s'apitoyer sur qqn ; διὰ πολέμου, διὰ [[φιλίας]] [[ἰέναι]] τινί XÉN se mettre en guerre, en relations d'amitié avec qqn ; δι’ οὐδενὸς ποιεῖσθαί [[τι]] SOPH tenir qch pour rien, ne faire aucun cas de qch;<br /><b>4</b> à la distance de : δι’ ἄλλων [[εἴκοσι]] σταδίων [[ἄλλος]] [[ποταμός]] ἐστι HDT à vingt autres stades il y a un autre fleuve ; διὰ [[πολλοῦ]] THC à une grande distance ; δι’ ἐλάττονος THC à une moindre distance, plus près ; δι’ ἐγγυτάτου THC très près ; <i>avec idée d'intervalles successifs</i> διὰ [[τριήκοντα]] δόμων HDT à un intervalle de 30 rangées de briques, <i>càd</i> de 30 en 30 rangées de briques ; διὰ [[δέκα]] ἐπάλξεων THC à un intervalle de 10 créneaux, de 10 en 10 créneaux ; <i>avec idée de temps</i> à la distance de, après : διὰ χρόνου [[πολλοῦ]] HDT après un long temps ; διὰ χρόνου XÉN après un certain temps ; διὰ μακροῦ, longtemps après ; <i>avec idée d'intervalles successifs</i> διὰ τρίτης ἡμέρης HDT après le 3ᵉ jour, chaque 3ᵉ jour, tous les trois jours ; διὰ πεντετηρίδος HDT à chaque période de cinq ans ; δι’ ἐνιαυτοῦ, δι’ ἔτους XÉN <i>etc.</i> chaque année;<br /><b>5</b> <i>avec idée de distance ou de séparation en hauteur</i> au-dessus ; <i>fig.</i> ἔπρεπε διὰ πάντων IL il l'emportait sur tous ; εὐδοκιμέων διὰ πάντων HDT renommé par-dessus tous ; διὰ πάντων θέης ἄξιον HDT digne d'être vu par-dessus tout;<br /><b>II.</b> <i>p. suite de la distance qui sépare deux points extrêmes, avec idée de prolongement</i> :<br /><b>1</b> le long de : διὰ τῆς θαλάσσης HDT le long de la mer ; [[λόφος]] δι’ [[οὗ]] τὸ [[σταύρωμα]] περιεβέβληντο XÉN une colline par laquelle passait la palissade dont ils s'étaient entourés ; -- <i>en parl. du temps</i> durant, pendant : διὰ παντὸς [[τοῦ]] χρόνου HDT, δι’ ὅλου [[τοῦ]] αἰῶνος THC <i>ou abs.</i> δι’ αἰῶνος SOPH pendant toute la durée du temps, tout le temps ; δι’ ἡμέρης HDT pendant le jour ; διὰ παντός ESCHL continuellement;<br /><b>2</b> jusqu’à : διὰ τῆς ἑβδόμης LUC jusqu’au 7ᵉ jour ; διὰ τέλους, du commencement à la fin, continuellement, complètement;<br /><b>III.</b> <i>une idée d'agent, d'instrument ou de moyen</i> en passant par ; par l'entremise de, au moyen de, par : δι’ ὄμματος λείβειν [[δάκρυον]] SOPH laisser couler une larme de ses yeux (<i>litt.</i> à travers) ; διὰ [[χειρῶν]] <i>ou</i> χειρὸς [[θιγεῖν]], [[λαβεῖν]], toucher de ses mains, prendre dans ses mains ; <i>p. anal. en parl. d'une pers.</i> qui sert d'agent <i>ou</i> d'intermédiaire : δι’ ἀγγέλου λέγειν HDT faire dire par un envoyé ; δι’ ἑρμηνέως λέγειν XÉN parler au moyen d'un interprète ; [[ἐκ]] [[θεῶν]] γεγονώς, διὰ βασιλέων πεφυκώς XÉN descendant des dieux, né des rois ; δι’ [[ἑαυτοῦ]] κτᾶσθαί [[τι]] XÉN acquérir qch par soi-même;<br />• ACC. <b>I.</b> <i>en poésie</i> à travers, par :<br /><b>1</b> en déchirant, en perçant : ἓξ δὲ διὰ πτύχας ἦλθε [[χαλκός]] IL le fer pénétra à travers les six replis (du bouclier);<br /><b>2</b> <i>sans idée de violence</i> en traversant, à travers, par : διὰ τάφρον ἐλαύνειν IL pousser un char à travers un fossé ; ἐρχόμενον κατὰ [[ἄστυ]] διὰ [[σφέας]] OD allant par la ville au milieu d'eux ; διὰ [[δῶμα]] OD à travers <i>ou</i> par la maison;<br /><b>3</b> le long de, à travers, par : δι’ ἄκριας OD le long des hauteurs ; -- <i>avec idée de temps</i> au cours de, durant, pendant : διὰ νύκτα IL pendant la nuit;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> <b>1</b> <i>avec idée d'agent, d'instrument ou de moyen</i> νικῆσαι διὰ Ἀθήνην OD avoir vaincu par l'entremise <i>ou</i> avec l'aide d'Athènè : σῴζεσθαι δι’ [[ὑμᾶς]] XÉN être sauvé par vous;<br /><b>2</b> par le fait de, à cause de : δι’ ἐμὴν ἰότητα IL par ma volonté ; Ἀθηναίης διὰ βουλάς IL par la volonté d'Athènè ; δι’ ἀφραδίας OD, δι’ ἀτασθαλίας OD par folie ; δι’ ἔνδειαν XÉN par besoin, à cause de (leur) pauvreté ; <i>particul. dans la loc.</i> [[εἰ]] μὴ [[διά]] : [[εἰ]] μὴ διὰ τὴν ἐκείνου μέλλησιν THC n’eût été leur lenteur, sans leur lenteur ; διὰ [[τοῦτο]], διὰ [[ταῦτα]] ATT pour cette raison, pour ces motifs ; δι’ ὅ ATT à cause de quoi, par suite de quoi ; διὰ [[τί]] ; ATT pourquoi ?;<br /><b>C.</b> <i>En compos.</i> [[διά]] <i>marque</i> :<br /><b>I.</b> [[une idée de séparation]] :<br /><b>1</b> [[en séparant]], [[en divisant]];<br /><b>2</b> [[de côté et d'autre]], [[ici et là]];<br /><b>3</b> [[d'une façon différente]], [[diversement]];<br /><b>4</b> l'un avec l'autre, l'un contre l'autre;<br /><b>5</b> [[en partie]];<br /><b>II.</b> [[une idée de pénétration]], [[à travers]];<br /><b>III.</b> [[une idée de supériorité]];<br /><b>IV.</b> [[une idée d'achèvement]].<br />'''Étymologie:''' R. ΔϜι, séparer. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=<i>[[durch]], [[zwischen]]</i>. Zu Grunde liegt der [[Begriff]] der [[Trennung]], »in zwei [[Teile]]«; [[Wurzel]] ΔϜι, [[verwandt]] [[δύο]], [[δίς]], [[Latein]]. <i>duo, bis, viginti, dis</i>-, [[Sanskrit]]. <i>vi</i>, s. Curtius <i>Grundz. der Griech. Etymol</i>. 1.39, 204.<br><b class="num">Als [[Adverb]]</b>. kann διά [[gebraucht]] zu sein [[scheinen]] in dem Ausdrucke διὰ πρό, was aber wohl [[besser]] als ein Wort [[geschrieben]] wird, [[διαπρό]].<br><b class="num">Als Praeposit</b>. wird διά [[verbunden]]:<br><b class="num">A. Mit dem genitiv.: <i>Durch</i></b>;<br><b class="num">1</b> vom Raume, und zwar<br><b class="num">a</b> durch einen Raum [[hindurch]] und wieder [[heraus]], z.B. δι' ὤμου, δι' ἀσπίδος und ä., ἦλθεν [[ἔγχος]], drang durch die [[Schulter]], durch den [[Schild]] [[hindurch]], oft bei Hom.; ἔπαξε διὰ φρενῶν [[ξίφος]] Pind. <i>N</i>. 7.26; vgl. <i>P</i>. 3.57; τιτρώσκειν διὰ θώρακος, durch den [[Panzer]] [[hindurch]] [[verwunden]], Xen. <i>An</i>. 1.8.26; φαίνεται [[πῦρ]] διὰ τοῦ ὀρόφου, das [[Feuer]] schlägt durch das Dach [[heraus]], 7.4.16. Ähnl. διὰ τοῦὕδατος [[ὁρῶν]] ἥλιον, durch das [[Wasser]] [[hindurch]] die [[Sonne]] [[sehen]], Plat. <i>Phaed</i>. 109c. – Διὰ τέλους, bis zum Ende [[hindurch]], [[vollständig]], Aesch. <i>Prom</i>. 270; διὰ πασῶν (''[[sc.]]'' χορδῶν), durch alle [[Saiten]], Töne hin, [[gänzlich]], Plat. <i>Rep</i>. IV.432 n; bes. von der [[Oktave]].<br><b class="num">b</b> ohne die [[Bezeichnung]] des Wiederherauskommens, <i>[[mitten]] durch, durch etwas hin</i>; bes. bei Verbis der [[Bewegung]]: διὰ νήσου ἰὸν <i>Od</i>. 12.335, und [[öfter]]; διὰ θαλάσσας πέταται Pind. <i>N</i>. 6.50; ἐλῶσι διὰ ἠπείρου μακρᾶς Aesch. <i>Eum</i>. 75; οἴκτου δι' οἴκων ὁρμωμένου Soph. <i>Tr</i>. 861; ῥέων δι' Εὐρώπης Her. 2.33; διὰ τῶν νεκρῶν [[διεξήϊε]] 7.238; δι' οὐρανοῦ πορεύεσθαι, Plat. <i>Tim</i>. 39d; διὰ πυρὸς [[ἰέναι]], Xen. <i>Symp</i>. 4.16 und [[öfter]]; vgl. διὰ πολλῶν τε καὶ δεινῶν πραγμάτων σεσωσμένοι <i>An</i>. 5.5.8; – διὰ πάντων [[ἐλθεῖν]], [[alles]] [[durchmachen]], Xen. <i>Cyr</i>. 1.2.15; ἀπὸ τῆς ἀρχῆς διὰ πάντων ἄχρι τῆς τελευτῆς διεξῆλθον Dem. 18.179. – [[Homer]] setzt bei mehreren Verbis der [[Bewegung]] den genitiv. πεδίοιο ohne [[Präposition]], wo in Attischer [[Prosa]] der genitiv. mit διά stehn würde; <i>Il</i>. 4.244 αἵ τ' [[ἐπεὶ]] οὖν [[ἔκαμον]] [[πολέος]] πεδίοιο θέουσαι. <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]] διὰ τὸ ἐλλείπειν τὴν διά πρόθεσιν, ἵν' ᾖ διὰ πεδίου; <i>Il</i>. 23.372 οἱ δ' ἐπέτοντο κονίοντες πεδίοιο, <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ πεδίοιο; <i>Il</i>. 5.222, 6.2, 38, 507, 8.106, 13.820, 14.147, 18.7, 21.247, 22.23, 23.364, 518, 521, <i>Scholl. Aristonic</i>. zu allen diesen [[Stellen]]; eben so ist [[gebraucht]] der genitiv. νειοῖο <i>Il</i>. 10.353 [[ἑλκέμεναι]] νειοῖο βαθείης πηκτὸν [[ἄροτρον]], <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ νειοῖο. – Seltener<br><b class="num">c</b> <i>nebenhin, [[längs]]</i>, παρήκει διὰ τῆσδε τῆς θαλάσσης ἡ [[ἀκτή]] Her. 4.39; vgl. <i>Od</i>. 10.391; παρὰ τὴν χηλὴν διὰ τῆς θαλάσσης Thuc. 1.63. Öfter Sp., παριέναι διὰ μειρακίου, Aristaenet. 1.13. Bei Her. 3.103, διὰ τῶν ὀπισθίων σκελέων, ist es = durch [[beide]] [[Schenkel]] [[mitten]] [[hindurch]]. – An b) schließt sich<br><b class="num">d</b> ὁ δ' ἔπρεπε καὶ διὰ πάντων, eigtl. durch alle hin zeichnete er sich aus, d.i. vor allen, <i>Il</i>. 12.104; so τετίμακε δι' ἀνθρώπων Pind. <i>I</i>. 3.55; εὐδοκιμέων διὰ πάντων βασιλέων Her. 6.63; und [[allgemein]], διὰ πάντων θέης ἄξιον, vor allen, 1.25: vgl. 8.37; [[ähnlich]] [[ὑμῖν]] διὰ πάντων [[ἥκιστα]] 8.142; [[womit]] δι' οὐδενὸς ποιεῖσθαι, Soph. <i>O.C</i>. 590, zu [[vergleichen]], was <i>B.A</i>. 35 = οὐδενὸς π. [[gesetzt]] wird.<br><b class="num">e</b> Wie διὰ μάχης [[ἐλθεῖν]] τινι, Eur. <i>I.A</i>. 1415, [[ἰέναι]], Her. 6.9 Thuc. 4.92, [[ἀπικέατο]] τῷ Ἁρπάγῳ Her. 1.169, eigtl. »durch den [[Kampf]] [[hindurchgehen]]«, d.i. »[[kämpfen]]« [[bedeutet]], so dient διά [[zunächst]] bei [[ἰέναι]] und ä. [[Verben]], dann auch mit ἔχειν, [[εἶναι]], bes. bei Dichtern und Sp., zur [[Bezeichnung]] des Beharrlichen, Ausdauerns und Festhaltens eines Thuns oder Zustandes, und wird dann eine [[Umschreibung]] für ein einfaches [[Verbum]], mit dem Nebenbegriff der [[Dauer]], kann auch oft durch ein Adv. [[gegeben]] [[werden]], vgl. Villoison <i>Anecd</i>. II.79: διὰ ἀγάπης, ἀμελείας, ἐπαίνου, ψόγου, μνήμης ἔχειν, = ἀγαπᾶν, ἀμελεῖν usw.; δι' αἰδοῦς [[ὄμμα]] ἔχειν Eur. <i>I.A</i>. 1000; <i>[[Bacch]]</i>. 441; δι' αἰτίας ἔχειν, = αἰτιᾶσθαι, Thuc. 2.60, wie δι' αἰτίας ἄγειν, Ael. <i>V.H</i>. 9.32; δι' ἀκριβείας εἰρῆσθαι, ἐπίστασθαι, = [[ἀκριβῶς]], Plat. <i>Rep</i>. III.404a, und [[öfter]]; δι' ἀπεχθείας γίγνεσθαι, = ἀπεχθάνεσθαι, Xen. <i>Hier</i>. 9.1; vgl. Aesch. <i>Prom</i>. 122; διὰ γλώσσης [[ἰέναι]], [[reden]], Eur. <i>Suppl</i>. 114; διὰ μιᾶς γνώμης [[γενέσθαι]], [[einmütig]] sein, Isocr. 4.188; διὰ δικαιοσύνης [[ἰέναι]], auf dem Wege der [[Gerechtigkeit]] [[wandeln]], Plat. <i>Prot</i>. 323a; διὰ δίκης [[ἰέναι]] τινί, Soph. <i>Ant</i>. 738 Thuc. 6.60; δι' ἐλπίδος ἔχειν, Herodn. 2.1.16; δι' ἐπιθυμίας [[εἶναι]], Plat. <i>Phaed</i>. 82e; δι' ἐχθρᾶς [[γενέσθαι]], Ar. <i>Ran</i>. 1112; δι' ἡδονῆς ἔχειν, Herodn. 4.6.4; διὰ μάχης ἔρχεσθαι, Her. 6.9; Thuc. 2.11; διὰ πολλῶν μαθημάτων γενόμενος Luc. <i>Macrob</i>. 22; διὰ μνήμης ἔχειν, <i>Catapl</i>. 9; auch [[εἶναι]], φέρειν, Herodn. 2.2.19; δι' οἴκτου ἔχειν, [[λαβεῖν]], Eur. <i>Hec</i>. 851, <i>Suppl</i>. 206; δι' ὀργῆς ἥκειν, ἔχειν, = ὀργίζεσθαι, Soph. <i>O.C</i>. 909; Thuc. 2.37, 5.29; δι' ἡσυχίας [[εἶναι]], Her. 1.206; διὰ πάσης ἀγωνίης ἔχειν, 2.91; vgl. δι' ὀργῆς παίειν, im Zorn, <i>O.R</i>. 807; δι' ὄχλου [[εἶναι]], = ὀχληρόν, Thuc. 1.73; διὰ πολέμου, διὰ [[φιλίας]] [[ἰέναι]], Xen. <i>An</i>. 3.2.8; διὰ φιλημάτων [[ἰέναι]], [[unter]] [[Küssen]], Eur. <i>Andr</i>. 416; διὰ στόματος ἔχειν, <i>Cyr</i>. 1.4.25, wie Plut. <i>Lucull</i>. 1, [[stets]] im Munde [[führen]]; διὰ [[τιμῆς]] ἔχειν, ἄγειν, = τιμᾶν, Plut. <i>Demetr. et Ant</i>. 4; Hdn. 2.2.17; Luc. <i>Merc.cond</i>. 33; διὰ τύχης τοιᾶσδ' ἰών Soph. <i>O.R</i>. 775; δι' ὑποψίας, φροντίδος ἔχειν, Plut. <i>Rom</i>. 15; Herod. 3.2.9; διὰ φόβου ἔρχεσθαι, [[εἶναι]], Eur. <i>Or</i>. 747; Thuc. 6.59; διὰ φυλακῆς ἔχειν, in [[Gewahrsam]] [[halten]], Thuc. 7.8; [[aufbewahren]], Dion.Hal. 4.15. So διὰ βραχέων, in kurzem, διὰ βραχυτάτων, Lys. 16.9; διὰ πάντων, in allen Stücken, Plut. <i>C.Gracch</i>. 6; διὰ κεφαλαίων ([[summarisch]]) [[ἀναμνήσω]] [[ὑμᾶς]] Aesch. 2.25; διὰ τάχους, Thuc. 2.18 und [[öfter]], wie διὰ ταχέων, = [[ταχέως]], Xen. <i>An</i>. I.5.9. Man vgl. noch διὰ χειρὸς ἔχειν, in der Hand haben, Soph. <i>Ant</i>. 1243, s. [[unten]]; [[handhaben]], ἡνίας, Plut. <i>Num</i>. 6; [[öfter]] Luc. [[πρᾶγμα]]; ähnl. διὰ στέρνων ἔχειν, so [[gesinnt]] sein, Plut. <i>Ant</i>. 635.<br><b class="num">f</b> διὰ τοσούτου, in einem großen [[Zwischenraum]], Thuc. 2.29, und [[öfter]], διὰ [[πολλοῦ]], διὰ ὀλίγου, z.B. 3.94, 6.11, wo man διαστήματος [[ergänzt]]; δι' ἄλλων [[εἴκοσι]] σταδίων [[ἄλλος]] [[ποταμός]] ἐστι, in einem [[Zwischenraum]] von 20 [[Stadien]], Her. 7.198; δι' ἐλάσσονος, [[näher]], Thuc. 3.51; οἱ ἄπωθεν καὶ [[μάλιστα]] οἱ διὰ πλείστου 3.115; δι' ἐγγυτάτου, 8.96; διὰ [[δέκα]] ἐπάλξεων πύργοι [[ἦσαν]], [[immer]] nach zehn, 3.21. Vgl. noch ἐν τῷ διὰ μέσου χρόνῳ, Her. 8.127.<br><b class="num">2 von der Zeit</b>, von Her. an, bes. bei Attikern;<br><b class="num">a</b> die [[Dauer]] [[bezeichnend]], eine Zeit <i>[[hindurch]]</i>, δι' ἡμέρας, διὰ νυκτός, den ganzen Tag, die [[Nacht]] [[hindurch]], z.B. δικάζειν, Her. 1.97 und [[öfter]]; auch mit dem [[Zusatz]] ὅλης, Xen. <i>An</i>. 5.2.4 und comici; δι' ἔτους, das [[ganze]] [[Jahr]] [[hindurch]], Her. 2.32; Ar. <i>Vesp</i>. 1058; δι' αἰῶνος, [[immer]], Aesch. <i>Ch</i>. 26 und [[sonst]]; auch διὰ παντὸς τοῦ αἰῶνος, Xen. <i>Cyr</i>. 2.1.19; und so διὰ παντός [[allein]], Soph. <i>Aj</i>. 691; δι' ὀλίγου, kurze Zeit [[hindurch]], Thuc. 1.77; διὰ βίου, [[zeitlebens]], Plat. <i>Phaed</i>. 75d; Plut. <i>Caes</i>. 57; δ. παντὸς β., Plat. <i>Symp</i>. 203d; διά τε τοῦ ἔρωτος καὶ [[ἔξω]] γενόμενος, [[während]] der [[Liebe]], <i>Phaedr</i>. 236c; dah. διὰ τέλους, bis ans Ende, Soph. <i>Aj</i>. 670; Xen. <i>Cyr</i>. 3.3.35 und [[sonst]]; dah. = [[beständig]], Andoc. 1.6; Lys. 6.30, und [[öfter]] bei Rednern. So ist auch Xen. <i>Cyr</i>. 7.2.24 zu [[fassen]]: πρῶτον μὲν ἐκ [[θεῶν]] γεγονώς, [[ἔπειτα]] δὲ διὰ βασιλέων πεφυκώς, durch eine fortlaufende [[Reihe]] von Königen von den Göttern [[abstammend]].<br><b class="num">b</b> Einen [[Zeitabstand]] [[bezeichnend]], <i>seit, nach</i>; διὰ χρόνου, nach einiger Zeit, auch nach langer Zeit, Lys. 1.12; Plat. <i>Rep</i>. I.328c; <i>Phaedr</i>. 247b; Xen. <i>Cyr</i>. 1.4.28; διὰ [[πολλοῦ]] χρόνου, Ar. <i>Plut</i>. 1045; διὰ μακρῶν χρόνων, Plat. <i>Tim</i>. 22d; und [[allein]], διὰ μακροῦ, Arr. <i>An</i>. 5.2.8; Luc. <i>Asin</i>. 46; δι' ἐτῶν [[δέκα]], Pol. 22.26, der auch διὰ προγόνων, seit den [[Vorfahren]], sagt, 22.4. Mit Ordinalzahlen wird die [[Wiederkehr]] einer [[Handlung]] nach einem [[bestimmten]] Zeitraume bezeichnet: διὰ τρίτης ἡμέρας, alle drei Tage, Her. 2.37; διὰ πεντετηρίδος, alle fünf [[Jahre]],3.97 (aber δι' ἑνδεκάτου ἔτους, nach [[Verlauf]] von elf Jahren, 1.62); δι' ἔτους πέμπτου συνάγειν, Ar. <i>Plut</i>. 584; δι' ἐνάτου ἔτους, Plat. <i>Legg</i>. I.624b.<br><b class="num">3</b> <i>durch, [[vermittelst]]</i>, was [[zunächst]] [[räumlich]] ist, [[φθόγγος]] με βάλλει δι' [[ὤτων]] Soph. <i>Aj</i>. 1078; vgl. <i>El</i>. 727; δι' ὄμματος λείβειν [[δάκρυον]] <i>O.C</i>. 1252; δι' ὁσίων [[χειρῶν]] [[θιγεῖν]] 471; διὰ [[χειρῶν]] κομίζειν, in den Händen [[tragen]], Plut. <i>Cim</i>. 5; vgl. διὰ χειρὸς ἄγειν, Soph. <i>Ant</i>. 916; Plut. <i>Pomp</i>. 22; δι' ὀλίγου πόνου κεκτημένος Thuc. 7.70; αἱ αἰσθήσεις αἱ διὰ τῶν ῥινῶν, Plat. <i>Prot</i>. 334c; διὰ τοῦ στόματος, <i>Phaedr</i>. 250d; τῶν ἡδονῶναἳ διὰ τοῦ σώματός εἰσιν. d.i. körperliche, sinnliche, <i>Phaed</i>. 65a; vgl. Xen. <i>Mem</i>. 4.5.3, und πάντα διὰ στόματος [[ἡδέα]], 1.4.5. Übh. [[vermittelst]], durch, δι' ἑρμηνέως λέγειν, Xen. <i>An</i>. 2.3.17 und [[öfter]], wie Pol. 5.83; δι' ἀγγέλου λέγειν, Her. 7.203; vgl. Aesch. 3.95 ἀφικνεῖται [[οὐκέτι]] δι' ἀγγέλων ἀλλ' αὐτός; und πέμψας διὰ τῶν μαθητῶν Matth 11.2; γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου 2.5; [[vollständig]] τὸ ῥηθὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου, 1.22; auch [[εἶδον]] δι' ἐκείνων Her. 1.113, 117; πεσεῖν ἀλλοτρίας διὰ γυναικός, durch [[Schuld]], Aesch. <i>Ag</i>. 442; δι' ὧνπερ [[χειρῶν]] [[ὤλετο]] Soph. <i>O.R</i>. 822. Zu [[beachten]] ist Plat. <i>Theaet</i>. 184d, wo ᾧ ὁρῶμεν und δι' οὗ ὁρῶμεν [[unterschieden]] wird. – Διὰ λόγων συγγενέσθαι, Plat. <i>Polit</i>. 272d; διὰ τοῦ [[ἐμοῦ]] στόματος ἐλέχθη <i>Phaedr</i>. 242d; vgl. auch δι' ἑκόντων ἀλλ' οὐ διὰ βίας ποιεῖσθαι, <i>Phil</i>. 58a; Aesch. 3.121 sagt οὐ δι' αἰνιγμάτων ἀλλ' [[ἐναργῶς]] γέγραπται. [[Etwas]] [[anders]] διὰ [[μέλανος]] γράφειν, Plut. <i>Sol</i>. 17; διὰ ποιήματος λόγον ἐξενεγκεῖν, <i>ibd</i>. 26. Bei Sp. [[sogar]] zur [[Angabe]] des Stoffes, βρώματα διὰ γάλακτος καὶ μέλιτος, Ath. XIV.646e; δι' ἀλφίτου πεποιημέναι θυσίαι, Plut. <i>Num</i>. 8, wie εἴδωλα κατασκευάζειν δι' ἐλέφαντος καὶ χρυσοῦ, DS. 17.115; und noch auffallender [[κυάθιον]] δι' ἀργυρίου, Poll. 6.105. – Besonders [[häufig]], wie man διὰ τοιούτων αἰτιῶν, Plat. <i>Tim</i>. 57c, δι' [[ἐμοῦ]] γιγνόμενα, <i>ibd</i>. 41c sagt, ist im Att. δι' ἑαυτοῦ, durch sich [[selbst]], ohne [[fremde]] [[Beihilfe]], [[selbständig]], z.B. κτᾶσθαί τι, Xen. <i>Cyr</i>. 1.1.4; διέλυε τὰ χρήματα, aus eigenen Mitteln, Dem. 88.12; vgl. Pol. 7.8 und [[öfter]]; bes. ποιεῖσθαί τι, Dem. 51.22; ἀπολογίαν διὰ σαυτοῦ ποίησαι Aesch. 3.242. Dah. δι' ἑαυτοῦ ἔχειν, in [[seiner]] [[Gewalt]] haben, πόλιν, [[βουλευτήριον]], Dem. 15.14, 22.38; ὅπως δι' ἑαυτῶν [[ἔσοιτο]] ἡ [[οὐσία]] Isae. 6.36. – Die Gramm. [[bezeichnen]] bes. die [[Orthographie]] durch γράφεται διὰ τοῦ ᾱ, ῶ usw.<br><b class="num">B. Mit dem accusativ</b>.<br><b class="num">1 vom Orte</b>, nur p., <i>durch</i>, [[genau]] in demselben [[Sinne]], wie die Attische [[Prosa]] διά mit dem genitiv. vom Raume [[gebraucht]]. Hom. <i>Il</i>. 10.298 [[βάν]] ῥ' [[ἴμεν]] –, ἂμ φόνον, ἂν νέκυας, διά τ' [[ἔντεα]] καὶ [[μέλαν]] [[αἷμα]], <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι –. καὶ ὅτι [[πτῶσις]] ἐνήλλακται, δι' ἐντέων καὶ [[μέλανος]] αἵματος; <i>Il</i>. 10.469 und <i>Scholl. Aristonic.; Il</i>. 15.1 αὐτὰρ [[ἐπεὶ]] διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν, <i>Scholl. Aristonic</i>. ἀντὶ τοῦ διὰ σκολόπων καὶ τάφρου, ὡς τὸ »διά τ' [[ἔντεα]] καὶ [[μέλαν]] [[αἷμα]] (<i>Il</i>. 10.298)«. ἢ τὸ [[ἑξῆς]] διέβησαν [[τούς]] τε σκόλοπας καὶ τὴν τάφρον (dies Letztere spricht Friedländer dem Aristonicus ab); vgl. <i>Il</i>. 7.247, 5.858; ob in dgl. [[Stellen]] Tmesis [[anzunehmen]] sei, oder nicht, wird sich [[schwerlich]] [[überall]] [[entscheiden]] [[lassen]]; <i>Il</i>. 12.62 διὰ τάφρον ἐλαύνομεν ἵππους; <i>Il</i>. 22.190 ὡς δ' [[ὅτε]] νεβρὸν [[κύων]] ἐλάφοιο [[δίηται]], διά τ' ἄγκεα καὶ διὰ βήσσας, <i>Scholl. Aristonic</i>. ὅτι ἀντὶ τοῦ δι' ἀγκέων καὶ βησσῶν; <i>Od</i>. 10.281 δι' ἄκριας [[ἔρχεαι]]; 7.139 βῆ διὰ [[δῶμα]], <i>Scholl. Aristonic</i>. διὰ τοῦ δώματος; <i>Od</i>. 10.150 καί [[μοι]] [[ἐείσατο]] καπνὸς ἀπὸ χθονὸς εὐρυοδείης Κίρκης ἐν μεγάροισι, διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην; <i>Il</i>. 14.91 μῦθον, ὃν οὔ κεν [[ἀνήρ]] γε διὰ [[στόμα]] [[πάμπαν]] ἄγοιτο, ὅς τις ἐπίσταιτο [[κτἑ]]., im Munde [[führen]]; – διὰ σέλματα [[νηός]] Archil. 5; φεύγειν διὰ [[κῦμα]] [[ἅλιον]], auf der [[Meereswoge]], Aesch. <i>Suppl</i>. 15; vgl. Eur. <i>Hipp</i>. 762 und [[sonst]], nur in Chören; ἐπὶ χθόνα καὶ διὰ πόντον βέβακεν Pind. <i>I</i>. 3.59; διὰ [[στόμα]] ὄσσαν ἱεῖσαι Hes. <i>Th</i>. 65; διὰ [[στόμα]] ἔχειν, Ar. <i>Lys</i>. 855; vgl. Aesch. <i>Spt</i>. 51, 475, 561; Eur. <i>Or</i>. 103. – Zuweilen ist dies διά c. accusat. nicht [[wesentlich]] dem [[Sinne]] nach von ἐν [[verschieden]]; [[ähnlich]] wie sich ἀνά und κατά c. accusat. zu ἐν verhält, so auch dies διά cum accusat.: Aeschyl. <i>Suppl</i>. 868 καὶ γὰρ [[δυσπαλάμως]] ὄλοιο δι' ἁλίρρυτον [[ἄλσος]], κατὰ Σαρπηδόνιον [[χῶμα]] πολυψάμαθον ἀλαθεὶς εὐρείαις εἰν αὔραις; Soph. <i>O.R</i>. 867 ὧν νόμοι πρόκεινται ὑψίποδες, [[οὐρανίαν]] δι' αἰθέρα τεκνωθέντες, ὧν [[Ὄλυμπος]] πατὴρ [[μόνος]]; so ist wohl auch zu [[fassen]] Hes. <i>Th</i>. 631 δηρὸν γὰρ μάρναντο, πόνον θυμαλγέ' ἔχοντες, Τιτῆνές τε θεοὶ καὶ ὅσοι Κρόνου ἐξεγένοντο, ἀντίον ἀλλήλοισι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας; sehr [[zweideutig]] ist Hom. <i>Il</i>. 2.40 θήσειν γὰρ ἔτ' ἔμελλεν ἐπ' ἄλγεά τε στοναχάς τε [[Τρωσί]] τε καὶ Δαναοῖσι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας, was wohl eben so gut [[heißen]] könnte »[[vermittelst]] der [[Schlachten]]« wie »in den [[Schlachten]]«.<br><b class="num">2</b> Eben so wie vom Raume wird διά c. accusat. auch von der Zeit [[ungefähr]] = ἐν [[gebraucht]], auf die [[Frage]] »wann«: <i>Il</i>. 8.510 μή πως καὶ διὰ νύκτα Ἀχαιοὶ φεύγειν ὁρμήσωνται; 2.57 ἀμβροσίην διὰ νύκτα; 10.41 νύκτα δι' ἀμβροσίην; 10.83 νύκτα δι' ὀρφναίην; 10.297 διὰ νύκτα μέλαιναν; dies »durch die [[Nacht]]« ist nicht so viel wie »die [[Nacht]] [[hindurch]]«, [[sondern]] im Wesentlichen nichts Anderes als »bei [[Nacht]]«, »[[während]] der [[Nacht]]«, »in der [[Nacht]]«, »zur [[Nachtzeit]]«; nur ist die zu Grunde liegende [[Vorstellung]] bei διὰ νύκτα eine [[andere]]; – Mosch. 4.91 πρὸς δ' [[ἔτι]] μ' ἐπτοίησε διὰ γλυκὺν αἰνὸς [[ὄνειρος]] [[ὕπνον]].<br><b class="num">3</b> vom [[Mittel]] oder [[Werkzeuge]], <i>durch, [[vermittelst]]</i>, fast nur [[dichterisch]]; die Attische [[Prosa]] [[gebraucht]] [[regelrecht]] in [[dieser]] Bdtg διά c. genitiv.; <i>Od</i>. 8.520 νικῆσαι διὰ Ἀθήνην; <i>Il</i>. 10.497 διὰ μῆτιν Ἀθήνης; 15.71 Ἀθηναίης διὰ βουλάς; δι' ἀρετὴν οὐ διὰ τύχην [[νικᾶν]], Isocr. 4.91; ὅσοις σῴζεσθαι μὲν ἤρκει δι' [[ὑμᾶς]] Xen. <i>An</i>. 5.8.13; Dem. 24.7 διὰ τοὺς θεοὺς ἐσώθην; λέγονται Ἀθηναῖοι διὰ Περικλέα βελτίους [[γενέσθαι]] Plat. <i>Gorg</i>. 515e; ταχὺς γενόμενος διὰ τὸν παιδοτρίβην <i>ibd</i>. 520c; [[πλείω]] διὰ σὲ [[εἴρηκα]] <i>Theaet</i>. 210b; διὰ [[τίν]]' ἄρχει ὁ [[Ζεύς]]; Ar. <i>Plut</i>. 130, wo διὰ [[τἀργύριον]] [[geantwortet]] wird; εἴ τι ἔστι λαμπρὸν – διὰ σὲ γίγνεται <i>ibd</i>. 145; διὰ τοὺς εὖ μαχομένους αἱ μάχαι κρίνονται Xen. <i>Cyr</i>. 5.2.35. Bes. ist zu [[merken]] das elliptische εἰ μὴ διά τινα, z.B. Μιλτιάδην εἰς τὸ [[βάραθρον]] ἐμβαλεῖν ἐψηφίσαντο, [[καὶ εἰ]] μὴ διὰ τὸν πρύτανιν, ἐνέπεσεν ἄν, wenn es nicht durch den Prytanen [[verhindert]] wäre, Plat. <i>Gorg</i>. 516d; εἰ μὴ διὰ τὴν ἐκείνων μέλλησιν Thuc. 2.18; Ar. <i>Vesp</i>. 558; Dem. 19.90.<br><b class="num">4</b> Am gewöhnlichsten bezeichnet διά c. accusat. die [[Ursache]], »[[wegen]]«, »um – willen«, und dies ist in Attischer [[Prosa]] der regelmäßige [[Gebrauch]] von διά c. accusat.; der [[Unterschied]] von ἕνεκα [[besteht]] [[darin]], daß dieses den [[Zweck]] [[angibt]], die [[Absicht]]; also z.B. πολέμου ἕνεκα = »[[damit]] [[Krieg]] sei«, διὰ τὸν πόλεμον = »weil [[Krieg]] ist (war, sein wird)«. Hom. <i>Il</i>. 15.41 μὴ δι' ἐμὴν ἰότητα [[Ποσειδάων]] πημαίνει Τρῶάς τε καὶ Ἕκτορα, τοῖσι δ' ἀρήγει, ἀλλά που αὐτὸν θυμὸς ἐποτρύνει καὶ [[ἀνώγει]], mein [[Wille]] ist nicht die [[Ursache]], ich bin nicht schuld; <i>Od</i>. 19.523, 154; τῷ δι' ἀτασθαλίας [[ἔπαθον]] [[κακόν]], [[wegen]] [[ihrer]] [[Frevel]], <i>Od</i>. 23.67; so bes. in [[Prosa]] διὰ τί, <i>[[weswegen]] ?, [[warum]] ?</i>, διὰ [[ταῦτα]], <i>[[deswegen]]</i>, διὰ τό seq. inf. und acc. c. inf. Bei Arist. <i>Eth. Nic</i>. 10.2.2 [[entspricht]] dem δι' ἕτερον [[μηδὲ]] ἑτέρου χάριν αἱρεῖσθαί τι [[nachher]] τίνος ἕνεκα. – [[Homer]] setzt für διά mit dem accusat. in der Bdtg »[[wegen]]«, »um – willen« auch den dativ. ohne praeposit.: <i>Il</i>. 5.875 σοὶ πάντες μαχόμεσθα· σὺ γὰρ τέκες ἄφρονα κούρην, οὐλομένὴν, ᾗ τ' αἰὲν ἀήσυλα ἔργα μέμηλεν, <i>Scholl. Aristonic</i>. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἀντὶ τοῦ διὰ σέ; <i>Od</i>. 9.19 εἴμ' Ὀδυσεὺς [[Λαερτιάδης]], ὃς πᾶσι δόλοισιν ἀνθρώποισι [[μέλω]], Scholl. παρεῖται ἡ διά, καὶ ἡ δοτικὴ ἀντὶ αἰτιατικῆς κεῖται· διὰ δόλους γὰρ [[μέλω]]. ὅμοιόν ἐστι τῷ »σοὶ πάντες μαχόμεθα (<i>Il</i>. 5.875)«, [[τουτέστι]] διὰ σέ.<br>Dem regierten [[Worte]] findet sich διά [[nachgestellt]], z.B. ὅντε διά Hes. <i>O</i>. 3. φρυκτωρῶν διὰ πεισθεῖσα Aesch. <i>Ag</i>. 590, ἣν διὰ πολλὰ παθών Hermesianax bei Ath. XIII.597e; anastrophiert wird aber διά nicht, s. Lehrs <i>Quaest. Ep</i>. p. 73.<br>In [[Zusammensetzungen]] bezeichnet διά<br><b class="num">1</b> [[Bewegung]] und [[Verbreitung]] in Raum und Zeit, διαγίγνεσθαι, [[διαφαίνω]], bes. bis zum Ziel [[hindurch]] [[führen]], [[διατελέω]], [[διαπράττω]], überhaupt [[Verstärkung]] des [[simplex]], [[διαφθείρω]].<br><b class="num">2</b> [[Trennung]], <i>zer-, [[auseinander]]</i>, διαιρεῖν, διαλύειν, [[διαγιγνώσκω]].<br><b class="num">3</b> [[Wetteifer]], [[Wechselwirkung]], <i>mit-, [[untereinander]]</i>, [[διαλέγομαι]], διαδικάζεσθαι, [[διαφιλοτιμέομαι]], und [[daher]] [[Auszeichnung]], διαφέρειν, διαπρέπειν,<br><b class="num">4</b> [[Mischung]], [[διάλευκος]], [[διάχρυσος]].<br>Das ι ist zu [[Anfang]] des Verses bei Hom. [[einigemal]] lang, <i>Il</i>. 3.357, 4.135, 7.251, 11.435; α ist in der Vershebung lang, [[wofür]] Aesch. [[διαί]] sagt. | |||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 54: | Line 57: | ||
{{WoodhouseReversedUncategorized | {{WoodhouseReversedUncategorized | ||
|woodrun=[[owing to]], [[through]], [[throughout]], [[at intervals of]], [[by dint of]], [[by reason of]], [[by the aid of]], [[by the help of]], [[for the sake of]], [[in consequence of]], [[in the course of]], [[of time]], [[on account of]], [[through the agency of]], [[through the instrumentality of]] | |woodrun=[[owing to]], [[through]], [[throughout]], [[at intervals of]], [[by dint of]], [[by reason of]], [[by the aid of]], [[by the help of]], [[for the sake of]], [[in consequence of]], [[in the course of]], [[of time]], [[on account of]], [[through the agency of]], [[through the instrumentality of]] | ||
}} | }} | ||
