3,273,762
edits
λαός: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}})" to "$3 $1$2"
m (Text replacement - "(sc. " to "(''sc.'' ") |
m (Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}})" to "$3 $1$2") |
||
| Line 12: | Line 12: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=οῦ (ὁ) :<br /><i>ion. att.</i> [[λεώς]];<br /><b>I.</b> peuple, en tant que réunion d'hommes, foule, masse ; <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> foule des guerriers, armée (chefs et soldats);<br /><b>2</b> foule du peuple ; <i>particul.</i> paysans, artisans, marins ; <i>en gén.</i> λαοὶ ἐγχώριοι ESCHL les nationaux, les habitants du pays ; μέροπες λαοί ESCHL les mortels;<br /><b>3</b> foule <i>en gén. ; d'où la formule</i> ἀκούετε, [[λεῴ]] AR écoutez, vous tous;<br /><b>II.</b> peuple, en tant que nation : Λυδῶν [[τε]] λαὸς καὶ Φρυγῶν ESCHL le peuple lydien et phrygien ; Ἀχαιῶν [[λαός]] IL le peuple achéen, <i>càd</i> grec.<br />'''Étymologie:''' DELG vieux mot *λαϜος à sens collectif, cf. <i>all.</i> Leute. | |btext=οῦ (ὁ) :<br /><i>ion. att.</i> [[λεώς]];<br /><b>I.</b> peuple, en tant que réunion d'hommes, foule, masse ; <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> foule des guerriers, armée (chefs et soldats);<br /><b>2</b> foule du peuple ; <i>particul.</i> paysans, artisans, marins ; <i>en gén.</i> λαοὶ ἐγχώριοι ESCHL les nationaux, les habitants du pays ; μέροπες λαοί ESCHL les mortels;<br /><b>3</b> foule <i>en gén. ; d'où la formule</i> ἀκούετε, [[λεῴ]] AR écoutez, vous tous;<br /><b>II.</b> peuple, en tant que nation : Λυδῶν [[τε]] λαὸς καὶ Φρυγῶν ESCHL le peuple lydien et phrygien ; Ἀχαιῶν [[λαός]] IL le peuple achéen, <i>càd</i> grec.<br />'''Étymologie:''' DELG vieux mot *λαϜος à sens collectif, cf. <i>all.</i> Leute. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=[ᾱ], ὁ, att. [[λεώς]], ώ, auch Her., <i>das Volk, die große [[Masse]], der [[Haufen]]</i> (vgl. [[δῆμος]]), bes. <i>das [[Kriegsvolk]], Heereshaufen, Il</i>. oft λαὸν [[ἀγείρω]], 16.129, ἐπὶ δ' ἴαχε λαὸς [[ὄπισθεν]], 13.833, πολὺν [[ὤλεσα]] λαόν, 2.115, vgl. noch 7.306 ὁ μὲν μετὰ λαὸν Ἀχαιῶν ἤϊ', ὁ δ' ἐς Τρώων ὅμαδον κίε; eben so [[häufig]] im plur., <i>die [[Mannen]], [[Krieger]]</i>, ἅμα τῷ γε πολὺ πλεῖστοι καὶ ἄριστοι λαοὶ ἕποντο, 2.578, vom ganzen [[Heere]] und von kleineren [[Scharen]]; auch [[ἔθνος]] λαῶν, 13.495, [[στρατός]], [[στίχες]] λαῶν, 4.76, 90, [[Reiterei]] und [[Fußvolk]] in sich [[begreifend]], 2.809, aber auch im <span class="ggns">Gegensatz</span> der ἵπποι, <i>das [[Fußvolk]]</i>, 7.342, 9.708, 18.153; als <i>Landheer</i> den Schiffen [[entgegengesetzt]], 9.424, 10.14, und als <i>[[Masse]] der gemeinen [[Krieger]]</i> den Heerführern, 2.365, 13.108, 24.28 und [[öfter]]. – In der <i>Od. die [[Leute]], ohne [[Beziehung]] auf den [[Krieg]], in [[Unterordnung]] [[unter]] den [[König]], die [[Untertanen]]</i>, wie auch <i>Il</i>. 17.226, 24.611 λαοί die friedlichen [[Bürger]] im <span class="ggns">Gegensatz</span> der [[Krieger]] sind. <i>Il</i>. 17.390 sind es <i>die [[Leute]], [[Gesellen]] des Gerbers</i>; auch [[werden]] bestimmende Prädikate [[hinzugesetzt]], λαοὶ ἀσπισταί, ἕταροι, [[Kriegsleute]], Kriegsgesellen, <i>Il</i>. 4.90, 13.170, λαοὶ ἀγροιῶται, <i>[[Landleute]]</i>, 11.676. – Ähnlich auch Pind. λαὸν ἀγείρειν νασιώταν, <i>P</i>. 9.56, [[ἵππαιχμος]], [[ἱππότας]], <i>N</i>. 1.17, <i>P</i>. 1.153; – λαοῖς μερόπεσσι Aesch. <i>Suppl</i>. 84, λαοὺς συγκαλῶν ἐγχωρίους 512, 954; die [[Krieger]], λεῶν, ὧν ὅδ' ἡγεῖτο [[οἴκοθεν]], Soph. <i>Aj</i>. 1079. – Übh. <i>eine [[größere]] [[Menge]]</i>, z.B. [[Bacchanten]], Ar. <i>Ran</i>. 219. – Von Pind. an <i>Volk</i>, als [[Gesamtheit]] Vieler [[unter]] Einem [[Namen]], Δωριεῖ λαῷ, <i>Ol</i>. 8.30; λέλυται γὰρ λαὸς ἐλεύθερα βάζειν, Aesch. <i>Pers</i>. 585; Λυδῶν δὲ λαὸν καὶ Φρυγῶν ἐκτήσατο, 756 und [[öfter]], wie λεὼς [[Περσικός]] 775, τὸν Ἀργεῖον [[λεών]] <i>Eum</i>. 280, [[obgleich]] auch diese Form in der [[ersten]] [[Bedeutung]] vorkommt; τὸν ἀμφιτειχῆ [[λεών]] <i>Spt</i>. 272, πάντα ναυτικὸν [[λεών]] <i>Pers</i>. 375, [[πεζικός]] frg. 415; Soph. hat die Form [[λαός]] nur <i>Phil</i>. 1227, <i>O.R</i>. 144, [[sonst]] [[immer]] [[λεώς]], [[πᾶς]] Καδμείων [[λεώς]] <i>O.C</i>. 745; und so auch Eur., ἐλθὼν λαὸν εἰς αὐτόχθονα κλεινῶν Ἀθηνῶν <i>Ion</i> 29; – Her. hat [[λαός]] 2.124, 129, aber auch [[λεώς]], 1.22, 8.136; Ar. und in attischer [[Prosa]] sin der es aber nicht [[häufig]] vorkommt) nur [[λεώς]], z.B. λ. [[γεωργικός]] <i>Pax</i> 887; ἀκούετε [[λεῴ]], Ruf des Herolds, hört ihr [[Leute]], 543, <i>Av</i>. 448; πρὸς τὸ πείθειν τε καὶ ἕλκειν τὸν πο λὺν [[λεών]], die große [[Volksmenge]], Plat. <i>Rep</i>. V.458d; [[sonst]] nur noch <i>Legg</i>. IV.707e. – Später aber wieder [[λαός]], Pol. 4.52.7; D. gie. 1.57, 3.45; Plut. und A. – Den [[Zusammenhang]] mit [[λᾶας]], [[Stein]], führten [[schon]] die [[Alten]] auf [[Deukalion]] [[zurück]], wie Pind. <i>Ol</i>. 9.44, ἄτερ δ' εὐνᾶς ὁμόδαμον κτησάσθαν λίθινον [[γένος]], λαοὶ δ' ὀνόμασθεν, vgl. Epicharm. bei Schol. zu [[dieser]] [[Stelle]]; Apoll. 1.7, 2. [[Neuere]] [[nehmen]] [[Masse]] als den beiden Wörtern zu Grunde liegenden [[Begriff]] an. Vgl. auch [[λεία]] und [[λήϊον]]. | |||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 51: | Line 54: | ||
{{mantoulidis | {{mantoulidis | ||
|mantxt=Ἄγνωστη ἡ [[ἐτυμολογία]] του. Ἀπό τήν ἴδια ρίζα τά: [[λεῖτος]] (=[[δημόσιος]]), [[λειτουργία]], [[λαϊκός]] καί τά σύνθετα: [[λαοδάμας]], [[λαοσσόος]] (=πού ξεσηκώνει τά ἔθνη, πού σώζει τό λαό), [[λαοφόρος]] καί [[λεωφόρος]], Λεωσθένης, Λεωτυχίδης. | |mantxt=Ἄγνωστη ἡ [[ἐτυμολογία]] του. Ἀπό τήν ἴδια ρίζα τά: [[λεῖτος]] (=[[δημόσιος]]), [[λειτουργία]], [[λαϊκός]] καί τά σύνθετα: [[λαοδάμας]], [[λαοσσόος]] (=πού ξεσηκώνει τά ἔθνη, πού σώζει τό λαό), [[λαοφόρος]] καί [[λεωφόρος]], Λεωσθένης, Λεωτυχίδης. | ||
}} | }} | ||
