προσέχω: Difference between revisions

|Definition=(Cypr. [[ποέχω]] ([[quod vide|q.v.]])) and [[προσίσχω]]: aor. [[προσέσχον]]:— <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[hold to]], [[offer]], <b class="b3">προσέσχε μαζὸν [δράκοντι</b>] <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>531</span>; [[hold against]], [τὴν ἀσπίδα] προσῖσχε πρὸς τὸ δάπεδον <span class="bibl">Hdt.4.200</span>; [[apply]], χλιάσματα <span class="bibl">Hp. <span class="title">Mul.</span>2.129</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">π. ναῦν</b> [[bring]] a [[ship]] to [[port]], προσσχόντες τὰς νέας <span class="bibl">Hdt.9.99</span>; Μαλέᾳ προσίσχων πρῷραν <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>362</span>; <b class="b3">τίς σε προσέσχε… χρεία</b>; brought thee to [[land]] here? <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>236</span>; &lt;ναῦν&gt; πρὸς τὴν γῆν προσσχεῖν <span class="bibl">D.C.42.4</span>: more freq. without [[ναῦν]], [[put in]], [[touch at]] a place, <b class="b3">προσσχεῖν ἐς Τύρον, ἐς τὴν Σάμον</b>, etc., <span class="bibl">Hdt.1.2</span>, <span class="bibl">3.48</span>, al.; <b class="b3">πρὸς τὴν Σίφνον προσῖσχον</b> ib.<span class="bibl">58</span>: c. dat. loci, π. τῇ γῇ <span class="bibl">Id.4.156</span>; τῆς νήσου τοῖς ἐσχάτοις <span class="bibl">Th.4.30</span>; Λιβύῃ κατὰ τὴν Μαυρουσίαν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sert.</span>7</span>: c. acc. loci, <b class="b3">τίνι στόλῳ προσέσχες τήνδε γῆν</b>; <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>244</span>, cf. <span class="bibl">Plb.2.9.2</span>: abs., [[land]], <span class="bibl">Hdt.2.182</span>, etc.: with words added, πλέων δι' Ἑλλησπόντου π. ἐς Κύζικον <span class="bibl">Id.4.76</span>, cf. <span class="bibl">6.119</span>; ναυσὶ προσσχεῖν <span class="bibl">Th.4.11</span>; τῇ νηῒ π. εἰς Ῥόδον <span class="bibl">D.56.9</span>; <b class="b3">ὡς γῇ προσέξων τὸ σῶμα</b>, of a shipwrecked sailor, Plu.2.1103e. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[turn to]] or [[turn towards]] a thing, π. ὄμμα <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>931</span>: mostly, <b class="b3">π. τὸν νοῦν</b> [[turn one's mind to]], [[turn one's attention to]] a thing, [[be intent on]] it, τοῖς ἀναπαίστοις <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>503</span>; [[ἐμοί]] ib.<span class="bibl">1014</span>, cf. <span class="bibl">1064</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>2.4.2</span>, etc.; <b class="b3">π. τὸν νοῦν τινι</b> [[give heed]] to him, [[pay court]] to him, <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>5.5.40</span>; <b class="b3">ἑαυτῷ π. τὸν νοῦν</b> to be thinking with himself, in a fit of abstraction, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>174d</span>; also πρὸς τὴν ἑαυτοῦ κατηγορίαν π. τὸν νοῦν <span class="bibl">Antipho 3.4.1</span>; πρὸς τούτοις <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1010</span>; <b class="b3">π. τὸν νοῦν μὴ</b>…[[take heed]] lest... <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>432b</span>, etc.: abs., πρόσεχε τὸν νοῦν <span class="bibl">Cratin. 284</span>, <span class="bibl">Pherecr.154</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>113</span>, etc.; δεῦρο τὸν νοῦν προσέχετε <span class="bibl">Id.<span class="title">Nu.</span> 575</span>, cf.<span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>217b</span>; <b class="b3">προσεχέτω τὸν νοῦν</b> [[let him take heed]], as a [[warning]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1122</span>; also <b class="b3">τὴν γνώμην π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Ec.</span>600</span>, <span class="bibl">Th.1.95</span>, <span class="bibl">2.11</span>, <span class="bibl">5.26</span>, <span class="bibl">7.15</span>; π. τὴν διάνοιαν ὡς πράξει μεγίστῃ <span class="bibl">Plu.<span class="title">Num.</span>14</span>; but <b class="b3">περὶ τούτου τῇ διανοίᾳ π</b>. <span class="title">IG</span>7.2225.44 (ii B.C.); π. τῇ διανοίᾳ εἰς τὸ ῥῆμα Κυρίου <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Ex.</span> 9.21</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> without τὸν νοῦν, μὴ πρόσισχε… βουκόλοις <span class="bibl">Cratin.286</span>; <b class="b3">σαυτῷ π</b>. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>294</span> (lyr.), <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.7.9</span>; <b class="b3">π. ἑαυτοῖς ἀπό τινος</b> to [[be on one's guard]] against, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>12.1</span>; <b class="b3">πρόσεχ' οἷς φράζω</b> [[attend]] to what I shall tell you, <span class="bibl">Mnesim.4.21</span> (anap.), cf. <span class="bibl">D.10.3</span>, etc.; π. τῶν ἐμπείρων… ταῖς ἀναποδείκτοις φάσεσι <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1143b11</span>; τῷ πολλῷ χρόνῳ <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1264a2</span>; π. τοῖς νόμοις <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>539</span>; <b class="b3">τοῖς χιλιάρχοις</b> [[take orders from]] them, <span class="bibl">Plb. 6.37.7</span>; also π. ἐπί τινι <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Ge.</span>4.5</span>: abs., πρόσεχε, κἀγώ σοι φράσω <span class="bibl">Athenio 1.8</span>; <b class="b3">προσέχων ἀκουσάτω</b> [[attentively]], <span class="bibl">D.21.8</span>; πρόσσχες <span class="title">An. Ox.</span>1.121: also c. acc., προσέχων τε ταῦτα <span class="bibl">Critias 25.19</span> D.; οὐ προσέχει τὰ πράγματα <span class="bibl">Philem.73.4</span>; π. νόμον θεοῦ <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Is.</span>1.11</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ex.</span>34.11</span>: also <b class="b3">π. ἀπὸ τῶν ἁγίων, τῶν γραμματέων</b>, ib.<span class="bibl"><span class="title">Le.</span>22.2</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>20.46</span>; π. τοῦ μὴ φαγεῖν αἷμα <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">De.</span>12.23</span>; <b class="b3">π. ἵνα μὴ μαστιγωθῇς</b> ib.<span class="bibl"><span class="title">2 Ch.</span>25.16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[devote oneself to]] a thing, c. dat., γυμνασίοισι <span class="bibl">Hdt.9.33</span>; τοῖς ἔργοις <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>553</span>; τοῖς ναυτικοῖς <span class="bibl">Th.1.15</span>; τῷ πολέμῳ <span class="bibl">Id.7.4</span>; πλούτῳ Pl.<span class="title">Alc.</span>1.122d; τούτῳ τῷ ἀγῶνι <span class="bibl">Lycurg.10</span>; <b class="b3">τοῖς κοινοῖς, γεωργίᾳ καὶ εἰρήνῃ</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cat.Mi.</span>19</span>, <span class="bibl">Hdn.2.11.3</span>, etc.:—abs., [[ἐντεταμένως]], [[προθύμως]] π., <span class="bibl">Hdt.1.18</span>, <span class="bibl">8.128</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[continue]], <b class="b3">ἡ νοῦσος, ἡ ὀδύνη π</b>., <span class="bibl">Hp.<span class="title">Int.</span> 11</span>,<span class="bibl">7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> Med., [[attach oneself to]] a thing, [[cling]], [[cleave to]] it, ὅ τι πρόσσχοιτο τοῦ πηλοῦ τῷ κοντῷ <span class="bibl">Hdt.2.136</span>; ὥσπερ λεπὰς προσεχόμενος τῷ κίονι <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>105</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Pl.</span>1096</span>; τῷ τοίχῳ <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>555a1</span>: abs., <b class="b3">οἱ πολύποδες οὕτω π. ὥστε μὴ ἀποσπᾶσθαι</b> ib.<span class="bibl">534b27</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> metaph., [[devote oneself to the service of]] any one, esp. a god, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>6.51</span> (dub.). </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> Pass., to [[be held fast]] by a thing, ὑπό τινος <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>756</span>; to [[be attached]] to it, πρὸς τῷ στήθει <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>14</span>; <b class="b3">πρὸς τῷ δένδρῳ προσέχεσθαι</b>, of gum, [[stick to]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>9.4.4</span>: metaph., to [[be implicated in]], τῷ ἄγει <span class="bibl">Th.1.127</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[have besides]] or [[have in addition]], δεῖ καὶ τοῦτο προσέχειν τὸ μάθημα <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>521d</span>, cf. <span class="bibl">D.31.7</span>, etc.</span>

|btext=<i>f.</i> προσέξω, <i>ao.2</i> [[προσέσχον]], <i>etc.</i><br /><b>I.</b> tenir <i>ou</i> diriger vers, approcher : μαζόν ESCHL approcher le sein;<br /><b>II.</b> <i>t. de mar.</i> τὰς [[νῆας]] HDT diriger les navires vers (la terre) ; τινά faire aborder qqn ; <i>d'où (s.e.</i> ναῦν) aborder : πρὸς γῆν, γῆν, κατὰ γῆν, γῇ, atterrir, aborder;<br /><b>III.</b> <i>fig.</i> προσέχειν τὸν [[νοῦν]] τινι, [[πρός]] τινι appliquer son esprit à qch ; <i>avec</i> [[μή]], veiller à ce que… ne ; προσέχειν τὴν γνώμην, <i>ou simpl.</i> προσέχειν (<i>s.e.</i> [[νοῦν]] <i>ou</i> γνώμην) :<br /><b>1</b> appliquer son esprit à, s'appliquer à, être attentif à, se préoccuper de, τινι : ἑαυτῷ, prendre garde à soi-même;<br /><b>2</b> s'attacher à, s'adonner à, τινι;<br /><b>3</b> obéir à, être dévoué à, τινι;<br /><b>4</b> s'attacher à, faire fondement sur, se fier à, τινι;<br /><b>IV.</b> [[avoir en outre]], [[posséder de plus]];<br /><i><b>Moy.</b></i> [[προσέχομαι]] s'attacher à, adhérer fortement à, τινι.<br />'''Étymologie:''' [[πρός]], [[ἔχω]].

|txtha=[[imperfect]] προσεῖχον; [[perfect]] προσέσχηκα; ([[present]] [[middle]] 3rd [[person]] [[singular]] προσέχεται (Tdf.)); to [[turn]] to (cf. [[πρός]], IV:1), [[that]] Isaiah,<br /><b class="num">1.</b> to [[bring]] to, [[bring]] [[near]]; [[thus]] [[very]] [[frequent]] in Greek writings from [[Herodotus]] down [[with]] ναῦν ([[quite]] as [[often]] omitting the ναῦν) and a dative of [[place]], or followed by [[πρός]] [[with]] an accusative of [[place]], to [[bring]] a [[ship]] to [[land]], and [[simply]] to [[touch]] at, [[put]] in.<br /><b class="num">2.</b><br /><b class="num">a.</b> [[τόν]] [[νοῦν]], to [[turn]] the [[mind]] to, [[attend]] to, be [[attentive]]: τίνι, to a [[person]] or [[thing]], [[Aristophanes]] eqq. 503; [[Plato]], [[Demosthenes]], [[Polybius]], Josephus, Lucian, [[Plutarch]], others; [[once]] so in the Bible, viz. προσέχειν τίνι (the Sept. for הִקְשִׁיב, [[also]] for הֶאֱזִין), [[with]] [[τόν]] [[νοῦν]] omitted, is [[often]] used in the [[same]] [[sense]] from [[Xenophon]] down; so in the N. T. (cf. Winer's Grammar, 593 (552); Buttmann, 144 (126)): caring for, providing for, [[προσέχω]] ἐμαυτῷ, to [[attend]] to [[oneself]], i. e. to [[give]] [[heed]] to [[oneself]] (the Sept. for נִשְׁמָר, to [[guard]] [[oneself]], i. e. to [[beware]], Buttmann, 337 (290); Winer's Grammar, 567 (518); [[yet]] [[see]] [[ἐπί]], B. 2f. α.); [[with]] the [[addition]] of [[ἀπό]] τίνος, to be on [[one]]'s [[guard]] [[against]], [[beware]] of, a [[thing]] (cf. Buttmann, § 147,3 ([[ἀπό]], I:3b.)): Test xii. Patr., [[test]]. Daniel 6)); [[also]] [[without]] the dative προσέχειν [[ἀπό]] τίνος: Teaching' etc. 6,3 [ET]; 12,5 [ET])); followed by μή [[with]] an infinitive, to [[take]] [[heed]] [[lest]] [[one]] do a [[thing]], ἐμαυτῷ, [[μήποτε]] [[with]] the subjunctive to [[give]] [[attention]], [[take]] [[heed]]: [[πῶς]], the Epistle of Barnabas 7,7 [ET]; by the interrogative τί, ibid. 15,4 [ET]; [[ἵνα]], ibid. 16,8 [ET]; [[ἵνα]] [[μήποτε]], the Epistle of Barnabas 4,13 [ET] (variant; [[ἵνα]] μή, [[μήποτε]], the Epistle of Barnabas 4,14).<br /><b class="num">3.</b> [[namely]], ἐμαυτόν, to [[apply]] [[oneself]] to, [[attach]] [[oneself]] to, [[hold]] or [[cleave]] to a [[person]] or a [[thing]] (R. V. [[mostly]] [[give]] [[heed]]): [[with]] the dative of a [[person]] to [[one]], τῷ ἐπισκόπω προσεχ. καί τῷ πρεσβυτεριω καί διακόνοις, Ignatius ad Philad. 7,1 [ET]; ad Polycarp, 6,1 [ET]; [[with]] the dative of a [[thing]], μύθοις, ὑγιαίνουσι λόγοις, Tdf. (others προσέρχεται, [[which]] [[see]] b. β.)); to be given or addicted to: οἴνῳ, [[τρυφή]], Julian [[Caesar]] 22 (p. 326, Spanh. edition); [[τρυφή]] καί [[μέθη]] l, Polyaen. strateg. 8,56); to [[devote]] [[thought]] and [[effort]] to: τῇ ἀναγνώσει κτλ., τῷ θυσιαστηρίῳ (A. V. [[give]] [[attendance]]), ναυτικοις, [[Thucydides]] 1,15; for [[other]] examples from Greek writings [[see]] Passow, [[under]] the [[word]], 3c.; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]], 4b.)).

|mltxt=ΝΜΑ<br /><b>1.</b> έχω στρέψει την [[προσοχή]] μου σε [[κάτι]], [[σκέπτομαι]], [[παρατηρώ]] ή [[παρακολουθώ]] [[κάτι]] με [[ενδιαφέρον]] (α. «πρόσεχε στο [[μάθημα]]» β. «προσέχειν τῶν ἐμπείρων... ταῖς ἀναποδείκτοις φάσεσι», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αντιλαμβάνομαι]], [[διακρίνω]] (α. «ήταν κι αυτός [[εκεί]] [[αλλά]] δεν τον πρόσεξα» β. «προσοχὼν εὐφυῆ τὸν νεανίσκον», Παλλάδ.)<br /><b>3.</b> [[βλέπω]] με [[συμπάθεια]], [[διάκειμαι]] ευμενώς (α. «[[πάντα]] μέ πρόσεχε ο δάσκαλός μου» β. «ἐπὶ δὲ Κάϊν καὶ ἐπὶ ταῖς θυσίαις αὐτοῦ οὐ προσέσχε», ΠΔ)<br /><b>4.</b> αφοσιώνομαι σε [[κάτι]], επιδίδομαι σε [[κάτι]] με [[επιμέλεια]] (α. «δεν προσέχει τα [[παιδιά]] του» β. «προσεῖχε τε ἤδη μᾶλλον τῷ κατὰ θάλασσαν πολέμῳ», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>5.</b> προφυλάσσομαι, [[φυλάγομαι]] από [[κάτι]] (α. «να προσέχεις μην κρυολογήσεις» β. «προσέχετε ἑαυτοῖς ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων, ἥτις ἐστὶν [[ὑπόκρισις]]», ΚΔ)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[βλέπω]] με ερωτικό [[ενδιαφέρον]] («δεν τον πρόσεξε [[καμιά]] [[γυναίκα]]»)<br /><b>2.</b> [[αντιλαμβάνομαι]] την [[αξία]] ενός πράγματος, [[θεωρώ]] ότι [[κάτι]] έχει [[αξία]] («όσο ζούσε, το [[έργο]] του ελάχιστοι το πρόσεξαν»)<br /><b>3.</b> [[επιτηρώ]] κάποιον με [[δυσπιστία]], [[είμαι]] [[επιφυλακτικός]] [[απέναντι]] σε κάποιον («να προσέχεις αυτόν τον φίλο σου και να μού πεις τί κάνει»)<br /><b>4.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ.) [[προσεγμένος]], -<i>η</i>, -<i>ο</i><br />επιμελημένος, [[φροντισμένος]]<br /><b>5.</b> (στην προστ.) (ως απειλητική [[προειδοποίηση]]) <i>πρόσεχε</i><br />έχε τον νου σου, να είσαι [[προσεκτικός]]<br /><b>μσν.</b><br />[[βλέπω]], [[είμαι]] στραμμένος [[προς]] μια [[κατεύθυνση]] («ἐν φωλεῷ... πρὸς ἀνατολὴν προσέχοντι», Επιφάν.)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[θεωρώ]] κάποιον ως... («ὡς στασιασταῖς προσεῖχον αὐτοῖς», Ιωάνν. Χρυσ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> έχω [[ακόμη]], έχω επί [[πλέον]] («δεῖ ἄρα καὶ τοῦτο προσέχειν τὸ [[μάθημα]], ὃ ζητοῦμεν πρὸς ἐκείνῳ», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[υπολογίζω]] επί [[πλέον]], [[συμπεριλαμβάνω]] στον λογαριασμό («καὶ τὴν οἰκίαν ἐν δισχιλίαις προσέξεις», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>3.</b> [[φέρω]] [[κάτι]] [[προς]] ένα [[σημείο]] («προσῑσχε τὴν ἀσπίδα πρὸς τὸ [[δάπεδον]] τῆς πόλεως», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> [[προτείνω]], [[προσφέρω]] σε κάποιον («αὐτή τ' ἐπισχεῖν μαστὸν τὠνείρατι», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>5.</b> [[τοποθετώ]] [[κάτι]] [[επάνω]] σε [[κάτι]] [[άλλο]], [[επιθέτω]] («προσέχειν χλιάσματα», Ιπποκρ.)<br /><b>6.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[οδηγώ]] κάποιον κάποιου («τίς σ', ὦ [[τέκνον]], προσέσχε, τίς προσήγαγε [[χρεία]];», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>7.</b> (για [[πλοίο]]) [[προσεγγίζω]] σε έναν [[τόπο]], [[αράζω]] (α. «προσχόντες τὰς [[νέας]] ἀπέβησαν ἐς τὸν αἰγιαλόν», <b>Ηρόδ.</b><br />β. «[[ἐπείτε]] τάχιστα πρὸς τὴν Σίφνον προσίσχον οἱ Σάμιοι», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>8.</b> [[στρέφω]] [[κάτι]] [[προς]] ένα [[σημείο]] («καὶ χρονίζοντος πατρὸς παῖδες προσέσχον ὄμμ'», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>9.</b> οξύνομαι [[συνεχώς]], μεγαλώνει η [[ένταση]] μου («ἡ νοῦσος προσέχει», Ιπποκρ.<br />«ἡ [[ὀδύνη]] προσέχει», Ιπποκρ.)<br /><b>10.</b> <b>μέσ.</b> <i>προσέχομαι</i><br />α) [[είμαι]] πιασμένος από [[κάπου]], προσκολλώμαι [[κάπου]] («οἱ πολύποδες οὕτω προσέχονται [[ὥστε]] μὴ ἀποσπᾶσθαι», <b>Αριστοτ.</b>) β) [[συνδέω]] την [[τύχη]] μου, αναμιγνύομαι ενεργά σε [[κάτι]]<br /><b>11.</b> <b>φρ.</b> α) «[[προσέχω]] τὸν νοῦν [τὴν γνώμην, τὴν διάνοιαν]» — έχω στραμμένη την [[προσοχή]] μου<br />β) «[[προσέχω]] νηΐ» — [[προσεγγίζω]] με το [[πλοίο]], [[αράζω]].