χαίρω: Difference between revisions

|Definition=<span class="bibl">Il.7.191</span>, etc.; 3pl. imper. <span class="sense"><span class="bld">A</span> χαιρόντων <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>575</span>: impf., Ep. χαῖρον <span class="bibl">Il.14.156</span>, Ion. χαίρεσκον <span class="bibl">18.259</span>: fut. χαιρήσω <span class="bibl">20.363</span>, <span class="bibl">Hdt. 1.128</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>64</span>, <span class="bibl">And.1.101</span>, <span class="bibl">Arr.<span class="title">An.</span>5.20.6</span>; Ep. redupl. inf. κεχᾰρησέμεν <span class="bibl">Il.15.98</span>; later [[χᾰρῶ]] [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl"><span class="title">Apoc.</span> 11.10</span>: aor. ἐχαίρησα <span class="bibl">Plu. <span class="title">Luc.</span>25</span>: pf. κεχάρηκα <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>764</span>, part. -ηκώς <span class="bibl">Hdt.3.42</span>, etc., Ep. acc. [[κεχᾰρηότα]], pl. <b class="b3">-ότας</b>, <span class="bibl">Il.7.312</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Fr.</span>77</span>:—Med. (in same sense), [[χαίρομαι]], noted as a barbarism in <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>291</span> (v. Sch.), but found in <span class="title">BCH</span>36.622 (Perinthus, written <b class="b3">χέρ-</b>), <span class="bibl">Alex.Aphr.<span class="title">Pr.</span>1.20</span>, al.: fut. [[χᾰρήσομαι]] Ps.-Luc.<span class="title">Philopatr.</span>24, (συγ-) <span class="bibl">Plb.30.18.1</span>, <span class="bibl">D.S. 31.15</span>; Dor. χαρησοῦμαι Pythag.<span class="title">Ep.</span>3.7; [[χᾰροῦμαι]] LXXZa.4.10, (κατα-) ib.<span class="title">Pr.</span>1.26; Ep.κεχᾰρήσομαι <span class="bibl">Od.23.266</span>: aor. 1 part. χαιρησάμενος <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>742 ii 3</span> (ii A. D.): Ep. aor.1 χήρατο <span class="bibl">Il.14.270</span>; ἐχ- <span class="bibl">Opp.<span class="title">C.</span>1.509</span>, etc.; part. χηράμενος <span class="title">AP</span>7.198 (Leon.): Ep. redupl. aor. 2, 3pl. κεχάροντο <span class="bibl">Il.16.600</span> (χάροντο <span class="bibl">Q.S.6.315</span>); opt. 3sg. and pl. <b class="b3">κεχάροιτο, -οίατο</b>, <span class="bibl">Od.2.249</span>, <span class="bibl">Il.1.256</span>:—Pass. (in same sense), aor. 2 <b class="b3">ἐχάρην [ᾰ]</b> <span class="bibl">7.54</span>, etc., Ep. 3sg. χάρη <span class="bibl">5.682</span>, <span class="bibl">13.609</span>; subj. χᾰρῇς <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>606c</span>; opt. χᾰρείη <span class="bibl">Il.6.481</span>; inf. χᾰρῆναι <span class="bibl">Simon.164</span>; part. χᾰρείς <span class="bibl">Il.10.541</span>, Sapph.118, <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>6(5).10</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>981</span> (lyr.), etc.; pf. κεχάρημαι <span class="bibl"><span class="title">h.Bacch.</span>7.10</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>200</span> (lyr.), <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>389</span> (anap.); part. κεχαρμένος <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1122</span>, <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>529</span> (lyr.), <span class="bibl"><span class="title">Cyc.</span>367</span> (lyr.): plpf. 3sg. and pl. <b class="b3">κεχάρητο, -ηντο</b>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>65</span>, <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>458</span>:—[[rejoice]], [[be glad]], <span class="bibl">Il.3.111</span>, <span class="bibl">21.347</span>, etc.; γραῦς ἥδε οἰνοφόρος κεχαρημένη ὧδε κάθηται <span class="title">IG</span>12(8).679 (Scyros, ii B. C.): χ. θυμῷ <span class="bibl">Il.7.191</span>, al.; ἐν θυμῷ <span class="bibl">24.491</span>, <span class="bibl">Od.22.411</span>; φρεσὶν ᾗσι <span class="bibl">Il.13.609</span>; φρένα <span class="bibl">6.481</span>; <b class="b3">χ. νόῳ</b> [[to rejoice]] in wardly, <span class="bibl">Od. 8.78</span>; χαίρει δέ μοι ἦτορ <span class="bibl">Il.23.647</span>; αὐτὰρ ἐμὸν κῆρ χ. <span class="bibl">Od.4.260</span>; χ. καὶ γελᾶν <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>1300</span>; ἥδομαι καὶ χαίρομαι κεὐφραίνομαι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>291</span>; opp. [[λυπεῖσθαι]], <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>266.3</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>555</span>, etc.; opp. [[ἀλγεῖν]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>1119</span>. —Constr., </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> c. dat. rei, [[rejoice at]], [[take pleasure in]] a thing, νίκῃ <span class="bibl">Il.7.312</span>; φήμῃ <span class="bibl">Od.2.35</span>; δώρῳ <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>358</span>; μόλπᾳ <span class="bibl">Sapph.<span class="title">Supp.</span> 25.5</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1070</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Mx.</span>238d</span>, etc.: c. dat. pers., χαῖρε . . ἀνδρὶ δικαίῳ <span class="bibl">Od.3.52</span>; with a part. added, χάρη δ' ἄρα οἱ προσιόντι <span class="bibl">Il.5.682</span>, cf. <span class="bibl">24.706</span>, <span class="bibl">Od.19.463</span>: with Preps., χαίρειν ἐπί τινι <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>926</span>, <span class="bibl">X. <span class="title">Mem.</span>2.6.35</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cyr.</span>8.4.12</span>, <span class="bibl">Isoc.2.30</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>739d</span>, etc.; πρὸς τοῖς παιδικοῖς <span class="bibl">Eup.327</span>; with a part. added, ἐπ' ἐξεργασμένοις κακοῖσι χ. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span> 1040</span>, cf. <span class="bibl">1033</span>: rarely ἔν τινι <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>996</span> (lyr.), <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>1119</span>: also c. dat. modi, <b class="b3">χ. γέλωτι</b> [[express one's joy]] by laughter, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.1.33</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> of a plant, χαίρει ὑφάμμοις χωρίοις <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>6.5.2</span>; also ἡ κύστις χ. τῇ χολῇ Gal.19.646. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> rarely c. acc., with a part. added, χαίρω δέ σ' εὐτυχοῦντα <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>390</span>; τοὺς γὰρ εὐσεβεῖς θεοὶ θνῄσκοντας οὐ χ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Hipp.</span>1340</span>; <b class="b3">χαίρω σ' &lt;ἐλθόντα</b>&gt; <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>673</span> (this usage is said to be Oropian, <span class="bibl"><span class="title">EM</span>808.4</span>). </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> with a neut. Adj., ταὐτὰ λυπεῖσθαι καὶ ταὐτὰ χαίρειν τοῖς πολλοῖς <span class="bibl">D.18.292</span>: c. acc. cogn., ἁπλῆν χαίρειν ἡδονήν <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1154b26</span>; χ. ἀνδραπόδων τινὰ χαράν Plu.2.1091e. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> c. part., <b class="b3">χαίρω . . τὸν μῦθον ἀκούσας</b> [[I rejoice at]] having heard, [[am glad to]] hear, <span class="bibl">Il.19.185</span>, cf. <span class="bibl">7.54</span>, <span class="bibl">11.73</span>; χαίρουσιν βίοτον νήποινον ἔδοντες <span class="bibl">Od.14.377</span>, cf. <span class="bibl">12.380</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>55</span>; χαίρω . . κόμπον ἱείς <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>8.49</span>; χαίρεις ὁρῶν φῶς, πατέρα δ' οὐ χαίρειν δοκεῖς; <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span> 691</span>; χαίρω φειδόμενος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>247</span>; θωπευόμενος χαίρεις <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.</span>1116</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>191e</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> c. part. pres., [[delight in]] doing, to [[be wont]] to do, χρεώμενοι χαίρουσι <span class="bibl">Hdt.7.236</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>449</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span> 764</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>318d</span>, <span class="bibl">346c</span>, <span class="bibl">358a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">χαίρειν ὅττι</b> or [[ὅτι]]... <span class="bibl">Od.14.51</span>, <span class="bibl">526</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>5.46</span>; <b class="b3">ἐχάρην καὶ ἐθρασυνάμην ὅτι ἔμαθον</b> . . Metrod.<span class="title">Fr.</span>42; <b class="b3">χ. οὕνεκα</b> . . <span class="bibl">Od.8.200</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> with negat., esp. with fut., <b class="b3">οὐ χαιρήσεις</b> [[thou wilt]] or [[shalt]] not [[rejoice]], i.e. [[thou shalt]] not [[go unpunished]], [[shalt repent]] it, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>64</span>; οὐ χαιρήσετον <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.</span>235</span>; so οὐδέ τιν' οἴω Τρώων χαιρήσειν <span class="bibl">Il.20.363</span>, cf.<span class="bibl">15.98</span>, <span class="bibl">Od.2.249</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>186</span>; <b class="b3">ἀλλ' οὐδ' ὣς Κῦρός</b> γε χαιρήσει <span class="bibl">Hdt.1.128</span>; with an interrog., σὺ . . χαιρήσειν νομίζεις; <span class="bibl">Plu.<span class="title">Alex.</span>51</span>: rarely with other tenses, ὅπως ἂν μὴ χαίρωσιν. <span class="bibl">D.19.299</span>; οὐκ ἐχαίρησεν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Luc.</span>25</span>: for a similar use of the part., v. infr. IV. <span class="bibl">2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> freq. in imper. [[χαῖρε]], dual [[χαίρετον]], pl. [[χαίρετε]], as a form of greeting, </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> at meeting, [[hail]], [[welcome]] (esp. in the morning, acc. to <span class="bibl">D.C.69.18</span>, cf. Luc.<span class="title">Laps.</span>), <span class="bibl">Il.9.197</span>, <span class="bibl">Od.13.229</span>, etc.; χαῖρε, ξεῖνε, παρ' ἄμμι φιλήσεαι <span class="bibl">1.123</span>; strengthened, οὖλέ τε, καὶ μάλα χαῖρε, θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν <span class="bibl">24.402</span>; χαῖρέ μοι <span class="bibl">Il.23.19</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1137</span>; repeated, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>996</span>, <span class="bibl">1014</span> (both lyr.), <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>91</span>, etc.; χαῖρ' ὡς μέγιστα, χαῖρε <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>462</span>; in greeting one's native land, the sun, etc., <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>508</span>,<span class="bibl">22</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1453</span> (anap.). </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> sometimes implied in the use of <b class="b3">χαίρω, κῆρυξ Ἀχαιῶν, χαῖρε</b> . . Answ. [[χαίρω]] I [[accept the greeting]], <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>538</span>; <b class="b3">νῦν πᾶσι χαίρω, νῦν με πᾶς ἀσπάζεται</b> I [[hear the word]] [[χαῖρε]] from all, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>596</span>: so in inf., <b class="b3">τὸ χαίρειν</b> dub. l. in <span class="bibl">Pl.<span class="title">Chrm.</span> 164e</span>; <b class="b3">χαίρειν δὲ τὸν κήρυκα προὐννέπω</b> I bid him [[welcome]], <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>227</span>; προσειπών τινα χ. οὐκ ἀντιπροσερρήθη <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.13.1</span>; but <b class="b3">χαίρειν τἄλλ' ἐγώ σ' ἐφίεμαι</b> I bid thee [[have thy pleasure]], <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>112</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> inf. alone at the beginning of letters, <b class="b3">Κῦρος Κυαζάρῃ χαίρειν</b> (''[[sc.]]'' [[λέγει]]) <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.5.27</span>, cf. <span class="bibl">Theoc.14.1</span>; used by [[Alexander the Great]] to Phocion as a mark of respect, <span class="bibl">Duris 51J.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> at leavetaking, [[fare-thee-well]], <span class="bibl">Od.5.205</span>, <span class="bibl">13.59</span>, <span class="bibl">15.151</span>; χαῖρε πόλλ' ὦδελφέ <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>164</span>; pl., χαίρετε πολλάκι <span class="bibl">Theoc.1.144</span>; freq. put into the mouth of the dying, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>863</span>, <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>921</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>116d</span>, etc.: hence in sepulchral inscriptions, <span class="title">IG</span>7.203, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> hence, imper. [[χαιρέτω]], [[χαιρόντων]], <b class="b2">have done with... away with</b>... εἴτ' ἐγένετο ἄνθρωπος εἴτ' ἐστὶ δαίμων, χαιρέτω <span class="bibl">Hdt.4.96</span>; χαιρέτω βουλεύματα τὰ πρόσθεν <span class="bibl">E. <span class="title">Med.</span>1044</span>, χαιρόντων πόνοι <span class="bibl">Id.<span class="title">HF</span>575</span>; cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>199a</span>, <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>636d</span>, <span class="bibl">886d</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> <b class="b3">ἐᾶν χαίρειν τινά</b> or τι [[dismiss from one's mind]], [[put away]], [[renounce]], <span class="bibl">Hdt.6.23</span>, <span class="bibl">9.41</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>1187</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>63e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Prt.</span>348a</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.3.23</span>, etc.; συχνὰ χ. ἐᾶν τινα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>59b</span>; ἐλευθερίαν μακρὰ χ. ἐᾶν <span class="bibl">Luc.<span class="title">Apol.</span>3</span>; μακρὰ χ. εἰποῦσα <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>12.1</span>; πόλλα μοι τὰν Πωλυανάκτιδα παῖδα χαίρην Sapph.86; τὴν Κύπριν πόλλ' ἐγὼ χαίρειν λέγω <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>113</span>, cf. <span class="bibl">1059</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>188a</span>; χ. κελεύων πολλὰ τοὺς Ἀχαρνέας <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>200</span>; εἰπεῖν χαίρειν τινά <span class="title">Ath.Mitt.</span>56.131 (Milet., Hellenistic), cf. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Dem.Enc.</span>50</span>; χαίρειν προσαγορεύειν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>322</span> (metaph. in <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>771a</span>); χαίρειν προσειπεῖν <span class="bibl">Eup.308</span>: less freq. c. dat. pers. (never with <b class="b3">ἐᾶν χ</b>.), πολλὰ χαίρειν ξυμφοραῖς καταξιῶ <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>572</span> ([[nisi legendum|nisi leg.]][[ξυμφοράς]]) ; φράσαι . . χαίρειν Ἀθηναίοισι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>609</span> (troch.); πολλὰ εἰπόντα χ. τῷ ἀληθεῖ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>272e</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phd.</span>64c</span>, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>406d</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>4.1.31</span> (codd., fort. [[ἀλλήλους]]), Jul. ad Them.255a. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> on other occasions, as in comforting, [[be of good cheer]], <span class="bibl">Od.8.408</span>; at meals, <span class="bibl">4.60</span>, <span class="bibl">18.122</span>; [[χαῖρε]], [[γύναι]], [[φιλότητι]] [[good luck be]] on our union, <span class="bibl">11.248</span>; εὐχωλῇς χαίρετε <span class="bibl">13.358</span>: χαῖρε ἀοιδῇ <span class="bibl"><span class="title">h.Hom.</span>9.7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> part. χαίρων [[glad]], [[joyful]], <span class="bibl">Il.1.446</span>, etc.; χαίροντα φίλην ἐς πατρίδ' ἔπεμπον εἰς Ἰθάκην <span class="bibl">Od.19.461</span>; χαίροντι φέρειν . . χαίρων <span class="bibl">17.83</span>; <b class="b3">λυπούμενοι καὶ χαίροντες</b> in sorrow and [[in joy]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1356a16</span>: also pf. part. κεχαρηκώς <span class="bibl">Hdt.3.27</span>,<span class="bibl">42</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> joined with another Verb, [[safe and sound]], [[with impunity]], <b class="b3">χαίροντα ἀπαλλάσσειν</b> ib.<span class="bibl">69</span>, cf. <span class="bibl">9.106</span>, <span class="bibl">D.24.153</span>; more freq. with a neg., <b class="b3">οὐ χαίρων</b> [[to one's cost]], οὐ χαίροντες γέλωτα ἐμὲ θήσεσθε <span class="bibl">Hdt.3.29</span>; οὔ τι χαίρων . . ἐρεῖς <span class="bibl">S. <span class="title">OT</span>363</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ant.</span>759</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span>1299</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>398</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>563</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>510d</span>; οὐ γὰπ . . χαίρων τις . . τοὐμὸν ἀλγυνεῖ κέαρ <span class="bibl">Eup.90</span>; οὔτε χαίροντες ἂν ἀπαλλάζαιτε <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.6.32</span>; also οὔτι χαιρήσων γε σύ <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>186</span>; cf. supr. ''ΙΙ''. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> in the same sense as imper. (supr. ''III''), <b class="b3">σὺ δέ μοι χαίρων ἀφίκοιο</b> [[fare]]-thee-[[well]], and may'st thou arrive, <span class="bibl">Od.15.128</span>, cf. <span class="bibl">Theoc.2.163</span>; <b class="b3">χαίροισ' ἔρχεο</b> go thy way [[rejoicing]], <span class="bibl">Sapph.<span class="title">Supp.</span>23.7</span>; <b class="b3">ἀλλ' ἑρπέτω χαίρουσα</b> let her go [[with a benison]], <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>819</span>; <b class="b3">χαίρων ἴθι</b> [[fare]]-thee-[[well]], <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>813</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span>921</span>; χαίρουσα . . στεῖχε <span class="bibl">Id.<span class="title">Hipp.</span> 1440</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> τὸ χαῖρον τῆς ψυχῆς Plu.2.136c, 1089e. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> Astrol., of a planet, occupy the position appropriate to another of its own [[αἵρεσις]], Serapio in <span class="title">Cat.Cod.Astr.</span>8(4).230, <span class="bibl">Ptol.<span class="title">Tetr.</span>51</span>, <span class="bibl">Vett.Val. 63.6</span>, <span class="bibl">Man.2.348</span>. (Cf. Skt. [[háryati]] 'take pleasure in', Umbr. [[heriest]] 'will wish', Lat. [[horior]].) </span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1325.png Seite 1325]] fut. χαιρήσω, Il. 20, 363, u. im Att. geläufig, aor. ἐχάρην, Hom. u. Folgde, χαρείη Il. 6, 481, χαρέντες 10, 451; perf. mit Präsensbdtg κεχάρηκα, bes. Her.; u. davon syncop. part. κεχαρηώς, ότος, Il. 7, 312; Hes. frg. 49; gew. κεχάρημαι, partic. κεχαρημένος, H. h. 6, 10; auch κέχαρμαι, κεχαρμένος, Eur. Cycl. 367 Troad. 529 u. öfter; aor. 1. med. ἐχηράμην, nur ep., [[χήρατο]] Il. 14, 270, χηράμενος Leon. Tar. 65 (VII, 198); vgl. Plut. Rom. 17, Opp. Cyn. 1, 508. 533; aor. 2. κεχάροντο, κεχάροιτο u. κεχαροίατο, Hom., woran sich auch das reduplicirte fut. κεχαρησέμεν Il. 15, 98 u. κεχαρήσεται Cd. 23, 266 schließt; bei Sp. auch χαρήσομαι üblich; der aor. act. ἐχαίρησα findet sich bei Plut. Lucull. 25; vgl. Lob. Phryn. 740; dagegen war das praes. χαίρομαι ein berüchtigter Barbarismus, Ar. Pax 291, vgl. Schol. – [[Sich freuen]], vergnügt, fröhlich sein; Hom. oft mit dem Zusatze θυμῷ u. ἐν θυμῷ, auch φρεσὶν ᾗσιν, Il. 13, 609; φρένα 6, 481, sich im Herzen, von Herzen freuen; Od. 8, 28 ist χαῖρε νόῳ, er freu'te sich im Herzen, so Viel wie im Stillen, er äußerte seine Freude nicht; vgl. ἐν θυμῷ, γρηῦ, χαῖρε, καὶ ἴσχεο 22, 411; <span class="ggns">Gegensatz</span> δακρύεσθαι Aesch. Spt. 796, λυπεῖσθαι Eur. I. A. 31, wie Plat. Gorg. 498 a; ἐχάρη τε καὶ ἥσθη Her. 7, 101; – τινί, sich worüber freuen, sein Vergnügen, Wohlgefallen woran haben, χαίρουσι δέ τ' ἀνέρες ἄγρῃ Od. 22, 306; χαῖρε δὲ τῷ ὄρνιθι Il. 10, 277; vgl. 7, 312. 24, 706 Od. 2, 35. 249. 3, 52. 13, 358. 18, 117; Hes. O. 360; Soph. El. 1335 Trach. 761 O. R. 596. 1070; εὐπραγίᾳ Pind. P. 7, 18, vgl. 10, 36 Ol. 2, 72; Aesch. Ag. 1211; Eur., z. B. ἡδοναῖς κεχαρημένον I. A. 200, wie in Prosa, τῷ καταμανθάνειν χαίροντες Plat. Rep. V, 475 d; Dem. 11, 9 u. sonst. – So auch übertr., sich womit genügen lassen, womit zufrieden gestellt sein, u. übh. gern haben, lieben, z. B. von einer Pflanze, χαίρει ὑφάμμοις χωρίοις, sie liebt etwas sandige Gegenden, Theophr. – Bei den Att. gew. ἐπί τινι, wie Eur. ἐπὶ τοῖς ἐμοῖς χαίρεις κακῶς πράσσουσι δεσπόταις, Bacch. 1032; u. in Prosa, Plat. Legg. V, 739 d Xen. Mem. 2, 6,35. – Auch ἔν τινι, Soph. Trach. 1109 u. Sp., wie Antp. Sid. 28 (IX, 72); auch in Prosa, Plat. Rep. X, 603 c. – Seltener c. accus., vgl. Valck. Hipp. 339; χαίρει δέ μιν [[ὅστις]] ἐθείρει Il. 21, 147, wo Andere μιν von ἐθείρει abhangen lassen; [[χαίρω]] δέ σ' εὐτυχοῦντα Eur. Rhes. 390 (s. weiter unten); ταὐτὰ χαίρειν τοῖς πολλοῖς Dem. 18, 192. – C. partic., [[χαίρω]] ἀκούσας, ich freue mich zu hören, höre gern, Il. 19, 185; χαίρουσιν βίοτον νήποινον ἔδοντες Od. 14, 177; vgl. Hes. O. 55; Valck. Her. 7, 216; Soph. Trach. 292; Pind. N. 8, 78; χαίρεις ὑβρίζουσ' εἰς ἐμέ Eur. Hec. 1257; [[χαίρω]] φειδόμενος, ich freue mich der Sparsamkeit, Ar. Plut. 247; χαίρεις θωπευόμενος Equ. 1112, vgl. Eccl. 228; ἐγὼ τοῖς [[καλῶς]] ἐρωτῶσι [[χαίρω]] ἀποκρινόμενος, ich antworte gern, Plat. Prot. 118 d; so 158 a u. öfter; vgl. noch Soph. 259 c Euthyd. 288 b Crat. 400 e Apol. 11 c. – Spätere brauchten auch acc. c. partic. statt inf., [[χαίρω]] σε ἐληλυθότα, ich freue mich, daß du gekommen bist, s. Valck. Phoen. 711; τοὺς εὐσεβεῖς θεοὶ θνήσκοντας οὐ χαίρουσιν Eur. Hipp. 1340. – In diesen Vrbdgn nimmt es auch, wie [[φιλέω]], die Bdtg »pflegen«, »gewohnt sein« an, Antiphan. bei Ath. IV, 169 f. – Es folgt auch ὅτι, Pind. N. 5, 16 u. Folgde; [[οὕνεκα]] Od. 8, 205. – Οὐ χαιρήσεις ist ein milderer Ausdruck statt es soll dir übel bekommen, es soll dich schwer gereuen, [[οὐδέ]] τιν' οἴω Τρώων χαιρήσειν, ich meine, es soll sich kein Troer freuen, es soll allen übel bekommen, Il. 20, 363; οὐ χαιρήσετον Ar. Equ. 235, vgl. Plut. 64; s. auch das unten über das partic. Gesagte. – Der imperat. χαῖρε ist eine sehr gebr. Form des Segenswunsches u. Grußes, Freude dir, schon bei Hom., auch im dual. u. plur. χαίρετον, χαίρετε; verstärkt οὖλέ τε καὶ μέγα χαῖρε, Od. 24, 402; χαῖρε, [[γυνή]], φιλότητι, gedeihe dir die Umarmung zum Heil, 11, 248; bes. beim ersten Zusammentreffen als Bewillkommnung, sei gegrüßt, Il. 9, 197 Od. 13, 229; so Pind. u. Tragg., Aesch. Pers. 152 Ag. 22. 494. 524 u. öfter, wie Soph. u. Eur., u. in Prosa; auch beim Abschiede, lebe wohl, Od. 5, 205, Aesch. Pers. 826 Eum. 745; u. in Prosa, Plat. Phaed. 116 c; χαίρειν καταξιῶ, wie valere iubeo, Aesch. Ag. 558; Soph. Ai. 850 u. öfter; χαίρειν [[προσαγορεύω]] Ar. Plut. 322; so auch χαίρειν [[λέγω]], προσειπών τινα χαίρειν, Einem den Gruß χαῖρε ertheilend, ihn mit dem Gruße bewillkommnend, Xen. Mem. 3, 13, 1. – Zu Anfang der Briefe stand gew. der inf. allein, z. B. [[Ξενοφῶν]] Γρύλλῳ χαίρειν, ''[[sc.]]'' λέγει, Xenophon entbeut dem Gryllus seinen Gruß, wie Xenophon Gryllo salutem. – Daran reiht sich, bes. bei der dritten Person χαιρέτω, der Ausdruck der Geringschätzung u. Verachtung u. des von sich Weisens, weg damit, zum Henker damit u. vgl., also gleichbedeutend mit ἐῤῥέτω, Her. 4, 96; χαιρέτω βουλεύματα τὰ [[πρόσθεν]] Eur. Med. 1044; χαιρόντων πόνοι Herc. fur. 575; vgl. noch Plat. Conv. 199 a; so auch χαίροιτε ἡμῖν, Anacr. 23, 10. Dah. χαίρειν ἐᾶν od. κελεύειν, einer Person od. Sache Lebewohl sagen, ihr entsagen, sie gut sein lassen, nicht danach fragen, sie vernachlässigen, od. stärker, sie verwünschen, s. Valck. zu Her. 9, 41 u. zu Eur. Hipp. 133, wie Schäf. mel. p. 34; vgl. Plat. Prot. 347 e Phaedr. 230 a Gorg. 458 b; τὴν αὐλητρίδα χαίρειν ἐᾶν Conv. 176 e; τὸ διαῤῥιπτεῖν εἴα χαίρειν Xen. An. 7, 3,23; χαίρειν ταύτην τὴν εὐδαιμονίαν [[κελεύω]] Cyr. 7, 5,42. So auch πολλὰ χαίρειν εἰπεῖν τινι, μακρὰν χαίρειν φράσαι τινί u. ä. Vielleicht ist so Soph. Ai. 112 χαίρειν, [[Ἀθάνα]], τἄλλ' ἐγώ σ' ἐφίεμαι zu nehmen, wo Andere, wie Lob., es zu stark findend, χαίρειν durch contentam esse übersetzen; τὴν σὴν Κύπριν πόλλ' ἐγὼ χαίρειν [[λέγω]] Eur. Hipp. 113; πολλὰ εἰπόντα χαίρειν τῷ ἀληθεῖ Plat. Phaedr. 272 e; Phaed. 64 c; τὰ δ' ἄλλα ἐπιτηδεύματα χαίρειν χρὴ προσαγορεύειν Legg. VI, 771 a. – Das partic. χαίρων ist = froh, freudig, Hom. öfter; Her. gew. so κεχαρηκώς; in Vrbdgn mit andern Zeitwörtern durch [[gern]], [[willig]] zu übersetzen; aber χαίρων ἀπαλλάττει ist = er kommt glücklich, ungestraft, wie wir sagen »mit heiler Haut«, »mit blauem Auge« davon, Her. 3, 69. 9, 106; οὐδὲ χαίρων [[ταῦτα]] τολμήσει λέγειν Ar. Ach. 537; [[οὔτι]] χαιρήσων Vesp. 185; Ran. 843; Soph. O. R. 363 οὔ τι χαίρων δίς γε πημονὰς ἐρεῖς; Ant. 755 Phil. 1283; χαίροντα [[πρός]] τινος ἀπαλλάττειν Her. 9, 106; τοῦτον οὐδεὶς χαίρων ἀδικήσει, nicht ungestraft, Plat. Gorg. 510 d; Xen. An. 5, 6,32; εἰ χαίρων ἀπαλλάξει Dem. 24, 153; οὐ χαίρων ἀπαλλάξεις, du sollst nicht ungestraft davon kommen, sollst übel wegkommen; Sp., wie οὐ χαίροντες ἄπιτε Luc. Tim. 34. – Aber ἑρπέτω χαίρουσα ist so viel wie χαιρέτω, sie mag gehen, Soph. Trach. 816. – Τὸ χαῖρον ist auch = die Freude, vgl. Schäf. zu D. Hal. de C. V. p. 205.

|btext=<i>f.</i> χαιρήσω, <i>ao. inus., pf.</i> κεχάρηχα;<br /><i>Pass. f. inus., ao.2</i> [[ἐχάρην]], <i>pf.</i> κεχάρημαι <i>et</i> [[κέχαρμαι]], <i>pqp.</i> ἐκεχαρήμην;<br /><b>I.</b> [[se réjouir]], [[être joyeux]] : χ. θυμῷ IL, [[ἐν]] θυμῷ IL, φρεσὶν ᾗσιν IL, φρένα IL se réjouir dans son cœur, νόῳ χαίρειν OD se réjouir dans son cœur, <i>càd</i> secrètement ; <i>part.</i> χαίρων, joyeux, gai, content, réjoui ; <i>part. pf.</i> κεχαρηκώς, <i>m. sign. ou au sens de</i> volontiers, de bon cœur de la part d'autrui, <i>càd</i> impunément ; <i>subst.</i> τὸ χαῖρον la joie;<br /><b>II.</b> [[se réjouir d'ordinaire]], [[se plaire d'ordinaire à]] <i>ou</i> dans ; <i>avec un part.</i> χαίρουσι χρεώμενοι HDT ils aiment à se servir de, <i>etc.</i><br /><b>III.</b> avoir sujet de se réjouir, <i>d'ord. avec la nég. càd</i> n'avoir pas sujet de se réjouir, avoir à regretter, à se repentir : [[οὐδέ]] τιν’ [[οἴω]] Τρώων χαιρήσειν IL et je ne pense pas qu’aucun Troyen ait sujet de se réjouir ; [[οὐκ]] ἐχαίρησεν ἀλλ’ ἀπετέτμητο τὴν κεφαλήν PLUT il n’eut pas sujet de se réjouir, loin de là, il eut la tête tranchée ; [[οὐ]] χαίρων ἐρεῖς SOPH tu n'auras pas sujet de te réjouir de dire ; <i>avec un rég. au dat.</i> se réjouir de, prendre plaisir à, trouver son plaisir <i>ou</i> sa joie dans : διαίτῃ XÉN dans un genre de vie ; γέλωτι XÉN aimer à rire ; [[τῷ]] γυμνάζεσθαι PLUT aimer à s'exercer ; τοὺς γὰρ εὐσεβεῖς θεοὶ θνῄσκοντας [[οὐ]] χαίρουσι EUR car les dieux n'aiment pas voir mourir ceux qui les vénèrent ; <i>avec un acc. plur. neutre employé adv.</i> [[ταῦτα]] λυπεῖσθαι καὶ [[ταῦτα]] χαίρειν DÉM s'affliger des mêmes choses et se réjouir des mêmes choses ; χ. χαράν PLUT éprouver de la joie ; [[χαίρω]] ἀκούσας IL, [[ἰδών]] IL je me réjouis d'avoir entendu, d'avoir vu ; χαίρουσιν βίοτον ἔδοντες OD ils se plaisent à manger leurs biens ; <i>avec</i> [[ὅτι]], [[οὕνεκα]], [[ὡς]], [[εἰ]], se réjouir de ce que <i>ou</i> si, <i>etc.</i><br /><b>IV.</b> se réjouir, <i>dans certaines formules</i> :<br /><b>1</b> <i>à l'impér.</i> • [[χαῖρε]], réjouis-toi, <i>càd</i> joie à toi ! salut à toi ! Dieu te protège ! bénédiction sur toi ! <i>de même au plur. et au duel</i> ; • χαίρετε, • χαίρετον, <i>comme souhait de bienvenue dans les rencontres ; de même pour prendre congé (cf. lat.</i> salve <i>ou</i> vale), adieu ; <i>ou pour porter la santé de qqn, analogue à</i> : grand bien vous fasse ! à votre santé ! <i>dans les prières et les supplications au sens de</i> : agréez ma prière ; <i>pour tranquilliser ou calmer qqn</i> : laissez donc ! ayez bon courage ! <i>à l'inf. au sens de</i> : salut ! χαίρειν δὲ τὸν κήρυκα [[προὐννέπω]] SOPH je souhaite la bienvenue au héraut ; <i>au commenc. des lettres</i>, • χαίρειν (<i>s.e.</i> λέγει <i>ou</i> κελεύει) salut ! [[Κῦρος]] Κυάξαρῃ χαίρειν XÉN Cyrus à Cyaxare, salut !;<br /><b>2</b> <i>en mauv. part</i> • χαιρέτω HDT qu’il se réjouisse ! salut à lui ! <i>càd</i> bien le bonjour ! qu'il aille se promener ; <i>en parl. de choses</i> χαιρέτω βουλεύματα EUR adieu les projets d'autrefois ! <i>au part.</i> : ἐρπέτω χαίρουσα SOPH qu'elle aille se promener ! χαίρειν [[ἐᾶν]] τινα <i>ou</i> τι, envoyer promener qqn <i>ou</i> qch, <i>litt.</i> dire à une personne <i>ou</i> à une chose de se bien porter ; τινα πολλὰ χαίρειν λέγειν EUR souhaiter beaucoup de prospérités à qqn, <i>càd</i> l'envoyer promener ; <i>avec le n. de <i>pers.</i> au dat.</i> : τινι χαίρειν, κελεύειν <i>ou</i> λέγειν;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[χαίρομαι]] se réjouir de, trouver son plaisir en, τινι.<br />'''Étymologie:''' R. Χαρ, briller de joie ; cf. [[χάρις]], [[χαρά]], <i>lat.</i> [[gratus]].

|auten=(cf. gratus), ipf. χαῖρον, ἔχαιρε, [[χαῖρε]], iter. χαίρεσκεν, fut. inf. χαιρήσειν, aor. ἐχάρη, -ημεν, -ησαν, [[χάρη]], opt. [[χαρείη]], [[part]]. χαρέντες, perf. [[part]]. κεχαρηότα, [[also]] [[red]]. fut. inf. [[κεχαρησέμεν]], [[mid]]. fut. [[κεχαρήσεται]], aor. 2 [[κεχάροντο]], opt. -οιτο, 3 pl. -οίατο, aor. 1 [[χήρατο]]: be [[glad]], be [[joyful]], [[rejoice]]; (ἐν) θῦμῷ, νόῳ, φρεσί and φρένα, [[also]] χαίρει μοι [[ἦτορ]], [[κῆρ]], Il. 23. 647, Od. 4.260; w. dat. of the [[thing]] rejoiced at, νίκῃ, ὄρνῖθι, φήμῃ, Il. 10.277, Od. 2.35; freq. w. [[part]]. and dat., τῷ χαῖρον νοστήσαντι, ‘at his [[return]],’ Od. 19.463; [[also]] w. [[part]]. agreeing [[with]] the subj., Il. 3.76 ; οὐ χαιρήσεις, ‘thou wilt be [[sorry]],’ ‘[[rue]] it,’ Il. 20.363, Od. 2.249 ; [[χαῖρε]], [[hail]] or [[farewell]], Od. 1.123, Od. 13.59.

|sltr=[[χαίρω]] ([[χαίρω]], -ει; χαῖρ（ε), -ετ（ε); -ων, -οντα; -ειν: impf. (ἔ）χαιρον: aor. [[pass]]. pro [[act]]., χᾰρείς.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> be [[delighted]], [[glad]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> abs. χαίρων δὲ καὶ αὐτὸς Ἀλκμᾶνα στεφάνοισι [[βάλλω]] (P. 8.56) [[χαίρω]] δ' [[ὅτι]] ἐσλοῖσι μάρναται [[πέρι]] [[πᾶσα]] [[πόλις]] (N. 5.46) [[add]]. [[part]]. [[χαίρω]] δὲ πρόσφορον ἐν μὲν ἔργῳ κόμπον ἱείς (N. 8.48) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> c. dat., [[delight]] in οἵτινες ἔχαιρον εὐορκίαις (O. 2.66) μιν [[αἰνέω]] χαίροντα τε ξενίαις πανδόκοις (O. 4.15) νέᾳ δ' εὐπραγίᾳ [[χαίρω]] τι (P. 7.18) ὧν θαλίαις ἔμπεδον εὐφαμίαις τε μάλιστ' [[Ἀπόλλων]] χαίρει (P. 10.36) Πανελλάνεσσι δ' ἐριζόμενοι δαπάνᾳ χαῖρον ἵππων (I. 4.29) [[pass]]. in [[act]]. [[sense]], εἰ [[γάρ]] [[τις]] ἀνθρώπων δαπάνᾳ τε χαρεὶς καὶ πόνῳ πράσσει θεοδμάτους ἀρετάς (I. 6.10) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> impv., in [[salutation]], Hail [[χαῖρε]]· [[τόδε]] μὲν [[μέλος]] [[ὑπὲρ]] πολιᾶς ἁλὸς πέμπεται (P. 2.67) ἅ σε χαίρειν ἐστρὶς αὐδάσαισα πεπρωμένον βασιλἔ ἄμφανεν Κυράνᾳ (P. 4.61) [[χαῖρε]], [[φίλος]]· ἐγὼ [[τόδε]] [[τοι]] [[πέμπω]] (N. 3.76) χαίρετ· ἐγὼ δὲ γαρύσομαι (addressed to the heroes Kastor and Iolaos, vv. 30—1) (I. 1.32) χαῖῤ, ὦ θεοδμάτα (''[[sc.]]'' Δᾶλε) fr. 33c. 1.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> frag. ]εντι χαιρ[ Δ. 4. c. 10.

|mltxt=ΝΜΑ, και μέσ. [[χαίρομαι]] Ν<br /><b>1.</b> [[αισθάνομαι]] [[χαρά]], [[είμαι]] [[χαρούμενος]] (α. «[[χαίρω]] πολύ» β. «οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ», ΚΔ<br />γ. «[[χαίρω]] δὲ καὶ αὐτὸς θυμῷ, [[ἐπεὶ]] [[δοκέω]] νικησέμεν Ἕκτορα δῑον», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (η προστ. β' προσ. ενεστ.) <i>χαίρε</i>, <i>χαίρετε</i><br />[[προσφώνηση]] χαιρετισμού σε [[ένδειξη]] φιλίας, [[τιμής]] ή σεβασμού, [[κατά]] τη [[συνάντηση]] προσώπων, ή [[προσφώνηση]] αποχωρισμού και αποχαιρετισμού (α. «χαίρετε ωραία μου [[κυρία]]» β. «χαίρετε κύριε καθηγητά» γ. «χαῖρε κεχαριτωμένη<br />ὁ Κύριος μετὰ σοῦ», ΚΔ<br />δ. «...ὁ [[Ἰησοῦς]] ἀπήντησεν αὐταῖς λέγων<br />χαίρετε», ΚΔ<br />ε. «χαῖρε, ξεῖνε, παρ' [[ἄμμι]] φιλήσεαι», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[απολαμβάνω]] [[κάτι]], [[είμαι]] [[ευχαριστημένος]] που έχω [[κάτι]] (α. «[[είναι]] [[άρρωστος]] [[βαριά]] και δεν χαίρεται τα πλούτη του» β. «τή χάρηκε τη ζωή του» γ. «ἔχαιρε... ὁ βασιλεὺς εἰς τὸ πράσινον [[μέρος]]», Μαλάλ. Ι.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (η μτχ. μέσ. ενεστ.) <b>βλ.</b> [[χαιράμενος]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «να σέ χαρώ» ή «να χαρείς» — παρεμβάλλεται παρενθετικά στον λόγο για να εκφράσει [[παράκληση]]<br />β) «να χαίρεσαι το όνομά σου [ή τη [[γιορτή]] σου]» — να ζήσεις [[ευτυχισμένος]] [[πολλά]] [[χρόνια]]<br />γ) «χήρες και χαιράμενες» — χήρες και παντρεμένες τών οποίων ο [[σύζυγος]] ζει<br /><b>3.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> «χαίρε [[βάθος]] αμέτρητον» — λέγεται ειρωνικά για [[κάτι]] που δύσκολα εξακριβώνεται ή που φέρνει κάποιον σε δύσκολη [[θέση]] (ΚΔ)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>μτφ.</b> αρκούμαι σε [[κάτι]], [[είμαι]] [[ευχαριστημένος]] («χαίρει ὑφάμμοις χωρίοις», Θεόφρ.)<br /><b>2.</b> (ο μέλλ. με [[άρνηση]]) <i>οὐ χαιρήσω</i><br />δεν θα χαρώ, δεν θα μείνω [[ατιμώρητος]], θα μετανιώσω<br /><b>3.</b> (το γ' πρόσ. προστ. ενεστ.) <i>χαιρέτω</i><br />(σε [[ένδειξη]] αποδοκιμασίας και περιφρόνησης) ας [[πάει]], ας πάνε στα κομμάτια (α. «χαιρέτω βουλεύματα», <b>Ευρ.</b><br />β. «[[εἴτε]] ἐγένετο [[ἄνθρωπος]] [[εἴτε]] ἐστὶ [[δαίμων]], χαιρέτω», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> (η μτχ. αρσ. ενεστ. ως επίρρ.) <i>χαίρων</i><br />με [[χαρά]], [[γεμάτος]] [[χαρά]] («ὁ δὲ δέξατο χαίρων παῖδα φίλην», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>5.</b> (η μτχ. ουδ. ενεστ. ως ουσ.) <i>τὸ χαῖρον</i>- η [[χαρά]]<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «ἐῶ τι [ή τινα] χαίρειν» — [[αφήνω]] [[κάτι]] [ή κάποιον] να [[πάει]] στο καλό, [[αδιαφορώ]]<br />β) «[[χαίρω]] νόῳ» — [[χαίρομαι]] [[κρυφά]], δεν [[δείχνω]] τη [[χαρά]] μου (<b>Ομ. Οδ.</b>)<br />γ) «[[χαίρω]] γέλωτι» — [[εκδηλώνω]] τη [[χαρά]] μου με γέλια (<b>Ξεν.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[χαίρω]] (<span style="color: red;"><</span> <i>χαρjω</i>) ανάγεται στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>ghr</i>- της ΙΕ ρίζας <i>gher</i>- «[[χαίρομαι]], ευχαριστιέμαι» και εμφανίζει ενεστ. [[επίθημα]] -<i>y</i>^{ε / ο-}. Στην απαθή [[βαθμίδα]] της ίδιας ρίζας, εξάλλου, ανάγονται τόσο το αρχ. ινδ. <i>haryati</i> «[[αγαπώ]], [[επιθυμώ]], μου αρέσει» όσο και τα αρχ. άνω γερμ. <i>ger</i> «αυτός που επιθυμεί», <i>gern</i> «[[επιθυμητός]]» (<b>πρβλ.</b> και τα γερμ. <i>gerne</i> «ευχαρίστως», <i>be</i>-<i>gehren</i> «[[χαίρομαι]]»), ενώ στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>ghor</i>- ανάγονται τα λατ. <i>hortor</i>, <i>horitur</i> «[[παρακινώ]], [[παρορμώ]]». Κατά μία [[άποψη]], στην [[ίδια]] [[ρίζα]] ανάγεται και το β' συνθετικό τών τ. <i>δυσ</i>-<i>χερής</i>, <i>εὐ</i>-<i>χερής</i>, ενώ ορισμένοι επιχείρησαν να συνδέσουν με αυτούς και το επίθ. [[ἀχρεῖος]], μέσω ενός τ. <i>ἀ</i>-<i>χερ</i>-<i>εῖος</i>. Η [[άποψη]] ότι το ρ. [[χαίρω]] έχει σχηματιστεί από την ΙΕ [[ρίζα]] <i>gher</i>- «[[αρπάζω]]» και συνδέεται με την λ. [[χόρτος]] και το αρχ. ινδ. <i>harati</i> «[[φέρω]], [[κρατώ]]» δεν θεωρείται πιθανή. Ανεπιβεβαίωτη, [[τέλος]], παραμένει η [[σύνδεση]] του ρ. με λ. που σημαίνουν «[[οργή]], οργίζομαι» (<b>πρβλ.</b> αρχ. ινδ. <i>haras</i>- «[[αγανάκτηση]]», <i>hrn</i><i>ī</i><i>te</i> «οργίζομαι», αβεστ. <i>zar</i>- «οργίζομαι», [[καθώς]] και με τον τ. που παραδίδει ο <b>Ησύχ.</b> [[χαρά]]- [[ὀργή]] ἠὀργίλος</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[χαιρετίζω]], [[χαρά]], [[χάρμα]], [[χαρμονή]], [[χαρμοσύνη]], [[χαρμόσυνος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[χαιρηδών]], [[χαιρητικός]], [[χαιροσύνη]], [[χάρμη]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[χαρτός]]<br /><b>μσν.</b><br />[[χαιριώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[χαιράμενος]], [[χαιρούμενος]], [[χαρούμενος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[επιχαίρω]], [[συγχαίρω]], [[υπερχαίρω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αντιχαίρω]], [[καταχαίρω]], [[περιχαίρω]], [[προσχαίρω]], [[προχαίρω]], [[υποχαίρω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αλληλοσυγχαίρομαι]], [[κρυφοχαίρομαι]]].

|lsmtext='''χαίρω:''' (√<i>ΧΑΡ</i>), γʹ πληθ. προστ. <i>χαιρόντων</i>, Επικ. παρατ. <i>χαῖρον</i>, Ιων. [[χαίρεσκον]], μέλ. <i>χαιρήσω</i>, Επικ. αναδιπλ. απαρ. <i>κεχᾰρησέμεν</i>, μεταγεν. επίσης <i>χᾰρῶ</i>, αόρ. αʹ <i>ἐχάιρησα</i>, παρακ. [[κεχάρηκα]], Επικ. μτχ. αιτ. <i>κεχᾰρηότα</i> — Μέσ. (με την [[ίδια]] [[σημασία]]), μέλ. <i>χᾰρήσομαι</i>, Επικ. <i>κεχᾰρήσομαι</i>, Επικ. γʹ ενικ. αορ. αʹ [[χήρατο]], Επικ. γʹ πληθ. αναδιπλ. αορ. βʹ [[κεχάροντο]], γʹ ενικ. και πληθ. ευκτ. <i>κεχάροιτο</i>, <i>-οίατο</i> — Παθ. (με την [[ίδια]] [[σημασία]]), αόρ. βʹ [[ἐχάρην]] [ᾰ], Επικ. <i>χάρην</i>, μτχ. [[χαρείς]], παρακ. <i>κεχάρημαι</i>, μτχ. <i>κεχαρμένος</i>, γʹ ενικ. και πληθ. υπερσ. [[κεχάρητο]], <i>-ηντο</i>·<br /><b class="num">I.</b> [[χαίρομαι]], είμαι [[χαρούμενος]], είμαι [[ευτυχισμένος]], σε Όμηρ. κ.λπ.· [[χαίρω]] θυμῷ ή <i>ἐν θυμῷ</i>, [[χαίρω]] φρεσὶν [[ᾗσι]], στον ίδ.· με δοτ. πράγμ., [[χαίρομαι]] με [[κάτι]], είμαι [[ευτυχισμένος]] με [[κάτι]], [[παίρνω]] [[ευχαρίστηση]] από κάποιο [[πράγμα]], σε Όμηρ. κ.λπ.· ομοίως, χαίρειν [[ἐπί]] τινι, σε Σοφ., Ξεν.· με μτχ., [[χαίρω]] τὸν μῦθον ἀκούσας, [[χαίρομαι]] που τον έχω ακούσει, σε Ομήρ. Ιλ.· χαίρεις [[ὁρῶν]], σε Ευρ.· [[χαίρω]] φειδόμενος, σε Αριστοφ.· με μτχ. ενεστ., το [[χαίρω]] μερικές φορές έχει τη [[σημασία]] του [[φιλέω]], <i>χαίρουσι χρεώμενοι</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> με [[άρνηση]], <i>οὐ χαιρήσεις</i>, δεν θα [[χαρείς]], δηλ. δεν θα μείνεις [[ατιμώρητος]], θα μετανιώσεις, σε Αριστοφ.· ομοίως σε Όμηρ., [[οὐδέ]] τιν' [[οἴω]] Τρώων χαιρήσειν, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως με ερωτηματ., <i>σὺ χαιρήσειν νομίζεις;</i> σε Πλούτ.· βλ. κατωτ. IV.2.<br /><b class="num">III.</b> προστ., [[χαῖρε]], δυϊκ. <i>χαίρετον</i>, πληθ. <i>χαίρετε</i>, είναι μια συνηθισμένη [[μορφή]] χαιρετισμού·<br /><b class="num">1.</b> σε [[συνάντηση]] [[φίλων]], γειά [[σου]]!, Λατ. [[salve]], σε Όμηρ., Αττ.· [[κῆρυξ]] Ἀχαιῶν, [[χαῖρε]]..., Απάντηση [[χαίρω]], [[δέχομαι]] το χαιρετισμό [[σου]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> όταν [[κάποιος]] φεύγει και αποχωρίζεται από φίλο, έχε γειά! γειά [[σου]]!, Λατ. [[vale]], σε Ομήρ. Οδ., Αττ.<br /><b class="num">3.</b> η [[έννοια]] του αποχωρισμού ή της απομάκρυνσης εμφανίζεται επίσης στο γʹ ενικ. πρόσ. <i>χαιρέτω</i>, ας [[πάει]] στο καλό! [[εἴτε]] ἐγένετο [[ἄνθρωπος]] [[εἴτε]] ἐστὶ [[δαίμων]], <i>χαιρέτω</i>, στην [[ερώτηση]] αν γεννήθηκε [[άνθρωπος]] ή είναι [[θεός]], ας το αφήσουμε στην [[άκρη]], σε Ηρόδ.· <i>χαιρέτω βουλεύματα</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">IV.</b> 1. μτχ. <i>χαίρων</i>, [[χαρούμενος]], [[ευχαριστημένος]], [[ευτυχισμένος]], σε Όμηρ.· ομοίως, <i>κεχαρηκώς</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> δίπλα σε [[άλλο]] [[ρήμα]], με την [[έννοια]] του ασφαλή, [[χωρίς]] [[τιμωρία]], [[ατιμωρητί]], Λατ. [[impune]], <i>χαίρων ἀπαλλάττει</i>, σε Ηρόδ.· με [[άρνηση]], <i>οὐ χαίρων</i>, Λατ. [[haud]] [[impune]], όχι [[χωρίς]] [[κόστος]] για κάποιον, <i>οὐ χαίροντες ἐμὲ γέλωτα θήσεσθε</i>, σε Ηρόδ.· <i>οὔ τι χαίρων ἐρεῖς</i>, σε Σοφ.· βλ. ανωτ. II.<br /><b class="num">3.</b> με την [[ίδια]] [[σημασία]] ως προστ. (βλ. ανωτ. III), <i>σὺ δέ μοι χαίρων ἀφίκοιο</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἀλλ' ἑρπέτω χαίρουσα</i>, άφησέ τη να [[πάει]] χαρούμενη, σε Σοφ.<br /><b class="num">V.</b> 1. το απαρ. χρησιμοποιείται για να δηλώσει όπως η [[λέξη]] [[χαῖρε]]χαιρετισμό (βλ. ανωτ. III. 1), χαίρειν δὲ τὸν κήρυκα [[προὐννέπω]], λέω στον κήρυκα [[καλώς]] όρισες, σε Σοφ.· στην [[αρχή]] επιστολών το απαρ. τίθεται μόνο (τα <i>λέγει</i> ή <i>κελεύει</i> παραλείπονται, όπως σε Λατ. S. = salutem αντί S.D. = salutem dicit), [[Κῦρος]] Κυαξάρῃ χαίρειν, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> με αρνητική [[σημασία]], όπως <i>χαιρέτω</i>, [[ἐᾶν]] χαίρειν τινά ή <i>τι</i>, [[βγαίνω]] από το [[μυαλό]] κάποιου, απομακρύνομαι, απαρνιέμαι, σε Ηρόδ., Αριστοφ. κ.λπ.· <i>πολλὰ χ. κελεύειν τινά</i>, σε Αριστοφ.· ομοίως με δοτ. προσ., <i>πολλὰ χαίρειν ξυμφοραῖς καταξιῶ</i>, σε Αισχύλ.· <i>φράσαι χαίρειν Ἀθηναίοισι</i>, σε Αριστοφ.

|mdlsjtxt=[Root !χαρ]<br /><b class="num">I.</b> to [[rejoice]], be [[glad]], be [[delighted]] Hom., etc.; χ. θυμῶι or ἐν θυμῶι, χ. φρεσὶν ἧισι Hom.:—c. dat. rei, to [[rejoice]] at, be [[delighted]] with, [[take]] [[delight]] in a [[thing]], Hom., etc.; so, χαίρειν ἐπί τινι Soph., Xen.:— c. [[part]]., [[χαίρω]] τὸν μῦθον ἀκούσας I [[rejoice]] at having [[heard]], Il.; χαίρεις [[ὁρῶν]] Eur.; [[χαίρω]] φειδόμενος Ar.;— with [[part]]. pres. [[χαίρω]] [[sometimes]] takes the [[sense]] of [[φιλέω]], to be [[wont]] to do, χαίρουσι χρεώμενοι Hdt., etc.<br /><b class="num">II.</b> with negat., οὐ χαιρήσεις thou wilt or shalt not [[rejoice]], i. e. thou shalt not go [[unpunished]], shalt [[repent]] it, Ar.; so in Hom., [[οὐδέ]] τιν' οἴω Τρώων χαιρήσειν Il.; so with an interrog., σὺ χαιρήσειν νομίζεις; Plut.: v. inf. IV. 2<br /><b class="num">III.</b> imperat. [[χαῖρε]], dual χαίρετον, pl. χαίρετε, is a [[common]] [[form]] of [[greeting]],<br /><b class="num">1.</b> at [[meeting]], [[hail]], [[welcome]], Lat. [[salve]], Hom., [[attic]]; [[κῆρυξ]] Ἀχαιῶν, [[χαῖρε]] . . Answ. [[χαίρω]] I [[accept]] the [[greeting]], Aesch.<br /><b class="num">2.</b> at [[taking]] [[leave]] and [[parting]], [[fare]]-thee-well, [[farewell]], [[good]]-bye, Lat. [[vale]], Od., [[Attic]]<br /><b class="num">3.</b> the [[notion]] of [[taking]] [[leave]] or [[parting]] appears also in the 3 pers. sg. χαιρέτω, [[have]] done with it, [[away]] with it, [[εἴτε]] ἐγένετο [[ἄνθρωπος]] [[εἴτε]] ἐστι [[δαίμων]], χαιρέτω as to the [[question]] [[whether]] he was [[born]] a man or is a [[divinity]], let it be put aside, Hdt.; χαιρέτω βουλεύματα Eur.<br /><b class="num">IV.</b> [[part]]. χαίρων, [[glad]], [[joyful]], [[delighted]], Hom.; so, κεχαρηκώς Hdt.<br /><b class="num">2.</b> joined with [[another]] Verb, in the [[sense]] of [[safe]], with [[impunity]], Lat. [[impune]], χαίρων ἀπαλλάττει Hdt.; with a negat., οὐ χαίρων, Lat. [[haud]] [[impune]], to one's [[cost]], οὐ χαίροντες ἐμὲ γέλωτα θήσεσθε Hdt.; οὔ τι χαίρων ἐρεῖς Soph.: v. supr. II.<br /><b class="num">3.</b> in [[same]] [[sense]] as imperat. (supr. III.), σὺ δέ μοι χαίρων ἀφίκοιο may'st thou [[fare]] well and [[arrive]], Od.; ἀλλ' ἑρπέτω χαίρουσα let her go with a [[benison]], Soph.<br /><b class="num">V.</b> the inf. is used to [[refer]] to the [[word]] [[χαῖρε]] as used in [[greeting]] (supr. III. 1), χαίρειν δὲ τὸν κήρυκα [[προὐννέπω]] I bid the [[herald]] [[welcome]], Soph.:—at the [[beginning]] of letters the inf. stood [[alone]] (λέγει or κελεύει [[being]] omitted, as in Lat. S. = salutem, for S. D. = salutem dicit), [[Κῦρος]] Κυαξάρηι χαίρειν Xen.<br /><b class="num">2.</b> in bad [[sense]], like χαιρέτω, ἐᾶν χαίρειν τινά or τι to [[dismiss]] from one's [[mind]], put [[away]] from one, [[renounce]], Hdt., Ar., etc.; πολλὰ χ. κελεύειν τινά Ar.; so c. dat. pers., πολλὰ χαίρειν ξυμφοραῖς καταξιῶ Aesch.; φράσαι χαίρειν Ἀθηναίοισι Ar.

|ftr='''χαίρω''': {khaírō}<br />'''Forms''': Aor. [[χαρῆναι]] (seit Il.), redupl. κεχάροντο, -οιτο (Hom.). sigmat. [[χήρατο]] (Ξ 270), ἐχαίρησα (Plu.), χαιρησάμενος (Pap.II^p), Fut. χαιρήσω (seit Υ 363), [[χαρήσομαι]] (hell. u. sp.), dor. -ησοῦμαι (Pythag.), χαροῦμαι (LXX), redupl. κεχαρησέμεν (''O'' 98), -ήσεται (ψ 266), Perf. (m. Präs.-Bed.) Ptz. κεχαρηότα, -ότας (''H''312, Hes.''Fr''. 77), Ind. [[κεχάρηκα]] (Hdt., att.), κεχάρημαι (''h''. ''Bacah''. u.a.), Plpf. κεχάρητο, -ντο (Hes. ''Sc''., ''h''. ''Cer''.), κεχαρμένος (E.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[sich freuen]].<br />'''Composita''': auch m. ἐπι-, συν- u.a.,<br />'''Derivative''': Die hierhergehörigen Nomina zerfallen in zwei Gruppen, ja nachdem sie vom Verbalstamm oder vom Präsensstamm ausgehen. Für sich steht wegen der abweichenden Bedeutung [[χάρις]], ebenso [[χαροπός]]; s. unten. — A. Vom Verbalstamm: 1. [[χαρά]] f. [[Freude]] (Sapph., att.). 2. [[χάρμη]] f. [[Kampfesfreude]], [[Kampflust]] (Hom.), auch [[Kampf]] (Hom., Pi., Lyk.), [[Freude]] (Ps.-Phok.); [[χαρμόφρων]] [[kampflustig]], [[kampfbereit]] (''h''. ''Merc''.; Zumbach Neuerungen 20 f.), [[μενεχάρμης]], -ος [[im Kampf ausharrend]] (Il.), [[ἱππιοχάρμης]] [[einen Kampf zu Pferde bestehend]], [[Wagenkämpfer]] (Hom. u.a.; ἱππιο- für ἱππο- metr. bedingt). 3. [[χάρμα]] (ἐπι-, κατα-) n. [[Freude]], [[Vergnügen]], [[Gegenstand der Freude]], [[Ding]], [[woran man sich erfreut]] (ep. poet. seit Il., auch sp. Prosa; Gegensatz [[πῆμα]]). 4. [[χαρμονή]] f. [[Freude]], [[Lust]], [[Wonne]] (S., E., Pl., X. u.a.; wohl nach [[ἡδονή]], Wyss -σύνη 39 A. 1) mit -ικός (Prokl.). 5. [[χαρμοσύνη]] f. ib. (LXX u.a.), Adj. -συνος [[freudevoll]], -συνα n. pl. [[Freudenfest]] (Hdt. 3, 27 u.a.). 6. [[χαρτός]] [[erfreulich]], [[ergötzlich]] (Archil., att.), [[ἐπί]]- ~ ib., auch [[schadenfroh]] (att.), -[[χάρτης]] ib. (Kom. V^a); zu -χαρτος in PN, z.B. Δαμόχαρτος, Bechtel Namenst. 17f. 7. -χαρής von den präfigierten Verba (nach [[χαρῆναι]]): ἐπι-, περι-, προ-, [[ὑπερχαρής]] [[erfreuend]], [[freudenvoll]], [[entzückt]] (ion. att.); als Hinterglied unbeschränkt produktiv im Spätgriech., bes. in der poet. Sprache, z.B. ὁπλο-, [[μουσοχαρής]]; ebenso in PN, z.B. Θυμοχάρης, Χάρης, -ητος. — B. Vom Präsensstamm: 1. [[χαιρηδών]]; όνος f. kom.-parod. = [[χαρά]] (Ar. ''Ach''. 4, wie [[ἀλγηδών]]). 2. [[χαιροσύνη]] f. = [[χαρά]] (Epigr. Marathon II^p, H.). 3. [[χαιρητικός]] [[froh]], [[heiter]] (Vett. Val.). 4. [[χαιρετίζω]] ’[[χαῖρε]] (χαίρετε?) sagen, begrüßen’ mit -τισμός m. [[Begrüßung]], [[Aufwartung]] (Plb., [[LXX]] usw.); vgl. [[αἱρετίζω]]. 5. Als Vorderglied in PN, z.B. Χαιροκλῆς, [[Χαιρεκράτης]], wozu Kurznamen wie Χαιρύλος. 6. [[χαιρεκακέω]],-[[κακία]], -κακος selten und sp. für [[ἐπιχαιρεκακέω]] usw. [[schadenfroh sein]] (Arist., Kom. IV^a usw.; vgl. [[ἐπίχαρτος]] oben). — Für sich steht, unabhängig vom Verb, das [[substantive]] [[χάρις]], -ιτος, -ιν f. [[Reiz]], [[Anmut]], [[Gefallen]], [[Wohlgefallen]], [[Gunst]], [[Dankbarkeit]], [[Dank]], auch personifiz., bes. im Plur. [[die Chariten]] (seit Il.). Kompp., z.B. [[χαριδώτης]], dor. (Kyrene) -ας m. Beiwort des Hermes, des Dionysos, des Zeus (''h''. ''Hom''. u.a.), PN wie Χαριγένης, [[χαριτοβλέφαρος]] ‘mit anmutigen od. charitenähnlichen Augen(lidern)’ (Eub., att. Epigr.); [[ἄχαρις]] [[ohne Reiz]], [[unangenehm]], [[unerfreulich]] (Thgn., Sapph., Hdt., Trag. u.a.), auch [[ἀχάριτος]] ib. (Hdt., E. u.a.); in derselben Bed. (von [[χαρίζομαι]], s.u.) [[ἀχάριστος]] (seit θ 236, Komp. ἀχαρίστερος υ 392 für ἀχαριστότερος) mit -έω, -ία (att.); Gegensatz [[εὔχαρις]], -τος, -στος mit -έω, -ία, [[ἐπίχαρις]] [[reizvoll]], [[anmutig]] (att. seit A.). — Von [[χάρις]]: 1. [[χαρίεις]] [[reizvoll]], [[anmutig]] (seit Il.), [[χαριτόεις]] ib. (Anakr.), auch [[χάριτος]] = lat. ''gratus''? (Nysa I^a, Brief eines Prokonsuls). 2. [[χαρίσιος]] (-ι-) ‘von [[χάρις]] (den Chariten) begleitet, erfüllt’ (Arist., Kall.''Fr''. 193, sp.), auch als N. eines Kuchens (Kom.), nach [[ἀφροδίσιος]] u. a. 3. [[χαριτήσιον]] n. [[Dankopfer]] (sp.), [[Liebeszauber]] (''PMag''.), -ήσια n. pl. [[Fest zur Ehre der Chariten]] (böot.), nach [[φιλοτήσιος]] u.a. (vgl. Fraenkel Nom. ag. 2, 152 A. 2), -ώσιος (Ibyk., rhegin., wie ἀνακώσιος u.a., Chantraine Form. 42). 4. [[χαριτία]] f. [[reizvoller Scherz]], [[Spaß]] (X. ''Kyr''. 2, 2, 13), Erweiterung auf -ία (Scheller Oxytonierung 38; voran geht εὐχάριτες). —Denom. Verba: 5. [[χαρίζομαι]] (-ίζω), auch m. ἀντι-, ἐπι-, κατα-, προσ- u.a., ‘jmdm. gefällig sein, Gefallen, Gunst, Dienst erweisen, gern spenden, geben’ (seit Il.) mit [[χάρισμα]] (εὐ-, ἀπο-) n. [[Gnadenerweisung]], [[Gnadengeschenk]] (sp.), -ισμός m. ib. (sp. u. selten), -ιστεῖον n. [[Dankopfer]] (Thera, Knidos), -ιστήριον n. ib. mit -ιστήριος [[zum Dankopfer gehörig]] (X., hell u. sp.), -ιστικός [[freigebig]] (Demokr., Aristeas u.a.). 6. χαριτόομαι, -όω [[begünstigt]], [[gesegnet werden]], [[begünstigen]], [[segnen]] (LXX, NT u.a.). — Für sich steht ebenfalls [[χαροπός]] Beiw. von Raubtieren, von Menschen, vom Meer usw., vorw. mit Beziehung auf die Augen und die kühle blaugraue Augenfarbe, etwa [[grimmig]], [[wild]], [[frostig]] (seit λ 611) mit -ότης f. (hell. u. sp.); auch (ἐπι-)[[χάροψ]] ib. (Opp., Pap. II^p). — Ausführlich über [[χαίρω]] mit Ableitungen, über [[χάρις]] und [[χαροπός]] bei Homer Latacz Zum Wortfeld "Freude" 20 ff. mit reicher Lit. und eingehender Diskussion.<br />'''Etymology''': Bei der etymologischen Beurteilung der obigen Wörter bleibt das semantisch und morphologisch unklare [[χαροπός]] besser außer Betracht (vgl. die Darlegung bei Latacz 38 ff.). Das für sich stehende [[χάρις]] gehört zu den sehr seltenen tiefstufigen ι-Stämmen wie [[ἄγυρις]], δάριν· σπιθαμήν H., [[ῥάχις]], die als Adv. gebrauchten [[ἅλις]] und [[πάλιν]] (vgl. [[χάριν]]), [[σπάνις]] (wohl νι-Suffix), neben denen das hochstufige [[ἔρις]], das dehnstufige [[δῆρις]] und die zahlreichen Fälle von ο-Abtönung wie [[πόρις]] (Solmsen Wortforsch. 155 ff.). Festen Boden betreten wir erst mit dem Jotpräsens [[χαίρω]], das sich nur im Ablaut von dem vermutlich hochstufigen aind. ''háryati'' [[Gefallen finden]], [[sich ergötzen]], [[sich freuen]], [[gern haben]] unterscheidet (*''ĝhr̥''-''i̯ō'': *''ĝher''-''i̯e''-''ti''). Auch im Italischen ist dieselbe Bildung erhalten, z.B. in umbr. 2. sg. Fut. ''heries'' [[volēs]], alat. ''horitur'' ‘treibt an. ermahnt’ (Enn., sonst das Intensivum ''hortātur'', ''hortor''); letzteres kann sogar mit [[χαίρω]] identisch sein, da die Ansetzung eines kausativen ''ĝhor''- (Ernout-Meillet; "wollen machen, Lust machen" [?] [W.-]Hofmann s.v.) nicht notwendig scheint; vgl. die ähnlichen Fälle bei Frisk Indogerm. 20ff. (Kl. Schr. 50ff.) anläßlich lat. ''iubeō''. — In den übrigen Sprachen finden sich mehrere hierhergehörige isolierte Nomina, namentlich im Germ., z.B. ahd. ''ger'' [[begehrend]], [[verlangend]] mit ''gerōn'' [[begehren]] und die weitverbreitete ''n''-Ableitung in ahd. ''gern'' [[begierig]], [[eifrig]], got. ''faihu''-''gairns'' ’[[φιλάργυρος]]’ u.a. mit dem Adv. ahd. ''gerno'' [[gerne]] usw. Dazu mit Dehnstufe (*''ĝhēr''-''i''-) arm. ''jir'' [[Gabe]], [[Gnade]], [[Gunst]], Adv. ''jri'' [[gratis]] (s. Hübschmann Arm. Gramm. 470 m. Lit.), mit Hochstufe aw. ''zara''- m. [[Streben]], [[Ziel]] (Bthl.), [[Huld]] (Humbach; wahrsch. < *''ĝhoros''). Die Heranziehung von toch. B ''kartse'', Akk. ''krent'' [[gut]] (aus *''ĝhr̥ti̯o''-: [[χαρτός]] bzw. ''ĝh''_e''rēnt''-: [[χαρείς]]? van Windekens Orbis 13, 232 f.) muß man in Anbetracht der Mehrdeutigkeit des toch. Wortes auf sich beruhen lassen. Weitere Formen (u.a. air. ''gor'' [[fromm]]) mit Lit. bei WP. 1, 600 f., Pok. 440 f. — Die Frage, ob auch einige Wörter für [[zürnen]] hier einzureihen sind, aind. ''háras''- n. [[Groll]], ''hr̥ṇīté'' [[zürnen]], aw. ''zar''- ib., wozu noch [[χαρά]]· ὀργὴ ἠ [[ὀργίλος]] H. (an unrichtiger Stelle; mit [[χαροπός]]?), läßt sich weder bejahen noch verneinen (Persson Beitr. 2, 729 A.1). Und die Zurückführung von [[χαίρω]] u. Verw. auf idg. ''ĝher''- [[greifen]] in aind. ''hárati'' [[bringen]], [[tragen]], [[holen]] usw. (s. [[χόρτος]]) bei Fraenkel Lexis 2, 190f. (ebenso Porzig Satzinhalte 353 für [[χάρις]]: *’Ergreifer’ > [[Reiz]]) gehört endgültig in die Nacht der Vorvergangenheit, wo alle semantischen Kühe schwarz sind. —Hierher aus dem Griech. wahrscheinlich noch εὐ-, [[δυσχερής]] (s.d.). Szemerényi Sprache 11, 15ff. (nach Ehrlich) will noch ἀχρεῖον (< *ἀχερεῖον) hinzufügen.<br />'''Page''' 2,1062-1065

|sngr='''原文音譯'''：ca⋯rw 害羅<br />'''詞類次數'''：動詞（74）<br />'''原文字根'''：喜樂 相當於： （[[שָׂמַח]]&#x200E;）  （[[שִׂמְחָה]]&#x200E;）  （[[שָׂשֹׂון]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：歡樂*，高興，歡喜，歡歡喜喜，歡樂起來，喜樂，喜歡，喜，樂，快樂，恭喜，請安，問安，你好，向你問安，願你們平安。參讀 （[[ἀγαλλιάω]]）同義字<br />'''同源字'''：1） （[[εὐχαριστέω]]）感謝 2） （[[συγχαίρω]]）一同歡喜 3） （[[χαίρω]]）歡樂 4） （[[χαρά]]）歡樂 5） （[[χαριτόω]]）賜給<br />'''出現次數'''：總共（74）；太（6）；可（2）；路（12）；約（9）；徒（7）；羅（4）；林前（4）；林後（8）；腓（9）；西（2）；帖前（2）；雅（1）；彼前（2）；約貳（3）；約叄（1）；啓（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 歡喜（9） 可14:11； 路10:20； 路10:20； 路15:32； 路23:8； 徒5:41； 林後7:7； 彼前4:13； 啓11:10；<br />2） 我⋯歡喜（4） 約11:15； 羅16:19； 腓1:18； 約貳1:4；<br />3） 你們要⋯喜樂（3） 腓3:1； 腓4:4； 帖前5:16；<br />4） 快樂的（3） 林前7:30； 林前7:30； 林後6:10；<br />5） 就歡喜了（3） 路13:17； 徒13:48； 西2:5；<br />6） 快樂（2） 約4:36； 約8:56；<br />7） 你好（2） 約貳1:10； 約貳1:11；<br />8） 問安（2） 徒15:23； 徒23:26；<br />9） 要喜樂（2） 約16:22； 羅12:12；<br />10） 喜樂（2） 約14:28； 腓2:18；<br />11） 歡歡喜喜的（2） 路19:6； 徒8:39；<br />12） 恭喜（2） 可15:18； 約19:3；<br />13） 我⋯喜樂（2） 腓4:10； 約叄1:3；<br />14） 我們要歡喜（1） 啓19:7；<br />15） 要歡喜（1） 腓1:18；<br />16） 我就喜樂（1） 腓2:17；<br />17） 就可以喜樂（1） 腓2:28；<br />18） 就有⋯歡喜（1） 太2:10；<br />19） 請安（1） 雅1:1；<br />20） 你們要喜樂（1） 腓4:4；<br />21） 他們⋯歡喜（1） 路22:5；<br />22） 我⋯而歡樂（1） 西1:24；<br />23） 我們⋯喜樂（1） 帖前3:9；<br />24） 你們⋯可以歡喜（1） 彼前4:13；<br />25） 我們⋯歡喜（1） 林後7:13；<br />26） 願你們喜樂（1） 林後13:11；<br />27） 請⋯安（1） 太26:49；<br />28） 恭喜⋯阿（1） 太27:29；<br />29） 他⋯歡喜（1） 太18:13；<br />30） 我喜歡（1） 林前16:17；<br />31） 歡樂起來（1） 路19:37；<br />32） 喜（1） 約3:29；<br />33） 將要喜樂（1） 約16:20；<br />34） 歡喜的（1） 路15:5；<br />35） 你們要歡喜（1） 路6:23；<br />36） 願你們平安（1） 太28:9；<br />37） 必喜樂（1） 路1:14；<br />38） 向你問安（1） 路1:28；<br />39） 喜樂了（1） 約20:20；<br />40） 就歡喜（1） 徒11:23；<br />41） 歡樂（1） 林後2:3；<br />42） 我歡喜（1） 林後7:9；<br />43） 我今歡喜（1） 林後7:16；<br />44） 應當歡喜（1） 太5:12；<br />45） 喜歡（1） 林前13:6；<br />46） 歡喜了（1） 徒15:31；<br />47） 喜樂的人（1） 羅12:15；<br />48） 樂（1） 羅12:15；<br />49） 我們也歡喜（1） 林後13:9