βρίθω: Difference between revisions

|Definition=[ῑ], Ep. subj. <span class="sense"><span class="bld">A</span> βρίθῃσι <span class="bibl">Od.19.112</span>: Ep. impf. βρῖθον <span class="bibl">9.219</span>: fut. βρίσω <span class="bibl">B.9.47</span>, Ep. inf. -έμεν <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>456</span>: aor. ἔβρῑσα <span class="bibl">Il.12.346</span>, etc.: pf. βέβρῑθα <span class="bibl">16.384</span>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>2.133</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>305</span>: plpf. βεβρίθει <span class="bibl">Od. 16.474</span>:—Pass. (v. infr.):—poet. Verb (also in later Prose, v. infr.), to [[be heavy]] or [[weighed down with]], c. dat., σταφυλῇσι βρίθουσαν ἀλωήν <span class="bibl">Il.18.561</span>; βρίθῃσι δὲ δένδρεα καρπῷ <span class="bibl">Od.19.112</span>, cf. <span class="bibl">16.474</span>; <b class="b3">ὑπὸ λαίλαπι… βέβριθε χθών</b> (''[[sc.]]'' [[ὕδατι]]) <span class="bibl">Il.16.384</span>; [[βότρυσι]], [[καρποῖς]], <span class="bibl">Jul. <span class="title">Or.</span>3.113a</span>, <span class="bibl">7.230d</span>: metaph., ἀλάστωρ ξίφεσι βρίθων <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1557</span> (lyr.); ὄλβῳ β. <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>216</span> (lyr.); πίνῳ… βέβριθα <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>305</span>; κάτω β. περὶ τὴν ὔλην <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Myst.</span>5.11</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. gen., to [[be laden with]] or [[full of]], τράπεζαι σίτου καὶ κρειῶν ἠδ' οἴνου βεβρίθασι <span class="bibl">Od.15.334</span>; πάντα δ' ἐρίθων ἀραχνᾶν βρίθει <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>286</span>; πεδιὰς βρίθουσα ζῴων καὶ φυτῶν <span class="bibl">Ph. 2.217</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> c. acc., βούβρωστις φόνον βρίθουσα <span class="title">Epigr.Gr.</span>793.4. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> abs., to [[be heavy]], <b class="b3">ἔρις… βεβριθυῖα</b>( = [[βαρεῖα]]) <span class="bibl">Il.21.385</span>; εὔχεσθαι… βρίθειν Δημήτερος ἱερὸν ἀκτήν <span class="bibl">Hes. <span class="title">Op.</span>466</span>; so in Hp. and later Prose, <b class="b3">ᾗ ἂν… βρίσῃ</b> wherein [[the weight is thrown]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Flat.</span>10</span>; <b class="b3">βεβρίθασιν οἱ τιτθοί</b> [[are loaded]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Mul.</span>2.133</span>, cf. <span class="bibl">Ph.1.330</span>, etc.; ἐς γόνατα ἡ κεφαλὴ β. <span class="bibl">Philostr.<span class="title">Im.</span>1.18</span>: but rare in Att., <b class="b3">βρίθει ὁ ἵππος</b> [[bows]] or [[sinks]], <span class="bibl">Pl. <span class="title">Phdr.</span>247b</span>; <b class="b3">ὅταν βρίσῃ [ὁ κύκλος] ἐπὶ θάτερον μέρος</b> [[inclines]] to one side, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>915b3</span>: metaph., <b class="b3">πᾷ τύχα βρίσει</b> how Fortune [[will incline the scales]], <span class="bibl">B.9.47</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of men, [[outweigh]], [[prevail]], ἐέδνοισι βρίσας <span class="bibl">Od.6.159</span>: abs., [[have the preponderance in fight]], [[prevail]], ὧδε γὰρ ἔβρισαν Αυκίων ἀγοί <span class="bibl">Il.12.346</span>; τῇ δὲ γὰρ ἔβρισαν… Ἕκτωρ Αἰνείας τε <span class="bibl">17.512</span>; <b class="b3">βρίσαντες ἔβησαν</b> charged [[with their might]], ib.<span class="bibl">233</span>; later <b class="b3">εὐδοξίᾳ β</b>. to [[be mighty]] in... <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>3.40</span>; εἰ… χειρὶ βρίθεις ἢ πλούτου βάθει <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>130</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> trans., [[weigh down]], [[load]], ὅσπερ Κινύραν ἔβρισε πλούτῳ <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>8.18</span>; τάλαντα βρίσας <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>346</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> Pass., to [[be laden]], <b class="b3">μήκων καρπῷ βριθομένη</b> [[laden]] with fruit, <span class="bibl">Il.8.307</span>; <b class="b3">μόροισι βρίθεται [ἡ βάτος</b>] <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>116</span>; <b class="b3">τῷ δ' οὐ βρίθεται [ἡ τράπεζα</b>]; <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>467</span>; <b class="b3">ἐβρίθοντο ἀϊόνες [σώμασι</b>] <span class="bibl">Tim.<span class="title">Pers.</span>108</span>; πλοῦτον χρυσῷ καὶ ἀργύρῳ -όμενον <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>2.86b</span>: c. gen., πέτηλα βριθόμενα σταχύων <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>290</span>; συμποσίων… βρίθοντ' ἀγυιαί B.<span class="title">Fr.</span>3.12; βριθομένης ἀγαθῶν τραπέζης <span class="bibl">Pherecr.190</span> (hex.); βριθομένη χαρίτων <span class="title">AP</span>5.193 (Posidipp. or Asclep.): abs., ἄξονες βριθόμενοι <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>153</span> (lyr.). (Cf. [[βρῖ]].)</span>

|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [-ῑ-]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. part. βρίθοισαι Theoc.15.119; impf. [[βρῖθον]] <i>Od</i>.9.219; fut. inf. βρισέμεν <i>h.Cer</i>.456; perf. βέβριθε <i>Il</i>.16.384]<br /><b class="num">A</b> intr.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>c. suj. de n. concr. o abstr. [[ser pesado]], [[pesar]] βρίθειν Δημήτερος ἱερὸν [[ἀκτήν]] que el sagrado grano de Deméter sea pesado e.d. que esté bien granado</i> Hes.<i>Op</i>.466, βεβρίθασιν οἱ τιτθοί los pechos están pesados</i> Hp.<i>Mul</i>.2.133, βρίθει ... ὁ ... ἵππος el caballo (que participa del mal) es pesado</i> Pl.<i>Phdr</i>.247b<br /><b class="num">•</b>fís. [[ejercer el peso]] de la sangre en las venas ᾗ ἂν βρίσῃ por donde presione</i> Hp.<i>Flat</i>.10, οὐθαμῆ βρίθειν δυνήσεσθαι Epicur.<i>Ep</i>.[26.43] 3<br /><b class="num">•</b>fig. ὑπὸ λαίλαπι πᾶσα κελαινὴ βέβριθε χθών a causa de la tormenta toda la tierra ennegrecida se apesanta</i>, <i>Il</i>.16.384<br /><b class="num">•</b>c. suj. de abstr. ἔρις ... βεβριθυῖα la penosa discordia</i>, <i>Il</i>.21.385, [[δύναμις]] M.Ant.10.26, οἷον βρίθοντα εἰς αὐτούς (la ley) por cuanto pesa sobre ellos</i> Plot.4.3.13, οὐδὲ ἔβριθε τὸ κατανοοῦν αὐτῷ y su pensamiento no era pesado</i> Eun.<i>VS</i> 504.<br /><b class="num">2</b> c. suj. de pers. [[mostrar su peso o fuerza]], [[prevalecer]], [[triunfar]] c. adv. modal o dat. instrum. ὧδε γὰρ ἔβρισαν Λυκίων ἀγοί pues así triunfaron los caudillos licios</i>, <i>Il</i>.12.346, τῇδε γὰρ ἔβρισαν ... Ἕκτωρ [[Αἰνείας]] θ' <i>Il</i>.17.512, βρίσαντες ἔβησαν avanzaron triunfantes</i>, <i>Il</i>.17.233, ἐέδνοισι βρίσας triunfando por medio de regalos</i>, <i>Od</i>.6.159, εὐδοξίᾳ ... βρίθει Pi.<i>N</i>.3.40, ἢ χειρὶ βρίθεις ἢ μακροῦ πλούτου βάθει S.<i>Ai</i>.130.<br /><b class="num">3</b> gener. c. alguna indicación de direcc. [[inclinarse]] bajo el peso κύκλος ... ὅταν δὲ βρίσῃ ἐπὶ θάτερον μέρος Arist.<i>Pr</i>.915^b3, οὐχὶ κάτω βρῖσεν [[βαρύς]] <i>AP</i> 11.91 (Lucill.), πῶς τὸ πλῆρες καὶ ναστὸν καὶ τῶν ὄντων βαρύτατον οὐ βρίθει ταλαντεῦον ...; ¿cómo lo lleno y lo denso y lo más pesado de las cosas no se hunde por su peso?</i> Ph.1.330, εἰς γόνατα ἡ κεφαλὴ βρίθει la cabeza se inclina hacia las rodillas</i> Philostr.<i>Im</i>.1.18.3, [[δεσπότης]] βρίσας εἰς τὸν αὐχένα Philostr.<i>VA</i> 2.36<br /><b class="num">•</b>fig. πᾶ τύχα βρίσει hacia dónde se inclinará la fortuna</i> B.10.47, (ἐπιζήτησις) κάτω βρίθουσα περὶ τὴν ὕλην καὶ τὴν γένεσιν Iambl.<i>Myst</i>.5.11.<br /><b class="num">II</b> esp. c. dat. o gen.<br /><b class="num">1</b> [[estar cargado o lleno de]]<br /><b class="num">a)</b> c. dat., de suj. vegetales σταφυλῇσι ... βρίθουσαν ἀλωήν viña cargada de uvas</i>, <i>Il</i>.18.561, βρίθῃσι δὲ δένδρεα καρπῷ <i>Od</i>.19.112<br /><b class="num">•</b>de otros suj. βεβρίθει δὲ σάκεσσι καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισι está cargada (una nave) de escudos y lanzas de doble filo e.d. de guerreros</i>, <i>Od</i>.16.474, τὰν ... χώραν ... ὄλβῳ βρίθειν E.<i>Tr</i>.216, σώμασιν ἐβρίθοντο δ' ἀϊόνες Tim.15.97, χλωραὶ δὲ σκιάδες μαλακῷ βρίθοισαι ἀνήθῳ Theoc.l.c., (ὁδοῦ) καρποῖς βριθούσης Iul.<i>Or</i>.7.230d, τύμβον ἔτευξαν ἐφημερίσιν βρείθοντα construyeron un sepulcro cargado de racimos e.d. adornado con racimos</i>, <i>Bithynische St</i>.3.10.6 (I a.C.), c. suj. de pers. πίνῳ θ' ὅσῳ βέβριθ' de cuanta suciedad estoy cargada</i> E.<i>El</i>.305, σὸς ἀλάστωρ ξίφεσιν βρίθων E.<i>Ph</i>.1557, καρποῖς βρίθουσα θερείοις de Deméter, Orph.<i>H</i>.40.18<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. μήκων ... καρπῷ βριθομένη <i>Il</i>.8.307, μόροισι ... βρίθεται de una zarzamora, A.<i>Fr</i>.116, τῷ δ' οὐ βρίθεται; de una mesa, E.<i>Fr</i>.467, ἡμερὶς ... βριθομένη τοῖς βότρυσι Iul.<i>Or</i>.2.113a, (φυταλιῆς βασίλεια) βριθομένη γεράεσσι Pamprepius 3.97, ἀγαπᾷ δὲ πλοῦτον, οὔτι τὸν χρυσῷ καὶ ἀργύρῳ βριθόμενον ama la riqueza, pero no la cargada de oro y plata</i> Iul.<i>Or</i>.3.86a;<br /><b class="num">b)</b> c. gen. ταρσοὶ μὲν τυρῶν [[βρῖθον]] los cestos estaban llenos de quesos</i>, <i>Od</i>.9.219, τράπεζαι σίτου καὶ κρειῶν ἠδ' οἴνου βεβρίθασιν <i>Od</i>.15.334, βρισέμεν ἀσταχύων de los surcos <i>h.Cer</i>.l.c., πάντα δ' ἐρίθων ἀραχνᾶν βρίθει todo se llena de laboriosas arañas</i> S.<i>Fr</i>.286, πεδιάδα βρίθουσαν ζῴων καὶ φυτῶν Ph.2.217<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. πέτηλα βριθόμενα σταχύων Hes.<i>Sc</i>.290, συμποσίων δ' ἐρατῶν βρίθοντ' ἀγυιαί las casas estaban llenas de banquetes amables</i> B.<i>Fr</i>.4.79, βριθομένης ἀγαθῶν ἐπίμεστα τραπέζης Pherecr.203, [[Εἰρήνιον]] ... παρθενίων βριθομένην χαρίτων Irenion llena de gracias virginales</i> Posidipp.<i>Epigr</i>.23.4<br /><b class="num">•</b>abs. ἔλακον ἀξόνων βριθομένων χνόαι los cubos de los cargados ejes chirriaron (por el peso de los hombres)</i>, A.<i>Th</i>.153.<br /><b class="num">2</b> abs., en v. med. [[estar preñada]] νηδύι βριθομένην δάμαλιν <i>AP</i> 9.22.1 (Philipp.Thess.).<br /><b class="num">B</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[cargar]] τάλαντα βρίσας A.<i>Pers</i>.346<br /><b class="num">•</b>fig. c. ac. de pers. y dat. de cosa [[cargar de]] Κινύραν ἔβρισε πλούτῳ cargó a Ciniras de riqueza</i> Pi.<i>N</i>.8.18.<br /><b class="num">2</b> fig. [[cargar]], [[oprimir con el peso]] βρίθει τὸ γεῶδες σκῆνος νοῦν πολυφρόντιδα la envoltura terrestre (e.d. el cuerpo) oprime un alma llena de inquietud</i> [[LXX]] <i>Sap</i>.9.15<br /><b class="num">•</b>[[llenar de]] βούβρωστις ... φόνον βρείθουσα <i>MAMA</i> 4.140.4 (Frigia III d.C.).<br /><b class="num">• Etimología:</b> De la r. <i>g^u̯erHi̯</i>2- como [[βριαρός]], etc.

|sltr=<b>βρῑθω</b> <br /><b>a</b> intrans., be [[heavy]] met. συγγενεῖ δέ [[τις]] εὐδοξίᾳ [[μέγα]] βρίθει prevails, is [[powerful]] (N. 3.40) καὶ χρυσοκάρποισιν βέβριθε λτ;δενδρέοις&gt; (supp. Wil.: χρυσέοις καρποῖς Boeckh: ''[[sc.]]'' the [[country]] of the [[blessed]] [[dead]]) Θρ. 7. 5.<br /><b>b</b> trans., [[make]] [[heavy]], [[load]] met. ([[θεός]]）· [[ὅσπερ]] καὶ Κινύραν ἔβρισε πλούτῳ (N. 8.18)

|lsmtext='''βρίθω:''' [ῑ], Επικ. υποτ. [[βρίθῃσι]], Επικ. παρατ. <i>βρῖθον</i>, μέλ. <i>βρίσω</i>, Επικ. απαρ. <i>-[[έμεν]]</i>, αόρ. αʹ <i>ἔβρῑσα</i>, παρακ. <i>βέβρῑθα</i>, γʹ ενικ. υπερσ. <i>βεβρίθει</i> (από την [[ίδια]] [[ρίζα]] με το <i>βριᾰρός</i>),<br /><b class="num">I. 1.</b> είμαι φορτωμένος με [[κάτι]], κάμπτομαι από το [[βάρος]] κάποιου πράγματος· με δοτ., λέγεται για τα οπωροφόρα δέντρα, σε Όμηρ.· μεταφ., <i>ὄλβῳ βρίθειν</i>, σε Ευρ.· <i>ξίφεσι βρίθων</i>, [[πλήττω]] [[βαριά]] με το [[σπαθί]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., [[στενάζω]] υπό το [[βάρος]] ενός πράγματος, π.χ. σίτου, οίνου, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., είμαι [[βαρύς]], σε Ομήρ. Ιλ.· σπάνια στην Αττ., βρίθει ὁ [[ἵππος]], ο [[ίππος]] κλίνει, ρέπει προς τη [[μία]] [[μεριά]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> χρησιμοποιείται για ανθρώπους, [[ζυγίζω]] περισσότερο από κάποιον, [[υπερισχύω]] ως προς το [[βάρος]], [[επικρατώ]]· <i>ἐέδνοισι βρίσας</i>, από τα δώρα, σε Ομήρ. Οδ.· απόλ., [[υπερισχύω]] στη [[μάχη]], [[ηγούμαι]], [[νικώ]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">III.</b> μτβ., [[επιβαρύνω]], [[καταφορτώνω]], σε Αισχύλ. — Παθ., είμαι φορτωμένος· <i>καρπῷβριθομένη</i>, φορτωμένη με καρπό, σε Ομήρ. Ιλ.· με γεν., <i>βρίθεσθαι σταχύων</i>, σε Ησίοδ.