μόρφνος: Difference between revisions

|Definition=ὁ, [[epithet]] of an eagle, dub. sens., <span class="bibl">Il.24.316</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>134</span>: taken to be a Subst. by <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>618b25</span>, Lyc.838; described as a vulture by Suid. (On the accent v. Hdn.Gr.<span class="bibl">1.173</span>.)

|mltxt=[[μόρφνος]] και μορφνός, ὁ (Α)<br /><b>1.</b> (για αετό) [[μελαψός]], μαυρωπός<br /><b>2.</b> [[είδος]] αετού, πιθ. γυπαετού, με φτερά μελανόστικτα, ο μαυραετός<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «μορφνός, [[ξανθός]]»<br /><b>4.</b> ([[κατά]] το λεξ. [[Σούδα]]) «[[σκοτεινός]]».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[ομοιοκαταληξία]] και η σημασιολογική [[συγγένεια]] με το [[ὀρφνός]] «[[σκοτεινός]]» δεν αποδεικνύει μια [[μεταξύ]] τους [[σχέση]]. Ο τ. <i>μορφ</i>-<i>νός</i> εμφανίζει πιθ. την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>mor</i>-<i>g</i>^w<i>h</i>- της ΙΕ ρίζας <i>mer</i>- «[[αστράφτω]], [[λαμποκοπώ]]» (με [[παρέκταση]] χειλοϋπερωικού -<i>g</i>^w<i>h</i>-) και συνδέεται με λιθουαν. <i>margas</i> «[[ποικιλόχρωμος]]» και το [[μορφή]]. Κατ' άλλους, η λ. συνδέεται με τα [[μόρτος]], <i>μόρυχος</i>, [[μορύσσω]], [[οπότε]] ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>mer</i>- «[[λερώνω]], βρόμικη [[κηλίδα]]». Τέλος, έχει διατυπωθεί και η [[άποψη]] ότι προήλθε με [[απλολογία]] από <i>μορβο</i>-<i>φνος</i> <span style="color: red;"><</span> <i>mrg</i>^w<i>o</i>-<i>g</i>^w<i>hno</i>- ([[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>m rga</i> «μεγάλο [[πτηνό]]») και <i>gh</i>^w<i>en</i>- «[[φονεύω]]» ([[πρβλ]]. <i>θείν</i>-<i>ω</i>)].

|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: adjunct or apposition of [[αἰετός]] (Ω 316), also name of a kind of eagle (Hes. Sc. 134, Arist., Lyc.), after Suid. = [[vulture]]; cf. Thompson Birds s.v.<br />Other forms: Acc. after Hdn. Gr. 1, 173 with Aristarch;' also [[μορφνός]] is mentioned.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Rhiming with [[ὀρφνός]] [[dark]] (Güntert Reimwortbildungen 164) and like this usually explained as [[darkcoloured]] v.t. (Hdn., Suid.). By Solmsen KZ 34, 24ff. connected with Lith. <b class="b2">márgas</b> [[motley]] etc., s. [[μορφή]]. Similar words are <b class="b3">μοριφόν σκοτεινόν</b>, [[μέλαν]] H. (correct?; cf. Specht Ursprung 119 w. further combinations), [[μορύσσω]], [[Μόρυχος]] (H. Petersson LUÅ 1916, 40), also [[μόρον]] (s.v.). Other proposals also start from the idea of darkness, s. Bq. -- Quite diff. Pisani Ist. Lomb. 73, 497 ff.: because of the eagle-name [[νηττοφόνος]] "killer of ducks" (Arist.) Aeol. with haplology for <b class="b3">*μορβο-φν-ο-ς</b> < IE <b class="b2">*mr̥gʷo-gʷhn-o-s</b> to Skt. <b class="b2">mr̥gá-</b> m. [[big bird]]; wellfounded doubts by Belardi Doxa 3, 214.

|ftr='''μόρφνος''': {mórphnos}<br />'''Forms''': (Akz. nach Hdn. Gr. 1, 173 mit Aristarch; auch [[μορφνός]] wird erwähnt)<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': Beiwort oder Apposition von [[αἰετός]] (Ω 316), auch Ben. einer Adlerart (Hes. ''Sc''. 134, Arist., Lyk.), nach Suid. — [[Geier]]; vgl. Thompson Birds s.v.<br />'''Etymology''': Reimwort von [[ὀρφνός]] [[dunkel]] (Güntert Reimwortbildungen 164) und wie dies gewöhnlich als [[dunkelfarbig]] o.ä. (Hdn., Suid.) erklärt. Unter dieser Voraussetzung von Solmsen KZ 34, 24ff. zu lit. ''márgas'' [[bunt]] usw. gezogen, s. [[μορφή]]. Anklingende Wörter sind [[μοριφόν]]· σκοτεινόν, [[μέλαν]] H. (richtig?; vgl. Specht Ursprung 119 m. weiteren Kombinationen), [[μορύσσω]], [[Μόρυχος]] (H. Petersson LUÅ 1916, 40), auch [[μόρον]] (s.d.). Auch andere Deutungsversuche gehen vom Begriff des Dunkels aus, s. Bq. — Ganz anders Pisani Ist. Lomb. 73, 497 ff.: wegen des Adlernamens [[νηττοφόνος]] "Ententöter" (Arist.) äol. mit Haplologie für *μορβοφνο-ς aus idg. *''mr̥gʷo''-''gʷhn''-''o''-''s'' zu aind. ''mr̥gá''- m. u.a. [[großer Vogel]]; wohlbegründete Bedenken bei Belardi Doxa 3, 214.<br />'''Page''' 2,258