3,276,932
edits
καταδύω: Difference between revisions
From LSJ
m
no edit summary
m (Text replacement - "ἐς " to "ἐς ") |
mNo edit summary |
||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=katadyo | |Transliteration C=katadyo | ||
|Beta Code=katadu/w | |Beta Code=katadu/w | ||
|Definition=or | |Definition=or [[καταδύνω]]:<br><span class="bld">I</span> intr., in Act. pres. [[καταδύνω]] and Med. [[καταδύομαι]]: fut. <b class="b3">καταδύσομαι</b>: aor. <b class="b3">κατεδῡσάμην</b>, Ep. 2 and 3sg. <b class="b3">καταδύσεο, καταδύσετο</b>:—Act., aor. 2 [[κατέδυν]]: pf. [[καταδέδῡκα]]:—[[go down]], [[sink]], [[set]], especially of the sun (as Hom. always in aor. 2 Act.), ἠέλιος κατέδυ Il.1.475, etc.; <b class="b3">ἅμα… ἠελίῳ καταδύντι</b> ib.592; ἐς ἠέλιον καταδύντα Od.10.183; ἠελίοιο καταδῡομένοιο ''h.Merc.''197; <b class="b3">καταδεδυκέναι τὴν</b> ([[νῆσον]]) κατὰ θαλάσσης Hdt.7.235; also of ships, to [[be sunk]] or [[be disabled]], Id.8.90, Th.2.92, 7.34, X.''HG''1.6.35, etc.; also οἱ ἱππεῖς καταδύνοντες ἐν τέλμασιν Plb. 5.47.2; <b class="b3">κ. ὑφ' ὕδατι</b> [[duck under water]], Batr.89; [[καταδεδυκώς]] [[having popped down]], Ar.''V.''140.<br><span class="bld">2</span> [[go down]], [[plunge into]], c. acc., καταδῦναι ὅμιλον Il.10.231, etc.; <b class="b3">κατεδύσετο πουλὺν ὅμιλον</b> ib.517; καταδύσεο μῶλον Ἄρηος 18.134; so <b class="b3">μάχην, δόμον, πόλιν καταδύμεναι</b>, 3.241, 8.375, Od.4.246: followed by Prep., <b class="b3">μυῖαι καδδῦσαι</b> (Ep. for <b class="b3">καταδῦσαι</b>) κατὰ… ὠτειλάς Il.19.25; σπάργαν' ἔσω κατέδυνε ''h.Merc.''237; <b class="b3">καταδυσόμεθ'… εἰς Ἀΐδαο δόμους</b> we shall [[go down]] into... Od.10.174; so καταδύνειν ἐς ὕλην Hdt.9.37, cf. 4.76; <b class="b3">εἰς φάραγγας</b>, of hares, X.''Cyn.''5.16; <b class="b3">εἰς ἅπασαν</b> [<b class="b3">τὴν πόλιν</b>] Pl.''R.''576e; κατὰ τῆς γῆς Hdt.4.132; κατὰ τέφρας πολλῆς Plu.''Cam.''32; of souls, <b class="b3">εἰς βυθὸν κ</b>. Plu.2.943d: c. dat., [[sink into]], ταῖς ὁμοιοπαθείαις Metrod.''Fr.''38: freq. with a notion of secrecy, [[insinuate oneself]], [[steal into]], καταδύεται εἰς τὸ ἐντὸς τῆς ψυχῆς ὅ τε ῥυθμὸς καὶ ἁρμονία Pl.''R.''401d; <b class="b3">ἡ ἀναρχία εἰς τὰς ἰδίας οἰκίας κ</b>. ib. 562e; <b class="b3">κ. ἡ ψῦξις ἕως πλείστου</b> the cold [[penetrates]] most, Gal.15.90, cf. 6.178.<br><span class="bld">3</span> [[slink away and lie hid]], καταδύεσθαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης X.''Cyr.''6.1.35, cf. D.21.199 (so abs., to [[be overcome with shame]], ἐπὶ τῇ ἀγνοίᾳ Zos.5.40); καταδεδυκὼς ἐν τῇ οἰκίᾳ Pl.''R.''579b; εἰς ἄπορον ὁ σοφιστὴς τόπον καταδέδυκεν Id.''Sph.''239c, etc.<br><span class="bld">4</span> [[get into]], [[put on]], κατέδυ κλυτὰ τεύχεα Il.6.504, cf. Od.12.228; κατεδύσετο τεύχεα καλά Il.7.103; εἵματα Mosch.4.102.<br><span class="bld">II</span> causal, [[make to sink]], rare in pres., ἐμπίπτων καὶ καταδύων Pherecr.12; ἐμὲ καταδύουσι τῷ ἄχει X.''Cyr.''6.1.37: mostly in aor. 1, γαύλους καταδύσας Hdt.6.17; in naval warfare, <b class="b3">καταδῦσαι ναῦν</b> [[cut]] it down to the water's [[edge]], [[disable]] it, Id.8.87, al., Ar.''Ra.''49, Th.1.50; <b class="b3">ἥλιον ἐν λέσχῃ κατεδύσαμεν</b> we [[let]] the [[sun]] [[go down]] in [[talk]], Call.''Epigr.''2, cf. Aristaenet.1.24.<br><span class="bld">2</span> [[duck]], <b class="b3">τὴν κεφαλήν</b>, in a bath, Herod.Med. ap. Orib.10.37.13. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=κατα- | |elnltext=κατα-δύω of κατα-δύνω ep. aor. mixtus 2 en 3 sing. καταδύσεο en κατεδύσετο, inf. stamaor. καταδύμεναι act. met acc., causat., meestal in sigm. aor., zelden praes. onderdompelen, doen zinken:; κατεδύσαμέν γε ναῦς wij hebben schepen tot zinken gebracht Aristoph. Ran. 49; overdr.: ἐμὲ καταδύουσι τῷ ἄχει zij dompelen mij onder in verdriet Xen. Cyr. 6.1.37. act. en med.-pass., met stamaor. κατέδυν; perf. καταδέδυκα zonder acc. ondergaan:; ἠέλιος κατέδυ de zon ging onder Il. 1.475; ἅμα δ’ ἠελίῳ καταδύντι bij zonsondergang Il. 1.592; zinken:; ἡ... Ἀττικὴ κατεδύετο het Attische schip zonk Hdt. 8.90.2; κατὰ θαλάσσης καταδεδυκέναι in zee verdwijnen Hdt. 7.235.2; onderduiken, zich verbergen:. κ. ἐς ὕλην zich verbergen in het bos Hdt. 9.37.3; κ. ὑπὸ τῆς αἰσχύνης zich verbergen uit schaamte Xen. Cyr. 6.1.35. met acc. of prep. bep. zich begeven in, binnendringen:; καταδύμεναι μάχην zich in de strijd begeven Il. 3.241; μυῖαι καδδῦσαι κατά... ὠτειλάς vliegen die in de wonden kropen Il. 19.25; doordringen:; καταδύεται εἰς τὸ ἐντὸς τῆς ψυχῆς ὅ τε ῥυθμὸς καὶ ἁρμονία het ritme en de harmonie dringen door tot diep in de ziel Plat. Resp. 401d; aantrekken, met acc.: κατέδυ κλυτὰ τεύχεα hij trok zijn beroemde wapenrusting aan Il. 6.504. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''καταδύω:''' ή -[[δύνω]][ῡ]·<br /><b class="num">I.</b> αμτβ., με Ενεργ. ενεστ., [[καταδύνω]] και Μέσ. <i>καταδύομαι</i>· μέλ. -[[δύσομαι]], Μέσ. αόρ. | |lsmtext='''καταδύω:''' ή -[[δύνω]][ῡ]·<br /><b class="num">I.</b> αμτβ., με Ενεργ. ενεστ., [[καταδύνω]] και Μέσ. <i>καταδύομαι</i>· μέλ. -[[δύσομαι]], Μέσ. αόρ. αʹ <i>-εδῡσάμην</i>, Επικ. βʹ και γʹ ενικ. -[[δύσεο]], -[[δύσετο]]· Ενεργ. αορ. βʹ [[κατέδυν]], παρακ. <i>καταδέδῡκα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κατεβαίνω]], βυθίζομαι, [[δύω]], λέγεται για τον ήλιο, [[ἠέλιος]] κατέδυ, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἐς ἠέλιον καταδύντα</i>, [[μέχρι]] που έδυσε ο [[ήλιος]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για πλοία, βυθίζομαι ή καλύτερα ακινητοποιούμαι, αχρηστεύομαι (βλ. κατωτ. II), σε Ηρόδ., Θουκ.· λέγεται για πρόσωπα, <i>καταδεδυκώς</i>, αυτός που έχει χωθεί μέσα, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[διεισδύω]], [[εισέρχομαι]], με αιτ., <i>καταδῦναι ὅμιλον</i>, <i>μάχην δόμον</i>, <i>πόλιν</i>, σε Όμηρ.· ακολουθ. από πρόθ., <i>καταδυσόμεθ' εἰς Ἀΐδαο δόμους</i>, θα κατέλθουμε, θα κατέβουμε στον Άδη, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· με την [[έννοια]] της μυστικότητας, [[διεισδύω]] δόλια σε, χώνομαι [[κρυφά]] σε, [[τρυπώνω]] σε, σε Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> [[μπαίνω]] [[κρυφά]] και κρύβομαι, <i>καταδύομαι ὑπὸτῆς αἰσχύνης</i>, σε Όμηρ.<br /><b class="num">II.</b> Μεταβατικό, κάνω [[κάτι]] να βυθιστεί, [[καταβυθίζω]], Λατ. submergere, ἐμὲ καταδύουσι τῷ [[ἄχει]], σε Ξεν.· [[κυρίως]] σε αόρ. αʹ, <i>τοὺς γαυλοὺς καταδύσας</i>, σε Ηρόδ.· <i>καταδῦσαι ναῦν</i>, [[καταστρέφω]] το [[καράβι]] [[μέχρι]] το [[σημείο]] επιφάνειας της θάλασσας, δηλ. το [[καθιστώ]] [[εξολοκλήρου]] άχρηστο προς [[πλεύση]], στον ίδ., σε Θουκ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=or -[[δύνω]] act. pres. [[καταδύνω]] mid. καταδύομαι fut. -[[δύσομαι]] aor1 mid. -εδῡσάμην epic 2nd sg. -[[δύσεο]] 3rd sg. -[[δύσετο]] aor2 act. [[κατέδυν]] perf. καταδέδῡκα<br /><b class="num">I.</b> intr., in act. pres. [[καταδύνω]] and mid. καταδύομαι:— to go [[down]], [[sink]], set, of the sun, [[ἠέλιος]] κατέδυ Il.; ἐς ἠέλιον καταδύντα [[till]] sun set, Od.; of ships, to be sunk or [[rather]] to be [[disabled]] (v. infr. II), Hdt., Thuc.:—of persons, καταδεδυκώς having popped [[down]], Ar.<br /><b class="num">2.</b> to go [[down]] [[into]], [[plunge]] [[into]], c. acc., καταδῦναι ὅμιλον, μάχην, δόμον, πόλιν Hom.; foll. by a prep., καταδυσόμεθ' εἰς Ἀΐδαο δόμους we [[will]] go [[down]] [[into]]…, Od., etc.:—with a [[notion]] of secresy, to [[insinuate]] [[oneself]], [[steal]] [[into]], Plat.<br /><b class="num">3.</b> to [[slink]] [[away]] and lie hid, καταδύομαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης Xen.<br /><b class="num">4.</b> to get [[into]], put on, τεύχεα Hom.<br /><b class="num">II.</b> Causal, to make to [[sink]], Lat. submergere, ἐμὲ καταδύουσι τῷ [[ἄχει]] Xen.; [[mostly]] in aor1, τοὺς γαυλοὺς καταδύσας Hdt.; καταδῦσαι ναῦν to cut it [[down]] to the [[water]]'s [[edge]], [[disable]] it, Hdt., Thuc. | |mdlsjtxt=or -[[δύνω]] act. pres. [[καταδύνω]] mid. καταδύομαι fut. -[[δύσομαι]] aor1 mid. -εδῡσάμην epic 2nd sg. -[[δύσεο]] 3rd sg. -[[δύσετο]] aor2 act. [[κατέδυν]] perf. καταδέδῡκα<br /><b class="num">I.</b> intr., in act. pres. [[καταδύνω]] and mid. καταδύομαι:— to go [[down]], [[sink]], set, of the sun, [[ἠέλιος]] κατέδυ Il.; ἐς ἠέλιον καταδύντα [[till]] sun set, Od.; of ships, to be sunk or [[rather]] to be [[disabled]] (v. infr. II), Hdt., Thuc.:—of persons, καταδεδυκώς having popped [[down]], Ar.<br /><b class="num">2.</b> to go [[down]] [[into]], [[plunge]] [[into]], c. acc., καταδῦναι ὅμιλον, μάχην, δόμον, πόλιν Hom.; foll. by a prep., καταδυσόμεθ' εἰς Ἀΐδαο δόμους we [[will]] go [[down]] [[into]]…, Od., etc.:—with a [[notion]] of secresy, to [[insinuate]] [[oneself]], [[steal]] [[into]], Plat.<br /><b class="num">3.</b> to [[slink]] [[away]] and lie hid, καταδύομαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης Xen.<br /><b class="num">4.</b> to get [[into]], put on, τεύχεα Hom.<br /><b class="num">II.</b> Causal, to make to [[sink]], Lat. submergere, ἐμὲ καταδύουσι τῷ [[ἄχει]] Xen.; [[mostly]] in aor1, τοὺς γαυλοὺς καταδύσας Hdt.; καταδῦσαι ναῦν to cut it [[down]] to the [[water]]'s [[edge]], [[disable]] it, Hdt., Thuc. | ||
}} | }} | ||
