κόρυζα: Difference between revisions

|Definition=ης, ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[mucous discharge from the nostrils]], [[rheum]], <span class="bibl">Ruf. <span class="title">Onom.</span>33</span>, Gal.5.253; κορύζης τὴν ῥῖνα μεστός <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMort.</span>6.2</span>; also, [[running at the nose]], Gal.7.107; in this sense in plural, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Prog.</span>14</span>, Gal. 10.513; [[inflammatory nasal catarrh]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>18</span>, Gal.10.513, 18(2).180. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., [[drivelling]], [[stupidity]], <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMort.</span>20.4</span>, <span class="title">Hist.</span> <span class="title">Conscr.</span>31, <span class="title">Alex.</span>20; κορύζης καὶ λέμφου ἔμπλεως <span class="bibl">Lib.<span class="title">Decl.</span>33.29</span>.</span>

|elnltext=κόρυζα -ας, ἡ snot; plur. neusverkoudheid; Hp.; overdr. stompzinnigheid.

|mltxt=η (ΑM [[κόρυζα]])<br /><b>1.</b> [[ρινικός]] [[κατάρρους]], [[κρυολόγημα]] με [[καταρροή]], [[συνάχι]]<br /><b>2.</b> η [[βλέννα]] της [[μύτης]], η [[μύξα]] («κορύζης μὲν τὴν ῥῑνα, λήμης δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς μεστὸν [[ὄντα]]», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λοιμώδης]] [[νόσος]] τών βοοειδών<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />[[νόσος]] που προσβάλλει τα πουλερικά<br /><b>αρχ.</b><br />[[βλακεία]], [[ανοησία]] («[[κενοδοξία]] καὶ [[τῦφος]] καὶ πολλὴ [[κόρυζα]]», <b>Λουκιαν.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Συνδέεται πιθ. με το αγγλοσαξ. <i>hrot</i> «[[βλέννα]], [[μύξα]]», το αρχ. άνω γερμ. (<i>h</i>)<i>roz</i> «[[μύξα]]» και με ρ. όπως το αγγλοσαξ. <i>hr</i><i>ū</i><i>tan</i> και το αρχ. άνω γερμ. <i>hruzzan</i> με σημ. «[[γρυλλίζω]], [[ροχαλίζω]]». Η [[γλώσσα]] του Ησυχίου «[[κόρυζα]]·...<i>περὶ κεφαλὴν [[πάθος]]» δεν δικαιολογεί [[σύνδεση]] με το [[κόρυς]]. Αν τέτοια [[σύνδεση]] υπήρχε στο γλωσσικό [[αίσθημα]] τών Αρχαίων, θα [[πρέπει]] να ήταν παρετυμολογική.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κορυζάς]], [[κορυζώ]], [[κορυζώδης]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κορυζιάρης]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κορυζιάζω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>μσν.</b> [[κορυζοποιώ]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[βουκόρυζα]].

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[mucous discharge from the nostrils]], [[rheum]] (Hp., Gal., Luc.), metaph. [[stupidity]] (Luc., Lib.).<br />Derivatives: [[κορυζώδης]] [[with a cold]] (Hp.), [[κορυζᾶς]] <b class="b2">id.</b> (Men. Fr. 1003; cf. Körte ad loc.), <b class="b3">-ζάω</b> [[have a cold]], [[be stupid]] (Pl., Arist., Plb.), <b class="b3">κορυζιᾳ̃</b> [[pipitat]] (Gloss.). - With intensifying <b class="b3">βου-</b>: <b class="b3">βου-κόρυζα</b> = <b class="b3">ἡ μεγάλη κόρυζα</b> (Men. Fr. 1003 from Suid.), <b class="b3">βουκόρυζος ἀναίσθητος</b>, [[ἀσύνετος]] H. - Further [[κορύναι]] and <b class="b3">κροῦμαι μύξαι</b> H. (correct?).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Ending as [[κόνυζα]] (s. v.); without certain connection. Since Fick (s. Bq) one compares a German. word for [[mucus]], e. g. OE [[hrot]], OHG <b class="b2">(h)roz</b> [[mucus]], which is a verbal noun of OE [[hrūtan]], OHG [[hrūzzan]] [[grumble]], [[snore]] (Pok. 571, 573?). Persson Beitr. 2, 886f. adduces also Lat. [[mūs-cerda]] [[mouse-excrments]] and - without dental like [[κορύναι]] - OWNo. <b class="b2">hǫrr</b> [[mucus]], OHG [[horo]], [[-awes]] [[excrements]], [[dirt]] etc. Not with Danielsson Gramm. u. et. Stud. 1, 31 to [[κόρυς]] referring to H.: [[κόρυζα]] ... <b class="b3">περὶ κεφαλην πάθος</b>, clearly folk-etymology. See Specht Ursprung 118, 209, 232. If Pre-Greek, from <b class="b2">*korudy-a</b>?

|ftr='''κόρυζα''': {kóruza}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Schnupfen]], [[Nasenschleim]] (Hp., Gal., Luk. u. a.), übertr. [[Dummheit]] (Luk., Lib.).<br />'''Derivative''': Davon [[κορυζώδης]] [[verschnupft]] (Hp.), [[κορυζᾶς]] ib. (Men. ''Fr''. 1003; vgl. Körte z. St.), -[[ζάω]] [[den Schnupfen haben]], [[dumm sein]] (Pl., Arist., Plb. u. a.), [[κορυζιᾷ]]· ''pipitat'' (Gloss.). — Mit verstärkendem [[βου-]]: [[βουκόρυζα]] = ἡ [[μεγάλη]] [[κόρυζα]] (Men. ''Fr''. 1003 aus Suid.), [[βουκόρυζος]]· [[ἀναίσθητος]], [[ἀσύνετος]] H. — Daneben κορύναι und [[κροῦμαι]]· μύξαι H. (richtig?).<br />'''Etymology''': Ausgang wie [[κόνυζα]] u. a. (s. d.); ohne sichere Anknüpfung. Seit Fick (s. Bq) mit einem german. Wort für ‘(Nasen)schleim', z. B. ags. ''hrot'', ahd. (''h'')''roz'' [[Rotz]] verbunden, das indessen als Verbalnomen zu ags. ''hrūtan'', ahd. ''hrūzzan'' [[knurren]], [[schnarchen]] gehört. Persson Beitr. 2, 886f. zieht noch heran lat. ''mūs''-''cerda'' [[Mäusekot]] und — ohne Dental wie κορύναι — awno. ''hǫrr'' [[Nasenschleim]], ahd. ''horo'', -''awes'' [[Kot]], [[Schmutz]] u. a. m. Nicht mit Danielsson Gramm. u. et. Stud. 1, 31 zu [[κόρυς]] unter Berufung auf H.: [[κόρυζα]]· ... περὶ κεφαλὴν [[πάθος]], eine offensichtliche Volksetymologie. Weitgehende Kombinationen bei Specht Ursprung 118, 209, 232, wo auch Lit.<br />'''Page''' 1,924