μέλας: Difference between revisions

|Definition=(<span class="sense"><span class="bld">A</span> μέλᾰς <span class="bibl">Rhian.58</span>, where [[μέγας]] is corrupt for [[μέλας]]), μέλαινα, μέλᾰν; gen. μέλᾰνος, μελαίνης, μέλᾰνος, etc.; Ep. dat. μείλανι (metri gr.) <span class="bibl">Il.24.79</span>: Aeol. nom. μέλαις, from <b class="b3">*μέλανς</b>, <span class="bibl">Choerob. <span class="title">in Theod.</span> 1.123</span>, Greg.Cor.<span class="bibl">p.599</span> S., hence restored in Sapph.57:—[[black]], [[dark]]: in Hom. generally, [[dark]] in [[colour]], [[οἶνος]] <span class="bibl">Od.5.265</span>; μέλαν [[αἷμα]], [[κῦμα]], <span class="bibl">Il.4.149</span>, <span class="bibl">23.693</span>; [[γαῖα]] μέλαινα <span class="bibl">2.699</span>, cf. <span class="bibl">Sapph.<span class="title">Supp.</span>5.2</span>; [[ὕδωρ]] μέλαν Αἰσήποιο <span class="bibl">Il.2.825</span>, cf. <span class="bibl">Od.4.359</span>, [[νηῦς]] μέλας, from its being [[pitch]]ed over, <span class="bibl">Il.1.300</span>, al.; of men, [[dark]], [[swarthy]], μέλανας δὲ ἀνδρικοὺς ἰδεῖν <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>474e</span>; ἰσχυρός τις ἦν, μ. <span class="bibl">D.21.71</span>; [[τὰ μέλανα]] = [[black marks]] about the ears of dogs, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>5.23</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[dark]], [[murky]], [[ἕσπερος]] <span class="bibl">Od.1.423</span>; εὐφρόνα <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>7.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> metaph., [[black]], [[dark]], [[θάνατος]] <span class="bibl">Il.2.834</span>, etc.; [[κήρ]] ib.<span class="bibl">859</span>, etc.; ὀδύναι <span class="bibl">4.117</span>, etc. (the origin of the metaphor is seen in the phrases θανάτου μέλαν [[νέφος]], ἄχεος [[νεφέλη]] μέλαινα, <span class="bibl">16</span>. <span class="bibl">350</span>, <span class="bibl">18.22</span>); <b class="b3">μ. τύχα, ἀρά</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>89</span> (lyr.), <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>832</span> (lyr.); [[Ἐρινύς]] ib.<span class="bibl">993</span> (lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Eu.</span>52</span>; ἄτα <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>769</span> (lyr.); [[Ἄρης]] ib.<span class="bibl">1511</span> (lyr.); Ἅιδης <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>29</span>; Ἅιδου μ. ἀνάγκα <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>1388</span> (lyr.), etc.; <b class="b3">ἡμέραι μέλαιναι</b>, = Lat. [[dies atri]], <span class="bibl">Plu.<span class="title">Luc.</span>27</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of the voice, [[indistinct]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Top.</span>106a25</span>, <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VA</span>4.44</span>; βραχὺ καὶ μέλαν [[φώνημα]], of [[Nero]], <span class="bibl">D.C.61.20</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[dark]], [[obscure]], [[enigmatical]], [[ἱστορίη]] <span class="title">AP</span>11.347 (Phil.). </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> of character, [[dark]], [[malignant]], μ. [[φρήν]], [[καρδία]], <span class="bibl">Sol.42.4</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>123.4</span>; μ. ἄνθρωποι Plu.2.12d; μέλαν [[ἦθος]] M. Ant.4.28. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> Comp. [[μελάντερος]], [[μελαντέρα]], [[μελάντερον]], [[blacker]], [[very black]], τοῦ δ' οὔ τι μελάντερον ἔπλετο [[ἔσθος]] <span class="bibl">Il.24.94</span>: [[proverb|prov.]] of [[thick]] [[darkness]], [[νέφος]] μελάντερον ἠΰτε [[πίσσα]] (v. [[ἠΰτε]]) <span class="bibl">4.277</span>: Sup. [[μελάντατος]] <span class="bibl">Hp. <span class="title">VC</span>14</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>580</span>, etc.:—Comp. also μελανώτερος <span class="bibl">Str.16.4.12</span>: Sup. [[μελαινότατος]] <span class="title">AP</span>11.68 (Lucill.), <span class="title">Epigr.Gr.</span>320.4 (Thyatira). </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> μέλαινα (''[[sc.]]'' [[νοῦσος]]), ἡ, Medic., of [[disease]]s causing [[black]] [[secretion]]s (such as [[melaena]]), <span class="bibl">Hp.<span class="title">Morb.</span>2.73</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">VI</span> [[μέλαν]], [[τό]], v. sub voc. (Cf. Skt. málam '[[dirt]]', malinás '[[dirty]]', Lett. melns 'black'.)</span>

|esmgtx=μέλαν I 1 [[negro]] a) de animales: una vaca λαβὼν ἱέρακα κιρκαῖον ἀποθέωσον εἰς γάλα βοὸς μελαίνης <b class="b3">toma un halcón y deifícalo en leche de una vaca negra</b> P I 5 εἰς ἀμπέλινα ξύλα σπείσας οἶνον ἢ ζύτον ἢ μέλι ἢ γάλα βοὸς μελαίνης <b class="b3">tras haber derramado vino, cerveza, miel o leche de una vaca negra sobre sarmientos de vid</b> P IV 909 P III 383 (fr. lac.) σπένδε δὲ αὐτῷ γάλα βοὸς μελαίνης πρωτοτόκου καὶ πρωτοτρόφου <b class="b3">haz una libación en su honor con leche de una vaca negra, primogénita y primera criada</b> P IV 3149 ἔχε δὲ κρατῆρα παρακείμενον ἔχοντα γάλα μελαίν<η>ς βοὸς καὶ οἶνον ἀθάλασ<σ>ον <b class="b3">toma la cratera cercana que contiene leche de una vaca negra y vino no mezclado con agua del mar</b> P XIII 129 P XIII 361 P XIII 686 ἐπίθυε ἐπὶ ἀνθράκων καλπασίνων βόλβιθον βοὸς μελαίνης <b class="b3">ofrece sobre carbones de madera de lino estiércol de una vaca negra</b> P IV 1440 κρέμασον (τὸν βάθρακον) εἰς κάλαμον χωρίου ἐξ τριχῶν οὐρᾶς βοὸς μελάνης τοῦ ὀπιστίου <b class="b3">cuelga la rana en una caña silvestre con pelos de la cola de una vaca negra, los del extremo</b> P XXXVI 239 una cabra <λαβὼν> αἷμα μελάνης βοὸς ἢ αἰγὸς ἢ Τυφωνίου, ἐξαιρέτως δὲ αἰγός, γράφε <b class="b3">toma sangre de una vaca negra o de una cabra o de un asno, pero especialmente de cabra y escribe</b> P VII 652 un asno λαβὼν ὄνου μέλανος στέαρ καὶ αἰγὸς ποικίλης στέαρ ... καὶ κύμινον αἰθιοπικὸν ἀμφότερα μῖξον <b class="b3">toma grasa de un asno negro, grasa de una cabra moteada y comino de Etiopía y mézclalo todo</b> P IV 1333 γράφε τὰ ἅγια ὀνόματα διὰ αἵματος ὀνίου μελάνου <b class="b3">escribe los sagrados nombres con sangre de un asno negro</b> P VII 301 un carnero ἐπίθυε κριοῦ μέλανος ἐγκέφαλον <b class="b3">quema como ofrenda los sesos de un carnero negro</b> P II 45 P IV 1314 χρῖσον αὐτὸ τὸ ἐλλύχνιον λίπει κριοῦ μέλανος ἄρρενος <b class="b3">unta la propia mecha con grasa de un carnero negro</b> P IV 1092 P IV 1101 una oveja τὸ μὲν δεξιὸν (φυλακτήριον) γράψον εἰς ὑμένα προβάτου μέλανος ζμυρνομέλανι <b class="b3">el amuleto derecho escríbelo en una piel de oveja negra con tinta de mirra</b> P IV 815 un toro λαβὼν ... αἰγὸς ποικίλης στέαρ καὶ ταύρου μέλανος στέαρ καὶ κύμινον αἰθιοπικόν <b class="b3">toma grasa de una cabra moteada, grasa de un toro negro y comino de Etiopía</b> P IV 1333 προέρχονται δὲ καὶ ἕτεροι ζʹ θεοὶ ταύρων μελάνων πρόσωπα ἔχοντες <b class="b3">también avanzan otros siete dioses con rostros de toros negros</b> P IV 674 un cerdo ἤτω δὲ σπάθη ἀπὸ συὸς μέλανος, λεπροῦ, ἐκτομιαίου <b class="b3">que la paletilla sea de un cerdo negro, hirsuto, castrado</b> P IV 3117 un perro κατάγραφε τοὺς χαρακτῆρας τούτους αἵματι κυνὸς μέλανος <b class="b3">pinta estos signos con sangre de un perro negro</b> P XIa 2 κυρία Ἑκάτη ... εἰνοδία, κύων μέλαινα <b class="b3">soberana Hécate, diosa de los caminos, perra negra</b> P IV 1434 un cara de perro κατασπείσω τὸ αἷμα τοῦ μέλανος κυνώπου εἰς καινὴν κύθραν ἀσινῆ <b class="b3">derramaré la sangre de un cara de perro negro (ref. prob. a Anubis) en una bandeja nueva, que no tenga daños</b> P V 267 un gallo ἔχε ἀλέκτορα δίλοφον, ἤτοι λευκόν ἢ ξανθόν, ἀπέχου δὲ μέλανος <b class="b3">toma un gallo de doble cresta, blanco o dorado, pero guárdate de uno negro</b> P XII 312 un lobo SM 81 5 (fr. lac.) b) de plantas, hiedra σὺ δὲ αὐτὸς στεψάμενος κισσῷ μέλανι ... κατακλίθητι ἄνω βλέπων <b class="b3">y tú corónate con hiedra negra y túmbate mirando hacia arriba</b> P IV 173 καὶ ἐπιστεφάνου αὐτὸν τῷ κισσῷ τῷ μέλανι <b class="b3">y adórnala con hiedra negra (ref. a una diosa dibujada) </b> P IV 2051 c) de objetos: una banda o cinta κέλευέ σου περικαλύπτεσθαι τοὺς ὀφθαλμοὺς τελαμῶνι μέλανι <b class="b3">pide que te cubran los ojos con una cinta negra</b> P IV 176 περίβαλε τὴν χεῖρά σου μέλανι ῥάκει Ἰσιακῷ <b class="b3">envuelve tu mano con una tela negra de Isis</b> P VIII 66 un hilo λαβὼν μίτον μέλανα βάλε ἅμματα τξεʹ <b class="b3">toma un hilo negro y haz trescientos sesenta y cinco nudos</b> P VII 452 2 [[oscuro]], [[tinto]] ref. a vino θυσάμενος σπένδε οἴνῳ μέλανι <b class="b3">tras realizar un sahumerio, haz una libación con vino tinto</b> P III 327 II subst. τὸ μ. [[tinta]] para escribir ἐπὶ δέρμα ὑαίνης ἐπίγραψον μέλανι <b class="b3">en una piel de hiena escribe con tinta</b> P VII 203 λαβὼν βύσσινον ῥάκος ἐπίγραψον μέλανι <b class="b3">toma un trozo de lino y escribe con tinta</b> P VII 208 λαβὼν φύλλα μυρσίνης ἐπίγραφε τῷ μέλανι <b class="b3">toma hojas de mirto y escribe con la tinta</b> P IV 2233 λαβὼν καλπάσου φύλλον ζωγράφησον τῷ μηνυθησομένῳ σοι μέλανι τὴν θεὸν τήν σοι μηνυθησομένην <b class="b3">toma una hoja de lino y con la tinta que se te indicará dibuja la diosa que te será indicada</b> P IV 2047 P IV 2069 εἰς τὸ ὄστρακον ἀπὸ θαλάσσης γράφε ἐκ τοῦ ὑποκειμένου μέλανος <b class="b3">escribe en una concha del mar con la tinta prescrita</b> P IV 2219 εἰ μὴ ἐξαλείψῃς τὴν χεῖράν σου νάρδῳ ἢ ῥοδίνῳ καὶ ἐμμάξῃς τὴν ζωγραφίαν τῷ Ἰσιακῷ μέλανι <b class="b3">a no ser que untes tu mano con aceite de nardos o rosas y manches el dibujo con tinta de Isis</b> P VII 231 ref. a su fabricación ἔστιν δὲ τὸ μέλαν τόδε· σμύρναν καὶ πεντεδάκτυλον βοτάνην καὶ ἀρτεμισίαν καύσας ἁγνῶς λειοτρίβησον καὶ χρῶ <b class="b3">ésta es la tinta: tras quemar sagradamente mirra, cincoenrama y artemisa, machácalo y úsalo</b> P II 34 τὸ δὲ μέλαν· αἷμα δρακόντειον καὶ αἰθάλη χρυσοχοϊκή <b class="b3">la tinta: sangre de serpiente y polvo de oro</b> P IV 2004 μέλαν· μίλτου καὶ ζμύρνης κεκαυμένης καὶ ὠμῆς χυλὸς ἀρτεμισίας καὶ ἀειζώου καὶ καλπάσου <b class="b3">tinta: minio, mirra quemada, jugo de artemisa cruda, siempreviva y lino</b> P IV 2142 P VII 998 ἔστι δὲ τὸ μέλαν, ἐν ᾧ γράφεις· αἷμα κορώνης, αἷμα περιστερᾶς λευκῆς, λίβανος ἄτμητος καὶ ζμύρνα καὶ μέλαν γραφικόν <b class="b3">ésta es la tinta con la que vas a escribir: sangre de corneja, sangre de una paloma banca, incienso sin cortar, mirra y tinta para escribir</b> P VIII 69 P VII 226 Τυφωνίου μέλανος γραφή· ἀνεμώνης, φλωγίτιδος, χυλοῦ κινάρας, σπέρματος ἀκάνθης Αἰγυπτίας <b class="b3">escrito con tinta de Tifón: anémona, carbúnculo, jugo de alcachofa, semilla de acacia</b> P XII 97 ἐπιγράψεις δὲ τὸ νίτρον τῷ μέλανι τῷ διὰ τῶν ἀνθέων τῶν ζʹ ἀστέρων <b class="b3">pintarás el natrón con la tinta de las flores de los siete planetas</b> P XIII 227 P XIII 433 σκευὴ μέλανος ... ἀρτεμισία μονόκλωνος, κατανάγκη, ὀστᾶ φοινίκων Νικολάων γʹ <b class="b3">preparación de la tinta: artemisa de un solo tallo, arveja, tres huesos de dátiles nicolaos</b> P IV 3199