προστάτης: Difference between revisions

|Definition=προστάτου, ὁ, ([[προΐστημι]])<br><span class="bld">A</span> [[one who stands before]], [[front-rank man]], [[falsa lectio|f.l.]] for [[πρωτοστάτης]] in [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]'' 3.3.41, ''Eq.Mag.''2.2,6:—but elsewhere,<br><span class="bld">II</span> [[leader]], [[chief]], especially of a [[democracy]], [[προστάτεω]] ἐπιλαβέσθαι [[Herodotus|Hdt.]]1.127, 5.23; οἱ προστάται τοῦ δήμου Th.3.75, 4.46,66; <b class="b3">οἱ τῶν δήμων π.</b> Id.3.82; ὁ προστάτης Κλέων Ar.''Ra.''569, cf. ''Eq.''1128 (lyr.); μεταβολὴ ἐκ προστάτου ἐπὶ τύραννον Pl.''R.''565d; <b class="b3">[Σόλων] πρῶτος τοῦ δήμου προστάτης</b> Arist.''Ath.''2.2,al.<br><span class="bld">2</span> generally, [[ruler]], opp. [[ἀστοί]], A.''Supp.''963; Καδμείων Id.''Th.''1031; Κνωσίων Arr.''Epict.''3.9.3; Μολοσσῶν ''GDI''1334 (Epirus, iii B.C.); [[χώρας]], [[χθονός]], E.''Heracl.'' 964, ''IA''373 (troch.); <b class="b3">τῆς Ἑλλάδος προστάται</b>, of the [[Spartan|Spartans]], X.''HG'' 3.1.3, cf. Isoc.4.103, D.9.23; <b class="b3">προστάτης τοῦ ἐμπορίου</b>, of Greeks in Egypt, [[Herodotus|Hdt.]] 2.178; τοῦ πολέμου [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.2.23; <b class="b3">προστάται τῆς εἰρήνης</b> its [[chief author]]s, Id.''HG''5.1.36; <b class="b3">τῆς πρὸς τοὺς θεοὺς ἐπιμελείας π.</b> D.22.78; [[administrator]], τῆς κεχωρισμένης προσόδου ''PTeb.''81.19 (ii B.C.); <b class="b3">[τοῦ ἱεροῦ]</b> ''OGI''531.3 (Bithynia, iii A.D.); θεᾶς ib.209.4 (Philae, iii A.D.), cf. ''Ostr.''412, al. (i A.D.): metaph., [[ἔρως]] προστάτης τῶν ἀργῶν ἐπιθυμιῶν = a ruling passion protector of idle appetites Pl.''R.'' 572e.<br><span class="bld">3</span> [[president]] or [[presiding officer]], προστάτης τοῦ γυμνασίου ''CIG''2881.16 (Branchidae), cf. ''OGI''130.16 (Egypt, ii B.C.), ''Supp.Epigr.''4.598.37 (Teos, i B.C.), ''IG''22.1368.13; <b class="b3">προστάτης συνεδρίου</b> ib.9(2).205.33 (Aetolian League); [[προβούλων]] ib.9(1).694.116 (Corc.); ([[γερουσίας]]) ib.7.2808 (Hyettus, iii B.C.); [[δαμιοργῶν]] ib.5(1).1425.16 (Messene); ([[βουλᾶς]]) ib.14.256.5 (Phintias); τῆς μέσης Ἀκαδημίας S.E.''P.''1.232: freq. in plural, = πρυτάνεις, ''SIG''194.15 (Amphipolis, iv B.C.), etc.; <b class="b3">γνώμα προστατᾶν</b> ib.187.1 (Cnidus, iv B.C.), cf. ''IG''12(8).264.13 (Thasos, iv B.C.).<br><span class="bld">III</span> [[one who stands before and protects]], [[guardian]], [[champion]], πυλωμάτων A.''Th.''408, cf. 798; πόλεως Pl.''Grg.''519b; <b class="b3">[τῆς ποιητικῆς]</b> Id.''R.''607d; τῆς πάντων ἐλευθερίας D.15.30, etc.; [[epithet]] of gods, as Apollo, S.''Tr.''209 (lyr.), ''IPE''12.89 (ii A.D.).<br><span class="bld">2</span> at Athens, etc., [[patron]] who took charge of the interests of [[μέτοικος|μέτοικοι]], etc.: hence [[ἐπὶ προστάτου οἰκεῖν]] = [[live under protection of a patron]], Lys.31.9, 14, Lycurg.145; [[προστάτην ἐπιγράφειν τινά]] = [[choose as one's patron]], Luc. ''Peregr.''11; αὑτῷ πονηρὸν προστάτην ἐπεγράψατο Ar.''Pax''684; ἔχειν Id.''Pl.''920, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''882 (lyr.); <b class="b3">νέμειν προστάτην</b> Arist.''Pol.''1275a13; also [[γράφεσθαι προστάτου]] to [[be entered by one's patron's name]], [[be attached to a patron]], οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράφομαι [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''411.<br><span class="bld">3</span> = Lat. [[patronus]], Plu.''Rom.''13, ''Mar.''5, ''IG''3.687, 14.1078 (Rome, iii A.D.), ''OGI''549.6 (Ancyra, iii A.D.), etc.<br><span class="bld">IV</span> [[θεοῦ προστάτης]] = [[one who stands before a god to entreat him]], [[suppliant]], S.''OC''1278, cf. 1171.<br><span class="bld">V</span> Medic., [[prostate gland]], Herophil. ap. Gal.''UP''14.11 ([[varia lectio|v.l.]]).

|elrutext='''προστάτης:''' ου (ᾰ) ὁ<br /><b class="num">1</b> [[передовой боец]], [[застрельщик]] Xen.;<br /><b class="num">2</b> [[руководитель]], [[глава]], [[вождь]] (τοῦ δήμου Thuc.): ὁ π. τοῦ πολέμου Xen. главнокомандующий; π. τῆς εἰρήνης Xen. руководитель мирных переговоров;<br /><b class="num">3</b> [[правитель]], [[властитель]] (χώρας Eur.; τῆς Ἑλλάδος Xen.);<br /><b class="num">4</b> [[защитник]], [[хранитель]], [[предстатель]] (πυλωμάτων Aesch.; πόλεως Soph.; τῆς ἐλευθερίας Dem.);<br /><b class="num">5</b> (в Афинах - по отношению к метэку) простат, патрон, покровитель: γράφεσθαι προστάτου τινός Soph. и προστάτην γράφειν τινά Luc. взять кого-л. в покровители;<br /><b class="num">6</b> (лат. [[patronus]]) патрон Plut.;<br /><b class="num">7</b> культ. [[проситель]], [[молящийся]] (θεοῦ Soph.).