ἕτερος: Difference between revisions

|Definition=α, ον, only Att.-Ion. with [[ἕτερος]], Dor. [[ἅτερος]] [ᾰ] ''IG''4.914.9 (Epid.), etc. (and Att.in crasis, v.infr.), Aeol. [[ἄτερος]] Alc.41.5, etc.:—but [[ἅτερος]] [ᾱ], Att. crasis for <b class="b3">ὁ ἅτερος</b>, ''Com.Adesp.''14.23 D., al., Ion. [[οὕτερος]] (fr. <b class="b3">ὁ ἕτ</b>-) [[Herodotus|Hdt.]]1.34, etc., Dor. [[ὥτερος]] Theoc.7.36; neut.<br><span class="bld">A</span> θάτερον A.''Ag.''344, And.2.7, etc., Ion. [[τοὔτερον]] [[Herodotus|Hdt.]]1.32: pl. [[ἅτεροι]], for <b class="b3">οἱ ἅτεροι</b>, Arist.''Pol.''1255a20; θάτερα S.''El.''345, Th.1.87, etc.; gen. θατέρου S.''Ph.''597, etc., Ion. [[τοὐτέρου]] Semon.7.113, Dor. [[θατέρω]] Ti.Locr.94a, θωτέρω Epich.71 (dub. l.); dat. θατέρῳ A.''Pr.''778; fem. nom. ἡτέρα ''IG''22.1498.76, 1615.14,87 (iv B.C.), S.''OC''497, Ar.''Lys.''85, 90 codd., Paus.Gr.''Fr.''82; dat. θητέρᾳ [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''782, ''Tr.''272, E.''Hipp.'' 894, Ar.''Av.''1365, etc., cf. Paus.Gr. [[l.c.]] (in Mss. sometimes [[θατέρᾳ]]), Ion. [[τἠτέρῃ]] Phoen.5.2.—Later masc. and fem. [[θάτερος]], [[θατέρα]], even with the Art., Men.846, Chrysipp. ap. Paus.Gr.''Fr.''82, Lyc.590, Polem. ''Cyn.''4, Luc.D Mort.26.1 (condemned in ''Pseudol.''29), ''Gp.''14.20.2, etc.; τῶν θατέρων Iamb. ''in Nic.'' p.83 P.; [[θάτερον]] acc. sg. masc., E. ''Ion'' [849].<br><span class="bld">I</span> [[one]] or [[the other of two]], usually c. Art. exc. in Poets; freq. of natural pairs, [[σκαιῇ]] (''[[sc.]]'' χειρὶ) [[ἔγχος]] ἔχων, ἑτέρηφι δὲ λάζετο πέτρον Il.16.734; <b class="b3">τῇ ἑτέρῃ μὲν . . τῇ δ' ἑτέρῃ</b> . . 14.272, cf. X.''Cyn.''10.11; <b class="b3">χειρὶ ἑτέρῃ</b> with [[one]] [[hand]], Il.12.452, Od.10.171 (but <b class="b3">χεὶρ ἑτέρη</b> commonly of the [[left]] hand, v. infr. IV.I); ἑτέροιο διὰ κροτάφοιο Il.4.502; χωλὸς δ' ἕτερον πόδα 2.217, cf. Ar.''Ec.''162, Din.1.82; ἀμφότεραι αἱ γνάθοι, ἢ ἡ ἑτέρα X.''Eq.''1.9; ἐκκοπεὶς τὸν ἕ. τῶν ὀφθαλμῶν D.H.5.23; εἰς γόνυ θάτερον Philostr.''Im.''2.20; of pairs in general, Il.5.258, etc.; <b class="b3">τὴν ἑ. πύλην</b> [[one of the]] two gates, [[Herodotus|Hdt.]]3.156; ὁ ἕ. τῶν στρατηγῶν Th.4.43; τὸ ἕ. τοῖν δυοῖν τειχοῖν Id.7.24: freq. of alternatives presented, τῶνδε τὰ ἕ. ποιέειν [[Herodotus|Hdt.]]4.126; <b class="b3">ἑλοῦ γε θάτερ', ἢ . . ἢ</b> . . S.''El.''345; <b class="b3">τοῖνδ' ἑλοῦ δυοῖν πότμοιν τὸν ἕ.</b> E.''Ph.''952; δυοῖν ἀγαθοῖν τοῦ ἑτέρου τεύξεσθαι Th.4.28; <b class="b3">δυοῖν θάτερα, ἢ . . ἢ</b> . . Pl. ''Tht.''187c; ὅταν δυοῖν καλοῖν θάτερον κάλλιον ᾖ, ἢ τῷ ἑτέρῳ τούτοιν ἢ ἀμφοτέροις ὑπερβάλλον κάλλιόν ἐστιν Id.''Grg.''475a: in plural, [[one of two parties]] or [[one of two sets]], Od.11.258; <b class="b3">τῶν ἕτεροί γε παῖδα κλαύσονται</b> [[one set]] of [[parent]]s, either mine or thine, Il.20.210; δώῃ δ' ἑτέροισί γε νίκην 7.292; ἑτέροισι δὲ κῦδος ἔδωκαν 13.303: freq. with neg., οὐδ' ἕτεροι 11.71.<br><span class="bld">2</span> in double clauses [[ἕτερος]] (in Prose always <b class="b3">ὁ ἕτερος</b>) is generally repeated; <b class="b3">ἑ. μὲν δουρὶ... τῷ δ' ἑ.</b> 21.164; <b class="b3">τὸν ἕ., ἕ. δὲ</b> . . Od. 5.266; ἕ. λευκόν, ἑτέρην δὲ μέλαιναν Il.3.103, etc.: but sometimes omitted in one clause, [ἕτερος μὲν] κακῶν, ἕ. δὲ ἐάων 24.528, cf. 7.420, ''IG''22.1388.46 (prob.), etc.; ἡ μὲν... ἡ δ' ἑτέρη Il.22.149, ''IG''12.76.50; <b class="b3">ἕ.... ὁ δὲ</b> . . Od.8.374; answered by ἄλλος, ἕτερον μὲν κεύθῃ ἐνὶ φρεσίν, ἄλλο δὲ εἴπῃ Il.9.313, cf. Od.7.123; reversely <b class="b3">ἄλλῳ ὀρχηστύν, ἑτέρῳ κίθαριν [ἔδωκε]</b> Il.13.731, cf. Pl.''R.''439b, ''Tht.''184e; <b class="b3">τότε μὲν ἕτερα... τότε δὲ ἄλλα</b> . . Pl.''Alc.''1.116e; <b class="b3">ὁ ἕτερος... ὁ λοιπός</b> . . X.''An.''4.1.23; <b class="b3">ἕτερα... τὰ δὲ</b> . . S.''OC''1454 (lyr.); later μίαν μὲν . . ἑτέραν δέ A.D. ''Synt.''172.5; τὴν μίαν . . τὴν δ' ἑτέρην ''AP''9.680.<br><span class="bld">3</span> repeated in the same clause, <b class="b3">ἐξ ἑτέρων ἕτερ' ἐστίν</b> [[one]] building follows on [[another]], Od.17.266; <b class="b3"> δ' ἀτέρα τὰν ἀτέραν κύλιξ ὠθήτω</b> let [[one]] [[cup]] [[push]] on the [[other]], Alc.41.5; <b class="b3">ἢ θάτερον δεῖ δυστυχεῖν ἢ θάτερον</b> [[one party]] or [[the other]], E.''Ion'' [849]; ἕτεροι ἑτέρων ἠξίωσαν ἄρχειν Th.2.64; <b class="b3">ἕτερος ἀφ' ἑτέρου θεραπείας ἀναπιμπλάμενοι ἔθνῃσκον</b> ib.51; εἴ τίς τι ἕτερος ἑτέρου προφέρει Id.7.64; ξυμμειγνυμένων ἑτέρων ἑτέροις Ar.''Av.''701; <b class="b3">συμφορὰ ἑτέρα ἑτέρους πιέζει</b> [[one]] calamity oppresses [[one]], [[another others]], E.''Alc.'' 893 (lyr.); ἑτέρᾳ δ' ἕτερος ἕτερον ὄλβῳ καὶ δυνάμει παρῆλθεν Id.''Ba.''905, cf.S.''OC''231 (anap.); ἄλλη δ' εἰς ἑτέρην ὀλυφύρετο A.R.1.250.<br><span class="bld">4</span> = [[δεύτερος]], [[second]], <b class="b3">ἡ μὲν... ἡ δ' ἑτέρη... ἡ δὲ τρίτη</b> . . Od.10.352 sq., cf. Il.16.179, al., [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''2.3.22; <b class="b3">ἡ ἑ. πρότασις</b> the [[minor]] premiss, [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1143b3: without Art., ἕ. τέρας [[Herodotus|Hdt.]]7.57; <b class="b3">προσαγορεύεις αὐτὰ ἑτέρῳ ὀνόματι</b> you [[call]] them further by a [[new]] name, Pl.''Phlb.''13a; cf. IV. 1b.<br><span class="bld">b</span> with Pronouns of quantity, ordinals, etc., <b class="b3">τόσσοι δ' αὖθ' ἕτεροι ποταμοί</b> as many [[more]], Hes.''Th.''367; <b class="b3">ἕτερον τοσοῦτον</b> as much [[again]], [[Herodotus|Hdt.]]2.149; <b class="b3">ἑτέρου τοσούτου χρόνου</b> for as long [[again]], Isoc. 4.153; <b class="b3">ἕ. τοιαῦτα</b> [[other things]] of like kind, [[Herodotus|Hdt.]]1.120, 191; <b class="b3">ἑτέρων τοιῶνδε</b> (''[[sc.]]'' ἀνθρώπων) <b class="b3"> ἄρχεις</b> ib.207; <b class="b3">τῷ αὐτῷ τρόπῳ . . τῷ ἑτέρῳ</b> in the same way [[over again]], Id.2.127; ἄλλα τε τοιαῦθ' ἕτερα μυρία Ar.''Fr.''333.4; <b class="b3">χιλίας ἑτέρας [δραχμάς]</b> D.58.6; <b class="b3">δεύτερον, τρίτον ἕ. δικαστήριον</b>, Id.23.71,74; <b class="b3">ἕ. ἐγώ</b>, of a friend, Pythag. ap. Iamb.''in Nic.'' p.35 P.; <b class="b3">ἕτεροι αὐτοί</b> [[second]] selves, [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1161b28; εὕρηκε τὸν ἕ., τὸν σέ Men.474.<br><span class="bld">II</span> without Art., [[another]], of many, with a sense of [[difference]], Il.4.306, Od.7.123, [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''422, ''Lys.''66, etc.; ἕ.αὖ τις Id.''Eq.''949; ἕ. αὖ Id.''Pax'' 295, etc.; ἕτερα ἄττα Pl.''Tht.''188b; repeated ἑτέραν χἀτέραν τρικυμίαν Men.536.8: with neg., <b class="b3">οἷα οὐχ ἕτερα [ἐγένετο]</b> such as none [[like them]] had happened, Th.1.23; ναυμαχία . . οἵα οὐχ ἑτέρα τῶν προτέρων Id.7.70; <b class="b3">οὐδεμιᾶς ἥσσων μᾶλλον ἑτέρας</b> ib. 29 ([[si vera lectio|s.v.l.]]); <b class="b3">οὐχ ἕτερον ἀλλά</b> . . [[none other than]], Plu.2.671b, cf. ''UPZ'' 71.9 (ii B.C.).<br><span class="bld">b</span> [[οἱ ἕτεροι]] = [[the rest]], [[Herodotus|Hdt.]]4.169.<br><span class="bld">c</span> [[ὁ ἕτερος]] = '[[one's neighbour]]', <b class="b3">ἀγαπᾶν τὸν ἕτερον</b> ''Ep.Rom.''13.6, cf. ''Ep.Gal.''6.4.<br><span class="bld">III</span> [[of another kind]], [[different]], ἕ. δέ με θυμὸς ἔρυκεν Od.9.302; <b class="b3">τὸ μὲν ἕ., τὸ δὲ ἕ.</b>, i.e. they are [[different]], Pl.''Men.''97d, cf. ''R.''346a; ἕ. τε καὶ ἀνόμοιον Id.''Smp.'' 186b; τὸ δὲ ταὐτὸν ἕ. ἀποφαίνειν καὶ τὸ θάτερον ταὐτόν Id.''Sph.''259d; ἕ. ἤδη ἦν καὶ οὐχ ὁ αὐτός D.34.12; ἑτέραν ἔδωκεν παντὶ τῷ κόσμῳ ὄψιν ''OGI''458.7 (i B. C.); ἕ. εὐαγγέλιον ''Ep.Gal.''1.6: coupled with <b class="b3">ἄλλος, χἀτέρους ἄλλους πόνους</b> and other [[different]] toils, E.''Supp.''573 ([[si vera lectio|s.v.l.]]), cf. ''Or.''345 (dub.l.); Ῥόδον καὶ ἄλλας ἑτέρας πόλεις D.15.27; ἕτερον τό τ' ἀλγεῖν καὶ θεωρεῖν ἐστ' ἴσως Philem.75.7; ἕτερα φρονῶν καὶ δημηγορῶν Din.1.17: c.gen., [[other than]], [[different from]], φίλους . . ἑτέρους τῶν νῦν ὄντων Th.1.28, cf. Pl.''Prt.''333a, D.10.44, etc.; <b class="b3">ἕτερον, ἕτερα ἢ.</b>.. E.''Or.''345, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.6.2; παρὰ ταῦτα πάντα ἕτερόν τι Pl.''Phd.''74a; ἕτερα πολιτείας εἴδη παρὰ μοναρχίαν Arist.''Pol.''1294a25, cf. 1286b21.<br><span class="bld">2</span> [[other than should be]], euphemism for κακός, παθεῖν μὲν εὖ, παθεῖν δὲ θάτερα S.''Ph.''503; ἀγάθ' ἢ θάτερα, ἵνα μηδὲν εἴπω φλαῦρον D. 22.12: abs., <b class="b3">δαίμων ἕ.</b> Pi.''P.''3.34; [[λέκτρα]], [[συμφοραί]], E.''Med.''639 (lyr.), ''HF''1238; ἐὰν τὰ ἕ. ψηφίσωνται οἱ δικασταί D.48.30; <b class="b3">πλέον θάτερον ἐποίησαν</b> did more [[harm]] (than good), Isoc.19.25, cf. Pl.''Phd.''114e, ''Euthd.''280e, Aristid.2.117 J.<br><span class="bld">IV</span> Special Phrases:<br><span class="bld">1</span> elliptical, mostly in dat. fem.,<br><span class="bld">a</span> <b class="b3">τῇ ἑτέρᾳ</b> (''[[sc.]]'' [[χειρί]]), Ep. [[ἑτέρῃ]] or [[ἑτέρηφι]], [[with one hand]] (v. sub init.); [[with the left hand]], Od.3.441, Il.22.80, Theoc.24.45: hence [[proverb|prov.]], <b class="b3">οὐ τῇ ἑτέρᾳ ληπτός</b> not to be caught with [[one]] hand, Pl.''Sph.''226a; ἐκ δ' ἑτέρης A.R.1.1115, ''AP'' 9.650 (Leont.).<br><span class="bld">b</span> [[θατέρᾳ]] (''[[sc.]]'' [[ἡμέρᾳ]]) [[on the morrow]], [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''782, E.''Rh.''449; τῆς ἑτέρας Pl.''Cri.''44a; but <b class="b3">τῇ ἑτέρᾳ</b> [[on the following]] (i.e. the third) day, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.6.10.<br><span class="bld">c</span> (''[[sc.]]'' [[ὁδῷ]]) [[in another]] or [[a different way]], καὶ τῇδε φῦναι χἀτέρᾳ S.''OC''1444; [[another way]], τρέπεσθαι Ar.''Nu.''812; ἑτέρᾳ πῃ Id.''Eq.''35; <b class="b3">τότ' ἄλλοσ'... θατέρᾳ δὲ</b> . . S.''Tr.'' 272; <b class="b3">θατέρᾳ... θατέρᾳ</b> . . in one way... in the other... Henioch.5.16; ἑτέρηφι Hes.''Op.''216: acc. ἑτέραν ἐκτρέπεσθαι Luc.''Tim.''5.<br><span class="bld">2</span> adverb. with Preps.:<br><span class="bld">a</span> <b class="b3">ἐπὶ θάτερα</b> [[to the one side]] or [[to the other side]], [[one way]] or [[the other way]], <b class="b3">ἐπὶ μὲν θάτερα... ἐπὶ θ. δὲ</b> . . Hp.''Art.''7; <b class="b3">τότε μὲν ἐπὶ θάτερα, τότε δ' ἐπὶ θ.</b> Pl.''Sph.''259c: also with another Prep., <b class="b3">ἐς τὰ ἐπὶ θάτερα</b> [[to]] or [[on the other side]], Th.1.87; <b class="b3">ἐκ τοῦ ἐπὶ θάτερα</b> [[from the other side]], Id.7.37; <b class="b3">ἐκ μὲν τοῦ ἐπὶ θ., ἐκ δὲ τοῦ ἐπὶ θ.</b> Pl.''Prt.''314e: c. gen., ἐς τὰ ἐπὶ θ. τοῦ ποταμοῦ Th.7.84; εἰς τἀπὶ θ. τῆς πόλεως X.''HG''6.2.7; τὸ ἐπὶ θάτερον τῆς ῥινός Hp.''Art.''35.<br><span class="bld">b</span> [[κατὰ θάτερα]] [[on the one side]] or [[on the other side]], κατὰ θ. ἀστός D.57.30; ψόφου κατὰ θ. προσπεσόντος Plu.''Brut.''51, etc.; but <b class="b3">καθ' ἕτερα</b> [[at other points]], Th.7.42.<br><span class="bld">V</span> Adv. [[ἑτέρως]] = [[in one way]] or [[in the other way]], opp. [[ἀμφοτέρως]], Pl.''Tht.''181e; <b class="b3">ἑτέρως τε καὶ ἑτέρως</b>, = [[ἀμφοτέρως]], Id.''[[Phaedrus|Phdr.]]''235a; <b class="b3">τοῦ σκέλους ἑτέρως ἔχειν</b> = [[ἑτεροσκελής|ἑτεροσκελὴς]] εἶναι, Philostr.''VA''3.39.<br><span class="bld">2</span> [[differently]], rarely in Poetry, οὐχ ἑτέρως τις ἐρεῖ Theoc.''Ep.''10.3; [[ἑτέρως ἔχειν]] to [[be different]], Ar.''Pl.''371: freq. in Prose, [[ὡς ἑτέρως]] [[in the other way]] (cf. [[ὡς]]), ἢν ἡ ἑτέρη γνάθος ἐκστῇ ὡς ἑτέρως χρὴ τὴν ἐπίδεσιν ἄγειν Hp.''Art.''34, cf. Pl.''Sph.''266a, etc.; <b class="b3">ἐάν τε καλῶς, ἐάν θ' ὡς ἑτέρως</b> D.18.85, cf. 212: c. gen., [[differently from]], ἑτέρως πως τῶν εἰωθότων Pl.''Plt.''295d; <b class="b3">ἑτέρως ἤπερ</b> . . Ael.''NA''12.28.<br><span class="bld">3</span> [[otherwise than should be]], [[badly]], [[wrongly]], once in Hom., ἑτέρως ἐβόλοντο Od.1.234; εἰ καὶ ἑτέρως τοῦτο ἀπέβη ''SIG''851.10 (Marc.Aur.); εἴ τι ἑτέρως φρονεῖτε ''Ep.Phil.'' 3.15.

|btext=α, ον :<br /><b>I.</b> [[autre]] <i>en parl. de deux</i> :<br /><b>1</b> [[l'un des deux]] <i>en parl. des organes doubles</i> : χειρὶ ἑτέρῃ IL, OD de l'une des deux mains (<i>d'ord. la gauche) ; en gén. en parl. de <i>pers.</i> ou de choses au nombre de deux</i> : ὁ [[ἕτερος]] τῶν στρατηγῶν THC l'un des deux généraux ; δυοῖν ἀγαθοῖν τὸ ἕτερον THC de deux biens l'un ; <i>particul. dans les loc. formées avec le neutre</i> [[θάτερον]], <i>contr. p.</i> τὸ ἕτερον (<i>gén.</i> [[θἀτέρου]] <i>ou</i> [[θατέρου]], <i>dat.</i> [[θἀτέρῳ]] <i>ou</i> [[θατέρῳ]] ; <i>pl.</i> [[θάτερα]] <i>contr. p.</i> τὰ ἕτερα) l'un des deux : [[ἑλοῦ]] [[γε]] θάτερ' ἢ… ἤ SOPH choisis donc l'un des deux partis, ou… ou ; ἐκ τοῦ ἐπὶ [[θάτερα]] THC en venant de l'autre côté ; τἀπὶ [[θάτερα]] XÉN de l'autre côté ; ἐς τὰ ἐπὶ [[θάτερα]] THC de l'autre côté ; avec le gén. : ἐς τὰ ἐπὶ [[θάτερα]] τοῦ ποταμοῦ THC, εἰς τἀπὶ [[θάτερα]] τῆς πόλεως XÉN de l'autre côté du fleuve, de la ville ; <i>au plur.</i> οἱ ἕτεροι, les uns <i>ou</i> les autres de deux groupes ; [[τῇδε]]… ἑτέρᾳ SOPH (que ces choses arrivent) de cette façon ou de l'autre, <i>càd</i> (tournent) bien ou mal ; [[ἐξ]] ἑτέρων ἕτερ' ἐστίν OD l'une des choses dépend de l'autre ; ἕτεροι ἑτέρων ἄρχουσι THC l'un commande à l'autre ; ἕτεροι ἀφ' ἑτέρου ἔθνῃσκον THC ils mouraient l'un après l'autre ; <i>en un sens réciproque</i> ὁ [[ἕτερος]] τὸν ἕτερον παίει XÉN ils se frappent l'un l'autre;<br /><b>2</b> <i>dans une énumération</i> le second : ἡ μὲν… ἡ δ' ἑτέρη <i>(ion.)</i>…, ἡ δὲ τρίτη OD la première, la seconde, la troisième ; ἡ ἑτέρα ([[ἡμέρα]]) le second jour ensuite, <i>càd</i> le surlendemain <i>ou</i> le lendemain;<br /><b>3</b> [[un autre semblable]] <i>ou</i> analogue : [[τοιοῦτος]] [[ἕτερος]], un autre du même genre ; ἕτερα τοιαῦτα HDT d'autres choses du même genre ; ἑτέρου τοσούτου χρόνου ISOCR encore pour autant de temps;<br /><b>4</b> <i>p. ext.</i> autre <i>en gén.</i> : [[ἕτερος]] [[ἄλλος]], [[ἄλλος]] [[ἕτερος]], un autre ; [[οἷος]] [[οὐχ]] [[ἕτερος]] THC comme pas un autre ; τῇ ἑτέρᾳ (<i>s.e.</i> ὁδῷ) SOPH par un autre chemin ; ἑτέραν ἐκτρέπεσθαι LUC se détourner par un autre chemin;<br /><b>II.</b> [[autre]] :<br /><b>1</b> [[différent]], [[contraire]], [[opposé]] : [[ὅς]] χ' ἕτερον μὲν κεύθῃ ἐνὶ φρεσὶν ἄλλο δὲ εἴπῃ IL celui qui pense une chose au fond de son cœur et qui en dit une autre ; <i>adv.</i> • [[θάτερα]] SOPH de l'autre côté ; τὰ ἕτερα [[τῷ]] εἴδει ARSTT les choses d'autre sorte, <i>càd</i> d'espèce différente ; <i>adv.</i> • ἕτερα μὲν ὁ [[πούς]], ἕτερα δὲ ὁ [[ῥυθμός]] LUC autre chose est le pied, autre chose le rythme ; avec le gén. autre que : φίλους ἑτέρους τῶν [[νῦν]] ὄντων THC des amis tout autres que ceux d'aujourd'hui ; avec ἤ, autre que ; <i>avec</i> [[παρά]] et l'acc., différent en comparaison de;<br /><b>2</b> <i>abs.</i> autre qu'il ne faudrait, <i>càd</i> mauvais <i>par euphém.</i> : παθεῖν μὲν [[εὖ]], παθεῖν δὲ [[θάτερα]] SOPH être bien traité <i>ou</i> au contraire.<br />'''Étymologie:''' DELG forme orig. [[ἅτερος]] de *sm-teros, cf. <i>skr.</i> ekatara « l'un des deux ».

|mltxt=-έρα, -ο (ΑΜ [[ἕτερος]], -έρα, -ον Α και δωρ. [[ἅτερος]] και αιολ. ἄτερος και ιων. [[οὕτερος]] και μτγν. [[θάτερος]])<br /><b>1.</b> (αντ. επιμερ.) [[άλλος]]<br /><b>2.</b> [[διαφορετικός]], [[αλλιώτικος]]<br /><b>3.</b> (με [[άρθρο]]) ο [[έτερος]]<br />ο [[ένας]] από τους δύο («ο [[έτερος]] τών κατηγορουμένων»)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «αφ' ετέρου» — εξ άλλου<br />β) «[[έτερον]] εκάτερον» — [[άλλο]] το ένα και [[άλλο]] το [[άλλο]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[υπόλοιπος]]<br /><b>2.</b> [[ξένος]], [[εχθρός]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για τα χέρια ή τα άλλα [[μέλη]] του σώματος) ο [[ένας]] από τους δύο<br /><b>2.</b> [[δεύτερος]] («ἡ μὲν ἔβαλλε... ἡ δ' ἑτέρη... ἐτίταινε τραπέζας», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> (για ευφημισμό, όταν στον λόγο προηγείται η [[έννοια]] του <i>εὖ</i>, του <i>ἀγαθὸς</i> <b>κ.λπ.</b>) αυτός που έρχεται σε [[αντίθεση]] με τις προηγούμενες έννοιες<br /><b>4.</b> το ένα ή το [[άλλο]] [[μέρος]]<br /><b>5.</b> (το ουδ. πληθ. ως επίρρ.) <i>θάτερα</i><br />[[κατά]] τον ένα ή τον [[άλλο]] τρόπο («[[τοτὲ]] μὲν ἐπὶ θάτερα, [[τοτὲ]] δὲ ἐπὶ θάτερα τοὺς λόγους ἕλκων», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>ἡ ἑτέρα</i> (ενν. [[ημέρα]])<br />η επομένη, η δεύτερη<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «καθ' ἕτερα» — ως [[προς]] άλλα διαφορετικά ζητήματα (<b>Θουκ.</b>)<br />β) «δυοῑν [[θάτερον]]» — το ένα από τα δύο<br /><b>8.</b> <b>παροιμ.</b> «τῆ ἑτέρα λαβεῖν» — να πετύχει εύκολα (<b>Πλάτ.</b>)<br /><b>9.</b> (όταν προηγείται η [[έννοια]] του καλού, του αγαθού) το αντίθετο [[προς]] το προηγούμενο, δηλ. το [[κακό]] (α. «παθεῖν μὲν εὖ, παθεῖν δὲ θάτερα», <b>Σοφ.</b><br />β. «ἀγαθὰ ἢ θάτερα, ἵνα μηδὲν εἴπω φλαῡρον», <b>Δημοσθ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ετέρως</i> (ΑΜ [[ἑτέρως]])<br />με [[άλλο]] τρόπο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κατά]] τον ένα ή τον [[άλλο]] τρόπο<br /><b>2.</b> (με κακή [[σημασία]]) κατ' [[άλλο]] τρόπο, [[κακώς]]<br /><b>3.</b> (με καλή [[σημασία]], με γεν.) διαφορετικά [[προς]] [[κάτι]] («[[ἑτέρως]] πως τῶν εἰωθότων γενόμενα» — που έγιναν διαφορετικά από το συνηθισμένο, <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἑτέρως]] ἔχω τοῦ σκέλους» — [[είμαι]] [[ετεροσκελής]]<br />β) «[[ἑτέρως]] ἔχω» — [[είμαι]] [[διαφορετικός]], [[αλλιώτικος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Προέρχεται από τον τύπο [[άτερος]] που ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>sm</i>-, συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] της <i>sem</i>- (> <i>εἷς</i>), και σχηματίζεται με την [[κατάληξη]] -<i>τερος</i> ([[πρβλ]]. αρχ. ελλ. <i>αρισ</i>-<i>τερός</i>, αρχ. ινδ. <i>eka</i>-<i>tara</i> «[[εκάτερος]]»). Το αρχικό <i>e</i>- προκύπτει [[μάλλον]] κατ' [[αναλογία]] [[προς]] το <i>εἷς</i> (= <i>ē</i><i>s</i>) [[παρά]] με [[αφομοίωση]]. Συνδέεται με το ουαλ. <i>hanther</i> «ήμισυ», το κορνουαλ. <i>hanter</i> «ήμισυ», το γοτθ. <i>sundro</i> «κατ' ιδίαν» και το αρχ. άνω γερμ. <i>suntar</i> «[[χωριστός]]». Ο τ. <i>ετερο</i>- ως α’ συνθετικό υπήρξε και εξακολουθεί να [[είναι]] πολύ [[παραγωγικός]]. Από όλες τις περιόδους της ελληνικής γλώσσας μαρτυρούνται [[πολλά]] τέτοια [[σύνθετα]], ορισμένα από τα οποία σώζονται [[μέχρι]] [[σήμερα]]. Πολυάριθμα [[είναι]] τα [[σύνθετα]] της Αρχαίας Ελληνικής και άλλα που πλάστηκαν στη [[λόγια]] Νεοελληνική και έδωσαν [[πλήθος]] επιστημονικών, [[κυρίως]], όρων στη [[γλώσσα]]. Συχνά παρατηρείται [[επίσης]] το [[φαινόμενο]] από παλιότερα [[σύνθετα]] που δεν [[είναι]] πια εν χρήσει να δημιουργούνται νεώτερα ζωντανά παράγωγα. Π. χ. αρχ. <i>ετεροβαρώ</i> > μσν.-νεοελλ. [[ετεροβαρής]], μσν. [[ετεροπροσωπώ]] > μσν.-νεοελλ. [[ετεροπρόσωπος]] και νεοελλ. [[ετεροπροσωπία]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <i>ετερότης</i>, [[ετέρωθεν]], <i>ετέρως</i><br /><b>αρχ.</b><br /><i>ετέρῃ</i>, [[ετεροίος]], [[ετερώ]], [[ετέρωθι]], [[ετερώνιος]], [[ετέρωτα]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[ετέρωσε]]. (Για τα [[σύνθετα]] με Α΄ συνθετικό <b>βλ. λ.</b> <i>ετερο</i>-)<br />(Β' συνθετικό) [[μηδέτερος]], [[ουδέτερος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αυτουδέτερος</i>, [[μεθέτερος]], [[μηθέτερος]], [[ουθέτερος]]].

|mdlsjtxt=[[ἕτερος]], η, ον [crasis for ὁ [[ἕτερος]], ionic [[οὕτερος]], doric [[ὥτερος]]; neut. [[θάτερον]] [[attic]], ionic [[τοὔτερον]]; pl. ἅτεροι, [[θάτερα]], for οἱ ἕτεροι, τὰ ἕτερα; gen. [[θατέρου]]; dat. [[θατέρῳ]]; fem. nom. ἁτέρα, dat. θἀτέρᾳ]<br /><b class="num">I.</b> Lat. [[alter]], the [[other]], one of two, χειρὶ ἑτέρῃ Hom., v. infr. IV; χωλὸς ἕτερον [[πόδα]], etc.:—then of all persons or things of [[which]] [[there]] are two, Lat. [[alteruter]], Il.; τὴν ἑτ. πύλην one of the two gates, Hdt.; δυοῖν ἀγαθοῖν τὸ ἕτ. Thuc., etc.:—in pl. one of two parties, [[each]] of [[which]] is pl., Lat. alterutri, Hom.<br /><b class="num">2.</b> in [[double]] clauses, [[ἕτερος]] (in Prose ὁ ἕτεροσ) is [[repeated]], ἕτερον μὲν ἔδωκε, ἕτερον δ' ἀνένευσε Il., etc.<br /><b class="num">3.</b> often [[repeated]] in the [[same]] [[clause]], ἐξ ἑτέρων ἕτερ' ἐστίν one depends [[upon]] the [[other]], Od.; ἕτεροι ἑτέρων ἄρχουσι the one [[rule]] the [[other]], Thuc.<br /><b class="num">4.</b> like Lat. [[alter]], = [[δεύτερος]], [[second]], ἡ μὲν . ., ἡ δ' ἑτέρη . ., ἡ δὲ τρίτη . ., Od., etc.; ἡ ἑτέρα (''[[sc.]]'' ἡμέρἀ, the [[second]] day, i. e. day [[after]] [[tomorrow]], Xen.:—so with Pronouns of [[quantity]], ἕτερον [[τοσοῦτο]] [[another]] of the [[same]] [[size]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> put [[loosely]] for [[ἄλλος]], Lat. [[alius]], [[another]], Hom., [[Attic]]<br /><b class="num">III.</b> [[other]] [[than]] [[usual]], [[different]], Od., etc.; ἕτ. καὶ οὐχ ὁ [[αὐτός]] Dem.:—c. gen. [[other]] [[than]], [[different]] from, ἑτέρους τῶν νῦν ὄντων Thuc.; so, ἕτερον ἢ . ., Eur.<br /><b class="num">2.</b> [[other]] [[than]] should be, [[other]] [[than]] [[good]], euphemism for [[κακός]], as Lat. [[sequior]] for [[malus]], ἀγαθὰ ἢ [[θάτερα]] Dem.; and [[alone]], ἑτ. [[θυσία]] Aesch., etc.<br /><b class="num">IV.</b> Special Phrases:<br /><b class="num">1.</b> elliptical, τῇ ἑτέρᾳ (''[[sc.]]'' χειρί), epic τῇ ἑτέρῃ or [[ἑτέρῃφι]] with one [[hand]], Il.; esp. with the [[left]] [[hand]], Hom.<br />b. (sub. ἡμέρᾳ) on the [[next]] day, Soph., Xen.<br />c. (sub. ὁδῷ) 2n [[another]] or a [[different]] way, Soph., Ar.<br /><b class="num">2.</b> Adverbial with Preps.,<br />a. ἐπὶ [[θάτερα]] to or on the [[other]] [[side]], Thuc., etc.<br />b. κατὰ [[θάτερα]] on the one or [[other]] [[side]], Dem.<br /><b class="num">V.</b> adv.