ὑφαιρέω: Difference between revisions

|Definition=fut. -ήσω ([[ὑφελῶ]] in Aq.''Ex.''5.19): aor. ὑφεῖλον (aor. 1 Med.<br><span class="bld">A</span> ὑφειλάμην [[LXX]] ''Jb.''21.18): Ion. [[ὑπαιρέω]], etc., [[Herodotus|Hdt.]]3.65, al.:—[[seize underneath]] or [[inwardly]], τοὺς δ' ἄρ' ὑπὸ τρόμος εἷλεν Il.5.862, cf. Od.24.450.<br><span class="bld">II</span> [[draw]] or [[take away from under]], ὑπὸ δ' ᾕρεον ἕρματα νηῶν Il.2.154; ἄνθεμον ποντίας ἐέρσας Pi.''N.''7.79; [τὸ παιδίον τῆς μητρός] [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''161a; <b class="b3">τὴν χεῖρα ὑφῄρει</b> [[tried to draw]] it [[away]], Ar.''Pl.''689.<br><span class="bld">2</span> [[take away underhand]], [[filch away]], [τῶν Ἀθηναίων] τοὺς ξυμμάχους Th.3.13; <b class="b3">ὑ. τὴν πρόσοδον, τὴν εὐπορίαν</b>, [[diminish]] it [[gradually]], ib.31,82; [[purloin]], [[steal]], βοῦν ''PSI''4.366.2 (iii B. C.); [[ταῦτα]] (''[[sc.]]'' <b class="b3">ζεῦγος χεροψελίων κτλ</b>.) ib.10.1128.30 (iii A.D.); of a doctor, <b class="b3">ὑ. τὸ οἰνάριον καὶ τὸ λουτρόν</b> [[remove]] from the regime, Sor.2.15; <b class="b3">ὑ. τῆς ὑποψίας</b> [[gradually to take away]] part of... Th.1.42; so ὑ. τοῦ πλήθεος Hp.''VM''5; τοῦ τόνου Luc.''Philops.''8; τῆς ὀργῆς Phalar.''Ep.''72 codd. ([[ὑφῆκα]] Valckenaer):—Pass., ὑφῃρέθη σου, κάλαμος ὡσπερεὶ λύρας S.''Fr.''36; ὑπαραιρημένος [[put secretly away]], [[made away with]], [[Herodotus|Hdt.]]3.65:—also Med., [[filch]], [[purloin]], [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''745, ''Nu.''179, ''Pl.''1140, D.45.58, ''PCair.Zen.''350.4 (iii B. C.), etc.; ὑ. τοὺς καιροὺς τῆς πόλεως Aeschin.3.66; <b class="b3">τὴν δημοκρατίαν ἄρδην ὑ.</b> ib.145; <b class="b3">ὑ. τί τινος</b> [[filch]] it [[from]] him, [[Herodotus|Hdt.]]5.83, Lys.14.37, etc.; χρήματα ἐξ Ἐλαιοῦντος [[Herodotus|Hdt.]]9.116; ὑ. μοῦ τὴν ἀπολογίαν Hyp.''Lyc.''11; ὑ. τι ἐξ ἱερῶν ἢ ὁσίων Pl.''Lg.''857b: abs., Ar.''V.''556.<br><span class="bld">3</span> Med. also c. acc. pers., <b class="b3">ὑ. τινά τινος</b> [[rob]] him of... Aeschin.3.222; <b class="b3">σιγῇ τοῦθ' ὑφαιρούμεσθά νιν</b> [[keep]] it [[from]] him... E.''El.''271.<br><span class="bld">4</span> [[subtract]], [[deduct]], ὑφαιρεθέντος τοῦ ἐπιδεκάτου ''IG''42(1).103.325, al. (Epid., iv B. C.); ὑφαιρουμένης τῆς προικὸς τῆς προδεδομένης ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''1102.10 (ii A. D.).

|btext=-ῶ :<br /><i>f.</i> ὑφαιρήσω, <i>ao.2</i> [[ὑφεῖλον]];<br /><i>Pass. ao.</i> ὑφῃρέθην, <i>etc.</i><br />supprimer peu à peu, retrancher graduellement : πρόσοδον THC un revenu ; τῶν Ἀθηναίων τοὺς ξυμμάχους THC détacher habilement <i>ou</i> secrètement du parti des Athéniens leurs alliés ; τὸν λόγον PLUT couper la parole ; avec le gén. seul, retrancher de, diminuer : τῆς ὑποψίας THC effacer, <i>càd</i> oublier la méfiance ; τοῦ τόνου LUC relâcher la tension;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ὑφαιρέομαι]], [[ὑφαιροῦμαι]] détourner à son profit, dérober : τι qch ; τινά τινος, τινά τι qch à qqn ; τοὺς καιρούς ESCHN s'emparer des occasions et les faire tourner à son profit.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[αἱρέω]].

|ptext=([[αἱρέω]]), ion. [[ὑπαιρέω]], <i>[[darunter]] [[wegziehen]], [[wegnehmen]]</i>, τί τινος; [[λείριον]] [[ἄνθεμον]] ποντίας ὑφελοῖσα ἐέρσας Pind. <i>N</i>. 7.79; Plat. <i>Theaet</i>. 161a; Plut. <i>Thes</i>.3.23; – beim [[Rechnen]], <i>[[Etwas]] [[davon]] [[abziehen]]</i>, τί τινος, auch τῆς ὑποψίας [[ὑφελεῖν]], Thuc. 1.42; τοὺς ξυμμάχους, <i>[[abwendig]] [[machen]]</i>, 3.13.<br><b class="num">Med</b>. <i>[[Etwas]] [[heimlich]] an sich [[nehmen]], für sich [[wegnehmen]], [[stehlen]]</i>, Her. 5.83, 9.116; Ar. oft; <i>[[heimlich]] [[beseitigen]]</i>, τὴν δημοκρατίαν Aesch. 3.145; <i>aus dem Wege [[schaffen]], [[umbringen]]</i>, [[ὑπαραιρημένος]], <i>der aus dem Wege Geräumte</i>, Her. 3.65; Thuc. und Folgde; [[häufig]] bei den Rednern: ὀλίγα Lys. 14.25; τινός 37; πολλὰ ὑφῄρηται, in [[aktiver]] Bdtg, 30.26; Dem. 24.111 und [[sonst]]; Sp., z.B. Luc. <i>[[Philops]]</i>. 20, <i>[[Paras]]</i>. 11. – <i>Sich [[Etwas]] zu Nutze [[machen]], [[aneignen]]</i>, Ar. <i>Plut</i>. 1141; τοὺς καιρούς, <i>sich die [[rechte]] Zeit zu Nutze [[machen]], sie [[wahrnehmen]]</i>, Aesch. 3.66.

|elrutext='''ὑφαιρέω:''' ион. [[ὑπαιρέω]] тж. med.<br /><b class="num">1</b> [[вынимать снизу]]: ὑπὸ δ᾽ [[ᾕρεον]] ἕρματα [[νηῶν]] Hom. они стали удалять из-под кораблей подпоры; τὴν πέτραν ἀναστῆσαι καὶ [[ὑφελεῖν]] τὰ καταλειφθέντα Plut. поднять камень и вынуть клад;<br /><b class="num">2</b> [[удалять]], [[устранять]]: τὸ [[βουλευτήριον]] τὸ τῆς πόλεως ὑφελόμενος Aeschin. отстранив государственный совет; Σμέρδιος ὑπαραιρημένου (= ὑφῃρημένου) Her. по устранении Смердиса; τῆς ὑποψίας [[ὑφελεῖν]] Thuc. рассеять недоверие;<br /><b class="num">3</b> [[тайком отнимать]], [[ловко похищать]] (τὰ χρήματά τινος Her.; [[παιδίον]] τῆς μητρός Plat.): ὑ. τοὺς ξυμμάχους τινός Thuc. лишать кого-л. союзников; οὐκ ὀλίγα τῶν ὑμετέρων ὑφῃρημένος Lys. (Архедем), изрядно нас обокравший; ὑ. τὸν λόγον τινός Plut. не давать кому-л. говорить;<br /><b class="num">4</b> [[убавлять]], [[ослаблять]] (τι и τινος Thuc. etc.): εὐτονίας ὑ. καὶ ῥώμης Plut. уменьшать крепость и силу, расслаблять; ὑ. τῆς ὀργῆς Luc. смягчать гнев;<br /><b class="num">5</b> [[улучать]], [[использовать]] (τοὺς καιροὺς τῆς πόλεως Aeschin.);<br /><b class="num">6</b> [[утаивать]], [[скрывать]]: σιγῇ ὑφαιρεῖσθαί τινά τι Eur. скрывать что-л. от кого-л.;<br /><b class="num">7</b> (только in tmesi) охватывать, овладевать: τοὺς ὑπὸ [[τρόμος]] εἷλεν Hom. трепет объял их.