γόνιμος: Difference between revisions

|Definition=γόνιμον, also γονίμη, γόνιμον Hp. ''Vict.''1.25, Isyll.53:—<br><span class="bld">A</span> [[productive]], [[fertile]], [[fruitful]], <b class="b3">σπέρμα γόνιμον</b>, opp. [[ἄγονος|ἄγονον]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''523a25; [[κύημα]] γόνιμον Id.''GA''736a35; <b class="b3">ᾠὰ γόνιμα</b>, opp. [[ὑπηνέμιος|ὑπηνέμια]], ib.730a6; of women, Id.''Pr.''876b12; of the male, Id.''HA''546a2, al.; <b class="b3">ἐν τῇσι ἡλικίῃσι τῇσι γονίμῃσι εἶναι</b> Hp.l.c.; <b class="b3">γόνιμα μέλεα</b> a [[parent]]'s [[limb]]s, E.''El.''1209 (lyr.); γ. φλέψ ''AP''6.218 (Alc.); <b class="b3">γ. μέρεα</b> [[generative]] [[organ]]s, Aret.''SD''2.5: hence (metaph.), ἀπο τίκτειν γ. τε καὶ ἀληθές [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''150c; <b class="b3">γ. ἢ ἀνεμιαῖον</b> ib.151e; <b class="b3">Νεῖλος γ.</b>, opp. [[πέλαγος]], ''Lyr.Alex.Adesp.''32.6, cf.''Sammelb.''2074 (Sup.). Adv. [[γονίμως]], σπέρμα ἐν τῇ μήτρᾳ γ. κρατηθῆναι Porph.''Gaur.''2.2.<br><span class="bld">2</span> c. gen.rei, [[νέφος]] γόνιμον ὕδατος Arist.''Mu.''394a27, cf. [[Theophrastus]] ''Ign.''44, Ael.''NA''7.5: metaph., πηγαὶ τῆς [[ὑψηγορία]]ς γονιμώταται Longin.8.1.<br><span class="bld">3</span> metaph. of persons, <b class="b3">ποιητὴς γόνιμος</b> poet [[of true genius]], Ar.''Ra.''96; γονιμωτέρα γενέσθω ἡ γλῶσσα Luc.''Rh.Pr.''23.<br><span class="bld">b</span> [[born in lawful wedlock]], Man.6.56: metaph., ἀγαθὰ γόνιμα τῇ αὑτῶν φύσει [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 367d; <b class="b3">γόνιμον ὕδωρ ποταμῶν</b>, opp. [[νόθος|νόθον]], ''AP''9.277 (Antiph.).<br><span class="bld">4</span> = [[βιώσιμος]], [[viable]], [[παιδίον]] Hp. ''Superf.''4; [[ἔμβρυον]] [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''583b31; βρέφη Ph.1.45.<br><span class="bld">5</span> [[favourable to generation]], of [[uneven]] days, Pythagorean term, Plu.2.288c; of days in illness (because critical for life or death, Erot.s.v.), Hp. ''Epid.''2.6.8, 2.5.12; <b class="b3">γόνιμος μήν, γόνιμον ἔτος</b>, ib.6.10.

|dgtxt=-ον<br /><b class="num">• Morfología:</b> [fem. -η Hp.<i>Vict</i>.1.25, <i>Epid</i>.2.6.8, <i>AP</i> 6.218 (Alc.Mess.); -α Isyll.53]<br /><b class="num">I</b> sent. fís., rel. la procreación<br /><b class="num">1</b> de fetos, recién nacidos, etc. [[viable]] τὰ δίδυμα ... γόνιμα τε γίνεται [[ἅμα]] ἐς φάος Hp.<i>Vict</i>.1.31, cf. 1.26, τὰ ἐν ἑπτὰ τεσσαρακοντάσι τικτόμενα ... πλεῖστον ἀπέχει τῶν γονίμων παιδίων Hp.<i>Oct</i>.10.4, Ph.1.45, τὸ ἐπικύημα ... ἐπιτίκτει ὕστερον οὐ γ. Hp.<i>Superf</i>.1, cf. Arist.<i>GA</i> 736^a35, γονίμαν δ' ἔλυσεν ὠδῖνα Isyll.l.c.<br /><b class="num">•</b>subst. προέτεκον οὐ γόνιμα Hp.<i>Superf</i>.17.<br /><b class="num">2</b> [[fecundo]], [[fértil]] ἐν τῇσιν ἡλικίῃσι τῇσι γονίμῃσι Hp.<i>Vict</i>.1.25, φύσις Pl.<i>Lg</i>.839a, op. [[ἄγονον]]: σπέρμα Arist.<i>HA</i> 523^a25, τὸ [[εἶδος]] Plot.3.6.19, ᾠὰ γόνιμα op. [[ὑπηνέμια]] Arist.<i>GA</i> 730^a6, de las mujeres ἡ τῶν ἀτέκνων καὶ γονίμων γυναικῶν ... πεῖρα Arist.<i>Pr</i>.876^b12, del macho, Arist.<i>HA</i> 546^a2, (ὁ θεός) τὸ μὲν ἄρρεν ... τὸ δὲ θῆλυ ἀποδείξας ... γόνιμον τὴν ὁμιλίαν αὐτῶν ἐποίησεν D.C.56.2.4<br /><b class="num">•</b>[[fecundo]], [[generativo]], tanto [[materno]] como [[paterno]] πρὸς πέδῳ τιθεῖσα γόνιμα μέλεα de Clitemestra, E.<i>El</i>.1209, γ. φλέψ pene</i>κειράμενος γονίμην τις ἄπο φλέβα <i>AP</i> [[l.c.]], γόνιμα μέρεα órganos genitales</i> Aret.<i>SD</i> 2.5.1<br /><b class="num">•</b>subst. neutr. plu. τὰ γόνιμα semen</i> Hp.<i>Oss</i>.15, ἀνδράσι συγκοιμώμενοι ... πολλάκις ... τῶν γονίμων στερίσκονται Vett.Val.73.12<br /><b class="num">•</b>sg. τό γ. [[fuerza generadora]] de Heracles πολὺ τὸ Δίϊον εἶχε καὶ τὸ γόνιμον Olymp.<i>in Alc</i>.156.14, οἱ φιλόσοφοι τὸν βίον τὸν ἀνθρώπειον θαλάττῃ ἀπεικάζουσιν διὰ τὸ ταραχῶδες καὶ γόνιμον καὶ ἁλμυρόν Olymp.<i>in Grg</i>.47.6, τῆς χώρας ὑμῶν τὸ γ. Gr.Naz.M.35.1233C.<br /><b class="num">3</b> del agua, la tierra, etc. [[fructífero]], [[productivo]], [[que fecunda]] del Nilo con su limo τὴν σύγκρισιν εἴπατε ... πελάγους καὶ Νείλου γονίμου <i>GDRK</i> 3.6, cf. <i>SB</i> 2074, ὑδάτων γονίμων δαψιλεῖς ἐπομβρίας Vett.Val.386.25<br /><b class="num">•</b>de hierbas medicinales [[útil]] Hp.<i>Ep</i>.10.2<br /><b class="num">•</b>c. gen. [[productor]], [[generador de]] νέφος ... γόνιμον ὕδατος Arist.<i>Mu</i>.394^a27, θερμότης ... γ. ... ζῴων καὶ φυτῶν Thphr.<i>Ign</i>.44, ἅπαν ἦν γόνιμον ἡμέρων καρπῶν Luc.<i>Am</i>.12, ἡ γῆ ἡ Λίβυσσα ... θηρίων γ. Ael.<i>NA</i> 7.5<br /><b class="num">•</b>metáf. πηγαί τινές εἰσιν αἱ τῆς ὑψηγορίας γονιμώταται Longin.8.1.<br /><b class="num">4</b> [[productivo]], [[generativo]] del número impar (ὁ περιττός) γ. [[γάρ]] ἐστι καὶ κρατεῖ τοῦ ἀρτίου συντιθέμενος Plu.2.288d<br /><b class="num">•</b>ref. a tiempo y esp. del día [[crítico]] en la enfermedad o día en que los síntomas producen un efecto ἐν ἡμέρῃ γονίμῳ Hp.<i>Epid</i>.2.5.12, ἡ γονίμη (<i>[[sc.]]</i> ἡμέρα) Hp.<i>Epid</i>.2.5.15, ἔτει δὲ γονίμῳ Hp.<i>Epid</i>.2.6.8, γονίμῳ μηνί Hp.<i>Epid</i>.2.6.10<br /><b class="num">•</b>interpr. como [[impar]] Erot.29.20, Hsch.<br /><b class="num">II</b> fig.<br /><b class="num">1</b> de pers. o rel. actividades intelectuales [[fecundo]], [[creativo]], [[productivo]] μετ' ἀνδρῶν γονίμων βουλεύσασθαι Hp.<i>Ep</i>.1, ποιητής Ar.<i>Ra</i>.96, γ. ὁ λόγος καὶ τέλειός ἐστιν Corn.<i>ND</i> 16, cf. Olymp.<i>in Alc</i>.53.11, Marin.<i>Procl</i>.22, ἡ [[γλῶσσα]] Luc.<i>Rh.Pr</i>.23, σχολή D.C.38.28.2, ὁ δὲ τοῦ Διὸς (κύκλος) ... ἐν μὲν ἡμερίοις πνεύμασι γ. ὤν Aristid.Quint.122.5, πα[ρά] γουσίν τι γ. aportan algo productivo</i> Phld.<i>Cont</i>.2.4<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ γόνιμον]] = [[fecundidad]], [[creatividad]] τὸ ... εὐμαθὲς αὐτοῦ καὶ γ. τῆς ψυχῆς Marin.<i>Procl</i>.5.<br /><b class="num">2</b> [[auténtico]] [[εἴδωλον]] καὶ ψεῦδος ... ἢ γόνιμόν τε καὶ ἀληθές Pl.<i>Tht</i>.150c, γ. ποταμῶν ... ὕδωρ op. [[νόθον]] <i>AP</i> 9.277 (Antiphil.)<br /><b class="num">•</b>[[legítimo]] παῖδα ... ἑτέρῳ δῶκεν ... ἀνδρί, ὃς ... ἶσον γονίμοισι τίεσκεν Man.6.56.<br /><b class="num">III</b> adv. [[γονίμως]] = [[fértilmente]] σπέρμα ... ἐν τῇ μήτρᾳ γ. κρατηθῆναι Porph.<i>Gaur</i>.2.2.

|elnltext=[[γόνιμος]] -η -ον, f. ook -ος [[γόνος]] met de voortplanting te maken hebbend<br /><b class="num">1.</b> vruchtbaar, productief:; ἐν [[τῇσι]] ἡλικίῃσι [[τῇσι]] γονίμῃσι op vruchtbare (d.w.z. geslachtsrijpe) leeftijd Hp. Vict. 1.25; met gen.. γόνιμον ἡμέρων καρπῶν rijk aan gecultiveerde vruchten Luc. 49.12; γονίμην [[φλέβα]] geslachtsorgaan, penis AP 6.218.1.<br /><b class="num">2.</b> geneesk.<br /><b class="num">3.</b> kritiek, cruciaal (van de fases van een ziekte). Hp.<br /><b class="num">4.</b> levensvatbaar. Hp. Vict. 1.26.<br /><b class="num">5.</b> overdr.<br /><b class="num">6.</b> creatief, productief:. γ. [[ποιητής]] creatieve dichter Aristoph. Ran. 96.<br /><b class="num">7.</b> echt, authentiek:. γόνιμόν τε καὶ ἀληθές iets wat authentiek en echt is Plat. Tht. 150c.