χθών: Difference between revisions

|lstext='''χθών''': ἡ, γεν. χθονός, γῆ, [[ἔδαφος]], [[μάλιστα]] τὸ ὁμαλὸν ἢ ἐπίπεδον [[μέρος]] τῆς ἐπιφανείας αὐτῆς (πρβλ. [[χθαμαλός]], [[χαμαί]]), [[εἶναι]] δὲ ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. καὶ πᾶσι τοῖς ποιηταῖς (παρὰ τοῖς κωμ. [[ὅμως]] σπανίως καὶ μόνον ἐν παρῳδουμένοις χωρίοις τραγικῶν), ἀλλ’ [[οὐδαμοῦ]] ἐν τῷ πεζῷ λόγῳ, ἐξαιρουμένης τῆς μεταφράσεως τῶν Ἑβδ.· σπανίως δὲ λαμβάνει τὸ ἄρθρον, καὶ μόνον ἐὰν ἐπιφέρηται ἐπιθετικός τις [[προσδιορισμός]], ἴδε κατωτ. ΙΙ· ἀπὸ χθονὸς ὑψόσ’ ἀερθεὶς Ὀδ. Θ. 375, πρβλ. Κ. 149, Ἰλ. Ξ. 349· ἐξ ἵππων ἀποβάντες ἐπὶ χθόνα Θ. 492, πρβλ. Λ. 618· ἐπὶ χθονὶ κεῖτο τανυσθεὶς Υ. 483· ἐπὶ χθονὶ κατέθηκε Ζ. 473, πρβλ. Γ. 89· χθονὶ φύλλα πελάσσαι Ν. 180· ἐπὶ χθ., ἀντίθετον τῷ οὐρανῷ, Δ. 443· - εἰς δήλωσιν τῶν ἐπὶ τῆς γῆς βιούντων, ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκομένοιο Α. 88· ἐπὶ χθ. σῖτον ἔδοντες Ὀδ. Η. 222, κτλ.· τοὶ ἐπὶ χθ. ναιετάουσι Ζ. 153· τἀνάπαλιν, χθόνα [[δύμεναι]],, εἰσελθεῖν εἰς τὴν γῆν, ἀποθανεῖν, Ἰλ. Ζ. 411, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 151· ἐτέθαπτο ὑπὸ χθονὸς Ὀδ. Λ. 52· οὕτω, ὑπὸ χθονὸς κεκευθέναι, ταφῆναι, Αἰσχύλ. Θήβ. 588· κατὰ χθονὸς κρύπτειν τινὰ Σοφ. Ἀντιγ. 24· χθονὶ γυῖα καλύψαιμι Πινδ. Ν. 8. 65, πρβλ. Σοφ. Οἰδ. Κολ. 1546· κούφα σοι χθὼν [[ἐπάνω]] πέσειε Εὐρ. Ἄλκ. 463· [[ἐναντίον]] τοῦ [[θάλασσα]] Αἰσχύλ. Ἀγ. 576. 2) ἐπὶ τοῦ [[κάτω]] κόσμου ἢ Ἅιδου, Τάρταρον …, ἦχι βάθιστον ὑπὸ χθονός ἐστι [[βέρεθρον]] Ἰλ. Θ. 14, πρβλ. Αἰσχύλ. Εὐμ. 72· οἱ ὑπὸ χθ., δηλ. οἱ ἐν τῷ [[κάτω]] κόσμῳ ζῶντες, αἱ σκιαί, οἱ νεκροί, Λατ. inferi, ὁ αὐτ. ἐν Χο. 833, Σοφ. Ἀντιγ. 65· αἱ κατὰ χθ. θεαί, δηλ. αἱ Ἐρινύες, Αἰσχύλ. Εὐμ. 249· εἰς τοὺς [[ἔνερθε]] καὶ [[κάτω]] χθ. τόπους [[αὐτόθι]] 1023· πρβ. [[καταχθόνιος]]. 3) γῆ, δηλ. σύμπασα ἡ γῆ, ὁ [[κόσμος]] ὁ αὐτ. ἐν Πρ. 139, Ἀγ. 528. Σοφ. Τραχ. 811, Ἀποσπ. 655. 4) ἡ Γῆ ὡς θεά, Αἰσχύλ. Πρ. 202, Εὐμ. 6. ΙΙ. ὡρισμένον [[μέρος]] γῆς ἢ χώρας, [[ἅπαξ]] παρ’ Ὁμ. εἴσατο δὲ [[χθών]], καὶ ἐφάνη ἡ γῆ, δηλ. ἡ [[Ἰθάκη]], Ὀδ. Ν. 352· [[πολύμηλος]] χθ., ἡ [[Λιβύη]], Πινδ. Π. 9, 13· χθ. [[εὔκαρπος]], ἐπὶ τῆς Σικελίας, ὁ αὐτ. ἐν Ν. 1. 20· - αὕτη [[εἶναι]] ἡ κοινοτάτη [[χρῆσις]] παρὰ τοῖς Τραγ., ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον [[ἄνευ]] τοῦ ἄρθρου, χθὼν Ἀσιᾶτις, [[Δωρίς]], Ἀργεία, [[Ἀπία]], [[Ἑλλάς]], Ἰδαία, Αἰσχύλ. Πέρσ. 61, 485, κ. ἀλλ.· ἀλλὰ μετὰ τοῦ ἄρθρου, πᾶσαν τὴν Μυκηναίαν χθόνα Σοφ. Ἠ. 423· τῆς περιρρύτου χθ. Λήμνου ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 1· τὴν Κορινθίαν χθ. ὁ αὐτ. ἐν Οἰδ. Τυρ. 795· τὴν ἐμὴν χθ. ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 846· ἄνδρες τῆς Ἀθηναίων χθονὸς ([[χωρίον]] τραγικὸν παρῳδούμενον) Ἔφιππος ἐν «Ναυαγῷ» 1. 13· - οὕτω καὶ ἐπὶ μόνης μιᾶς πόλεως, τῆσδε [[δημοῦχος]] χθ. Σοφ. Οἰδ. Κολ. 1348· νόμους χθονὸς ὁ αὐτ. ἐν Ἀντιγ. 368, πρβλ. Οἰδ. Τύρ. 736, 939· -[[ὡσαύτως]] παρὰ κωμικ., ὦ πόλι [[φίλη]] Κέκροπος, .. [[οὖθαρ]] ἀγαθῆς χθονὸς Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 162· ξένης ἀπὸ χθ. Εὔπολ. ἐν «Βάπταις» 18.