Anonymous

σώφρων: Difference between revisions

From LSJ
m
no edit summary
m (Text replacement - " E.''Andr.''" to " E.''Andr.''")
mNo edit summary
Line 17: Line 17:
}}
}}
{{elnl
{{elnl
|elnltext=σώφρων -ον, gen. -ονος, ep. en poët. σαόφρων [[[σῶς]], [[φρήν]]] comp. σωφρονέστερος, superl. σωφρονέστατος verstandig, bij zinnen, nuchter, redelijk:. ἁρπασθεισέων... τιμωρέειν ἀνοήτων,... μηδεμίαν ὤρην ἔχειν... σωφρόνων (zij menen) dat wraak nemen voor ontvoerde vrouwen iets voor dwazen (is), (maar) er geen aandacht aan besteden iets voor redelijke mensen Hdt. 1.4.2; ἐπιχείρησιν... μὴ... συντάχυνε ἀβούλως, ἀλλ’ ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον αὐτὴν λάμβανε maak met die onderneming geen haast zonder beleid, maar begin er aan op een verstandiger manier Hdt. 3.71.13. beheerst, fatsoenlijk, gematigd, ingetogen, bescheiden:; σώφρων... καὶ ἐγκρατὴς αὐτὸς ἑαυτοῦ gematigd en zichzelf in de hand hebbend Plat. Grg. 491d; σωφρόνως τε καὶ μετρίως πράττων beheerst en fatsoenlijk handelend Plat. Resp. 399b; seks., m. n. van vrouwen en jongens fatsoenlijk, kuis:; μοι δὸς σωφρονεστέραν... μητρὸς γενέσθαι gun me dat ik mezelf meer in de hand heb dan mijn moeder Aeschl. Ch. 140; ook van mannen. δείξω πρῶτα μὲν σοφὸς γεγώς, ἔπειτα σώφρων ik (Jason) zal aantonen dat ik om te beginnen wijs ben, en verder beheerst (nl. niet ten prooi aan Eros) Eur. Med. 549. politiek gematigd (soms als slogan van oligarchische politiek gebruikt, i.t.t. radicale democratie). ἀριστοκρατία σ. gematigde aristocratie Thuc. 3.82.8; εἰ μὴ πολιτεύσομέν τε σωφρονέστερον καὶ ἐς ὀλίγους μᾶλλον τὰς ἀρχὰς ποιήσομεν als we geen gematigdere politiek gaan bedrijven en de ambten meer gaan toevertrouwen aan beperkt aantal mensen Thuc. 8.53.3. subst. τὸ σῶφρον = σωφροσύνη:. φασὶ δὲ ξυμμαχίαν διὰ τὸ σῶφρον οὐδενός πω δέξασθαι ze zeggen dat ze vanwege hun behoedzaamheid nog nooit een bondgenootschap met iemand hebben geaccepteerd Thuc. 1.37.2.
|elnltext=σώφρων -ον, gen. -ονος, ep. en poët. σαόφρων [[[σῶς]], [[φρήν]]] comp. σωφρονέστερος, superl. σωφρονέστατος [[verstandig]], [[bij zinnen]], [[nuchter]], [[redelijk]]:. ἁρπασθεισέων... τιμωρέειν ἀνοήτων,... μηδεμίαν ὤρην ἔχειν... σωφρόνων (zij menen) dat wraak nemen voor ontvoerde vrouwen iets voor dwazen (is), (maar) er geen aandacht aan besteden iets voor redelijke mensen Hdt. 1.4.2; ἐπιχείρησιν... μὴ... συντάχυνε ἀβούλως, ἀλλ’ ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον αὐτὴν λάμβανε maak met die onderneming geen haast zonder beleid, maar begin er aan op een verstandiger manier Hdt. 3.71.13. [[beheerst]], [[fatsoenlijk]], [[gematigd]], [[ingetogen]], [[bescheiden]]:; σώφρων... καὶ ἐγκρατὴς αὐτὸς ἑαυτοῦ gematigd en zichzelf in de hand hebbend Plat. Grg. 491d; σωφρόνως τε καὶ μετρίως πράττων beheerst en fatsoenlijk handelend Plat. Resp. 399b; seks., m. n. van vrouwen en jongens fatsoenlijk, kuis:; μοι δὸς σωφρονεστέραν... μητρὸς γενέσθαι gun me dat ik mezelf meer in de hand heb dan mijn moeder Aeschl. Ch. 140; ook van mannen. δείξω πρῶτα μὲν σοφὸς γεγώς, ἔπειτα σώφρων ik (Jason) zal aantonen dat ik om te beginnen wijs ben, en verder beheerst (nl. niet ten prooi aan Eros) Eur. Med. 549. politiek gematigd (soms als slogan van oligarchische politiek gebruikt, i.t.t. radicale democratie). ἀριστοκρατία σ. gematigde aristocratie Thuc. 3.82.8; εἰ μὴ πολιτεύσομέν τε σωφρονέστερον καὶ ἐς ὀλίγους μᾶλλον τὰς ἀρχὰς ποιήσομεν als we geen gematigdere politiek gaan bedrijven en de ambten meer gaan toevertrouwen aan beperkt aantal mensen Thuc. 8.53.3. subst. [[τὸ σῶφρον]] = [[σωφροσύνη]]:. φασὶ δὲ ξυμμαχίαν διὰ τὸ σῶφρον οὐδενός πω δέξασθαι ze zeggen dat ze vanwege hun behoedzaamheid nog nooit een bondgenootschap met iemand hebben geaccepteerd Thuc. 1.37.2.
}}
}}
{{elru
{{elru
Line 23: Line 23:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[σώφρων]] ([[σώφρων]], σώφρονος, ςᾰόφρονος, σώφρονες.) [[sagacious]] σώρφων Χίρων (P. 3.63) σώφρονές τ' ἐγένοντο πινυτοί τε θυμόν (''[[sc.]]'' Αἰακίδαι) (I. 8.26) σώφρονος ἄνθεσιν εὐνομίας (Pae. 1.10) ἀνορέας [[ἕκατι]] σαόφρονος (Pae. 9.46) ]λος τῶνδ' [[ἀνδρῶν]] ἕνε[κε]ν μερίμνας σώφρονος Παρθ. 2. 62.
|sltr=[[σώφρων]] ([[σώφρων]], σώφρονος, σᾰόφρονος, σώφρονες.) [[sagacious]] σώρφων Χίρων (P. 3.63) σώφρονές τ' ἐγένοντο πινυτοί τε θυμόν (''[[sc.]]'' Αἰακίδαι) (I. 8.26) σώφρονος ἄνθεσιν εὐνομίας (Pae. 1.10) ἀνορέας [[ἕκατι]] σαόφρονος (Pae. 9.46) λος τῶνδ' [[ἀνδρῶν]] ἕνεκεν μερίμνας σώφρονος Παρθ. 2. 62.
}}
}}
{{StrongGR
{{StrongGR
|strgr=from the [[base]] of [[σώζω]] and [[that]] of [[φρήν]]; [[safe]] ([[sound]]) in [[mind]], i.e. [[self-controlled]] ([[moderate]] as to [[opinion]] or [[passion]]): [[discreet]], [[sober]], [[temperate]].
|strgr=from the [[base]] of [[σώζω]] and [[that]] of [[φρήν]]; [[safe]] ([[sound]]) in [[mind]], i.e. [[self-controlled]] ([[moderate]] as to [[opinion]] or [[passion]]): [[discreet]], [[sober]], [[temperate]].
}}
{{Thayer
|txtha=(τ) Tau: on the [[receding]] (ττ(in the vocabulary of the [[NT|N.T.]] [[before]] (σς(, [[see]] [[under]] Sigma.]
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=-ον, ΜΑ<br /><b>βλ.</b> [[σώφρονας]].
|mltxt=ο / [[σώφρων]], ὁ, ἡ, ΝΜΑ, θηλ. [[σώφρων]] Ν, και [[σαόφρων]] Α<br /><b>1.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[συνετός]], [[μυαλωμένος]] (α. «[[μετριοπαθής]] και σώφρωνας [[πολιτικός]]» β. «[[ὅστις]] σώφρον' ἔθηκε τὸν ἄφρονα», <b>Θέογν.</b><br />γ. «οὐκ ἄν με σαόφρονα μυθήσαιο ἔμμεναι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (για λόγους, διαθέσεις ή ενέργειες και πράξεις) [[φρόνιμος]], [[συνετός]] (α. «τα σώφρονα διδάγματά του» β. «φείσασθαι καὶ ἐπικλασθῆναι οἴκτω σώφρονι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[εγκρατής]] (α. «δεῖ τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίληπτον [[εἶναι]]... νηφάλιον, σώφρονα, [[κόσμιον]]», ΚΔ<br />β. «[[σώφρων]] ὁ μετρίας ἐπιθυμίας ἔχων», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ σῶφρον</i><br />α) [[σωφροσύνη]], [[φρονιμάδα]]<br />β) [[εγκράτεια]], [[κοσμιότητα]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[σωφρόνως]] ΝΜΑ<br /><b>1.</b> με [[σύνεση]], με [[φρόνηση]]<br /><b>2.</b> με [[εγκράτεια]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>σῶς</i> / [[σάος]] (<b>βλ. λ.</b> [[σώος]]) <span style="color: red;">+</span> -<i>φρων</i> (<span style="color: red;"><</span> [[φρήν]], <i>φρενός</i>), <b>πρβλ.</b> [[μεγαλόφρων]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''σώφρων:''' Επικ. σᾰό-φρων, <i>-ονος</i>, <i>ὁ</i>, <i>ἡ</i>· ουδ. <i>σῶφρον</i> ([[σῶς]], [[φρήν]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτός που έχει [[σώες]] τις [[φρένες]], που έχει υγιείς τις διανοητικές και πνευματικές του λειτουργίες, Λατ. sanae mentis· απ' όπου, [[συνετός]], [[λογικός]], [[διακριτικός]], [[φρόνιμος]], σε Όμηρ., Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, σώφρονα [[εἰπεῖν]], σε Ευρ.· [[ἄλλο]] τι σωφρονέστερον γιγνώσκειν, σε Θουκ.· <i>σῶφρόν ἐστι</i>, με απαρ., στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αυτός που έχει υπό έλεγχο τις σαρκικές του επιθυμίες, [[εγκρατής]], [[μετριοπαθής]], [[αγνός]], [[νηφάλιος]], σε Τραγ., Πλάτ. κ.λπ.· ομοίως, [[σώφρων]] [[γνώμη]], σε Αισχύλ.· [[σώφρων]] [[ἀριστοκρατία]], σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> τὸ σῶφρον = [[σωφροσύνη]], σε Ευρ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> επίρρ. <i>-όνως</i>, σε Ηρόδ.· συγκρ. <i>σωφρονέστερον</i>, σε Θουκ.· ομοίως, <i>ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον</i>, σε Ηρόδ.· [[αλλά]] <i>-εστέρως</i>, σε Ευρ.· υπερθ. <i>-έστατα</i>, σε Ισοκρ.
|lsmtext='''σώφρων:''' Επικ. σᾰόφρων, <i>-ονος</i>, <i>ὁ</i>, <i>ἡ</i>· ουδ. <i>σῶφρον</i> ([[σῶς]], [[φρήν]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτός που έχει [[σώες]] τις [[φρένες]], που έχει υγιείς τις διανοητικές και πνευματικές του λειτουργίες, Λατ. sanae mentis· απ' όπου, [[συνετός]], [[λογικός]], [[διακριτικός]], [[φρόνιμος]], σε Όμηρ., Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, σώφρονα [[εἰπεῖν]], σε Ευρ.· [[ἄλλο]] τι σωφρονέστερον γιγνώσκειν, σε Θουκ.· <i>σῶφρόν ἐστι</i>, με απαρ., στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αυτός που έχει υπό έλεγχο τις σαρκικές του επιθυμίες, [[εγκρατής]], [[μετριοπαθής]], [[αγνός]], [[νηφάλιος]], σε Τραγ., Πλάτ. κ.λπ.· ομοίως, [[σώφρων]] [[γνώμη]], σε Αισχύλ.· [[σώφρων]] [[ἀριστοκρατία]], σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> τὸ σῶφρον = [[σωφροσύνη]], σε Ευρ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> επίρρ. <i>-όνως</i>, σε Ηρόδ.· συγκρ. <i>σωφρονέστερον</i>, σε Θουκ.· ομοίως, <i>ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον</i>, σε Ηρόδ.· [[αλλά]] <i>-εστέρως</i>, σε Ευρ.· υπερθ. <i>-έστατα</i>, σε Ισοκρ.
}}
}}
{{ls
{{ls