3,274,216
edits
ἥσσων: Difference between revisions
From LSJ
Bailly1_2
(6_12) |
(Bailly1_2) |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἥσσων''': ἧσσον, γεν. -ονος· νεώτ. Ἀττ. ἥττων, Ἰων. [[ἕσσων]], Ἡρόδ.· συγκρ. τοῦ κακὸς ἢ μικρὸς (ἀλλ’ ἐσχηματίσθη ἐκ τοῦ ἧκα, ἡσύχως, [[ὥστε]] ὁ ἀρχικὸς [[τύπος]] ἦτο ἡκίων ἢ ἡκjων [[μετὰ]] ὑπερθ. ἥκιστος, ὃ ἴδε). Ι. [[μετὰ]] γεν. προσώπ., μικρότερος, [[κατώτερος]], ἀσθενέστερος· ἰδίως κατὰ δύναμιν, ἧττον [[ῥωμαλέος]], ἧττον [[γενναῖος]], Ὅμ., κλπ.· αἴθ’ ὅσον [[ἥσσων]] [[εἰμὶ]] τόσον σέο φέρτερος [[εἴην]] Ἰλ. Π. 722· ἐπὶ ἵππων, Ψ. 322 κ. ἀλλ.· ῥώμῃ ἕσσονες τῶν Περσέων Ἡρόδ. 8. 113, πρβλ. 9. 92· γυναικῶν ἥσσονες Σοφ. Ἀντ. 680· Κύπριδος Εὐρ. Ἀνδρ. 631· ἔς τι, ἔν τινι πράγματι, Ἡρόδ. 3. 102· μετ’ ἀπαρ. τρόπου, [[εἶναι]] γὰρ ἕσσονας θεῖν τῶν θηλέων, [[διότι]] εἰς τὸ τρέχειν ὑπολείπονται τῶν θηλέων, [[αὐτόθι]] 105· οὐδενὸς [[ἥσσων]] γνῶναι, οὐδενὸς [[κατώτερος]] εἰς τὸ νὰ κρίνῃ, Θουκ. 2. 60· ἱππεύειν ἥττων τῶν ἡλίκων, [[κατώτερος]] αὐτῶν εἰς τὸ ἱππεύειν, Ξεν. Κύρ. 1. 3, 15. 2) ἀπολ., οἱ ἥσσονες, οἱ ἀσθενέστεροι, τὸ ἀσθενέστερον [[μέρος]], Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 203, 489· ἥσσους γενέσθαι, ἡττηθῆναι, Θουκ. 4. 72· τὰ τῶν ἡττόνων, ἡ [[περιουσία]] τῶν ἡττηθέντων, Ξεν. Ἀν. 5. 6, 32· [[μετὰ]] δοτ. τρόπου, [[ἕσσων]] ναυμαχίῃ Ἡρόδ. 5. 86· [[ὡσαύτως]] μετ’ αἰτ. τρόπου, τὸν νοῦν [[ἥσσων]] Σοφ. Ἠλ.1023, πρβλ. Ξεν. Κύρ. 1. 4, 4· - [[οὕτως]] ἐπὶ πραγμάτων, τὸν ἥττω λόγον κρείττω ποιεῖν Πλάτ. Ἀπολ. 18Β, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 114· καὶ ἐν τῷ πληθ., οἱ ἥττους λόγοι [[αὐτόθι]] 1042, Ἰσοκρ. 313Β· - τὸ ἧσσόν τινι νέμειν Εὐρ. Ἱκέτ. 379· τὸ [[λίαν]] ἧσσον, ἀντίθ. τὸ [[ἄγαν]], ὁ αὐτ. Ἱππ. 264. ΙΙ. [[μετὰ]] γεν. πράγματος, ἐνδίδων, ὑποκείμενος, ὑποχωρῶν εἴς τι, [[δοῦλος]] εἴς τι, τοῦ τῆσδ’ ἔρωτος Σοφ. Τ. 489· τῶν αἰσχρῶν ὁ αὐτ. Ἀντ. 747· ὀργῆς ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 668· γάμων Εὐρ. Ι. Α. 1354· κέρδους Ἀριστοφ. Πλ. 363· ἡδονῶν Πλάτ. Πρωτ. 353C· γαστρὸς ἢ οἴνου ἢ ἀφροδισίων ἢ πόνου ἢ ὕπνου Ξεν. Ἀπομν. 1. 5, 1· χρημάτων Θεόπομπ. Ἱστ. παρ’ Ἀθην. 252C· - [[καθόλου]], ὑποχωρῶν εἴς τι, [[ἀνίκανος]] νὰ ἀντισταθῇ, τοῦ πεπρωμένου Εὐρ. Ἑλ. 1660· νόσων καὶ [[γήρως]] Λυσ. 198. 5· οἱ ἥττους τῶν πόνων ἵπποι Ξεν. Ἱππ. Ι, 3· πρβλ. [[ἡσσάομαι]] 1.4. ΙΙΙ. οὐδ., ἧσσον, ἧττον, ὡς ἐπίρρ., ὀλιγώτερον, ὀλίγον δὲ τί μ’ ἧσσον ἐτίμα Ὀδ. Ο. 365· ἧσσόν τι Θουκ. 3. 75· ἧσσον ἑτέρων ὁ αὐτ. 1. 84· - συνήθ. [[μετὰ]] ῥημάτων, ἀλλὰ καὶ μετ’ ἐπιθ., ἀριστοκρατίαι... αἱ μὲν [[μᾶλλον]], αἱ δὲ ἦττον μόνιμοι Ἀριστ. Πο. 5. 7, 6, πρβλ. Μετεωρ. 1. 3, 20· ἔτι καὶ [[μετὰ]] συγκρ., ἧττον ἀκριβέστερον ὁ αὐτ. Προβλ. 31. 2· ἧττον εὐληπτοτέρα Διον. Ἁλ. 3. 43· - [[συχνάκις]] προηγουμένης ἀρνήσεως οὐχ ἧσσον, οὐδ’ ἧσσον, ὄχι ὀλιγώτερον, ἐπ’ ἴσης, ἐξ ἴσου, Αἰσχύλ. Χο. 181, 708, Σοφ. Αἴ. 672, 1329, Θουκ. 1. 8, κτλ.· - περὶ τοῦ [[μᾶλλον]] καὶ ἧττον, ἴδε ἐν λ. [[μάλα]] ΙΙ. 6 καὶ 7. | |lstext='''ἥσσων''': ἧσσον, γεν. -ονος· νεώτ. Ἀττ. ἥττων, Ἰων. [[ἕσσων]], Ἡρόδ.· συγκρ. τοῦ κακὸς ἢ μικρὸς (ἀλλ’ ἐσχηματίσθη ἐκ τοῦ ἧκα, ἡσύχως, [[ὥστε]] ὁ ἀρχικὸς [[τύπος]] ἦτο ἡκίων ἢ ἡκjων [[μετὰ]] ὑπερθ. ἥκιστος, ὃ ἴδε). Ι. [[μετὰ]] γεν. προσώπ., μικρότερος, [[κατώτερος]], ἀσθενέστερος· ἰδίως κατὰ δύναμιν, ἧττον [[ῥωμαλέος]], ἧττον [[γενναῖος]], Ὅμ., κλπ.· αἴθ’ ὅσον [[ἥσσων]] [[εἰμὶ]] τόσον σέο φέρτερος [[εἴην]] Ἰλ. Π. 722· ἐπὶ ἵππων, Ψ. 322 κ. ἀλλ.· ῥώμῃ ἕσσονες τῶν Περσέων Ἡρόδ. 8. 113, πρβλ. 9. 92· γυναικῶν ἥσσονες Σοφ. Ἀντ. 680· Κύπριδος Εὐρ. Ἀνδρ. 631· ἔς τι, ἔν τινι πράγματι, Ἡρόδ. 3. 102· μετ’ ἀπαρ. τρόπου, [[εἶναι]] γὰρ ἕσσονας θεῖν τῶν θηλέων, [[διότι]] εἰς τὸ τρέχειν ὑπολείπονται τῶν θηλέων, [[αὐτόθι]] 105· οὐδενὸς [[ἥσσων]] γνῶναι, οὐδενὸς [[κατώτερος]] εἰς τὸ νὰ κρίνῃ, Θουκ. 2. 60· ἱππεύειν ἥττων τῶν ἡλίκων, [[κατώτερος]] αὐτῶν εἰς τὸ ἱππεύειν, Ξεν. Κύρ. 1. 3, 15. 2) ἀπολ., οἱ ἥσσονες, οἱ ἀσθενέστεροι, τὸ ἀσθενέστερον [[μέρος]], Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 203, 489· ἥσσους γενέσθαι, ἡττηθῆναι, Θουκ. 4. 72· τὰ τῶν ἡττόνων, ἡ [[περιουσία]] τῶν ἡττηθέντων, Ξεν. Ἀν. 5. 6, 32· [[μετὰ]] δοτ. τρόπου, [[ἕσσων]] ναυμαχίῃ Ἡρόδ. 5. 86· [[ὡσαύτως]] μετ’ αἰτ. τρόπου, τὸν νοῦν [[ἥσσων]] Σοφ. Ἠλ.1023, πρβλ. Ξεν. Κύρ. 1. 4, 4· - [[οὕτως]] ἐπὶ πραγμάτων, τὸν ἥττω λόγον κρείττω ποιεῖν Πλάτ. Ἀπολ. 18Β, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 114· καὶ ἐν τῷ πληθ., οἱ ἥττους λόγοι [[αὐτόθι]] 1042, Ἰσοκρ. 313Β· - τὸ ἧσσόν τινι νέμειν Εὐρ. Ἱκέτ. 379· τὸ [[λίαν]] ἧσσον, ἀντίθ. τὸ [[ἄγαν]], ὁ αὐτ. Ἱππ. 264. ΙΙ. [[μετὰ]] γεν. πράγματος, ἐνδίδων, ὑποκείμενος, ὑποχωρῶν εἴς τι, [[δοῦλος]] εἴς τι, τοῦ τῆσδ’ ἔρωτος Σοφ. Τ. 489· τῶν αἰσχρῶν ὁ αὐτ. Ἀντ. 747· ὀργῆς ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 668· γάμων Εὐρ. Ι. Α. 1354· κέρδους Ἀριστοφ. Πλ. 363· ἡδονῶν Πλάτ. Πρωτ. 353C· γαστρὸς ἢ οἴνου ἢ ἀφροδισίων ἢ πόνου ἢ ὕπνου Ξεν. Ἀπομν. 1. 5, 1· χρημάτων Θεόπομπ. Ἱστ. παρ’ Ἀθην. 252C· - [[καθόλου]], ὑποχωρῶν εἴς τι, [[ἀνίκανος]] νὰ ἀντισταθῇ, τοῦ πεπρωμένου Εὐρ. Ἑλ. 1660· νόσων καὶ [[γήρως]] Λυσ. 198. 5· οἱ ἥττους τῶν πόνων ἵπποι Ξεν. Ἱππ. Ι, 3· πρβλ. [[ἡσσάομαι]] 1.4. ΙΙΙ. οὐδ., ἧσσον, ἧττον, ὡς ἐπίρρ., ὀλιγώτερον, ὀλίγον δὲ τί μ’ ἧσσον ἐτίμα Ὀδ. Ο. 365· ἧσσόν τι Θουκ. 3. 75· ἧσσον ἑτέρων ὁ αὐτ. 1. 84· - συνήθ. [[μετὰ]] ῥημάτων, ἀλλὰ καὶ μετ’ ἐπιθ., ἀριστοκρατίαι... αἱ μὲν [[μᾶλλον]], αἱ δὲ ἦττον μόνιμοι Ἀριστ. Πο. 5. 7, 6, πρβλ. Μετεωρ. 1. 3, 20· ἔτι καὶ [[μετὰ]] συγκρ., ἧττον ἀκριβέστερον ὁ αὐτ. Προβλ. 31. 2· ἧττον εὐληπτοτέρα Διον. Ἁλ. 3. 43· - [[συχνάκις]] προηγουμένης ἀρνήσεως οὐχ ἧσσον, οὐδ’ ἧσσον, ὄχι ὀλιγώτερον, ἐπ’ ἴσης, ἐξ ἴσου, Αἰσχύλ. Χο. 181, 708, Σοφ. Αἴ. 672, 1329, Θουκ. 1. 8, κτλ.· - περὶ τοῦ [[μᾶλλον]] καὶ ἧττον, ἴδε ἐν λ. [[μάλα]] ΙΙ. 6 καὶ 7. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ων, ον, <i>gén.</i> ονος;<br /><b>I.</b> <i>adj.</i> inférieur à, moindre que, plus faible que, <i>d’où</i><br /><b>1</b> inférieur <i>en gén.</i> τινός, à qqn, qui se laisse vaincre par qqn ; τινος ῥώμῃ HDT inférieur en vigueur à qqn ; τινος ἔς [[τι]], inférieur en qch, <i>ou avec l’acc.</i> : [[ἥσσων]] τὸν [[νοῦν]] SOPH (j’étais alors) trop faible de raison ; avec un inf. : τινος θεῖν HDT, ἱππεύειν XÉN inférieur à qqn pour la course, pour l’équitation ; <i>abs.</i> τὸ [[λίαν]] [[ἧσσον]], EUR le trop peu, l’insuffisance;<br /><b>2</b> inférieur dans un combat, plus faible, vaincu : [[ἥσσων]] ναυμαχίῃ HDT vaincu dans un combat naval;<br /><b>3</b> qui se laisse vaincre <i>ou</i> abattre : γαστρὸς ἢ οἴνου ἢ αφροδισίων ἢ πόνου ἢ ὕπνου XÉN par la gourmandise <i>ou</i> par le vin <i>ou</i> par les plaisirs des sens <i>ou</i> par la fatigue <i>ou</i> par le sommeil ; [[ἥττων]] [[τοῦ]] ἔρωτος SOPH qui se laisse vaincre par l’amour ; incapable de résister à, gén.;<br /><b>II.</b> <i>neutre adv.</i> • [[ἧσσον]], moins : ἧσσόν [[τι]] THC un peu moins ; [[οὐχ]] [[ἧσσον]], οὐδὲν [[ἧσσον]] <i>ou</i> ἧττον, non moins, néanmoins.<br />'''Étymologie:''' Cp. de [[ἦκα]], cf. [[ἥκιστα]]. | |||
}} | }} | ||
