3,274,915
edits
(6_5) |
(Bailly1_4) |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''πένομαι''': ἀποθ., ἐν χρήσει μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ.· (ἴδε ἐν τέλ.) Ι. ἀμεταβ., [[ἐργάζομαι]] πρὸς ἐξοικονόμησιν τοῦ καθημερινοῦ ἄρτου μου· [[καθόλου]], [[ἐργάζομαι]], μοχθῶ, ἀμφίπολοι …, ἐνὶ μεγάροισι πένοντο Οδ. Κ. 348· περὶ [[δεῖπνον]] ἐνὶ μεγάροισι π., μετ’ ἐπιμελείας ἠσχολοῦντο παρασκευάζουσαι τὸ [[δεῖπνον]], Δ. 624· ἀμφ’ αὐτὸν ἑταῖροι ἐσσυμένως ἐπένοντο Ἰλ. Ω. 124· [[ἐντεῦθεν]] μεθ’ Ὅμ., 2) εἶμαι [[πένης]], διατελῶ ἐν ἐνδείᾳ, Σόλων 16, Εὐρ. Ἑκ. 1220, Θουκ. 2. 40, κτλ.· πλουσία ἢ πενομένη [[πόλις]] Πλάτ. Πολ. 577Ε· πλουτοῦντες ἢ π. ὁ αὐτ. ἐν Πολιτ. 293Α· π. καὶ κάμνειν ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 477D. 3) εἶμαι [[πένης]] κατά τι, [[ἐνδεής]] τινος, τῶν σοφῶν (δηλ. τῆς σοφίας) Αἰσχύλ. Εὐμ. 431, πρβλ. Εὐρ. Ἱκέτ. 210· πάντων Πορφύρ. πρὸς Μαρκέλλαν σ. 48· ― μετ’ αἰτ., χρήματα Θεμίστ. 22Β. ΙΙ. μεταβ., [[ἐργάζομαι]] εἴς τι, [[παρασκευάζω]] τι, [[ἑτοιμάζω]], δόμον κάτα δαῖτα πένοντο Ὀδ. Β. 322, πρβλ. Γ. 428, κτλ.· ἔργα Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 771· ὁππότε κεν δὴ [[ταῦτα]] πενώμεθα, [[ὅταν]] εἰς [[ταῦτα]] ἀσχολώμεθα, Ὀδ. Ν. 394· τί σε χρὴ [[ταῦτα]] πένεσθαι Ω 407, πρβλ. Ἰλ. Τ. 200· ἴδε ἐν λέξ. [[διαλλαγή]]. ― Περὶ τῆς ἀκριβοῦς σημασίας τοῦ [[πένομαι]], [[πενία]], πρβλ. ἐπὶ πᾶσιν Ἀριστοφ. Πλ. 551 κἑξ. (Πρβλ. [[πένης]], [[πενία]], [[πενιχρός]],· [[πενέστης]], [[πόνος]], [[πονηρός]], [[πεῖνα]], καὶ [[ἴσως]] ἠπανία· Λατ. penuria, ἀλλ’ οἱ τύποι σπάνις, σπανία, κτλ., φαίνονται δηλοῦντες ὅτι ἡ πρώτη [[ῥίζα]] ἦτο ΣΠΑΝ, [[ὥστε]] τὸ [[πένομαι]] δυνατὸν νὰ ἦτο ἐξ ἀρχῆς τὸ αὐτὸ καὶ τὸ Γοτθ. spinnan (νήθειν), Ἀγγλο-Σαξον. spannan, κτλ.). | |lstext='''πένομαι''': ἀποθ., ἐν χρήσει μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ.· (ἴδε ἐν τέλ.) Ι. ἀμεταβ., [[ἐργάζομαι]] πρὸς ἐξοικονόμησιν τοῦ καθημερινοῦ ἄρτου μου· [[καθόλου]], [[ἐργάζομαι]], μοχθῶ, ἀμφίπολοι …, ἐνὶ μεγάροισι πένοντο Οδ. Κ. 348· περὶ [[δεῖπνον]] ἐνὶ μεγάροισι π., μετ’ ἐπιμελείας ἠσχολοῦντο παρασκευάζουσαι τὸ [[δεῖπνον]], Δ. 624· ἀμφ’ αὐτὸν ἑταῖροι ἐσσυμένως ἐπένοντο Ἰλ. Ω. 124· [[ἐντεῦθεν]] μεθ’ Ὅμ., 2) εἶμαι [[πένης]], διατελῶ ἐν ἐνδείᾳ, Σόλων 16, Εὐρ. Ἑκ. 1220, Θουκ. 2. 40, κτλ.· πλουσία ἢ πενομένη [[πόλις]] Πλάτ. Πολ. 577Ε· πλουτοῦντες ἢ π. ὁ αὐτ. ἐν Πολιτ. 293Α· π. καὶ κάμνειν ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 477D. 3) εἶμαι [[πένης]] κατά τι, [[ἐνδεής]] τινος, τῶν σοφῶν (δηλ. τῆς σοφίας) Αἰσχύλ. Εὐμ. 431, πρβλ. Εὐρ. Ἱκέτ. 210· πάντων Πορφύρ. πρὸς Μαρκέλλαν σ. 48· ― μετ’ αἰτ., χρήματα Θεμίστ. 22Β. ΙΙ. μεταβ., [[ἐργάζομαι]] εἴς τι, [[παρασκευάζω]] τι, [[ἑτοιμάζω]], δόμον κάτα δαῖτα πένοντο Ὀδ. Β. 322, πρβλ. Γ. 428, κτλ.· ἔργα Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 771· ὁππότε κεν δὴ [[ταῦτα]] πενώμεθα, [[ὅταν]] εἰς [[ταῦτα]] ἀσχολώμεθα, Ὀδ. Ν. 394· τί σε χρὴ [[ταῦτα]] πένεσθαι Ω 407, πρβλ. Ἰλ. Τ. 200· ἴδε ἐν λέξ. [[διαλλαγή]]. ― Περὶ τῆς ἀκριβοῦς σημασίας τοῦ [[πένομαι]], [[πενία]], πρβλ. ἐπὶ πᾶσιν Ἀριστοφ. Πλ. 551 κἑξ. (Πρβλ. [[πένης]], [[πενία]], [[πενιχρός]],· [[πενέστης]], [[πόνος]], [[πονηρός]], [[πεῖνα]], καὶ [[ἴσως]] ἠπανία· Λατ. penuria, ἀλλ’ οἱ τύποι σπάνις, σπανία, κτλ., φαίνονται δηλοῦντες ὅτι ἡ πρώτη [[ῥίζα]] ἦτο ΣΠΑΝ, [[ὥστε]] τὸ [[πένομαι]] δυνατὸν νὰ ἦτο ἐξ ἀρχῆς τὸ αὐτὸ καὶ τὸ Γοτθ. spinnan (νήθειν), Ἀγγλο-Σαξον. spannan, κτλ.). | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>seul. prés. et impf.</i><br /><b>I.</b> accomplir un travail pénible, <i>d’où</i><br /><b>1</b> <i>intr.</i> travailler péniblement ; πένεσθαι περὶ [[δεῖπνον]] OD être occupé pour un repas, le préparer;<br /><b>2</b> <i>tr.</i> exécuter, accomplir, préparer <i>en parl. d’un travail matériel</i> : πένεσθαι δαῖτα OD préparer un repas;<br /><b>II.</b> être pauvre ; avec un gén. : manquer <i>ou</i> avoir besoin de.<br />'''Étymologie:''' R. Σπεν > Πεν, travailler péniblement ; cf. <i>lat.</i> penu. | |||
}} | }} |