View source for δόγμα

{{LSJ1
|Full diacritics=δόγμα
|Medium diacritics=δόγμα
|Low diacritics=δόγμα
|Capitals=ΔΟΓΜΑ
|Transliteration A=dógma
|Transliteration B=dogma
|Transliteration C=dogma
|Beta Code=do/gma
|Definition=ατος, τό, (δοκέω) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">that which seems to one, opinion</b> or <b class="b2">belief</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>538c</span>; δ. πόλεως κοινόν <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>644d</span>, etc.; esp. of philosophical <b class="b2">doctrines</b>, <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Nat.</span>14.7</span>, <span class="bibl">15.28</span>, <span class="bibl">Str.15.1.59</span>, <span class="bibl">Ph.1.204</span>, etc.; <b class="b2">notion</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>158d</span>, al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">decision, judgement</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>926d</span> (pl.); <b class="b2">public decree, ordinance</b>, <span class="bibl">And.4.6</span>; τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δ. <span class="bibl">D.5.19</span>, cf. <span class="bibl">18.154</span>; <b class="b3">δόγμα ποιήσασθαι</b>, c. inf., <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.3.5</span>; esp. of Roman <b class="b2">Senatus-consulta</b>, δ. συγκλήτου <span class="bibl">Plb.6.13.2</span>, <span class="title">IG</span>12(3).173.22; δ. τῆς βουλῆς <span class="bibl">D.H.8.87</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0651.png Seite 651]] τό, 1) die Meinung, τῷ τῶν πολλῶν δόγματι καὶ ῥήματι χρώμενοι Plat. Soph. 265 c, u. öfter; περὶ δικαίων καὶ καλῶν Rep. VII, 538 c. Gew. – 2) Beschluß, Verordnung; πόλεως Plat. Legg. I, 644 d; Dem. 18, 154; καὶ νόμιμα 26, 13; [[δόγμα]] ποιεῖσθαι, beschließen, Xen. An. 8, 3, 5 u. sonst. Oft Pol. u. Folgde; Lehrsätze der Philosophen; Plut. adv. Col.; D. L. 3, 52.
}}
{{ls
|lstext='''δόγμα''': τό, ([[δοκέω]]) ὅ,τι φαίνεται εἴς τινα (καλόν), γνώμη, [[δόξα]]˙ ἰδίως φιλοσοφικὴ [[δοξασία]], Λατ. placitum, Πλάτ. Πολ. 538C, κτλ. 2) δημοσία γνώμη, [[ψήφισμα]], [[ἀπόφασις]], Ἀνδοκ. 29. 30, Πλάτ. Νόμ. 644D· τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δ. Δημ. 62. 4., 278. 17, κλ.˙ [[δόγμα]] ποιεῖσθαι, μετ’ ἀπαρ., Ξεν. Ἀν. 3. 3, 5˙ - ἀλλὰ δὲν κεῖται ἐπὶ ἀποφάσεων τῆς Ἀθήνησιν ἐκκλησίας, αἵτινες ἐκαλοῦντο ψηφίσματα.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br /><b>1</b> opinion;<br /><b>2</b> décision, décret, arrêt.<br />'''Étymologie:''' R. Δοκ, cf. [[δοκέω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=(δόγμᾱ) • DMic.: <i>do-ka-ma-i</i> (?), v. [[ζαγμά]]<br />-ματος, τό<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[opinión]], [[creencia]], [[parecer]] ὅταν σοι προσπίπτῃ τι τῶν τοιούτων δογμάτων, ἴθι ἐπὶ τὰς ἀποδιοπομπήσεις si caes en alguna de esas creencias, acude a sacrificios expiatorios</i> Pl.<i>Lg</i>.854b, δόγματα ... ἀληθῆ Pl.<i>Tht</i>.158d, δόγματα ... θνητά Pl.<i>Ti</i>.990b, cf. <i>Phlb</i>.41b, Arr.<i>Epict</i>.4.11.8, δόγματα παλαιῶν ἀνδρῶν Ph.2.361, cf. Plot.1.4.7, Vett.Val.103.9.<br /><b class="num">2</b> [[noción]] ἔστι που ἡμῖν δόγματα ἐκ παίδων περὶ δικαίων καὶ καλῶν Pl.<i>R</i>.538c, ἓν γὰρ ἑνὸς δοκέει δόγματος ἀντίπαλον pues una noción (honestidad) parece oponerse a la otra (amabilidad)</i> <i>AP</i> 9.393 (Pall.).<br /><b class="num">II</b> como resultado de una reflexión<br /><b class="num">1</b> [[opinión]], [[principio doctrinal]], [[idea fundamental]] en dif. campos del saber, en fil. πρὸς τὸ τῶν εἰκότων δ. διασῴζειν ἡμᾶς salvarnos centrándonos en un principio verosímil</i> Pl.<i>Ti</i>.48d, ἐν ποιήμασιν ἐξέφερον οἱ φιλόσοφοι τὰ δόγματα Plu.2.402e, cf. 607c, ἐν μὲν τοῖς φιλοσόφοις οὐκ εἶναι δ. φησὶν ἑαυτοὺς ἐξάγειν dice que entre los sabios (indios) el suicidio no es objeto de dogma alguno</i> Megasth.34a, cf. Str.15.1.59, δόγματα δὲ ἑκατέρως καλεῖται, τό τε δοξαζόμενον καὶ ἡ [[δόξα]] αὐτή D.L.3.51, entre los sofistas, como algo «vendido» por ellos, Pl.<i>R</i>.493a, cf. <i>Sph</i>.265c, σοφισταὶ πιπράσκοντες ... ἐπ' ἀγορᾶς δόγματα καὶ λόγους Ph.2.167, en teoría polít. εἰ φυλακικοί εἰσι τούτου δόγματος ref. la supremacía del bien común, Pl.<i>R</i>.412e, cf. 413c, <i>Lg</i>.875b, en medic. τὰ δὲ δόγματα τῶν διδασκόντων Hp.<i>Lex</i> 3, en geom. δ. γεωμετρικόν postulado geométrico</i> Arist.<i>Metaph</i>.992<sup>a</sup>21<br /><b class="num">•</b>[[solidez]], [[credibilidad científica]] μὴ σαφὲς ἔχουσι δ. no tienen credibilidad científica las prácticas mágicas</i>, Pl.<i>Lg</i>.933b.<br /><b class="num">2</b> entre los estoicos, como formulación lóg. [[juicio]] τὸ μὲν δ. ἐστὶ κατάληψίς τις λογική el juicio es una comprensión lógica</i> Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.37, τὴν τῆς ψυχῆς ὑγίειαν εὐκρασίαν εἶναι τῶν ἐν τῇ ψυχῇ δογμάτων Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.68, cf. 125, πιθανὰ λήμματα εἰς τὰ δόγματα πρὸς Φιλομαθῆ tít. de Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.8.<br /><b class="num">3</b> [[cuerpo doctrinal]], [[doctrina]] filosófica o científica, Epicur.<i>Nat</i>.14.40.5, 6, 10, 12, 15.28, Diog.Oen.32.5.8, Ph.1.204, τὸ περὶ τῶν ἀτόμων δ. Posidon.285<br /><b class="num">•</b>esp. de los estoicos τοῖς στωικοῖς δόγμασιν ἐντραφείς D.C.66.12.1, cf. 71.1.3, Ach.Tat.<i>Intr.Arat</i>.9, δ. ἀνθρώπινον doctrina humana</i> de los filósofos, por op. a la cristiana <i>Ep.Diog</i>.5.3 (pero cf. <i>infra</i>).<br /><b class="num">III</b> en la esfera polít.<br /><b class="num">1</b> gener. [[acuerdo]], [[decisión]] tomada por acuerdo polít. λογισμὸς ὅ τι ποτ' αὐτῶν ἄμεινον ἢ χεῖρον, ὃς γενόμενος δ. πόλεως κοινὸν νόμος ἐπωνόμασται Pl.<i>Lg</i>.644d, cf. And.4.6, πᾶς ἐστι νόμος εὕρημα μὲν καὶ [[δῶρον]] θεῶν, δ. δ' ἀνθρώπων φρονίμων D.25.16, παραβὰς τὰ δόγματα Lys.6.43, de particulares κοινῷ δόγματι de común acuerdo</i> Luc.<i>Nigr</i>.23.<br /><b class="num">2</b> [[decreto]], [[decisión]], [[resolución]]<br /><b class="num">a)</b> de ligas y confederaciones: de la liga peloponesia κατὰ τὸ δ. τῶν συμμάχων X.<i>HG</i> 5.2.37, del Consejo anfictiónico τῶν Ἀμφικτυόνων D.5.19, cf. 18.154, <i>FD</i> 2.68.1, 3.261.1 (ambas II a.C.), de la asamblea plenaria de los griegos τὸ κοινὸν δ. τῶν Ἑλλήνων Aeschin.2.32, cf. 61, de alianzas de Atenas con diversas ciu. κατὰ τὰ δόγματα τῶν συμμάχων <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.97.14 (IV a.C.), οἱ σύμμαχοι [[δόγμα]] εἰσήνειγκαν εἰς τ[ὴν βουλὴν δ] έχεσθαι τὴν συμμαχίαν <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.112.13 (IV a.C.), del <i>koinon</i> de los jonios <i>Milet</i> 1(2).10.21 (III a.C.), del <i>koinon</i> etolio <i>IG</i> 12(2).15.15 (Mitilene III a.C.), de la asamblea aquea δ. κυροῦν aprobar el decreto</i> Plb.4.26.1, δ. ἐπικυροῦν ratificar, confirmar el decreto</i> por parte de las ciudades miembro, Plb.4.26.2, κοινὸν δ. decreto común</i> declarando la guerra, Plb.4.26.4, en época romana, del consejo provincial de Bitinia δόγματι [κοιν] οβουλίου <i>IPrusias</i> 47.2 (II d.C.);<br /><b class="num">b)</b> de ciudades, frec. dorias o de constitución no democrática, de Mégara <i>IG</i> 7.3.15 (IV a.C.), Λακεδαιμονίων δ. <i>SEG</i> 12.371 (Cos III a.C.), cf. Paus.4.18.2, de Halasarna κατὰ τινα νόμον ἢ δ. κοινὸν τοῦ παντὸς δάμου <i>Sokolowski</i> 3.173.39 (Cos III a.C.), τὰ δόγματα τᾶς ἐκκλησίας Maier, <i>GMBI</i> 46.18 (Cos III/II a.C.), cf. <i>IM</i> 61.6 (III/II a.C.), τὸ γραφὲν δ. περὶ τᾶς ἀσυλίας ὑπὸ τᾶς πόλιος <i>ICr</i>.1.5.52.36 (Arcades III a.C.), cf. 1.5.53.31 (Arcades II a.C.), ἁ πόλις θῆκεν ἀγῶνα χορῶν δόγματι κοινοτελεῖ <i>IG</i> 11(4).1150 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. en época romana μηδὲ δ. τινὶ διδόναι πολιτείας ἢ χρήσεως τῶν δημοσίων <i>IMaced</i>.186.21 (II d.C.), κοινῷ δόγματι τῆς λαμπρᾶς μητροπόλεως Σίδης <i>Side</i> 1.5 (imper.), κατὰ τὸ [[δόγμα]] τῆς πόλεως <i>IHadrian</i>.52.6 (II d.C.), cf. Luc.<i>Vit.Auct</i>.17, δόγματι κοινῷ βουλῆς καὶ δήμου <i>MAMA</i> 4.66 (Frigia III d.C.), cf. <i>TAM</i> 3(1).80 (Termeso III/IV d.C.);<br /><b class="num">c)</b> del senado romano, [[senadoconsulto]] χωρὶς τῶν τῆς συγκλήτου δογμάτων Plb.6.13.2, cf. 3.27.7, κατὰ δ. συγκλήτου <i>IG</i> 12(3).173.22 (Astipalea II a.C.), cf. <i>Mon.Anc.Gr</i>.11.5, <i>IAphrodisias</i> 1.6a.27 (I a.C.), <i>SEG</i> 39.1180.9 (Éfeso I d.C.), I.<i>BI</i> 1.346, Plu.<i>Aem</i>.29, D.C.47.29.2, κάλλιστα καὶ συμφορώτατα δόγματα παρὰ τῶν κρατούντων ἐνηνοχώς <i>IClaros</i> 1.M.1.33, cf. 1.P.2.41 (ambas II a.C.), δ. [συ] γκλητικόν <i>IPr</i>.120.26 (I a.C.).<br /><b class="num">3</b> [[edicto]] imperial ἐξῆλθεν δ. παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου <i>Eu.Luc</i>.2.1, cf. <i>Act.Ap</i>.17.7, τούτου τοῦ ἐμοῦ δόγματος ἀντίγραφα <i>SB</i> 11648.2.22 (III d.C.), del prefecto <i>POxy</i>.1417.27 (IV d.C.).<br /><b class="num">4</b> de otras instancias [[decisión]], [[decreto]] de los gobernantes de la ciudad ideal τά τῶν ἀρχόντων δόγματα Pl.<i>R</i>.414b, κύρια τελοῦντες τὰ τούτων (<i>sc</i>. τῶν νομοφυλάκων) δόγματα Pl.<i>Lg</i>.926d, de la asamblea del ejército de los diez mil ἐδόκει τοῖς στρατηγοῖς βέλτιον εἶναι δ. ποιήσασθαι X.<i>An</i>.3.3.5, del rey de Babilonia τὸ δ. ἐξῆλθεν LXX <i>Da</i>.2.13θ<br /><b class="num">•</b>p. ext. τελέσας πικρὰ δόγματα Μοιρῶν habiendo cumplido los amargos decretos de las Moiras</i>, <i>IPrusa</i> 60.5 (II d.C.), ἄστροφα Μοιρῶν δόγματα <i>IG</i> 12.<i>Suppl</i>.165a.8 (Melos I d.C.), cf. 12(7).302.6 (Amorgos III d.C.)<br /><b class="num">•</b>de un particular, ref. [[disposiciones]] funerarias Ῥωμύλου ... τύμβος καὶ δόγματα ταῦτα· <i>SEG</i> 32.1256A.1 (Nicomedia, imper.).<br /><b class="num">6</b> [[sentencia]], [[fallo]] judicial τῶν προέδρων καὶ τῶν συμβούλων Ach.Tat.8.8.5.<br /><b class="num">IV</b> en el ámbito de la relig., en lit. judeo-crist.<br /><b class="num">1</b> [[creencia]] religiosa, del judaísmo τῶν πατρίων δογμάτων ἀπηλλοτριωμένος LXX 3<i>Ma</i>.1.3, cf. Cels.Phil.5.41, Eus.<i>PE</i> 11.9.4, de otros πάντα τὰ τῶν ἐναντιουμένων δόγματα Ph.1.189, cf. Cels.Phil.8.68, Gr.Naz.M.36.17B, Thdt.M.82.645A<br /><b class="num">•</b>[[religión]], [[secta]] de los maniqueos ποιήσωμεν αὐτὸν διδάσκαλον τοῦ δόγματος ἡμῶν Manes 86.8, cf. 68.9.<br /><b class="num">2</b> [[precepto]], [[mandamiento]] δόγματα τὰ κεκριμένα ὑπὸ τῶν ἀποστόλων <i>Act.Ap</i>.16.4, cf. <i>Ep.Eph</i>.2.15, <i>Ep.Col</i>.2.14, νόμος ὅστις ... δόγμασιν ἀνθρώποις ἐδόθη <i>Orac.Sib</i>.8.301<br /><b class="num">•</b>[[doctrina]] cristiana κατὰ τὸ δ. τοῦ εὐαγγελίου, οὕτω ποιήσατε <i>Didache</i> 11.3, δ. τῆς ἀληθείας Aristid.<i>Apol</i>.2.8, εἰσήλασα εἰς τὸ δ. τῶν βαπτιστῶν Manes 11.3, σωτηρίας δ. Origenes <i>Princ</i>.4.1.2, τὸ χριστιανικὸν δ. Thdr.Mops.M.66.937A, de doctrinas heréticas, Iren.Lugd.<i>Ep.Flor</i>. en Eus.<i>HE</i> 5.20.4, δόγματα τῆς ἀσεβείας Basil.<i>Eunom</i>.501B, τῆς βλασφημίας Basil.<i>Eunom</i>.549A, τὸ καθ' ἡμᾶς δ. Eus.<i>HE</i> 2.13.2, μαχόμενα δόγματα doctrinas contradictorias</i> Clem.Al.<i>Strom</i>.7.16.100, τῶν ὑπερφυῶν δογμάτων θεωρία Didym.<i>Gen</i>.230.23, cf. Gr.Nyss.<i>Or.Catech</i>.8.13, ἡ τῶν δογμάτων [[δυσσέβεια]] Thdt.<i>Is</i>.6.281, [[ἀνάθημα]] Νεστορίῳ καὶ τοῖς δόγμασιν [[αὐτοῦ]] <i>CChalc</i>.(451) <i>Act</i>.9.8, τὰ τερατόμορφα δόγματα Σευήρου las monstruosas doctrinas de Severo</i> Eust.Mon.<i>Ep</i>.436<br /><b class="num">•</b>[[dogma definido en concilios y sínodos]] δ. περὶ τοῦτο γέγονεν ἐν ταῖς μεγίσταις τῶν ἐπισκόπων συνόδοις Dion.Alex. en Eus.<i>HE</i> 7.5.5, τὰ τῆς ἐκκλησίας δόγματα ref. a los dogmas acerca de la Encarnación de Cristo, Amph.<i>Seleuc</i>.214<br /><b class="num">•</b>[[credo]] τὰ τῆς συνόδου δόγματα κυρῶν Eus.<i>VC</i> 3.23.
}}
{{StrongGR
|strgr=from the [[base]] of [[δοκέω]]; a [[law]] ([[civil]], [[ceremonial]] or ecclesiastical): [[decree]], [[ordinance]].
}}
{{Thayer
|txtha=δογματος, τό (from [[δοκέω]], and equivalent to τό δεδογμενον), an [[opinion]], a [[judgment]] ([[Plato]], others), [[doctrine]], [[decree]], [[ordinance]];<br /><b class="num">1.</b> of [[public]] decrees (as τῆς πόλεως, [[Plato]], legg. 1, p. 644d.; of the Roman Senate ([[Polybius]] 6,13, 2); Herodian, 7,10, 8 (5, Bekker edition)): of rulers, Theod. in Sept. uses [[other]] words).<br /><b class="num">2.</b> of the rules and requirements of the [[law]] of Moses, [[διατήρησις]] [[τῶν]] ἁγίων δογμάτων, [[Philo]], alleg. legg. i., § 16; [[carrying]] a [[suggestion]] of [[severity]], and of threatened [[punishment]], [[τόν]] νόμον [[τῶν]] ἐντολῶν ἐν δογμασι, the [[law]] containing precepts in the [[form]] of decrees (A. V. the [[law]] of commandments contained in ordinances), τό καθ' [[ἡμῶν]] [[χειρόγραφον]] τοῖς δογμασι equivalent to τό τοῖς δογμασι (dative of [[instrument]]) by ὄν καθ' [[ἡμῶν]], the [[bond]] [[against]] us by its decrees, Winer s Grammar, § 31,10 Note 1 (Buttmann, 92 (80); on [[both]] passages [[see]] Lightfoot on Colossians , the [[passage]] cited).<br /><b class="num">3.</b> of [[certain]] decrees of the apostles [[relative]] to [[right]] [[living]]: βεβαιωθῆναι ἐν τοῖς δόγμασιν [[τοῦ]] κυρίου καί [[τῶν]] ἀποστόλων, Ignatius ad Magnes. 13,1 [ET]; of the precepts (`sentences' or tenets) of philosophers, in the [[later]] [[secular]] writings: [[Cicero]], acad. 2,9, 27 de suis decretis, quae philosophi vocant dogmata.) (On the [[use]] of the [[word]] in [[general]], [[see]] Lightfoot as [[above]]; (cf. ' Teaching' etc. 11,3 [ET]).) 
}}
{{grml
|mltxt=το (AM [[δόγμα]]) [[δοκώ]]<br /><b>1.</b> [[γνώμη]], [[φρόνημα]]<br /><b>2.</b> [[θεμελιώδης]] [[αρχή]] φιλοσοφικού ή θρησκευτικού συστήματος<br /><b>3.</b> θρησκευτική [[πίστη]], ό,τι πιστεύουν οι οπαδοί μιας θρησκείας ως αληθινό και αναμφισβήτητο<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[θεμελιώδης]] [[αρχή]] πολιτικού [[κόμματος]] ή παρατάξεως<br /><b>2.</b> [[διακήρυξη]] πολιτικού ηγέτη ή κυβερνήσεως που ρυθμίζει ευρύτατο κύκλο πολιτικών, οικονομικών, στρατιωτικών επιλογών («το [[δόγμα]] Τρούμαν», «το [[δόγμα]] Μπρέζνιεφ»)<br /><b>3.</b> [[απόφαση]] της εκκλησίας σε θέματα πίστεως η οποία γίνεται γενικά παραδεκτή<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> νομοθετική [[απόφαση]] της συγκλήτου<br /><b>2.</b> οι εντολές του ιουδαϊκού νόμου<br /><b>3.</b> αποφάσεις ιεράς συνόδου<br /><b>4.</b> [[εντολή]], [[διαταγή]]<br /><b>μσν.</b><br />[[ζήτημα]] θρησκευτικό, δογματικό<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[απόφαση]], [[κρίση]]<br /><b>2.</b> [[έννοια]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''δόγμα:''' -ατος, τό ([[δοκέω]]),·<br /><b class="num">1.</b> αυτό που φαίνεται σε κάποιον καλό, [[γνώμη]], [[δοξασία]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> δημόσια [[διαταγή]] ή [[διάταγμα]], [[ψήφισμα]], [[θέσπισμα]], [[διάταξη]], [[απόφαση]], σε Ξεν., Δημ.
}}