View source for χατέω

{{LSJ1
|Full diacritics=χᾰτέω
|Medium diacritics=χατέω
|Low diacritics=χατέω
|Capitals=ΧΑΤΕΩ
|Transliteration A=chatéō
|Transliteration B=chateō
|Transliteration C=chateo
|Beta Code=xate/w
|Definition=Ep. Verb, used by Hom. only in pres.: later, impf. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> χατέεσκε <span class="bibl">Nonn.<span class="title">D.</span>4.56</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> c. inf., <b class="b2">crave, need</b>, οὐδέ τις ἡμῖν δόρπου μνῆστις ἔην, μάλα περ χατέουσιν ἑλέσθαι <span class="bibl">Od.13.280</span>; δμῶες χατέουσιν ἀντία δεσποίνης φάσθαι <span class="bibl">15.376</span>: abs., χατέοντί περ ἔμπης <span class="bibl">Il.15.399</span>, cf. <span class="bibl">9.518</span>; μάλα περ χατέουσα <span class="bibl">Od.2.249</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> c. gen., <b class="b2">want, have need of</b>, πάντες δὲ θεῶν χατέουσ' ἄνθρωποι <span class="bibl">3.48</span>; <b class="b3">μάλα περ χατέοντες ἀρωγῆς</b> Epic.<span class="title">Oxy.</span>422, cf. <span class="title">AP</span>5.301.20 (Agath.), <span class="bibl">7.583</span> (Id.), etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> rarely c. acc. οἷά τε πολλὰ ἄνθρωποι χ. <span class="bibl">A.R.4.1557</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1340.png Seite 1340]] nur praes. u. imperf., eigtl. den Mund aufthun ([[χαίνω]], χάω), dah. verlangen, begehren, heftig wünschen; [[οὐδέ]] τις ἡμῖν δόρπου [[μνῆστις]] ἔην, [[μάλα]] περ χατέουσιν ἑλέσθαι Od. 13, 280, wie δμῶες χατέουσιν [[ἀντία]] δεσποίνης [[φάσθαι]] 15, 376; absolut, wo der inf. aus dem Vorigen zu ergänzen ist, Il. 9, 518 Od. 2, 249; auch c. gen., bedürfen, nöthig haben, πάντες δὲ θεῶν χατέουσ' ἄνθρωποι Od. 3, 48, u. öfter bei sp. D., Λάϊδος οὐ χατέων Agath. 3 (V, 302).
}}
{{ls
|lstext='''χᾰτέω''': (ἴδε [[χήρα]])· - Ἐπικ. [[ῥῆμα]] ἐν χρήσει μόνον ἐν τῷ ἐνεστ. (πρβλ. [[χατίζω]])· Ι. μετ’ ἀπαρ., ποθῶ, ἐπιθυμῶ θερμῶς, [[οὐδέ]] τις ἡμῖν δόρπου [[μνῆστις]] ἔην, [[μάλα]] περ χατέουσιν ἑλέσθαι Ὀδ. Ν. 280· δμῶες χατέουσιν [[ἀντία]] δεσποίνης [[φάσθαι]] Ο. 376· [[ὡσαύτως]] ἀπολ., χατέοντί περ [[ἔμπης]] Ἰλ. Ο. 399, πρβλ. Ι. 518· [[μάλα]] περ χατέουσα Ὀδ. Β. 249. ΙΙ. [[μετὰ]] γεν., ἐπιθυμῶ σφοδρῶς, ἔχω ἀνάγκην τινός, πάντες δὲ θεῶν χατέουσ’ ἄνθρωποι Γ. 48, πρβλ. Ἀνθ. Π. 5. 302, 20, 7. 583, κλπ. ΙΙΙ. σπανίως μετ’ αἰτ., Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 1557.
}}
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><i>seul. prés. et impf.</i><br /><b>1</b> désirer vivement, avoir envie de, inf.;<br /><b>2</b> avoir besoin de, gén..<br />'''Étymologie:''' DELG rac. *ghe- exprimant l’idée de « vide, manque », cf. [[χήρα]], [[χώρα]].
}}
{{Autenrieth
|auten=(cf. [[χάσκω]]): [[have]] [[need]] of, [[desire]], [[beg]], [[demand]].
}}
{{grml
|mltxt=Α<br />(<b>επικ. τ.</b>) (σε [[χρήση]] μόνον ο ενεστ.)<br /><b>1.</b> (με απρμφ.) [[επιθυμώ]] διακαώς, [[ποθώ]] να [[κάνω]] [[κάτι]]<br /><b>2.</b> (με γεν. και σπαν. με αιτ.) έχω [[ανάγκη]] από [[κάτι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. <i>χᾰτέω</i> ανάγεται στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>gh</i><i>ē</i>- η οποία εμφανίζει [[διπλή]] σημ.: «[[είμαι]] [[άδειος]], [[λείπω]], [[απουσιάζω]]» (<b>πρβλ.</b> [[χήρα]], πιθ. [[χῶρος]]) και «[[αφήνω]], [[φεύγω]], [[πηγαίνω]]» (<b>πρβλ.</b> [[κιχάνω]], [[χάζω]]) και έχει σχηματιστεί [[κατά]] τους ενεστώτες σε -<i>τέω</i> (<b>πρβλ.</b> <i>μα</i>-<i>τέω</i>, <i>δα</i>-<i>τέομαι</i>, <i>πα</i>-<i>τέομαι</i>)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''χᾰτέω:''' μόνο σε ενεστ.·<br /><b class="num">I.</b> με απαρ., [[επιθυμώ]] [[πολύ]] να κάνω [[κάτι]], σε Ομήρ. Οδ.· απόλ., χατέοντί περ [[ἔμπης]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[μάλα]] περ χατέουσα, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II.</b> με γεν., [[επιθυμώ]], έχω [[ανάγκη]] από, σε Ομήρ. Οδ.
}}