View source for ζημία

{{LSJ1
|Full diacritics=ζημία
|Medium diacritics=ζημία
|Low diacritics=ζημία
|Capitals=ΖΗΜΙΑ
|Transliteration A=zēmía
|Transliteration B=zēmia
|Transliteration C=zimia
|Beta Code=zhmi/a
|Definition=Dor. ζᾱμία (<span class="title">SIG</span>239<span class="title">D</span>iii5 (Delph., iv B.C.), etc., later σαμία <span class="title">Delph.</span>3(1).342 (ii B.C.), cf. <b class="b3">ταμία, ἀττάμιος</b>), ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">loss, damage</b>, <span class="bibl">Epich. 148</span>; opp. <b class="b3">κέρδος</b>, <span class="bibl">Lys.7.12</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>835b</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1132b12</span>; <b class="b3">ζημίαν</b> or <b class="b3">-ίας λαβεῖν</b> to sustain <b class="b2">loss</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>807</span>, <span class="bibl">D.11.11</span>; ζ. ποιεῖν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>1124</span>; ζ. ἐργάζεσθαι <span class="bibl">Is.6.20</span> (unless in signf. <span class="bibl">1.2</span>); ζ. φέρειντῇ πόλει Pl.<span class="title">Lg.</span>l.c.; <b class="b3">ζ. εἶναι νομίζειν</b> consider <b class="b2">as loss</b>, <span class="bibl">Isoc.3.50</span>, <span class="bibl">Is.7.23</span>; ζ. πλείονα ὑπομένειν τῆς τιμῆς <span class="bibl"><span class="title">PFlor.</span>142.8</span> (iii A.D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">ζ. ἐργάζεσθαι</b>, of a slave, be guilty of a <b class="b2">delict</b>, <span class="bibl">Is.6.20</span> (v. supr.), <span class="bibl">Hyp.<span class="title">Ath.</span>22</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">penalty</b> in money, <b class="b2">fine</b>, ζημίην ἀποτίνειν <span class="bibl">Hdt.2.65</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">PHal.</span>1.195</span> (iii B.C.); ἐκτίνειν <span class="bibl">Pl. <span class="title">Lg.</span>774e</span>; ἱρὴν ζ. ὀφείλειν <span class="bibl">Hdt.3.52</span>; ζ. καταβάλλειν <span class="bibl">D.24.83</span>, cf. <span class="title">SIG</span> l.c.; μετὰ . . χρημάτων ζημίας <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>862d</span>; ζ. ἐπέκειτο στατήρ <span class="bibl">Th.3.70</span>; ζημίαν ὀφείλειν τάλαντον <span class="bibl">Plu.<span class="title">Lys.</span>27</span>; τῆς ζ. ἀφεθῆναι <span class="bibl">Id.<span class="title">Arist.</span>4</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> generally, <b class="b2">penalty</b>, ζ. ἐπιτιθέναι τινί <span class="bibl">Hdt.1.144</span>; ζ. ἔπεστί τινι <span class="bibl">Id.2.136</span>; πρόσκειταί τινι <span class="bibl">X.<span class="title">Vect.</span>4.21</span>; γλώσσῃ ζ. προστρίβεται <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span> 331</span>, cf. <span class="bibl">384</span>; with the penalty added, <b class="b3">θάνατον ζ. ἐπιθέσθαι, προθεῖναι, τάξαι</b>, to make death <b class="b2">the penalty</b>, <span class="bibl">Th.2.24</span>, <span class="bibl">3.44</span>, <span class="bibl">D.20.135</span>; θάνατος ἡ ζ. ἐπίκειται <span class="bibl">Hdt.2.38</span>, cf. <span class="bibl">65</span>; but <b class="b3">ἐφ' οἷς . . θάνατος ἡ ζ</b>. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>325b</span>: in pl., θανάτου ζημίαι πρόκεινται <span class="bibl">Th.3.45</span> (v.l.): c. gen. criminis, <b class="b3">ζ. ἀδικίας</b> <b class="b2">penalty for</b>... <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>176d</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>860e</span> (pl.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> simply, <b class="b2">expense</b>, <span class="title">SIG</span>717.81 (ii/i B.C.), <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span>5.1660.10</span>, <span class="bibl">1674.23</span> (pl., vi A.D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> of what is bought too dearly, a <b class="b2">bad bargain</b>, a <b class="b2">dead loss</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.3.2</span>: usu. with Adj., φανερὰ ζᾱμία <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>737</span>; <b class="b3">καθαρὰ ζ., λαμπρὰ ζ</b>., <span class="bibl">Alciphr.3.21</span>,<span class="bibl">38</span>, cf. <span class="bibl">Alex.56.6</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1139.png Seite 1139]] ἡ (kretisch [[δαμία]], damnum), – 1) <b class="b2">Verlust</b>, Schaden, Ggstz [[κέρδος]], Plat. Legg. VIII, 835 b; Xen. Cyr. 2, 2, 12 (neben [[βλάβη]]) Arist. Eth. 5, 4 u. öfter; Ggstz [[ὠφέλεια]], Xen. Mem. 2, 3, 6; ζημίαν ποιεῖν τινι, Nachtheil bringen, Ar. Put. 1124; ζημίαν [[λαβεῖν]], Schaden leiden, Dem. 11, 11. – 2) <b class="b2">Strafe</b>, bes. Geldstrafe, χρημάτων ζημίαις κολάζει ν Plat. Legg. VIII, 847 a; ἐκ τίνειν, bezahlen, VI, 774 e; Isocr. 1, 28; ἀποτίνειν Her. 2, 85; so [[καταβάλλω]], [[ὀφλισκάνω]], s. Poll. 8, 147, ἐπιτιθέναι Plat. Legg. II, 662 b. Uebh. Strafe, auch Todesstrafe, Din. 1, 60; [[θάνατος]] [[ζημία]] ἐπικέεται Her. 2, 38; θάνατον ζημίαν προθεῖσι Thuc. 3, 44; Xen. Mem. 1, 2, 62 u. öfter. – Καθαρὰ [[ζημία]], reiner Taugenichts, Alciphr. 3, 21, vgl. Ar. Ach. 737 u. Alexis Ath. III, 104 e.
}}
{{ls
|lstext='''ζημία''': Δωρ. ζᾱμία, ἡ, [[βλάβη]], Λατ. damnum, Ἐπίχ. 150 Ahr.˙ ἀντίθ. [[κέρδος]], Λυσ. 109. 23, Πλάτ. Νόμ. 835B, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 5. 4, 5 κἑξ.˙ ζημίαν λαβεῖν, νὰ ὑποστῇ ζημίαν, βλάβην, Σοφ. Ἀποσπ. 884, Δημ. 155. 12˙ ζ. ποιῶ τινι, προξενῶ εἴς τινα ἀπώλειαν, Ἀριστοφ. Πλάτ. 1124˙ ζ. ἐργάζεσθαι Ἰσαῖ. 58. 19˙ ζ. φέρειν τῇ πόλει Πλάτ. Νόμ. ἔνθ’ ἀνωτ.˙ ζ. νομίζειν, ἡγεῖσθαι Ἰσοκρ. 37B, Ἰσαῖ. 65. 39. ΙΙ. ποινὴ χρηματική, [[πρόστιμον]], ζημίην ἀποτίνειν Ἡρόδ. 2. 65˙ ἐκτεῖσαι Πλάτ. Νόμ. 774E˙ ὀφείλειν Ἡρόδ. 3. 52˙ καταβάλλειν Δημ. 727. 4˙ [[μετὰ]] … χρημάτων ζημίας, μὲ [[πρόστιμον]] χρηματικόν, Πλάτ. Νόμ. 862D˙ ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], [[ζημία]] ἐπίκειται [[στατήρ]], [[πρόστιμον]] ἑνὸς στατῆρος..., Θουκ. 3. 70˙ ζημίαν ὀφείλειν [[τάλαντον]] Πλούτ. Λυσ. 27˙ τῆς ζημίας ἀφεθῆναι ὁ αὐτ. Ἀριστείδ. 4˙ πρβλ. [[ἀποχρήματος]]. 2) [[καθόλου]], [[τιμωρία]], [[ποινή]], ζ. ἐπιτιθέναι τινὶ Ἡρόδ. 1. 144˙ ζ. ἔπεστί τινι Ἡρόδ. 2. 136˙ πρόσκειταί τινι Ξεν. Πόρ. 4, 21˙ γλώσσῃ [[ζημία]] προστρίβεται Αἰσχύλ. Πρ. 329, πρβλ. 382˙ προστιθεμένης τῆς ποινῆς, θάνατον ζημίαν ἐπιτίθεσθαι, προτιθέναι, τάττειν, ὁρίζειν τὸν θάνατον ὡς ποινήν, Θουκ. 2. 24., 3. 44, Δημ. 498. 7˙ [[θάνατος]] ἡ ζ. ἐπικέεται Ἡρόδ. 2. 38, πρβλ. 65˙ [[ἀλλά]], ἐφ’ οἷς... [[θάνατος]] ἡ ζ. Πλάτ. Πρωτ. 325D˙ θανάτου ζ. πρόσκειται Θουκ. 3. 45˙ - [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] γεν. τοῦ ἐγκλήματος, ζ. ἀδικίας, [[τιμωρία]] διὰ..., Πλάτ. Θεαιτ. 176D, πρβλ. Νόμ. 860E. ΙΙΙ. [[λέξις]] ὑβριστικὴ ἢ ὀνειδιστική, ἀλλ’ ἀείποτε μετ’ ἐπιθ., ὡς φανερὰ ζᾱμία, καθαρὰ [[βλάβη]], [[ἀπώλεια]] [[ἀληθής]], [[ἄνθρωπος]] [[οὐτιδανός]], Ἀριστοφ. Ἀχ. 737˙ καθαρὰ ζ., λαμπρὰ ζ., Ἀλκίφρων 3. 21, 38, πρβλ. Ἀλέξ. Δορκ. 1. 6. (Φαίνεται ὅτι σχετίζεται πρὸς τὸ [[δαμάω]], Κρητ. [[δαμία]], Σανσκρ. yam (coercere), ἴδε Ζ ζ ΙΙ. 3˙ [[ἴσως]] δὲ καὶ πρὸς τὸ Λατ. dam-num, πρβλ. Ζ ζ ΙΙ. 2).
}}
{{bailly
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>1</b> dommage, perte : ζημίαν [[λαβεῖν]] DÉM éprouver un dommage ; ζημίαν ἡγεῖσθαι IL regarder comme un dommage;<br /><b>2</b> amende pécuniaire : ζημίαν ἀποτίνειν HDT payer, acquitter une amende ; ὀφείλειν HDT devoir une amende, être condamné à une amende ; ζημίαν ὀφείλειν [[τάλαντον]] PLUT être condamné à une amende d’un talent;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> peine, châtiment : ζημίαν ἐπιτιθέναι τινί HDT infliger une peine à qqn ; θάνατον ζημίαν ἐπιτίθεσθαι THC <i>ou</i> προθεῖναι THC <i>ou</i> ποιεῖν XÉN infliger <i>ou</i> fixer par une loi la peine de mort ; [[θάνατος]] ἡ [[ζημία]] ἐπικέεται HDT, θάνατός ἐστι ἡ [[ζημία]] XÉN on est puni de mort;<br /><b>4</b> <i>en parl. de <i>pers.</i> : t. de reproche</i> fléau, peste (<i>cf. lat.</i> damnum).<br />'''Étymologie:''' DELG étym. inconnue.
}}
{{StrongGR
|strgr=[[probably]] [[akin]] to the [[base]] of [[δαμάζω]] ([[through]] the [[idea]] of [[violence]]); [[detriment]]: [[damage]], [[loss]].
}}
{{Thayer
|txtha=ζημίας, ἡ, [[damage]], [[loss]] ([[Sophocles]], [[Herodotus]] [[down]]): ἡγεῖσθαι ζημίαν ([[Xenophon]], mem. 2,4, 3; τινα, accusative of [[person]], 2,3, 2), τί, to [[regard]] a [[thing]] as a [[loss]]: [[κέρδος]]), 8.
}}
{{grml
|mltxt=και [[ζημία]] και εζημία, η (AM [[ζημία]], Μ και εζημία<br />Α και δωρ. τ. [[ζαμία]])<br /><b>1.</b> [[απώλεια]], [[βλάβη]], [[φθορά]], [[καταστροφή]]<br />(«οι ζημιές από την [[πλημμύρα]] ήταν πολύ μεγάλες»)<br /><b>2.</b> [[τιμωρία]], [[ποινή]] («ἀγνοοῡσι γἀρ ζημίαν ἀδικίας», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[απώλεια]] αξίας [[χωρίς]] [[αντιστάθμισμα]] («η [[επιχείρηση]] άφησε μεγάλες ζημιές»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[έρχομαι]] σε [[ζημία]]» — με βρίσκει [[συμφορά]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[αναποδιά]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[δίδω]] ζημίαν» ή «πολεμῶ ζημίαν» ή «[[γυρίζω]] ζημίαν» — [[κάνω]] [[κακό]], [[κάνω]] [[ζημιά]] σε κάποιον, [[βλάπτω]], [[καταστρέφω]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />χρηματική [[ποινή]], [[πρόστιμο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (ως υβριστική [[λέξη]]) [[άνθρωπος]] [[μηδαμινός]]<br /><b>2.</b> [[έξοδο]], [[δαπάνη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Ίσως η λ. συνδέεται με τα [[ζήλος]], [[ζητώ]], [[δίζημαι]] «[[επιζητώ]], [[προσπαθώ]], [[επιδιώκω]]»].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ζημία:''' Δωρ. ζᾱμία, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> [[απώλεια]], [[βλάβη]], [[ζημιά]] (ό,τι και στη Ν.Ε.), Λατ. [[damnum]], αντίθ. προς το [[κέρδος]], σε Πλάτ. κ.λπ.· ζημίαν [[λαβεῖν]], [[υφίσταμαι]] [[ζημία]], [[απώλεια]], [[βλάβη]], σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> χρηματικό [[πρόστιμο]], χρηματική [[ποινή]]· <i>ζημίην ἀποτίνειν</i>, σε Ηρόδ.· <i>ὀφείλειν</i>, στον ίδ.· <i>καταβάλλειν</i>, σε Δημ.· [[ζημία]] ἐπίκειται [[στατήρ]], επιβάλλεται χρηματικό [[πρόστιμο]] ύψους ενός στατήρα, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, [[ποινή]]· [[ζημία]] ἐπιτιθέναι τινί, σε Ηρόδ.· [[ζημία]] πρόσκειταί τινι, σε Ξεν.· <i>θάνατον ζημίαν ἐπιτίθεσθαι</i>, <i>προτιθέναι</i>, <i>τάττειν</i>, [[καθορίζω]] ως [[ποινή]] τον θάνατο, σε Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> <i>φανερὰ ζᾱμία</i>, καθαρή [[βλάβη]], αληθινή [[απώλεια]], σκέτη [[ζημιά]], [[άνθρωπος]] [[τιποτένιος]] ([[φράση]] υβριστική ή χλευαστική), σε Αριστοφ. (αμφίβ. προέλ.).
}}
{{elnl
|elnltext=ζημία -ας, ἡ, Ion. ζημίη, Dor. ζᾱμία schade, verlies:; ὅστις ἐποίεις ζημίαν jij, die schade toebracht Aristoph. Pl. 1124; μὴ τὸ μὲν λαβεῖν κέρδος εἶναι νομίζετε, τὸ δ ’ ἀναλῶσαι ζημίαν jullie moeten niet denken dat ontvangen gelijk is aan winst, en uitgeven slechts verlies Isocr. 3.50; uitbr. schadepost: overdr.. τοὺς ἀδελφοὺς ζημίαν ἡγεῖσθαι zijn broers als verliespost beschouwen Xen. Mem. 2.3.2; τίς δ ’ οὕτως ἄνους ὃς ὑμέ κα πρίαιτο φανηρὰν ζαμίαν; wie is zo dwaas dat hij jullie wil kopen: zo’n evidente miskoop? Aristoph. Ach. 737. geldboete:. ζημίην ἀποτίνειν een boete betalen Hdt. 2.65.5; ἱρὴν ζημίην... τῷ Ἀπόλλωνι ὀφείλειν een heilige boete aan Apollo moeten betalen Hdt. 3.52.1. uitbr. straf, bestraffing:, τούτοισι... ταύτην τὴν ζημίην ἐπέθηκαν aan hen hebben zij die straf opgelegd Hdt. 1.144.3; θάνατον ζημίαν προτιθέναι of τάττειν of ἐπιτίθεσθαι de doodstraf opleggen, pass..; θύσαντι θάνατος ἡ ζημίη ἐπίκειται voor wie offert is de doodstraf vastgesteld Hdt. 2.38.3; ἐφ ’ οἷς οὐκ ἔστι θάνατος ἡ ζημία voor wie de doodstraf niet geldt Plat. Prot. 325b; met gen.. τῶν... ἑκουσίων ἁμαρτημάτων μείζους τὰς ζημίας θήσομεν voor vrijwillig begane misstappen zullen wij de straffen zwaarder maken Plat. Lg. 860e.
}}