View source for τρίπους

{{LSJ1
|Full diacritics=τρίπους
|Medium diacritics=τρίπους
|Low diacritics=τρίπους
|Capitals=ΤΡΙΠΟΥΣ
|Transliteration A=trípous
|Transliteration B=tripous
|Transliteration C=tripous
|Beta Code=tri/pous
|Definition=[ῐ]<b class="b3">, ποδος ὁ, ἡ, πουν, τό,</b> <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">three-footed, of</b> or <b class="b2">with three feet</b>: and so, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> <b class="b2">measuring three feet</b>, τ. τὸ εὖρος <span class="bibl">Hdt.3.60</span>; τ. πλάτος <span class="title">IG</span>12.372.14, al.; <b class="b3">ὅρους . . μὴ ἔλαττον ἢ τρίποδας</b> ib.22.2492.24; <b class="b3">τ. [γραμμή</b>] <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>83e</span>; <b class="b3">ἡ τ. [δύναμις</b>] <b class="b2">the side of a square three feet in area</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Tht.</span>147d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">going on three feet</b>, prov. of an old man who leans on a staff, τρίποδι βροτῷ <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>533</span> (but <b class="b3">τρίποδι βροτοὶ ἶς οι</b> is prob. cj.); τρίποδας ὁδοὺς στείχει <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>80</span> (anap.); cf. [[τριτοβάμων]], and see the Sphinx's riddle in <span class="title">AP</span>14.64. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> of tables, vessels, etc., <b class="b2">three-legged</b>, τ. λέβης <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>1</span>; τράπεζα <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>530</span>; ὑπόβασις <span class="bibl">Semus 15</span> :—but mostly </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> as Subst., <b class="b3">τρίπους, ὁ,</b> </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> <b class="b2">tripod</b>, i.e. <b class="b2">three-legged cauldron</b>, <span class="bibl">Il.18.344</span>, <span class="bibl">Od.8.434</span>, etc.; τ. ἐμπυριβήτης <span class="bibl">Il.23.702</span>; ὑψίβατος τ. ἀμφίπυρος <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1405</span> (anap.); <b class="b3">ἄπυροι τ</b>. <b class="b2">tripods</b> untouched by fire, i.e. new, unused, <span class="bibl">Il.9.122</span>, cf. <span class="bibl">Paus.4.32.1</span>; used as <b class="b3">κρατῆρες</b>, Semus l. c., <span class="bibl">Phylarch.44J.</span>; given as prizes, <span class="bibl">Il.11.700</span>, <span class="bibl">23.264</span>, al.; as gifts of honour, <span class="bibl">8.290</span>, <span class="bibl">Od.13.13</span>; in Crete used as currency, <span class="title">GDI</span>4969.130; placed as votive gifts in temples, esp. in that of Apollo at Delphi, <span class="bibl">Th.1.132</span>, <span class="title">SIG</span>697 <span class="title">L</span>3 (Delph., ii B. C.), etc.; ἡ τοῦ τ. ἀνάθεσις <span class="bibl">Lys.21.2</span>; these were then called <b class="b3">τ. ἀναθηματικοί, Δελφικοί</b>, Apollon.<span class="title">Lex.</span>; a street at Athens adorned with these gifts was called <b class="b3">οἱ Τρίποδες</b>, <span class="bibl">Paus.1.20.1</span>; or they were preserved in private houses, <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>1.19</span>; they were mostly of bronze, <span class="bibl">Paus.4.12.8</span>, but sts. of precious metals, even of gold, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>11.4</span>, <span class="bibl">Hdt.9.81</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>9</span>, <span class="bibl">Paus.10.13.9</span>; sts. of wood, ξύλινοι τ. <span class="bibl">Id.4.12.8</span>; from a <b class="b2">tripod</b> the Delphic Priestess delivered her oracles, <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>91</span> (anap.), <span class="bibl"><span class="title">Or.</span>164</span> (lyr.), Orac. ap. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>1016</span>, etc.: metaph., <b class="b3">ὁπόταν ἐν τῷ τ. τῆς Μούσης καθίζηται [ὁ ποιητής</b>] <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>719c</span>: prov., <b class="b3">ἐκ τρίποδος λέγειν</b>, i. e. authoritatively, <span class="bibl">Ath.2.37f</span>; <b class="b3">τὰ ἀπὸ τ., τὰ ἐκ τ</b>., <span class="bibl">Zen.6.3</span>, <span class="bibl">Diogenian.8.21</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Dem.</span>29</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b3">Τρίπους</b>, name of a work by Nausiphanes, <span class="bibl">D.L.10.14</span>; of a work by Glaucias the Empiric, Gal.<span class="title">Subf.Emp.</span>p.63B. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> as a landmark, <span class="title">SIG</span>826 <span class="title">E</span> 13.23 (Delph., ii B. C.), 827 <span class="title">D</span>15 (ibid., ii A.D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">three-legged table</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.3.21</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cleom.</span>13</span>; <b class="b3">κύκλος τρίποδος</b> the circular top of... <span class="bibl">Artem.5.20</span>, cf. <span class="bibl">1.74</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> a kind of <b class="b2">ear-ring</b>, <span class="bibl">Poll.5.97</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> a musical instrument, described by Artemoap.<span class="bibl">Ath.14.637b</span>. (The oldest nom. of stem <b class="b3">τριποδ-</b> is prob. <b class="b3">τρίπος</b> (q. v.), which comes from <b class="b3">τριποδ-ς</b> but was later regarded as an <b class="b2">o</b>-stem.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1146.png Seite 1146]] ουν, gen. -ποδος, dreifüßig, dreibeinig; τρίποδας μὲν ὁδοὺς στείχει Aesch. Ag. 80, von dem Alten, der sich auf den Stab stützt; – gew. als subst., ὁ [[τρίπους]], der <b class="b2">Dreifuß</b>, ein dreifüßiger, eherner Kessel, den man über das Feuer stellte und Wasser darin kochte; Od. 10, 359 Il. 18, 344; ἀμφὶ πυρὶ στῆσαι τρίποδα 22, 443; dah. heißt er [[ἐμπυριβήτης]], Il. 23, 702; τρίποδες ἄπυροι, 9, 122. 264, entweder die noch nicht am Feuer gebraucht sind, oder die wegen ihrer vorzüglich schönen Arbeit nur zur Zierde dienen, 18, 373 ff.; sie werden als Kampfpreise vertheilt, Il. 11, 700. 23, 264. 485. 513. 718, Hes. O. 659, u. dienen zu Ehrengeschenken, Il. 8, 290 Od. 13, 13. 15, 84; τριπόδεσσιν καὶ λεβήτεσσιν φιάλαισί τε χρυσοῦ ἐκόσμησαν δόμον Pind. I. 1, 19; [[ἀμφίπυρος]] Soph. Ai. 1384; später dienten sie bes. zu Weihgeschenken, die in den Tempeln der Götter, z. B. des Apollo zu Delphi als Denk- od. Siegeszeichen aufgestellt wurden; sie waren von kunstvoller Arbeit und zuweilen von edeln Metallen, Her. 8, 82 Thuc. 1, 132 Paus. 10, 13, 5; sie heißen ἀναθηματικοί oder Δελφικοί, – Nach diesen hieß in Athen eine Straße οἱ τρίποδες. – Die delphische Priesterinn weissagte von einem Dreifuß, vgl. Eur. Or. 163. 954 Ion 91 u. öfter; dah. sprichwörtlich ὥςπερ ἐκ τρίποδος, wie vom delphischen Dreifuß, unfehlbar, zuversichtlich, Sp. – Auch ein Tisch mit drei Füßen, Xen. An. 7, 3, 21; vgl. Ath. II, 49. – Auch = drei Fuß lang, breit; τρ. τὸ [[εὖρος]] Her. 3, 60; [[γραμμή]] Plat. Men. 83 e.
}}
{{ls
|lstext='''τρίπους''': ποδος, ὁ, ἡ, -πουν, τό, ὁ ἔχων [[τρεῖς]] πόδας, ἐκ τριῶν ποδῶν συγκείμενος [[ὅθεν]] Ι. ὁ ἔχων ἔκτασιν τριῶν ποδῶν, τρ. τὸ εὖρος Ἡρόδ. 3. 60· τρ. [[πλάτος]] Συλλ. Ἐπιγρ. 160Α. 14. ὅρους... μὴ ἔλαττον ἢ τρίποδας [[αὐτόθι]] 93. 24· τρ. γραμμὴ Πλάτ. Μένων 83Ε. ΙΙ. ὁ βαδίζων ἐπὶ τριῶν ποδῶν, παροιμ., ἐπὶ γέροντος στηριζομένου ἐπὶ τῆς βακτηρίας, τρίποδι βροτῷ Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 531· τρίποδας ὁδοὺς στείχει Αἰσχύλ. Ἀγ. 80· πρβλ. [[τριτοβάμων]], καὶ ἴδε τὸ [[αἴνιγμα]] τῆς Σφιγγὸς ἐν τῇ Ὑποθέσει εἰς Σοφ. Ο. Τ. ΙΙΙ. ἐπὶ τραπεζῶν, ἀγγείων, κλπ., ὁ ἔχων [[τρεῖς]] πόδας, τρ. [[λέβης]] Αἰσχύλ., Ἀποσπ. 1· [[τράπεζα]] Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 447· [[ὑπόβασις]] Σῆμος παρ’ Ἀθην. 38Β· ― ἀλλὰ κατὰ τὸ πλεῖστον IV. ὡς οὐσιαστ., [[τρίπους]], ὁ, 1) [[λέβης]] ἐκ χαλκοῦ ἔχων [[τρεῖς]] πόδας, ἀμφὶ πυρὶ στῆσαι τρίποδα μέγαν Ἰλ. Σ. 344 κἑξ., Ὀδ. Θ. 434, κλπ.· [[τρίπους]] [[ἐμπυριβήτης]] Ἰλ. Ψ. 702· [[ὑψίβατος]] τρ. [[ἀμφίπυρος]] Σοφ. Αἴ. 1405· ― πλὴν τούτων ὑπῆρχον καὶ τρ. ἄπυροι, μὴ προωρισμένοι διὰ τὸ πῦρ, οἵτινες, φαίνεται, ἦσαν εἰργασμένοι [[μετὰ]] πολλῆς τέχνης καὶ ἐτηροῦντο ὡς κοσμήματα τοῦ οἴκου, Ἰλ. Ι. 122, 264, πρβλ. Σ. 373 κἑξ., Παυσ. 4. 32, 1· ― ἢ ἐχρησίμευον ὡς κρατῆρες, Σῆμος παρ’ Ἀθην. 38Α, Φύλαρχος [[αὐτόθι]] 142D. ― Παρ’ Ὁμ. [[συχνάκις]] μνημονεύονται τρίποδες διδόμενοι ὡς ἆθλα, ἵπποι… ἐλθόντες μετ’ ἄεθλα· περὶ τρίποδος γὰρ ἔμελλον θεύσεσθαι Ἰλ. Λ. 700· ἱππεῦσιν… ἄεθλα θῆκε γυναῖκα ἄγεσθαι... καὶ τρίποδ’ ὠτώεντα Ψ. 204, 485, κλπ.· [[ὡσαύτως]] ὡς τιμητικὸν [[δῶρον]], πρώτῳ τοι μετ’ ἐμὲ πρεσβήϊον ἐν χερὶ θήσω, ἢ τρίποδ’ ἠὲ δύω ἵππους αὐτοῖσιν ὄχεσθιν Θ. 290, Ὀδ. Ν. 13. Ἐν μεταγεν. χρόνοις τρίποδες λεπτῆς ἐργασίας φέροντες ἐπιγραφὰς ἐτίθεντο ὡς ἀναθηματικὰ δῶρα ἐν ναοῖς, [[μάλιστα]] δὲ ἐν τῷ τοῦ Ἀπόλλωνος ἐν Δελφοῖς· οὗτοι [[τότε]] ἐκαλοῦντο τρ. ἀναθηματικοί, Δελφικοὶ (Ἀπολλωνίου Λεξικ. Ὁμηρ.)· καὶ ὁδὸς δέ τις ἐν Ἀθήναις κοσμουμένη διὰ τῶν ἀναθημάτων τούτων ἐκαλεῖτο οἱ Τρίποδες, Παυσ. 1. 20, 1· ἢ διετηροῦντο ἐν τοῖς οἴκοις, Πινδ. Ι. 1. 27. [[Κατὰ]] τὸ πλεῖστον ἦσαν ἐκ χαλκοῦ, [[ἐνίοτε]] [[ὅμως]] καὶ ἐκ πολυτίμων μετάλλων, ἔτι δὲ καὶ ἐκ χρυσοῦ, Ἡρόδ. 8. 82., 9. 81, Πινδ. Π. 11. 7, Ἀριστοφ. Πλ. 9, Θουκ. 1. 132, Λυσί. 161, 38, Παυσ. 10. 13, 9, πρβλ. Λεξικ. Ἀρχαιοτ.· [[ἐνίοτε]] ἐκ ξύλου, Παυσ. 4. 12, 8. 2)ἐκ τοιούτου τινὸς τρίποδος (Λατ. cortina) ἡ ἐν Δελφοῖς [[ἱέρεια]] ἐχρησμοδότει καθημένη ἐπὶ τοῦ ὅλμου (ἴδε τὴν λέξ.), Εὐρ. Ἴων 91, Ὀρ. 161, Ἀριστοφ. Ἱππ. 1016, κλπ.· ― μεταφ., [[ὅταν]] ἐν τῷ τρίποδι τῆς Μούσης καθίζηται [ὁ ποιητὴς] Πλάτ. Νόμ. 719C· παροιμ., ὡς ἐκ τρίποδος λέγειν, δηλ. αὐθεντικῶς, δογματικῶς, Ἀθήν. 37, ἐν τέλ.· οὕτω, τὰ ἀπὸ τρίποδος, τὰ ἐκ τρ. Παροιμιογρ., πρβλ. Πλουτ. Δημοσθ. 29. 3) ὡς [[ὅριον]] γῆς, Συλλ. Ἐπιγρ. 93 24., 1711Α, 15. 4) [[τράπεζα]] ἔχουσα [[τρεῖς]] πόδας, Ξεν. Ἀν. 7. 3, 21, Πλούτ., κλπ. 5) [[εἶδος]] ἐνωτίου ἔχοντος [[σχῆμα]] τρίποδος, [[Πολυδ]]. Ε΄, 97. 6) μυστικόν τι [[ὄργανον]] περιγραφόμενον ὑπὸ τοῦ Ἀρτέμωνος παρ’ Ἀθην. 637Β. ― Ἴδε Λεξικ. τῶν Ἀρχαιοτ. ― Πρβλ. Χ. Χαριτωνίδου Ποικίλα Φιλολογικὰ τόμ. Α΄, σ. 397-398, 866.
}}
{{bailly
|btext=ους, ουν ; <i>gén.</i> τρίποδος<br /><b>I.</b> à trois pieds : τρίποδας ὁδοὺς στείχειν ESCHL faire la route sur trois pieds, <i>càd</i> à l’aide d’un bâton ; ὁ [[τρίπους]] :<br /><b>1</b> trépied, vase à trois pieds;<br /><b>2</b> siège à trois pieds, <i>particul.</i> trépied sacré d’Apollon sur lequel siégeait la Pythie pour rendre ses oracles ; τὰ [[ἐς]] τρίποδος PLUT les oracles du trépied;<br /><b>3</b> table à trois pieds;<br /><b>II.</b> long, large, <i>etc.</i> de trois pieds.<br />'''Étymologie:''' [[τρεῖς]], [[πούς]].
}}
{{Slater
|sltr=<b>τρῐπους</b> (-όδων, -όδεσσι（ν).) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[tripod]] [[ἴτε]] πὰρ Μελίαν χρυσέων ἐς [[ἄδυτον]] τριπόδων θησαυρόν (P. 11.4) τριπόδεσσιν ἐκόσμησαν δόμον (i. e. [[which]] [[they]] had won as prizes in festivals) (I. 1.19) [[ἔνθεν]] μὲν [τ]ριπόδεσσί τε καὶ θυσίαις[ (supp. Lobel: cf. fr. 66) fr. 59. 11.
}}
{{eles
|esgtx=[[trípode]]
}}
{{grml
|mltxt=-ουν, ΝΜΑ<br /><b>βλ.</b> [[τρίποδος]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''τρίπους:''' [ῐ], -ποδος, ὁ, ἡ, -πουν, τό, αυτός που έχει [[τρία]] πόδια ή που αποτελείται από [[τρία]] πόδια· και ομοίως·<br /><b class="num">I.</b> αυτός που έχει [[έκταση]] τριων ποδιών, σε Ηρόδ., Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> αυτός που βαδίζει με [[τρία]] πόδια, λέγεται για ηλικιωμένο που στηρίζεται σε [[μαγκούρα]], σε Ησίοδ.· ομοίως, <i>[[τρίποδας]] ὁδοὺς στείχει</i>, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">III.</b> αυτός που έχει [[τρία]] πόδια (λέγεται για [[τραπέζι]] κ.λπ.)·<br /><b class="num">1.</b> [[τρίποδας]], μπρούτζινη [[χύτρα]] ή [[καζάνι]] με [[τρία]] πόδια, σε Όμηρ.· από ένα τρίποδα τέτοιου είδους (Λατ. [[cortina]]) η [[ιέρεια]] των Δελφών έδινε τους χρησμούς της, σε Ευρ., Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[τραπέζι]] με [[τρία]] πόδια, σε Ξεν.
}}
{{elnl
|elnltext=τρίπους -πουν, gen. -ποδος [τρι-, πούς] van drie voet, drie voet lang, drie voet breed; subst. ἡ τρίπους lijnstuk van drie voet; kwadraat van drie voet. met drie voeten:. τρίπους βροτός drievoetige sterveling (oude man met stok) Hes. Op. 533; τὸ ὑπέργηρων... τρίποδας ὁδοὺς στείχει extreme ouderdom gaat wegen met drie voeten (d.w.z. loopt met stok) Aeschl. Ag. 80. subst. ὁ τρίπους drievoet; tafel met drie poten; overdr.: ὁ τρίπους τῆς Μούσης de drievoet van de Muze (bron van inspiratie) Plat. Lg. 719c.
}}