View source for δεῖπνον

{{LSJ1
|Full diacritics=δεῖπνον
|Medium diacritics=δεῖπνον
|Low diacritics=δείπνον
|Capitals=ΔΕΙΠΝΟΝ
|Transliteration A=deîpnon
|Transliteration B=deipnon
|Transliteration C=deipnon
|Beta Code=dei=pnon
|Definition=τό, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">meal</b>: in Hom. sts. <b class="b2">noonday meal</b>, <span class="bibl">Il.11.86</span>; sts. = [[ἄριστον]], <b class="b2">morning meal</b>, <span class="bibl">2.381</span>, <span class="bibl">10.578</span>, <span class="bibl">19.171s</span>q., <span class="bibl">Od.15.94s</span>q., <span class="bibl">500</span>; sts. = [[δόρπον]], <b class="b2">evening meal</b>, <span class="bibl">17.176</span>, <span class="bibl">20.390s</span>q.; later,<b class="b2">the midday meal</b>, σῖτον εἰδέναι διώρισα, ἄριστα, δεῖπνα, δόρπα θ' αἱρεῖσθαι τρίτα <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>182</span>; later, <b class="b2">the afternoon meal, dinner</b> or <b class="b2">supper</b>, σοὶ δὲ μελήσει, ὅτανᾖ δεκάπουν τὸ στοιχεῖον, λιπαρῷ χωρεῖν ἐπὶ δ. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>652</span>: freq. in pl., <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span> 779</span>, <span class="bibl"><span class="title">El.</span>203</span>(lyr.); δ. Θυέστου <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1008</span>(lyr.); <b class="b3">ἀπὸ δείπνου</b> straight-way after <b class="b2">the meal</b>, ἀπὸ δ. αὐτοῦ θωρήσσοντο <span class="bibl">Il.8.54</span>, cf. <span class="bibl">Antipho 1.17</span>; <b class="b3">καλεῖν ἐπὶ δεῖπνον, κεκλῆσθαι ἐπὶ δ</b>., <span class="bibl">Eub.72</span>,<span class="bibl">119.2</span>; δ. παρασκευάζειν <span class="bibl">Pherecr.45</span>,<span class="bibl">172</span>; παραθεῖναι <span class="bibl">Id.184</span>; ποιεῖν <span class="bibl">Dionys.Com.2.4</span>; of animals, etc., <span class="bibl">Hom.<span class="title">Epigr.</span>11</span>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>1.12</span>, <span class="bibl">12.27</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> generally, <b class="b2">food, provender</b>, ἵπποισιν δεῖπνον δότε <span class="bibl">Il.2.383</span>; ὄρνισι δεῖπνον <span class="bibl">A. <span class="title">Supp.</span>801</span>; <b class="b3">κοράκεσσιν</b> Epigr. ap. <span class="bibl">Philostr.<span class="title">Her.</span>19.17</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0540.png Seite 540]] τό, von Hom. an überall; bei Hom. in den Formen [[δεῖπνον]], sehr oft, δείπνου, Odyss. 1, 124. 4, 61, δείπνοιο, Od. 19, 321, δείπνῳ, Iliad. 10, 578 Odyss. 1, 134. 24, 386. Bei Hom. bezeichnet das Wort die zweite der drei Hauptmahlzeiten, das <b class="b2">Mittagessen</b>, bei den Attikern die dritte, das<b class="b2"> Abendessen</b>. S. z. B. Etymol. m. p. 262, 35 s. v. Δεῖπνος; zu [[δεῖπνον]] ist [[δεῖπνος]] spätere Nebenform, s. unten besonders. Die drei Mahlzeiten heißen bei den Attikern [[ἀκράτισμα]], Frühstück, [[ἄριστον]], Mittagessen, [[δεῖπνον]], Abendessen; bei Hom. [[ἄριστον]], Frühstück, [[δεῖπνον]], Mittagessen, [[δόρπον]], Abendessen. Vgl. Schol. Aristonic. Iliad. 10, 578. 11, 86. 730. 18, 560. 24, 124, Lehrs Aristarch. p. 132. Das [[ἄριστον]] wird bei Hom. nach Tagesanbruch eingenommen, Odyss. 16, 2, das [[δεῖπνον]] wenn die Sonne mitten am Himmel steht, Iliad. 11, 86; [[δεῖπνον]] und [[δόρπον]] scharf einander entgegengesetzt Odyss. 20, 390. Fälschlich las Zenodot Iliad. 11, 86 [[δόρπον]] statt [[δεῖπνον]], und 11, 730 [[δεῖπνον]] statt [[δόρπον]], s. Scholl. Schwierigkeiten macht die Stelle Odyss. 4, 61; nämlich dort ist vom Abendessen die Rede, wie auch vs. 213 durch den Ausdruck δόρπου und vs. 194 durch den Ausdruch [[μεταδόρπιος]] ausdrücklich hervorgehoben wird; aber vs. 61 sagt Menelaus σίτου θ' ἅπτεσθον καὶ χαίρετον, αὐτὰρ [[ἔπειτα]] δείπνου πασσαμένω εἰρησόμεθ' οἵ τινές ἐστον ἀνδρῶν. Lehrs Aristarch. p. 135 meint, die ursprüngliche Lesart sei δόρπου gewesen; δείπνου sei aus Odyss. 1, 124 eingeschleppt, χαῖρε, ξεῖνε. παρ' [[ἄμμι]] φιλήσεαι· αὐτὰρ [[ἔπειτα]] δείπνου [[πασσάμενος]] μυθήσεαι ὅττεό σε χρή. Wenn man Odyss. 4, 61 die Lesart δείπνου schützen wolle, so müsse man annehmen, daß Menelaus das Wort [[δεῖπνον]] in etwas weiterem Sinne gebrauche; er wisse ja nicht, ob die so eben angekommenen Fremden an diesem Tage schon eine reichlichere Mahlzeit eingenommen hätten; wenn sie es nicht gethan, so habe man dieses [[δόρπον]] als ein [[δεῖπνον]] für ste ansehn können. Dies klingt allerdings etwas spitzfindig. Aber es läßt sich wohl ganz einfach u. gradezu annehmen, daß [[δεῖπνον]] in der Stelle Odyss. 4, 61 die allgemeinere Bedeutung »Mahlzeit« habe; um es recht scharf auszudrücken, daß [[δεῖπνον]] hier katachrestisch statt [[δόρπον]] gebraucht sei. Die Härte und das Auffallende des Ausdrucks ist nicht anstößiger als ἵπποι βουκολέοντο Iliad. 20, 221, [[νέκταρ]] ἐῳνοχόει 4, 3. Hierzu kommt, daß in mehreren Stellen [[δεῖπνον]] unläugbar katachrestisch für [[ἄριστον]] gebraucht wird, z. B. Odyss. 9, 311. 15, 77 Iliad. 8, 53. 10, 578. Das Frühstück wird überhaupt im ganzen Homer nur zweimal durch [[ἄριστον]] bezeichet, Odyss. 16, 2 Iliad. 24, 124. Man sagt zur Erklärung, durch [[δεῖπνον]] werde das Frühstück nur dann bezeichnet, wenn es wirklich eine reichliche Mahlzeit sei, bestimmt, das voraussichtlich fehlende Mittagbrot mit zu vertreten; wie z. B. wenn Krieger Morgens in die Schlacht ziehen, oder Reisende Morgens ihre Fahrt antreten. Allein diese Erklärung ist nicht ganz stichhaltig. Reisende nehmen Reisekost mit, Odyss. 3, 479, und sind also jedenkalts in der Lage, unterwegs um Mittag ein [[δεῖπνον]] zu halten; ein wenigstens eben so reichliches [[δεῖπνον]], wie Hirten bei der Heerde auf dem Felde um Mittag aus einzunehmen im Stande sind. Die Hirten des Eumäus Odyss. 16 kehren Mittags eben so wenig nach Hause zurück, um dort ein δεῐπνον einzunehmen, wie der Cyclop Odyss. 9. Das Frühstück des Cyclopen aber heißt Odyss. 9, 311 ein [[δεῖπνον]], das der Hirten des Eumäus Odyss. 16, 2 ein [[ἄριστον]]; Es bleibt also kaum etwas Anderes übrig, als anzunehmen, das Wort [[δεῖπνον]] stehe gradezu katachrestisch für [[ἄριστον]], d. h. [[δεῖπνον]] habe neben seiner eigentlichen Bedeutung »Mittagessen« auch die allgemeinere Bedeutung »Mahlzeit«. Wenn aber dem so ist, da kann auch Odyss. 4, 61 δείπνου ganz einfach eine Katachrese statt δόρπου sein. So steht wohl entschieden [[δεῖπνον]] katachrestisch anstatt [[δόρπον]] Hom. hymn. Cerer. 128 [[ἔνθα]] γυναῖκες ἠπείρου ἐπέβησαν ἀολλέες, ἠδὲ καὶ αὐτοὶ δεῐπνον ἐπηρτύνοντο παρὰ πρυμνήσια [[νηός]]. ἀλλ' ἐμοὶ οὐ δόρποιο μελίφρονος ἤρατο [[θυμός]]. – Von Pferden Iliad. 2, 383, εὖ δέ τις ἵπποισιν [[δεῖπνον]] δότω ὠκυπόδεσσιν. – Von Vögeln Aeschyl. Suppl. 801, ὄρνισι [[δεῖπνον]] πέλειν; Anthol. App. 129 [[δεῖπνον]] κοράκεσσιν; Aelian. V. H. 1, 12 ὅσα μυρμήκων δεῖπνόν ἐστιν; 12, 27 ἀπολείπειν αὐτοὺς κυνῶν [[δεῖπνον]] εἶναι. – Von Menschen, Homerisch, Aeschyl. Palamed. bei Athen. 1, 19 (Dindorf. edit. Oxon. frgm. 168) [[σῖτον]] δ' [[εἰδέναι]] διώρισα, ἄριστα, δεῖπνα, δόρπα θ' αἱρεῖσθαι τρίτα, vgl. Eustath. p. 242, 22. 1358, 4. 1432, 5. 1791, 45. 1833, 4 Scholl. Iliad. 2, 881 Scholl. Odyss. 2, 20 Bekk. An. 1 p. 23, 23. – Xen. Hell. 6, 1, 4 [[ἄριστον]] καὶ [[δεῖπνον]]. – Plural statt des Singular. Eurip. Orest. 1008 τά τ' ἐπώνυμα δεῖπνα Θυέστου. – Die Wendung ἀπὸ δείπνου s. unter ἀπό.
}}
{{ls
|lstext='''δεῖπνον''': τό, (ἴδε ἐν λ. [[δάπτω]])· – παρ’ Ὁμήρῳ [[ἐνίοτε]] ἡ μεσημβρινὴ [[τροφή]], Ἰλ. Λ. 85, κἑξ.· [[ἐνίοτε]] = ἄριστον, ἡ πρωινὴ δηλ. [[τροφή]], Β. 381., Κ. 578., Τ. 171, κἑξ., Ὀδ. Ο. 94, κἑξ., 500· [[ἐνίοτε]] = [[δόρπον]], ἡ ἐσπερινὴ [[τροφή]], Ρ. 176., Υ. 390, κἑξ.· πρβλ. Βουττμ. Λεξ. ἐν λ. [[δείλη]] 12. Ὁ Nitzsch (Ὀδ. Α. 124) φρονεῖ ὅτι παρ’ Ὁμήρῳ [[εἶναι]] ἡ [[κυρία]] [[τροφή]], ὁποτεδήποτε καὶ ἂν ἐλαμβάνετο. Παρὰ τοῖς παλ. Ἀττ. βεβαίως ἦτο ἡ μεσημβρινὴ ἢ ἡ [[μετὰ]] μεσημβρίαν [[τροφή]], σῖτον εἰδέναι διώρισα, – ἄριστα, δεῖπνα, δόρπα θ’ αἱρεῖσθαι τρίτα Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 181· ἀλλὰ κατὰ τοὺς νεώτερους Ἀττ. χρόνους τὸ [[δόρπον]] ἐξέλιπε, καὶ τὸ [[δεῖπνον]] κατέστη ἡ μόνη [[μετὰ]] μεσημβρίαν ἢ πρὸς ἑσπέραν [[τροφή]], Λατ. coena· ὁ δὲ [[χρόνος]] καθ’ ὃν ἐγίνετο ἐποίκιλλε κατὰ τὴν συνήθειαν τῆς ἐποχῆς, [[ἄλλοτε]] μὲν ἐνωρίτερον, [[ἄλλοτε]] δὲ τοσοῦτον ἀργά, [[ὥστε]] ἠδύνατο νὰ θεωρηθῇ ὡς τὸ τῶν Γάλλων soup é· ἴδε Λεξικ. τῶν Ἀρχαιοτήτων ἐν λ. coena· [[συχνάκις]] κατὰ πληθ. ὡς τὸ Λατ. epulae, Σοφ. Ο. Τ. 770, Ἠλ. 203, Εὐρ. Ὀρ. 1008. – Φράσεις: ἀπὸ δείπνου, ἀμέσως [[μετὰ]] τὸ [[δεῖπνον]], ἀπὸ δ’ [[αὐτοῦ]] θωρήσσοντο Ἰλ. Θ. 54· πρβλ. ἀπὸ II. 2· – καλεῖν ἐπὶ [[δεῖπνον]], κεκλῆσθαι ἐπὶ δ. Εὔβουλ. Οἰδ. 1, Ἀδήλ. 1, κτλ.· πρβλ. [[ἄκλητος]], [[ἀσύμβολος]], κτλ.· – δ. παρασκευάζειν Φερεκρ. Δουλ. 1, Ἀδήλ. 91, κτλ.· παραθεῖναι αὐτ. 55· ποιεῖν Διονύσ. Θεσμ. 1. 4· – πρβλ. [[συμφορητός]]. 2) [[καθόλου]], [[τροφή]], ζωοτροφίαι, ἵπποισιν [[δεῖπνον]] δότε Ἰλ. Β. 383· ὄρνισι [[δεῖπνον]] Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 801, κτλ.
}}
{{bailly
|btext=ου (τό) :<br /><b>I.</b> <i>dans Hom.</i> repas <i>en gén., càd</i> :<br /><b>1</b> déjeuner (= [[ἄριστον]]);<br /><b>2</b> repas de l’après-midi <i>ou</i> de la soirée, dîner;<br /><b>3</b> souper (= [[δόρπον]]);<br />- <i>Selon d’autres, dans Hom. touj. le principal repas, quelle que soit l’heure</i>;<br /><b>II.</b> <i>postér.</i> repas de l’après-midi ; ἀπὸ δείπνου, au sortir du repas, <i>dans les Att.</i> au sortir du dîner;<br /><b>III.</b> <i>p. ext.</i> repas des animaux, fourrage pour les chevaux, nourriture pour les oiseaux, prοvisions des fourmis, pâture des chiens.<br />'''Étymologie:''' R. Δαπ <i>ou</i> Δεπ, prendre ; cf. [[δέπας]] et <i>lat.</i> dapes.<br /><i><b>Par.</b></i> [[ἀκράτισμα]], [[ἄριστον]]², [[δόρπον]].
}}
{{Autenrieth
|auten=(cf. [[δάπτω]]): the [[principal]] [[meal]] of the [[day]] ([[usually]] [[early]] in the [[afternoon]], cf. [[ἄριστον]], [[δόρπον]]), mealtime, [[repast]]; of [[food]] [[for]] horses, Il. 2.383.
}}
{{Slater
|sltr=<b>δεῑπνον</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[meal]] ἀμοιβαῖα θεοῖσι δεῖπνα παρέχων (sc. [[Σίσυφος]]) (O. 1.39) “ξείνοις δεῖπν' ἐπαγγέλλοντι” (P. 4.31) ἐφίλησεν [[οὔτε]] δείπνων μεθ' ἑταιρᾶν τέρψιας (P. 9.19) [[ἔνθα]] μοι ἁρμόδιον [[δεῖπνον]] κεκόσμηται (N. 1.22) δείπνου δὲ λήγοντος, γλυκὺ [[τρωγάλιον]] a [[reference]] to the skolion sung [[after]] the [[meal]] fr. 124. c. ἐν δείπνοισι Λυδῶν ψαλμὸν ἀντίφθογγον ὑψηλᾶς ἀκούων πακτίδος fr. 125. 2.
}}
{{DGE
|dgtxt=-ου, τό<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> tard. [[δεῖπνος]], ὁ Gr.Naz.M.37.919A<br /><b class="num">I</b> [[comida]] para pers.<br /><b class="num">1</b> en Hom. y época antigua [[comida]] principal o una de las principales del día, gener. el [[almuerzo]]<br /><b class="num">a)</b> tomado a mediodía, por op. a [[ἄριστον]] ‘desayuno’ y [[δόρπον]] ‘cena’, ἀνὴρ ὡπλίσσατο δ. <i>Il</i>.11.86, cf. <i>Od</i>.10.116, διώρισα, ἄριστα, δεῖπνα δόρπα θ' αἱρεῖσθαι τρίτα he establecido tomar las tres (comidas), desayunos, almuerzos y cenas</i> A.<i>Fr</i>.182;<br /><b class="num">b)</b> el [[almuerzo]] tomado por la mañana, antes de la lucha ἔρχεσθ' ἐπὶ δ. <i>Il</i>.2.381, cf. 19.171, <i>Od</i>.15.94;<br /><b class="num">c)</b> a veces sin op. temp. clara a otros términos, [[banquete]], [[comida]] (trad. en algún caso por cont. amplio como [[cena]]), δείπνου πασσαμένω habiendo degustado ambos la comida</i>, <i>Od</i>.4.61, cf. 10.57, οὐ ... τι χέρειον ἐν ὥρῃ δ. ἑλέσθαι no es malo tomar la comida a su hora</i>, <i>Od</i>.17.176, αἶγας ἄγων, ... δ. μνηστήρεσσι <i>Od</i>.17.214, δ. ... τετύκοντο ... δόρπου δ' οὐκ ἄν πως ἀχαρίστερον ἄλλο γένοιτο tenían preparado el banquete, pero nunca habría otra cena más ingrata que aquella</i>, <i>Od</i>.20.390<br /><b class="num">•</b>ref. a la comida tomada al final de una noche <i>Il</i>.10.578.<br /><b class="num">2</b> gener. [[comida principal]] o una de las principales del día, frec. ref. la de última hora de la tarde [[cena]] op. [[ἄριστον]] ‘almuerzo’ οὐ δύνανται κατεσθίειν ἀνηριστηκότες τό δ. Hp.<i>Acut</i>.30, ὁκόταν δὲ δείπνου ὥρη ᾖ Hp.<i>Int</i>.12, σοὶ δὲ μελήσει, ὅταν ᾖ δεκάπουν τὸ στοιχεῖον, ... χωρεῖν ἐπὶ δ. a ti (sólo) te preocupará ir a la cena, cuando la sombra del reloj sea de diez pies</i> Ar.<i>Ec</i>.652, cf. Eub.117.5, <i>IG</i> 12(5).647.16 (Ceos III a.C.), πρὸ δείπνου ἢ ἀπὸ δείπνου antes o después de la cena</i> Antipho 1.17, παρασκευάζεται δ. Pherecr.50.1, cf. X.Eph.3.9.2, ποιεῖν τὸ δ. Dionys.Com.2.4, Diph.61.1, ἐπὶ δ. ἢ φίλον τιν' ἢ ξένον καλέσας Eub.72, ἀπὸ δείπνου ὄντες habiendo cenado</i> Aen.Tact.26.2, ὅταν ποιῇς [[ἄριστον]] ἢ δ. cuando des un almuerzo o una cena</i>, <i>Eu.Luc</i>.14.12, cf. Clem.Al.<i>Paed</i>.2.1.4, ἐπὶ δ. ἦλθε D.C.68.15.5, cf. 69.18.3, δ. ἀποφόρητον cena para llevar</i> que se daba a los asistentes al santuario de Zeus Panamaro <i>IStratonikeia</i> 270.13 (I d.C.), 242.33 (II d.C.), 343.4 (imper.)<br /><b class="num">•</b>a veces ref. a una [[comida extraordinaria]] por dif. motivos, [[banquete]] frec. en plu. ἐν δείπνοις en un banquete</i> S.<i>OT</i> 779, τὰ ... ἐπώνυμα δεῖπνα Θυέστου E.<i>Or</i>.1008, Ἡρῴδης τοῖς γενεσίοις [[αὐτοῦ]] δ. ἐποίησεν τοῖς μεγιστᾶσιν <i>Eu.Marc</i>.6.21, cf. Euph.38A.5<br /><b class="num">•</b>esp. [[banquete cultual]] en el culto mistérico de Deméter y Perséfone en Andania ἱερὸν δ. <i>IG</i> 5(1).1390.95, 96 (I a.C.), ἔν τε τοῖς Ἰσι[α] κοῖς καὶ πυροφορικοῖς δείπνοις <i>IG</i> 5(2).269.24 (Mantinea I d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[banquete]] público, gener. ligado a la fiesta y a las instituciones καλέσαι δὲ τὴν πρεσβείαν τῶν Σαμίων ἐπὶ δ. [ἐς τὸ πρυτανέ] ον ἐς [[αὔριον]] <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1.54 (V a.C.), cf. 107.33 (IV a.C.), Ar.<i>Ach</i>.1085, τὸ δ. ἀποδιδότωσαν (οἱ ἐπιμεληταί) [το] ῖς τε πολίταις πᾶσιν ... [κα] ὶ ξένοις <i>IG</i> 12(7).515.53 (Amorgos II a.C.), εὐεργετοῦσα δείπνοις ... μεγαλομερέσι <i>IG</i> 5(2).266.14 (Mantinea I a.C.), τὸ πάνδημον δ. <i>IG</i> 7.2712.79 (Acrefía I d.C.), cf. <i>IG</i> 12(5).647.16 (Ceos III a.C.), 5(2).24.3 (Tegea I a.C.), <i>IStratonikeia</i> 205.28 (II d.C.), ποιήσας δὲ καὶ τοῖς παι[σ] ὶ τὰ δεῖπνα ἐν τοῖς Ἀνοιγμοῖς <i>Didyma</i> 297.6 (imper.)<br /><b class="num">•</b>crist. [[la Ultima Cena]], <i>Eu.Io</i>.13.2, 4<br /><b class="num">•</b>de la Eucaristía κυριακὸν δ. la cena del Señor</i> 1<i>Ep.Cor</i>.11.20, μυστικὰ δεῖπνα Chrys.M.61.204<br /><b class="num">•</b>[[el banquete celestial]] μακάριοι οἱ εἰς τὸ δ. τοῦ γάμου τοῦ Ἀρνίου κεκλημένοι <i>Apoc</i>.19.9, τὸ δ. τὸ μέγα τοῦ θεοῦ <i>Apoc</i>.19.17<br /><b class="num">•</b>Θυέστεια δεῖπνα banquetes de Tiestes</i> e.e., fiestas caníbales de las que los cristianos eran acusados por los paganos <i>A.Mart</i>.5.1.14 (cf. b), Athenag.<i>Leg</i>.3.1.<br /><b class="num">II</b> [[comida]] de anim. [[pasto]], [[forraje]] para los caballos τις ἵπποισιν δ. δότω <i>Il</i>.2.383, en la fábula del halcón y el ruiseñor, Hes.<i>Op</i>.209, ὄρνισι δ. οὐκ [[ἀναίνομαι]] πέλειν no me niego a ser pasto de las aves</i> A.<i>Supp</i>.801, δ. ... κοράκεσσιν epigr. en Philostr.<i>Her</i>.73.13, τὰ λοιπὰ τῶν σπερμάτων, ὅσα μυρμήκων δ. ἐστιν Ael.<i>VH</i> 1.12.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Quizá rel. [[δάπτω]], [[δαπάνη]], qq.u., lat. <i>daps</i>, e.e., de *<i>deH<sup>i̯</sup>2°p</i>-; cf. c. otros alarg., [[δαίνυμι]], [[δατέομαι]], etc.
}}
{{StrongGR
|strgr=from the [[same]] as [[δαπάνη]]; [[dinner]], i.e. the [[chief]] [[meal]] ([[usually]] in the [[evening]]): [[feast]], [[supper]].
}}
{{Thayer
|txtha=δείπνου, τό, and according to a [[rare]] and [[late]] [[form]] ὁ [[δεῖπνος]] in Tdf. on Winer s Grammar, 65 (64); on the [[derivation]] cf. [[δαπάνη]]) (in [[Homer]] the [[morning]] [[meal]] or [[breakfast]], cf. Passow ([[more]] [[fully]] Liddell and Scott) [[under]] the [[word]]; [[this]] the Greeks afterward [[call]] τό [[ἄριστον]] [[which]] [[see]] (and references [[there]]), designating as τό [[δεῖπνον]] the [[evening]] [[meal]] or [[supper]]);<br /><b class="num">1.</b> [[supper]], [[especially]] a [[formal]] [[meal]] [[usually]] held at [[evening]]: κυριακόν [[δεῖπνον]] ([[see]] [[κυριακός]], 1), ποιεῖν [[δεῖπνον]], [[ἄριστον]] ἤ [[δεῖπνον]]); Theod.)); [[with]] the [[addition]] τίνι, [[food]] taken at [[evening]]: 1 Corinthians 11:21.
}}
{{grml
|mltxt=το<br /><b>βλ.</b> [[δείπνο]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''δεῖπνον:''' τό ([[δάπτω]]),<br /><b class="num">1.</b> στον Όμηρ. το κύριο [[φαγητό]], [[γεύμα]] της ημέρας, μερικές φορές το μεσημεριανό [[φαγητό]], μερικές φορές = [[ἄριστον]], πρωϊνό [[γεύμα]], μερικές φορές = [[δόρπον]], απογευματινό [[φαγητό]]. Στην αρχ. Αττ., μεσημεριανό ή απογευματινό [[φαγητό]], [[δείπνο]] ή κύριο [[φαγητό]]· <i>ἀπὸ δείπνου</i>, [[κατευθείαν]], [[αμέσως]] [[μετά]] το [[φαγητό]], σε Ομήρ. Ιλ.· καλεῖν ἐπὶ [[δεῖπνον]], <i>δ. παραθεῖναι</i> κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, [[τροφή]], [[ζωοτροφή]], σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.
}}
{{elru
|elrutext='''δεῖπνον:''' τό<b class="num">1)</b> тж. pl. трапеза, преимущ. обед Hom., Her., Eur., Xen., Arst., Plut., иногда (= [[ἄριστον]] II) завтрак Hom. или (= [[δόρπον]]) ужин Hom.;<br /><b class="num">2)</b> пища, еда, корм (ἵπποισιν Hom.; ὄρνισι Aesch.).
}}
{{elnl
|elnltext=δεῖπνον -ου, τό maaltijd, hoofdmaaltijd:. δεῖπνον ἕλοντο zij gebruikten de maaltijd Il. 8.53; τά... ἐπώνυμα δεῖπνα Θυέστου de naar Thyestes genoemde maaltijd Eur. Or. 1008; ἐπείτε δὲ ἀπὸ δείπνου ἦσαν toen ze van tafel waren Hdt. 1.126.3. voedsel, voer:. ἵπποισιν δεῖπνον δότω hij moet de paarden voer geven Il. 2.383.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[meal]] (Il.)<br />Compounds: with <b class="b3">-δεῖπνον</b> as 2. member: 1. subst. <b class="b3">ἀριστό-</b>, <b class="b3">λογό-</b>, <b class="b3">ψευδό-</b>; 2. Bahuvrihi's in <b class="b3">-δειπνος</b>, <b class="b3">ἄ-</b>, <b class="b3">σύν-</b>, <b class="b3">φιλό-</b>. <b class="b3">δείπνηστος</b> (<b class="b3">-ός</b>), scil. <b class="b3">καιρός</b> <b class="b2">time for meal</b> (ρ 170), from <b class="b3">δεῖπνον</b> and <b class="b3">ἐδ-</b> [[eat]] (compositional lengthening) with <b class="b3">το-</b> as in <b class="b3">δορπηστός</b> and <b class="b3">ἄριστον</b>, with <b class="b3">δειπνηστύς</b> <b class="b2">id.</b> (H.).<br />Derivatives: Demin. <b class="b3">δειπνίον</b> (Ar.), <b class="b3">δειπνάριον</b> (Diph., AP). - <b class="b3">δειπνῖτις</b> (<b class="b3">στολή</b>) <b class="b2">cloth for meal</b> (D. C.). <b class="b3">δειπνοσύνη</b> = <b class="b3">δεῖπνον</b> (Matro; parodising); <b class="b3">Δειπνεύς</b> m. a heros in Achaia (Ath.). - Denomin. <b class="b3">δειπνέω</b> <b class="b2">use the δεῖπνον</b> (Il.), with <b class="b3">δειπνητής</b> [[guest]] (Plb.) with <b class="b3">δειπνητικός</b> (Ar.) and <b class="b3">δειπνητήριον</b> <b class="b2">room for meal</b> (J.). <b class="b3">δειπνίζω</b> <b class="b2">have as guest</b> (Od.) with <b class="b3">δειπνιστήριον</b> <b class="b2">room for meal</b> (Mantinea Ia); on <b class="b3">δειπνέω</b> and <b class="b3">δειπνίζω</b> s. Schwyzer 736.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: No etymology. One assumes a mediterranean word. Fur. 339 assumes <b class="b3">*δαιπνον</b> and compares <b class="b3">δάπτω</b>, Lat. [[daps]], [[damnum]], etc.
}}