View source for ὑποβολή

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑποβολή
|Medium diacritics=ὑποβολή
|Low diacritics=υποβολή
|Capitals=ΥΠΟΒΟΛΗ
|Transliteration A=hypobolḗ
|Transliteration B=hypobolē
|Transliteration C=ypovoli
|Beta Code=u(pobolh/
|Definition=ἡ: <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> actively, <b class="b2">a throwing</b> or <b class="b2">laying under</b>, <b class="b3">στρωμάτων</b>, opp. <b class="b3">περιβολή</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>280b</span>; μεθ' ὑποβολῆς πλείονος φλογός <span class="bibl">Sor.1.50</span>; <b class="b3">ἡ τῶν ἐνεδρευόντων ὑ</b>. <b class="b2">setting</b> men <b class="b2">in ambush</b>, <span class="bibl">Plb.3.105.1</span>; ἐπανάγονται τρισὶ τριήρεσιν ἐξ ὑ. <span class="bibl">Id.15.2.12</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">substitution by stealth</b>, esp. <b class="b2">of suppositious children</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>538a</span>, Satyr.<span class="title">Vit.Eur.Fr.</span>39 vii 10 (pl.), <span class="bibl">Luc.<span class="title">Salt.</span>37</span>; <b class="b3">ὑποβολῆς γράφεσθαί τινα</b> charge one with <b class="b2">being supposititious</b>, AB312, cf. sq.; also <b class="b3">ὑ. κλειδῶν</b> <b class="b2">substitution of false</b> keys, <span class="bibl">Plu. <span class="title">Rom.</span>22</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">suggesting, reminding</b>, <b class="b3">ἐξ ὑποβολῆς</b> by <b class="b2">admonition</b>, <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>3.3.37</span>; <b class="b3">ἐξ ὑπομνής εως καὶ ὑ. . . τοῦ ἐπισκόπου</b> on the <b class="b2">suggestion</b> of... <span class="bibl"><span class="title">Sammelb.</span>7475.8</span> (vi/vii A. D.); <b class="b3">τίνος ὑποβολῇ;</b> = <b class="b2">cujus impulsu ? Gloss.;</b> <b class="b3">ὑ. ἡ πρὸς ἄρχοντα ἢ βασιλέα γινομένη ἀναφορὰ ἤτοι διδασκαλία</b>, = <b class="b2">suggestio</b>, ibid.; <b class="b3">τὰς τῶν περιστάσεων ὑ</b>. the <b class="b2">influence</b> of circumstances (on Hannibal's actions), <span class="bibl">Plb.9.24.3</span>; <b class="b3">ἐξ ὑ. δυέναι τὸν ὅρκον</b> <b class="b2">at the dictation</b> of another, <span class="bibl">Polem.Hist.83</span>; <b class="b3">ἐξ ὑ. λέγειν</b> deliver a speech <b class="b2">with a prompter at hand</b> (= <b class="b3">λέγειν τὸ ἐξ ἀναγνώσεως καὶ γραφῆς ὑποβαλλόμενον</b>), Apollon. ap. Sch.B <span class="bibl">Il.19.80</span>:—<b class="b3">τὰ Ὁμήρου ἐξὑ. γέγραφε ῥαψῳδεῖσθαι</b> (sc. <b class="b3">Σόλων</b>) <b class="b3">, οἷον ὅπου ὁ πρῶτος ἔληξεν, ἐκεῖθεν ἄρχεσθαι τὸν ἐχόμενον</b> Solon enacted that the poems of Homer should be recited from a <b class="b2">cue</b>... <span class="bibl">D.L.1.57</span>: <b class="b3">ὑποβολή</b> perh. = [[ῥαψῳδία]] in <span class="title">Michel</span> 913 (Teos, ii B. C.): cf. ὑποβάλλω 111, ὑποβλήδην, ὑπόλήψις 1.1. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">interruption</b>, <b class="b3">διακόπτειν ἐξ ὑ. τὸν λόγον</b> Sch.B <span class="bibl">Il.19.80</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> Medic., <b class="b3">αἱ ἐξ ὑ. ἐγχρίσεις</b> anointing <b class="b2">by interposition</b> or <b class="b2">beneath</b> (the eyelid), opp. <b class="b3">αἱ κατ' ἐκτροπήν</b>, Antyll. ap. <span class="bibl">Orib.10.23.24</span>; καθ' ὑποβολήν Sever. ap.<span class="bibl">Aët.7.32</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> passively, <b class="b2">that which is put under, foundation, groundwork</b>, πρὸς τὴν Ῥωμύλου . . αὔξησιν τὴν μὲν Τύχην ὑποβολὰς κατατεθεῖσθαι, τὴν δ' Ἀρετὴν ἐξῳκοδομηκέναι Plu.2.320b; ἀρχὴ καὶ ὑ. τοῦ σωφρονεῖν ἡ ἐν σίτοις καὶ ποτοῖς ἐγκράτεια Muson.<span class="title">Fr.</span>18Ap.94 H.; <b class="b3">φυσικὴν εἶναι ὑ. τῇ ψυχῇ πρὸς καλοκἀγαθίαν</b> a natural <b class="b2">foundation</b> or <b class="b2">capacity</b> for... Id.<span class="title">Fr.</span>2p.7H.; <b class="b3">ἐν πολλοῖς [τῶν ζῴων] ὑποβολὰς ἔχων πρὸς τὸ τέλειον [ὁ λόγος θεωρεῖται</b>] <span class="bibl">Porph.<span class="title">Abst.</span>3.2</span>; <b class="b2">subject-matter</b> of discourse, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Dem.Enc.</span>21</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1211.png Seite 1211]] ἡ, die Handlung des [[ὑποβάλλω]], – 1) das Darunterwerfen, Unterlegen, λίθου Luc. salt. 37; ἐνεδρευόντων, das Hineinlegen der Nachstellenden in einen Hinterhalt, die verborgene Stellung eines Hinterhaltes, Pol. 3, 105, 1; ἐξ ὑποβολῆς, aus dem Hinterhalt, 15, 2, 12; das Unterschieben, bes. fremder, unächter Kinder, τέκνων Plat. Rep. VII, 538 a; Plut. Rom. 22; ὑποβολῆς γράφεσθαί τινα, Einen der unächten Geburt anklagen, B. A. 312; dah. übh. Verfälschung, κλειδῶν, das Nachahmen der Schlüssel, Plut. Rom. 22. – 2) das unter den Fuß, an die Hand Geben, Vorsagen, ἐξ ὑποβολῆς ὀμνύναι, einen vorgesprochenen Eid schwören, Polemo bei Macrob. Sat. 5, 19; die Eingebung, Warnung, der Rath, ἐξ ὑποβολῆς, auf vorangegangene Verwarnung, Xen. Cyr. 3, 3, 37; Pol. 9, 24, 3. – 3) das Einfallen in die Rede, Unterbrechung, Erwiderung; dah. ἐξ ὑποβολῆς ῥαψῳδεῖσθαι, singen, indem da, wo der Eine aufhört, der Andere sogleich anknüpft und fortfährt, D. L. 1, 57, wie ἐξ ὑπολήψεως, s. Wolf proleg. p. CXLI. – 4) die untergelegte Sache, Grundlage, ὑποβολὰς κατατίθεσθαι Plut. fort. Rom. 8; auch Gegenstand der Behandlung, z. B. λόγου, Stoff einer Rede, = [[ὑπόθεσις]], Luc. Dem. enc. 21. – Auch natürliche Anlage, Musonius bei Stob. ecl. 2 p. 428.
}}
{{ls
|lstext='''ὑποβολή''': ἡ, ([[ὑποβάλλω]])· Ι. ἐνεργητικῶς, τὸ ὑποβάλλειν, ἁπλώνειν [[κάτωθεν]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[περιβολή]], Πλάτ. Πολιτικ. 280Β· ἡ τῶν ἐνεδρευόντων ὑπ., ἡ κεκρυμμένη [[θέσις]] τῶν ἐνεδρευόντων, Πολύβ. 3. 105, 1. 2) τὸ ὑποβάλλειν, τιθέναι [[ὑποκάτω]] νόθον [[τέκνον]] ἀντὶ τοῦ γνησίου, ἐπὶ ὑποβολιμαίου τέκνου, Πλάτ. Πολ. 538Α, πρβλ. Λουκ. π. Ὀρχ. 32· «ὑποβολῆς γραφὴς τί ἐστίν; [[εἶδος]] ἐγκλήματος, εἴ τις ἐγκαλοίη τινὶ ὡς [[ὑποβολιμαῖος]] εἴη, ἐγράφετο ὑποβολῆς καὶ ἁλόντα αὐτὸν ἔδει πεπρᾶσθαι» Ἀν. Βεκ. 311, 33, πρβλ. τὸ ἑπόμ.· [[ὡσαύτως]], ὑπ. κλειδῶν, [[ἀντικατάστασις]] ψευδῶν κλειδίων, Πλουτ. Ρωμ. 22· ὑπ. προσώπου [[εἶναι]] «[[ὅταν]] ὁ [[ῥήτωρ]] θέλων τι εἰπεῖν πρὸς τὸ ἀνεκτότερον ἄλλῳ προσώπῳ τὸν λόγον περιθῇ» Ρήτορ. (Walz) τ. 8. σ. 539. 3) [[ὑπόμνησις]], ἐξ ὑποβολῆς, δι’ ὑπομνήσεως, εἰσηγήσεως ἢ συμβουλῆς, Ξεν. Κύρ. Παιδ. 3. 3, 37· πρβλ. Πολύβ. 9. 24, 3., 15. 2, 12· ἐξ ὑποβολῆς διιέναι τὸν ὅρκον, καθ’ ὑπαγόρευσιν ἄλλου, Πολέμων παρὰ Μακροβ. 5. 19, 28· ἐπὶ ταύτης τῆς σημασίας ὁ Ἕρμανν. ἑρμηνεύει ἐξ ὑποβολῆς ῥαψῳδεῖν, ἀπαγγέλειν [[ποίημα]] ἐπὶ δεδομένης ὑποθέσεως, Διογ. Λαέρτ. 1. 57· ἴδε Opusc. 5. 300 κἑξ., 7. 65 κἑξ.· ἐν ᾧ ὁ Wolf. Proleg. II. σ. cxl., οὗ τὴν γνώμην ὑποστηρίζει καὶ ὁ Böckh ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 2. 676, 1125, λαμβάνει τὸ ἐξ ὑποβολῆς = ἐξ ὑπολήψεως, ἀναλαμβάνων τὸ [[ποίημα]] [[ἐκεῖθεν]] [[ὅπου]] ὁ [[ἕτερος]] ἐπαύσατο ἀπαγγέλων· πρβλ. [[ὑποβάλλω]] ΙΙΙ, [[ὑποβλήδην]]· - [[ὅθεν]] ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 3088 ὑποβολὴ [[ῥαψῳδία]], ἴδε Βöckh σ. 677. 4) ἐξ ὑποβολῆς, [[ὡσαύτως]], διὰ διακοπῆς, Σχόλ. εἰς Ἰλ. Τ. 80. - Ἐν. τῇ Ρητορ. «ἐξ ὑποβολῆς, τουτέστιν [[ἔξωθεν]] ὑποβάλλειν τῷ ὑποκειμένῳ πράγματι κτλ.» Ρήτορες (Walz) τ. 6, σ. 122, 27. ΙΙ. παθητικῶς, τὸ ὑποβαλλόμενον, [[ὑποκάτω]] τιθέμενον, βάσις, θεμέλιον, Πλούτ. 2. 320Β· ὑπ. τοῦ σωφρονεῖν ἡ [[ἐγκράτεια]] Μουσώνιος παρὰ Στοβ. 160. 1· φυσικὴ ὑπ. τῇ ψυχῇ [[πρός]] τι, φυσικὸν θεμέλιον ἢ [[δεξιότης]], [[ἱκανότης]] [[πρός]]..., ὁ αὐτ. ἐν Στοβ. Ἐκλογ. 2. 428· - ὡς τὸ [[ὑπόθεσις]], ἡ [[ὑπόθεσις]] λόγου τινός, Λουκ. Δημ. Ἐγκώμ. 21.
}}
{{bailly
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>A.</b> action de jeter sous, <i>d’où</i><br /><b>I.</b> action de mettre une ch. sous une autre;<br /><b>II.</b> action de supposer, <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> supposition d’enfant;<br /><b>2</b> falsification : κλειδῶν PLUT substitution de fausses clés;<br /><b>III.</b> suggestion, avertissement, avis pour rappeler;<br /><b>B.</b> ce qui est placé dessous ; base, fondement ; <i>particul.</i> sujet d’un discours.<br />'''Étymologie:''' [[ὑποβάλλω]].
}}
{{grml
|mltxt=η / [[ὑποβολή]], ΝΜΑ [[ὑποβάλλω]]<br /><b>1.</b> [[πλαστότητα]], [[εικονικότητα]], [[υποκατάσταση]] πραγματικού αντικειμένου με πλασματικό (α. «[[υποβολή]] ονόματος» — η [[μνεία]], σε [[συναλλαγματική]], ανύπαρκτου προσώπου [[αντί]] του εκδότη, του πληρωτή ή του [[κομιστή]]<br />β. «[[υποβολή]] ιδιότητας» — η [[πλαστή]] [[απόδοση]] ιδιότητας, λ.χ. εμπόρου, σε συναλλασσόμενο [[πρόσωπο]]<br />γ. «ὑποβολὴ κλειδῶν» — [[αντικατάσταση]] κλειδιών με άλλα, ψεύτικα, με αντικλείδια, <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εισήγηση]], [[υπόμνηση]], [[συμβουλή]] (α. «όσα είπε ο [[μάρτυρας]] [[είναι]] [[αποτέλεσμα]] υποβολής» β. «ἐξ ὑποβολῆς διιέναι τὸν ὅρκον», Πολέμ.)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[υποβολή]] τέκνου» και «ὑποβολὴ τέκνων»<br /><b>(νομ.)</b> [[λαθραία]] [[υποκατάσταση]] ξένου, νόθου, τέκνου στη [[θέση]] του γνήσιου<br />β) «υποβολής [[γραφή]]»<br />(αττ. δίκ.) [[αγωγή]] για [[αδίκημα]] που συνίστατο στην με [[εξαπάτηση]] [[εγγραφή]] στους καταλόγους τών Αθηναίων πολιτών τέκνου που δεν είχε γεννηθεί από νόμιμο γάμο, από [[πατέρα]] και [[μητέρα]] γνήσιας αθηναϊκής καταγωγής<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[επηρεασμός]], [[ενεργητικός]] ή [[παθητικός]], της σκέψης ή του ψυχισμού κάποιου<br /><b>2.</b> [[έμπνευση]] ή έντεχνη [[υπαγόρευση]] και [[επιβολή]] σε κάποιον μιας ιδέας ή μιας πράξης<br /><b>3.</b> (ιατρ.-ψυχολ.) ψυχολογική [[τεχνική]] και διεργασία με την οποία μπορεί να επηρεαστεί μια συναισθηματική [[κατάσταση]] ή [[ένας]] [[τρόπος]] συμπεριφοράς ενός ατόμου, [[καθώς]] και το αποτέλεσμά της<br /><b>4.</b> το να θέτει [[κανείς]] [[κάτι]] υπό την [[κρίση]] ή την [[έγκριση]] κάποιου (α. «[[υποβολή]] πρότασης» β. «[[υποβολή]] δικαιολογητικών» γ. «[[υποβολή]] υποψηφιότητας»)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «καθ' υποβολήν» — με [[ξένη]] [[εισήγηση]] ή [[υπόδειξη]] ή [[έμπνευση]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[στρατήγημα]], [[εξαπάτηση]]<br /><b>2.</b> [[σημασία]], [[έννοια]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το να θέτει [[κανείς]] [[κάτι]] [[κάτω]] από [[κάτι]] [[άλλο]] («νῡν δὲ τὴν τῶν στρωμάτων σύνθεσιν οὐ περιβολῇ χωρίζουσι καὶ ὑποβολῇ», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> (κυριολ. και μτφ.) [[βάση]], [[θεμέλιο]] (α. «ὑποβολὰς κατατίθεσθαι», <b>Πλούτ.</b><br />β. «ὑποβολὴ τοῡ σωφρονεῑν ἡ [[ἐγκράτεια]]», Μουσών.)<br /><b>3.</b> [[υπόθεση]], [[αντικείμενο]], [[θέμα]] ρητορικού λόγου («ἔχειν ἀποχρῶσαν λόγων ὑποβολήν», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «ἡ τῶν ἐνεδρευόντων [[ὑποβολή]]» — η [[κρυφή]] [[θέση]] εκείνων που ενεδρεύουν, [[ενέδρα]] (<b>Πολ.</b>)<br />β) «ὑποβολὴ προσώπου»<br /><b>(ρητ.)</b> η [[χρησιμοποίηση]] από ρήτορα άλλου προσώπου, [[ιδίως]] τρίτου, [[κατά]] την αγόρευσή του για να μετριάσει την [[ένταση]] του λόγου <b>(Ρητ.)</b><br />γ) «φυσικὴ ὑποβολὴ τῇ ψυχῇ [[πρός]] τι» — [[φυσική]] [[ικανότητα]], [[δεξιότητα]] για [[κάτι]] (<b>Στοβ.</b>)<br />δ) «ἐξ ὑποβολῆς»<br />i) με [[διακοπή]] (Σχόλ. Ιλ.)<br />ii) <b>(ρητ.)</b> με [[υπαγόρευση]] από έξω <b>(Ρήτ.)</b><br />ε) «ἐξ ὑποβολῆς ῥαψῳδεῑσθαι τὰ Ὁμήρου» — το να απαγγέλλει [[κανείς]] [[κάτι]] για δεδομένη [[υπόθεση]] ή το να αρχίζει [[κανείς]] την [[απαγγελία]] από το [[σημείο]] που σταμάτησε ο προηγούμενος [[ραψωδός]] (Διογ. Λαέρ.)<br />στ) «ἐξ ὑποβολῆς ἐγχρίσεις»<br />(σχετικά με τα βλέφαρα) [[επάλειψη]] από [[κάτω]], από [[μέσα]] <b>(Άντυλλ.)</b>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[υποβάλλω]]. Ως επιστημον. όρος της νεοελλ., η λ. [[είναι]] [[απόδοση]] ξεν. όρου, <b>πρβλ.</b> γαλλ. <i>suggestion</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑποβολή:''' ἡ ([[ὑποβάλλω]])·<br /><b class="num">I.</b> Ενεργ., [[υποβολή]] ή [[τοποθέτηση]], [[άπλωμα]] [[κάτω]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> [[αντικατάσταση]], [[αναπλήρωση]] [[κρυφή]], μυστική, [[ιδίως]] λέγεται για νόθα [[παιδιά]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> [[εισήγηση]], [[πρόταση]], [[υπόδειξη]], <i>ἐξ ὑποβολῆς</i>, μέσω παραίνεσης, νουθεσίας, σε Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> [[υπόθεση]] ενός λόγου, μιας ομιλίας, σε Λουκ.
}}
{{elru
|elrutext='''ὑποβολή:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> подкладывание, тж. подстилка (sc. τῶν στρομάτων Plat.);<br /><b class="num">2)</b> подбрасывание, подмена: λίθου ὑ. Luc. подмена (новорожденного Зевса) камнем; ἡ (sc. τῶν τέκνων) ὑ. Plat., Plut. подмена или подкидывание детей;<br /><b class="num">3)</b> подделывание, подделка (τῶν κλειδῶν Plut.);<br /><b class="num">4)</b> показывание, указание, внушение: ἐξ ὑποβολῆς Xen. на основании указания, благодаря совету; ἐξ ὑποβολῆς ῥαψῳδεῖν Diog. L. подхватывать песнь;<br /><b class="num">5)</b> засада: ἡ τῶν ἑνεδρευόντων ὑ. Polyb. сидящие в засаде; ἐπανάγεσθαι τρισὶν τριήρεσιν ἐξ ὑποβολῆς Polyb. совершать нападение из засады тремя триерами;<br /><b class="num">6)</b> основа, основание: ὑποβολάς τινος καταθέσθαι Plut. заложить основы чего-л.;<br /><b class="num">7)</b> предмет или материал: ἀποχρῶσα λόγων ὑ. Luc. достаточный материал для речи.
}}