View source for καταδύω

{{LSJ1
|Full diacritics=καταδύω
|Medium diacritics=καταδύω
|Low diacritics=καταδύω
|Capitals=ΚΑΤΑΔΥΩ
|Transliteration A=katadýō
|Transliteration B=katadyō
|Transliteration C=katadyo
|Beta Code=katadu/w
|Definition=or κατα-δύνω: <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> intr., in Act. pres. <b class="b3">καταδύνω</b> and Med. <b class="b3">καταδύομαι</b>: fut. <b class="b3">-δύσομαι</b>: aor. <b class="b3">-εδῡσάμην</b>, Ep. 2 and 3sg. <b class="b3">-δύσεο, -δύσετο</b>:—Act., aor. 2 <b class="b3">κατέδυν</b>: pf. <b class="b3">καταδέδῡκα</b>:—[[go down]], [[sink]], [[set]], esp. of the sun (as Hom. always in aor. 2 Act.), ἠέλιος κατέδυ <span class="bibl">Il.1.475</span>, etc.; <b class="b3">ἅμα… ἠελίῳ καταδύντι</b> ib.<span class="bibl">592</span>; ἐς ἠέλιον καταδύντα <span class="bibl">Od.10.183</span>; ἠελίοιο -δῡομένοιο <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>197</span>; <b class="b3">καταδεδυκέναι τὴν</b> [<b class="b3">νῆσον</b>] κατὰ θαλάσσης <span class="bibl">Hdt.7.235</span>; also of ships, to [[be sunk]] or [[disabled]], <span class="bibl">Id.8.90</span>, <span class="bibl">Th.2.92</span>, <span class="bibl">7.34</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>1.6.35</span>, etc.; also οἱ ἱππεῖς καταδύνοντες ἐν τέλμασιν <span class="bibl">Plb. 5.47.2</span>; <b class="b3">κ. ὑφ' ὕδατι</b> [[duck]] under water, <span class="bibl">Batr.89</span>; <b class="b3">καταδεδυκώς</b> [[having popped down]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>140</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[go down]], [[plunge into]], c. acc., καταδῦναι ὅμιλον <span class="bibl">Il.10.231</span>, etc.; <b class="b3">κατεδύσετο πουλὺν ὅμιλον</b> ib.<span class="bibl">517</span>; καταδύσεο μῶλον Ἄρηος <span class="bibl">18.134</span>; so <b class="b3">μάχην, δόμον, πόλιν καταδύμεναι</b>, <span class="bibl">3.241</span>, <span class="bibl">8.375</span>, <span class="bibl">Od.4.246</span>: folld. by Prep., <b class="b3">μυῖαι καδδῦσαι</b> (Ep. for <b class="b3">καταδ-</b>) κατὰ… ὠτειλάς <span class="bibl">Il.19.25</span>; σπάργαν' ἔσω κατέδυνε <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>237</span>; <b class="b3">καταδυσόμεθ'… εἰς Ἀΐδαο δόμους</b> we [[shall go down]] into... <span class="bibl">Od.10.174</span>; so καταδύνειν ἐς ὕλην <span class="bibl">Hdt.9.37</span>, cf. <span class="bibl">4.76</span>; <b class="b3">εἰς φάραγγας</b>, of hares, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>5.16</span>; <b class="b3">εἰς ἅπασαν</b> [<b class="b3">τὴν πόλιν</b>] <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>576e</span>; κατὰ τῆς γῆς <span class="bibl">Hdt.4.132</span>; κατὰ τέφρας πολλῆς <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cam.</span>32</span>; of souls, <b class="b3">εἰς βυθὸν κ</b>. Plu.2.943d: c. dat., [[sink into]], ταῖς ὁμοιοπαθείαις Metrod.<span class="title">Fr.</span>38: freq. with a notion of secrecy, [[insinuate oneself]], [[steal into]], καταδύεται εἰς τὸ ἐντὸς τῆς ψυχῆς ὅ τε ῥυθμὸς καὶ ἁρμονία <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>401d</span>; <b class="b3">ἡ ἀναρχία εἰς τὰς ἰδίας οἰκίας κ</b>. ib. <span class="bibl">562e</span>; <b class="b3">κ. ἡ ψῦξις ἕως πλείστου</b> the cold [[penetrates]] most, Gal.15.90, cf. 6.178. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[slink away and lie hid]], καταδύεσθαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.35</span>, cf. <span class="bibl">D.21.199</span> (so abs., to [[be overcome with shame]], ἐπὶ τῇ ἀγνοίᾳ <span class="bibl">Zos.5.40</span>); καταδεδυκὼς ἐν τῇ οἰκίᾳ <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>579b</span>; εἰς ἄπορον ὁ σοφιστὴς τόπον καταδέδυκεν <span class="bibl">Id.<span class="title">Sph.</span>239c</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> [[get into]], [[put on]], κατέδυ κλυτὰ τεύχεα <span class="bibl">Il.6.504</span>, cf. <span class="bibl">Od.12.228</span>; κατεδύσετο τεύχεα καλά <span class="bibl">Il.7.103</span>; εἵματα <span class="bibl">Mosch.4.102</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> causal, [[make to sink]], rare in pres., ἐμπίπτων καὶ καταδύων <span class="bibl">Pherecr.12</span>; ἐμὲ καταδύουσι τῷ ἄχει <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.37</span>: mostly in aor. 1, γαύλους καταδύσας <span class="bibl">Hdt.6.17</span>; in naval warfare, <b class="b3">καταδῦσαι ναῦν</b> [[cut]] it <b class="b2">down to the water's edge, disable</b> it, <span class="bibl">Id.8.87</span>, al., <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>49</span>, <span class="bibl">Th.1.50</span>; <b class="b3">ἥλιον ἐν λέσχῃ κατεδύσαμεν</b> we [[let]] the sun [[go down]] in talk, <span class="bibl">Call.<span class="title">Epigr.</span>2</span>, cf. <span class="bibl">Aristaenet.1.24</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[duck]], <b class="b3">τὴν κεφαλήν</b>, in a bath, Herod.Med. ap. <span class="bibl">Orib.10.37.13</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1347.png Seite 1347]] (s. δύω), 1) praes., impf., fut. u. aor. I. in trans. Bdtg, untergehen lassen, untertauchen, versenken; τοὺς γαυλοὺς καταδύσας Her. 6, 17; τὴν νῆα 8, 87; [[ναῦς]] Ar. Ran. 49; Thuc. 1, 54 u. öfter; Pol. 1, 25, 4; εἰ δέ τινα ὑμῶν λήψομαι ἐν τῇ θαλάττῃ, καταδύσω, Xen. An. 7, 2, 13; ein Schiff leck machen, daß es sinkt, Thuc. 1, 50; Xen. Hell. 1, 6, 35. 7, 32; übertr., ἐμὲ δὲ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι καταδύουσι τῷ [[ἄχει]], sie versenken mich in Kummer, Cyr. 6, 1, 38, vgl. 2 c; ἥλιον κατεδύσαμεν λέσχῃ, wir ließen über unser Geschwätz die Sonne untergehen, Callim. 47 (VII, 80), wie Aristaen. 1, 24 καταδύσειν μοι δοκῶ τὸν ἥλιον ἐπὶ μήκει τοῦ λόγου. – 2) Häufiger im aor. II. u. perf. mit intrans. Bdtg, wozu als Präsens καταδύομαι u. [[καταδύνω]] gehört, bei Hom. auch καταδύσεο, καταδύσετο, [[untergehen]], untertauchen, versinken; – a) von der Sonne, aor. II., Il. 1, 475 u. öfter; ἀσπασίως δ' ἄρα τῷ κατέδυ [[φάος]] ἠελίοιο Od. 13, 53; ἅμα ἠελίῳ καταδύντι Il. 1, 592; [[πρόπαν]] [[ἦμαρ]] ἐς ἠέλιον καταδύντα, bis zum Untergang der Sonne, Od. 10, 183; H. h. Merc. 197 [[ἥλιος]] καταδυόμενος. Aehnlich καταδεδυκέναι τὴν νῆσον κατὰ θαλάττης Her. 2, 174; ἡ [[ναῦς]] κατεδύετο 8, 90; πλοῖα καταδυόμενα Plat. Polit. 302 a; [[ναῦς]] κατέδυσαν Pol. 1, 61, 6, öfter. – b) sich unter Etwas, in Etwas hineinbegeben,<b class="b2"> hineindringen</b>, -[[schleichen]]; κατα δῦναι ὅμιλον Il. 10, 231 Od. 15, 327 u. öfter, sowohl sich in die Schaar hineinschleichen, um sich zu verbergen, als hineindringen, μάχην καταδύμεναι ἀνδρῶν Il. 3, 241; κατεδύσατο (Bekker κατεδύσετοπουλὺν ὅμιλον 10, 517, καταδύσεο μῶλον Ἄρηος, gehe in das Schlachtgetümmel, 18, 134. Aehnl. ἀνδρῶν [[δυσμενέων]] κατέδυ πόλιν Od. 4, 246, er begab sich heimlich hinein; καταδῦσα Διὸς δόμον Il. 8, 375; μυῖαι καταδῦσαι κατὰ ὠτειλάς 19, 25; καταδυσόμεθ' εἰς Ἀΐδαο δόμους, wir werden in die Unterwelt hinabgehen, Od. 10, 174; καταδύνων εἰς ὕλην Her. 9, 37; übertr., καταδύεται εἰς τὸ ἐντὸς τῆς ψυχῆς ὅ τε ῥυθμὸς καὶ [[ἁρμονία]] Plat. Rep. III, 401 d, er dringt ein, wie καταδύεσθαι εἰς τὰς ἰδίας οἰκίας τὴν ἀναρχίαν VIII, 562 e. Auch Sp., καταδύσης αἰχμῆς εἰς [[βάθος]] Plut. Rom. 20. – c) [[sich verbergen]], verstecken, gew. mit dem Nebenbegriffe der Schaam; καταδύομαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης Xen. Cyr. 6, 1, 35; οὐκ ἂν ἐπὶ τούτῳ κατέδυ καὶ μέτριον παρέσχεν ἑαυτόν Dem. 21, 199, vgl. παρακάθηται, οὐ καταδύεται τοῖς πεπραγμένοις Dem. 24, 182; ähnlich καταδεδυκὼς ἐν τῇ οἰκίᾳ τὰ πολλὰ ὡς γυνὴ ζῇ Plat. Rep. IX, 579 b; εἰς ἄπορον ὁ σοφιστὴς τόπον καταδέδυκεν, er hat sich zurückgezogen, versteckt, Soph. 239 c; καταδύνοντες ἐν τοῖς τέλμασι Pol. 5, 47, 2; καταδύονται εἰς φάραγγας Xen. Cyn. 5, 16; Sp., ἐν μυχῷ τοῦ συμποσίου ὑπ' αἰδοῦς καταδεδυκώς Luc. de merc. cond. 27. – d) [[sich anziehen]], anlegen; κατέδυ κλυτὰ τεύχεα Il. 6, 504; καταδύς Od. 12, 228; κατεδύσετο (so Bekk., Wolf κατεδύσατο) Il. 7, 103; σπάργαν' ἔσω κατέδυνε θυήεντα H. h. Merc. 237; καταδῦναι ἃ καὶ [[πάρος]] εἵματα [[ἕστο]] Mosch. 4, 102.
}}
{{ls
|lstext='''καταδύω''': ἢ -[[δύνω]]. Ι. ἀμετάβ., ἐν τῷ ἐνεργ. ἐνεστ. [[καταδύνω]] καὶ τῷ μέσῳ καταδύομαι: μέλλ. -[[δύσομαι]]: ἀόρ. -εδῡσάμην, Ἐπικ. β´ καὶ γ´ ἑνικ. -δύσεο, -δύσετο: ἐνεργ. ἀόρ. β´ κατέδυν: πρκμ. καταδέδῡκα. Κατέρχομαι, [[καταβαίνω]], βυθίζομαι, [[δύνω]] («βασιλεύω»), ἰδίως ἐπὶ τοῦ ἡλίου (ὡς ὁ Ὅμ. ἀείποτε ἐν τῷ ἐνεργ. ἀορ. β´), [[ἠέλιος]] κατέδυ Ἰλ. Α. 475, κτλ.· ἅμ’ ἠελίῳ καταδύντι [[αὐτόθι]] 592· ἐς ἠέλιον καταδύντα Ὀδ. Κ. 183· [[ὡσαύτως]], [[ἠέλιος]] καταδῡόμενος Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἑρμ. 197· οὕτω, καταδεδυκέναι τὴν νῆσον κατὰ θαλάττης Ἡρόδ. 7. 135· [[ὡσαύτως]], ἐπὶ [[νεώς]], βυθίζομαι ἢ [[μᾶλλον]] καθίσταμαι [[ἀνίκανος]] πρὸς πλοῦν (ἴδε κατωτ. ΙΙ), ὁ αὐτ. 8.90, Θουκ. 2. 92., 7. 34, Ξενοφ. Ἑλλ. 1. 6, 35, κτλ.· [[ὡσαύτως]], οἱ ἱππεῖς καταδύνοντες ἐν τέλμασιν Πολύβ. 5. 47, 2· βυθίζομαι ὑπὸ τὸ [[ὕδωρ]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[ἀναδύνω]], Βατραχομ. 89· καταδεδυκώς, χωθεὶς [[ἐντός]], Ἀριστοφ. Σφ. 140· ἴδε ἐν λ. [[ἀνακύπτω]] καὶ κατωτ. ΙΙ. 2) εἰσδύομαι, [[εἰσέρχομαι]] εἰς, Λατ. subire, μετ’ αἰτ., καταδῦναι ὅμιλον Ἰλ. Κ. 231, κτλ.· κατεδύσετο πουλὺν ὅμιλον [[αὐτόθι]] 517· καταδύσεο μῶλον Ἄρηος Σ. 134· οὕτω, μάχην, δόμον, πόλιν καταδῦναι Γ. 241, Θ. 375, Ὀδ. Δ. 246·―[[ὡσαύτως]], ἑπομένης προθέσεως, μυῖαι [[καδδῦσαι]] (Ἐπικ. ἀντὶ καταδ-) κατὰ… ὠτειλὰς Ἰλ. Τ. 25· σπάργαν’ ἔσω κατέδυνε Ὁμ. Ὕμν. εἰς..Ἑρμ. 237· καταδυσόμεθ’… εἰς Ἀΐδαο δόμους, θὰ κατέλθωμεν εἰς…, Ὀδ. Κ. 174· οὕτω, καταδύνειν ἐς ὕλην Ἡρόδ. 9. 37, πρβλ. 4. 76· εἰς φάραγγας, ἐπὶ λαγωῶν, Ξεν. Κυν. 5. 16· εἰς ἅπασαν τὴν πόλιν Πλάτ. Πολ. 576D· κατὰ τῆς γῆς Ἡρόδ. 4. 132· κατὰ τέφρας πολλῆς Πλουτ. Κάμιλλ. 32·―[[συχν]]. [[μετὰ]] τῆς ἐννοίας τοῦ λαθραίως, [[ὑπεισέρχομαι]], [[ἐμβαίνω]], καταδύεται εἰς τὸ ἐντὸς τῆς ψυχῆς ὅ τε ῥυθμὸς καὶ [[ἁρμονία]] Πλάτ. Πολ. 401D· ἡ [[ἀναρχία]] εἰς τὰς ἰδίας οἰκίας [[αὐτόθι]] 562Ε. 3) [[ὑφέρπω]] καὶ κρύπτομαι, καταδύομαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης Ξεν. Κύρ. 6. 1, 35· καταδεδυκὼς ἐν τῇ οἰκίᾳ Πλάτ. Πολ. 579Β· ὁ σοφιστὴς ἐς ἄπορον τόπον καταδέδυκεν ὁ αὐτ. ἐν Σοφιστ. 239C, κτλ. 4) [[εἰσέρχομαι]] εἰς…, δηλ. «φορῶ», ἐνδύομαι, κατέδυ κλυτὰ τεύχεα Ἰλ. Ζ. 504, πρβλ. Ὀδ. Μ. 228· κατεδύσετο τεύχεα καλὰ Ἰλ. Η. 103· εἵματα Μόσχ. 4. 102. ΙΙ. Μεταβατ. ἐνεργείας, [[κάμνω]] τινὰ νὰ βυθισθῇ, [[καταβυθίζω]], Λατ. mergere, submergere, [[λίαν]] σπάνιον ἐν τῷ ἐνεστ., ἐμπίπτων καὶ καταδύων Φερεκρ. ἐν «Ἀγρίοις» 6· ἐμὲ καταδύουσι τῷ [[ἄχει]] Ξεν. Κύρ. 6. 1, 37· κατὰ τὸ πλεῖστον κατ’ ἀόρ. α´, γαύλους δὲ… καταδύσας Ἡρόδ. 6. 17, πρβλ. Ἀριστοφ. Βατρ. 49· ἀλλ’ ἐν ναυμαχίᾳ, καταδῦσαι [[ναῦς]] συνηθέστερον σημαίνει καταστρέψαι αὐτὰς [[μέχρι]] τὴς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης, καταστῆσαι αὐτὰς ἀνικάνους πρὸς πλοῦν ἢ ἐνέργειαν, Ἡρόδ. 8. 87, 88, 90, Θουκ. 1. 50, ἴδε ἀνωτ. 1. 1· ἥλιον ἐν λέσχῃ κατεδύσαμεν, ἀφήσαμεν τὸν ἥλιον νὰ δύσῃ μὲ τὴν ὁμιλίαν μας, Λατ. solem condere, Ἀνθ. Π. 7. 80, πρβλ. Ἀρισταίν. 1. 24, καὶ ἴδε [[ἐνδύω]] ΙΙ.
}}
{{bailly
|btext=<b>I.</b> <i>tr. (aux prés., impf.</i> κατέδυον, <i>f.</i> καταδύσω, <i>ao.</i> κατέδυσα) enfoncer, plonger, submerger : <i>fig.</i> τινα [[τῷ]] [[ἄχει]] XÉN plonger qqn dans la douleur;<br /><b>II.</b> <i>intr. (à l’ao.2</i> [[κατέδυν]], <i>au pf.</i> καταδέδυκα <i>et au Moy.</i> καταδύομαι, <i>f.</i> καταδύσομαι, <i>etc.</i>);<br /><b>1</b> s’enfoncer, se plonger dans l’eau, <i>en parl. du soleil qui se couche, d’ord. à l’ao.2</i> : [[ἠέλιος]] κατέδυ IL le soleil s’enfonça (dans l’Océan) ; ἅμ’ ἠελίῳ καταδύντι IL en même temps que le soleil se plongeait (dans l’Océan) ; ἡ [[νῆσος]] καταδέδυκε κατὰ θαλάσσης HDT l’île s’est enfoncée dans la mer;<br /><b>2</b> s’enfoncer (sous terre, dans un trou, <i>etc.</i>) : [[εἰς]] Ἀΐδαο δόμους OD dans la demeure d’Hadès ; <i>p. anal.</i> ὅμιλον OD, μάχην IL, πόλιν OD s’enfoncer dans la foule, dans la mêlée, dans la ville, <i>etc.</i><br /><b>3</b> se couvrir de, se revêtir de : τεύχεα IL de ses armes;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> se cacher : ὑπὸ τῆς αἰσχύνης XÉN de honte (<i>cf. franç. rentrer sous terre</i>) ; [[ἐς]] ὕλην HDT aller se cacher dans les bois.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[δύω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=aor. 2 κατέδῦν, inf. καταδῦναι, -[[δύμεναι]], [[part]]. -[[δύς]], nom. pl. fem. sync. [[καδδῦσαι]], [[mid]]. fut. καταδῦσόμεθα, aor. [[κατεδύσετο]]: go [[down]] [[into]], [[enter]]; [[εἰς]] Ἀίδᾶο δόμους, Od. 10.174; [[κατά]], Il. 19.25, and [[often]] w. acc., δόμον, πόλιν, ὅμῖλον, etc.; of the [[sun]], [[set]]; [[apparently]] trans., τεύχεα, [[put]] on, Il. 6.504, Od. 12.228.
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[καταδύω]] και [[καταδύνω]])<br /><b>νεοελλ.</b><br />(η μτχ. ενεστ. ως ουσ.) <i>το καταδυόμενο</i>(<i>ν</i>)<br />παλαιά [[ονομασία]] τών πρώτων υποβρυχίων<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />[[βυθίζω]] κάποιον ή [[κάτι]] [[μέσα]] στο [[νερό]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> βυθίζομαι, [[βουτώ]]<br /><b>2.</b> (για [[αστέρι]] και τον ήλιο) δύω<br /><b>3.</b> (για [[πλοίο]]) α) βυθίζομαι<br />β) δεν [[μπορώ]] να ταξιδέψω<br /><b>4.</b> (<b>για πρόσ.</b>) βυθίζομαι στο [[νερό]]<br /><b>5.</b> χώνομαι, [[τρυπώνω]]<br /><b>6.</b> [[εισέρχομαι]], [[εισχωρώ]]<br /><b>7.</b> [[πέφτω]] [[μέσα]] σε [[κάτι]]<br /><b>8.</b> [[υπεισέρχομαι]]<br /><b>9.</b> [[εισδύω]]<br /><b>10.</b> [[γλιστρώ]] και κρύβομαι<br /><b>11.</b> [[φορώ]]<br /><b>12.</b> [[καταβυθίζω]], [[βουλιάζω]]<br /><b>13.</b> (για [[ναυμαχία]]) [[καταστρέφω]] τα πλοία ώς την ίσαλο [[γραμμή]] τους<br /><b>14.</b> [[αφήνω]] [[κάτι]] να βυθιστεί<br /><b>15.</b> [[βυθίζω]] το [[κεφάλι]] στο [[λουτρό]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''καταδύω:''' ή -[[δύνω]][ῡ]·<br /><b class="num">I.</b> αμτβ., με Ενεργ. ενεστ., [[καταδύνω]] και Μέσ. <i>καταδύομαι</i>· μέλ. -[[δύσομαι]], Μέσ. αόρ. αʹ <i>-εδῡσάμην</i>, Επικ. βʹ και γʹ ενικ. -[[δύσεο]], -[[δύσετο]]· Ενεργ. αορ. βʹ [[κατέδυν]], παρακ. <i>καταδέδῡκα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κατεβαίνω]], βυθίζομαι, [[δύω]], λέγεται για τον ήλιο, [[ἠέλιος]] κατέδυ, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἐς ἠέλιον καταδύντα</i>, [[μέχρι]] που έδυσε ο [[ήλιος]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για πλοία, βυθίζομαι ή καλύτερα ακινητοποιούμαι, αχρηστεύομαι (βλ. κατωτ. II), σε Ηρόδ., Θουκ.· λέγεται για πρόσωπα, <i>καταδεδυκώς</i>, αυτός που έχει χωθεί μέσα, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[διεισδύω]], [[εισέρχομαι]], με αιτ., <i>καταδῦναι ὅμιλον</i>, <i>μάχην δόμον</i>, <i>πόλιν</i>, σε Όμηρ.· ακολουθ. από πρόθ., <i>καταδυσόμεθ' εἰς Ἀΐδαο δόμους</i>, θα κατέλθουμε, θα κατέβουμε στον Άδη, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· με την [[έννοια]] της μυστικότητας, [[διεισδύω]] δόλια σε, χώνομαι [[κρυφά]] σε, [[τρυπώνω]] σε, σε Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> [[μπαίνω]] [[κρυφά]] και κρύβομαι, <i>καταδύομαι ὑπὸτῆς αἰσχύνης</i>, σε Όμηρ.<br /><b class="num">II.</b> Μεταβατικό, κάνω [[κάτι]] να βυθιστεί, [[καταβυθίζω]], Λατ. submergere, ἐμὲ καταδύουσι τῷ [[ἄχει]], σε Ξεν.· [[κυρίως]] σε αόρ. αʹ, <i>τοὺς γαυλοὺς καταδύσας</i>, σε Ηρόδ.· <i>καταδῦσαι ναῦν</i>, [[καταστρέφω]] το [[καράβι]] [[μέχρι]] το [[σημείο]] επιφάνειας της θάλασσας, δηλ. το [[καθιστώ]] [[εξολοκλήρου]] άχρηστο προς [[πλεύση]], στον ίδ., σε Θουκ.
}}
{{elnl
|elnltext=κατα-δύω of κατα-δύνω ep. aor. mixtus 2 en 3 sing. καταδύσεο en κατεδύσετο, inf. stamaor. καταδύμεναι act. met acc., causat., meestal in sigm. aor., zelden praes. onderdompelen, doen zinken:; κατεδύσαμέν γε ναῦς wij hebben schepen tot zinken gebracht Aristoph. Ran. 49; overdr.: ἐμὲ καταδύουσι τῷ ἄχει zij dompelen mij onder in verdriet Xen. Cyr. 6.1.37. act. en med.-pass., met stamaor. κατέδυν; perf. καταδέδυκα zonder acc. ondergaan:; ἠέλιος κατέδυ de zon ging onder Il. 1.475; ἅμα δ ’ ἠελίῳ καταδύντι bij zonsondergang Il. 1.592; zinken:; ἡ... Ἀττικὴ κατεδύετο het Attische schip zonk Hdt. 8.90.2; κατὰ θαλάσσης καταδεδυκέναι in zee verdwijnen Hdt. 7.235.2; onderduiken, zich verbergen:. κ. ἐς ὕλην zich verbergen in het bos Hdt. 9.37.3; κ. ὑπὸ τῆς αἰσχύνης zich verbergen uit schaamte Xen. Cyr. 6.1.35. met acc. of prep. bep. zich begeven in, binnendringen:; καταδύμεναι μάχην zich in de strijd begeven Il. 3.241; μυῖαι καδδῦσαι κατά... ὠτειλάς vliegen die in de wonden kropen Il. 19.25; doordringen:; καταδύεται εἰς τὸ ἐντὸς τῆς ψυχῆς ὅ τε ῥυθμὸς καὶ ἁρμονία het ritme en de harmonie dringen door tot diep in de ziel Plat. Resp. 401d; aantrekken, met acc.: κατέδυ κλυτὰ τεύχεα hij trok zijn beroemde wapenrusting aan Il. 6.504.
}}
{{elru
|elrutext='''καταδύω:''' и [[κατα]]-[[δύνω]] (в неперех. знач. тж. med. - aor. 2 [[κατέδυν]], pf. καταδέδυκα)<br /><b class="num">1)</b> погружать в воду, пускать ко дну, топить (τοὺς γαυλούς Her.; [[ναῦς]] Thuc.; τὸ [[σκάφος]] Luc.): ἥλιον κ. λέσχῃ Anth. топить солнце в своей беседе, т. е. проговорить до вечера;<br /><b class="num">2)</b> повергать (τινὰ τῷ [[ἄχει]] Xen.);<br /><b class="num">3)</b> погружаться, (о небесных телах) садиться ([[ἠέλιος]] κατέδυ Hom.): ἐς ἠέλιον καταδύντα Hom. до захода солнца;<br /><b class="num">4)</b> зарываться (εἰς τὴν γῆν Arst.);<br /><b class="num">5)</b> погружаться в воду, тонуть (ἡ [[νῆσος]] καταδέδυκε κατὰ θαλάσσης Her.; πλοῖα καταδυόμενα Plat.): ἡ [[ναῦς]] κατεδύετο Her. корабль стал тонуть;<br /><b class="num">6)</b> вторгаться, врываться: καταδῦναι ὅμιλον Τρώων Hom. ворваться в толпу троянцев; μάχην καταδύμεναι Hom. ринуться в бой;<br /><b class="num">7)</b> углубляться, забираться, проникать, входить (πόλιν, Διὸς δόμον, εἰς Ἀΐδαο δόμους, κατὰ ὠτειλάς Hom.; εἰς ὕλην Her.; εἰς τὸ ἐντὸς τῆς ψυχῆς Plat.; εἰς [[βάθος]] Plut.);<br /><b class="num">8)</b> прятаться, укрываться, скрываться (εἰς [[ἄπορον]] τόπον, ἐν τῇ οἰκίᾳ Plat.; εἰς φάραγγας, ὑπὸ τῆς αἰσχύνης Xen.);<br /><b class="num">9)</b> надевать на себя (κλυτὰ τεύχεα Hom.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=or -[[δύνω]] act. pres. [[καταδύνω]] mid. καταδύομαι fut. -[[δύσομαι]] aor1 mid. -εδῡσάμην epic 2nd sg. -[[δύσεο]] 3rd sg. -[[δύσετο]] aor2 act. [[κατέδυν]] perf. καταδέδῡκα<br /><b class="num">I.</b> intr., in act. pres. [[καταδύνω]] and mid. καταδύομαι:— to go [[down]], [[sink]], set, of the sun, [[ἠέλιος]] κατέδυ Il.; ἐς ἠέλιον καταδύντα [[till]] sun set, Od.; of ships, to be sunk or [[rather]] to be [[disabled]] (v. infr. II), Hdt., Thuc.:—of persons, καταδεδυκώς having popped [[down]], Ar.<br /><b class="num">2.</b> to go [[down]] [[into]], [[plunge]] [[into]], c. acc., καταδῦναι ὅμιλον, μάχην, δόμον, πόλιν Hom.; foll. by a prep., καταδυσόμεθ' εἰς Ἀΐδαο δόμους we [[will]] go [[down]] [[into]]… , Od., etc.:—with a [[notion]] of secresy, to [[insinuate]] [[oneself]], [[steal]] [[into]], Plat.<br /><b class="num">3.</b> to [[slink]] [[away]] and lie hid, καταδύομαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης Xen.<br /><b class="num">4.</b> to get [[into]], put on, τεύχεα Hom.<br /><b class="num">II.</b> Causal, to make to [[sink]], Lat. submergere, ἐμὲ καταδύουσι τῷ [[ἄχει]] Xen.; [[mostly]] in aor1, τοὺς γαυλοὺς καταδύσας Hdt.; καταδῦσαι ναῦν to cut it [[down]] to the [[water]]'s [[edge]], [[disable]] it, Hdt., Thuc.
}}