View source for εὐρύς

{{LSJ1
|Full diacritics=εὐρύς
|Medium diacritics=εὐρύς
|Low diacritics=ευρύς
|Capitals=ΕΥΡΥΣ
|Transliteration A=eurýs
|Transliteration B=eurys
|Transliteration C=evrys
|Beta Code=eu)ru/s
|Definition=<b class="b3">εὐρεῖα, εὐρύ</b>, Ion. fem. [[εὐρέᾰ]] (not [[εὐρέη]]) <span class="bibl">Hdt.1.178</span>, cf. Theoc. <span class="bibl">7.78</span>; Aeol. fem. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> εὔρηα Alc.<span class="title">Supp.</span>12.5: gen. <b class="b3">εὐρέος, είας, έος</b>: acc. sg. [[εὐρύν]], (in Hom.) sts. [[εὐρέᾰ]] (v. infr.): gen. [[εὐρέος]] as fem., <span class="bibl">Asius 13</span>, <span class="bibl">Opp.<span class="title">C.</span>3.323</span>: so nom. pl. εὐρέες <span class="title">AP</span>9.413 (Antiphil.):—[[wide]], [[broad]], οὐρανὸν εὐρύν <span class="bibl">Il.3.364</span>, al.; εὐρεῖα χθών <span class="bibl">4.182</span>, al.; εὐρέα πόντον <span class="bibl">6.291</span>; εὐρέα κόλπον <span class="bibl">18.140</span>, al.; εὐ. σχεδίη <span class="bibl">Od.5.163</span>; ὦμοι <span class="bibl">Il.3.210</span>, <span class="bibl">Od.18.68</span>,al. (Comp. εὐρύτερος δ' ὤμοισιν ἰδὲ στέρνοισιν ἰδέσθαι <span class="bibl">Il.3.194</span>); μετάφρενον <span class="bibl">10.29</span>; σάκος <span class="bibl">11.527</span>; τεῖχος <span class="bibl">12.5</span>; ὁδὸς εὐρυτέρη <span class="bibl">23.427</span>; <b class="b3">εὐρὺν ἀγῶνα</b> (v. [[ἀγών]]) <b class="b3">; κατά, ἀνά, μετὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν</b>, <span class="bibl">1.229</span>,<span class="bibl">384</span>,<span class="bibl">478</span>: freq. in Ep. and Lyr., rare in Trag. (exc. in lyr.); in iambic trimeters, <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>921</span>; ποιεῖν τὸν δῆμον εὐρὺν καὶ στενόν <span class="bibl">Ar. <span class="title">Eq.</span>720</span>; not common in Prose (never in Papyri), εὐ. τάφρος <span class="bibl">Hdt.1.178</span>; <b class="b3">κόθορνοι εὐρύτατοι</b> [[loose]] boots, <span class="bibl">Id.6.125</span>; οἰκίαι <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.5.25</span>; οὔτ' εὐρεῖα οὔτε στενὴ διαφυγή <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>737a</span>; <b class="b3">φλέβες εὐρύτεραι</b>, opp. [[λεπτότεραι]], <span class="bibl">Diog.Apoll.6</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>66d</span>; πόροι <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>3.11.2</span>; κατὰ στενότερα καὶ εὐρύτερα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>111d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">far-reaching, far-spread</b>, κλέος εὐρύ <span class="bibl">Od.23.137</span>; κληδών <span class="bibl">Simon.84.6</span>; εὐ. ἐλπίδες <span class="bibl">Pl.<span class="title">Epigr.</span>7</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> as Adv.: the neut. [[εὐρύ]] is used as positive, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>13.24</span>; cf. <b class="b3">εὐρυκρείων, εὐρυρέων</b>: Comp. εὐρυτέρως, ἔχειν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>419</span>. (Skt. [[urú]]- 'wide', Comp. [[várīyān]].) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1095.png Seite 1095]] εῖα, ύ, ion. fem. εὐρέα, Her. 1, 178, mit kurzem α, Theocr. 7, 78; acc. sing. dei Hom. neben εὐρύν auch εὐρέα in der Vrbdg εὐρέα πόντον u. κόλπον, Il. 6, 291. 18, 140. 21, 125; zweier Endg., μεγάλαι τε καὶ εὐρέες νῆσοι, Antiphil. 28 (IX, 413), wie εὐρέος αἴης Opp. Cyn. 3, 321 u. χθονὸς εὐρέος Asius bei Ath. XII, 525 f; [[weit]], [[geräumig]], bes. [[οὐρανός]], [[πόντος]], νῶτα θαλάσσης, Hom., u. von Ländern, wie [[Τροία]], [[Λυκία]] u. ä., ἵζανεν εὐρὺν ἀγῶνα Il. 23, 258; [[ἄρουρα]] 18, 542; [[στρατός]] 4, 76, wie Hes. O. 244; εὐρύτερος δ' ὤμοισιν ἰδὲ στέρνοισιν ἰδέσθαι, breiter, Il. 3, 194; εὐρέες ὦμοι Od. 18, 68; εὐρεῖα σχεδίη 5, 163; [[τεῖχος]] Il. 12, 5; [[κλέος]], weit verbreitetes Gerücht, Od. 23, 137, wie Pind. Ol. 11, 99, der auch das neutr. adv. braucht, εὐρὺ ἀνάσσων, weithin herrschend, Ol. 13, 23; ῥέων, s. das Vorige; εὐρείαις ἐν αὔραις Aesch. Suppl. 850; εὐρέϊ πόντῳ Soph. Tr. 114; εὐρείας φάρ υγγος, vom Kyklopen, Eur. Cycl. 355; κόθορνοι εὐρέες Her. 6, 125; Ggstz [[στενός]], Plat. Legg. V, 737 a; εὐρύτεραι φλέβες Tim. 66 d; Xen. An. 4, 5, 25, u. einzeln, doch selten, bei andern Prosaikern, wie Luc. Tim. 18; – εὐρυτέρως ἔχειν Ar. Lys. 419. – Bei Hom. schrieb Zenodot für οὐρανὸν εὐρύν mehrfach οὐρανὸν αἰπ ύν, s. Lehrz Aristarch. ed..2 p. 165.
}}
{{ls
|lstext='''εὐρύς''': εὐρεῖα, εὐρύ· Ἰων. θηλ. εὐρέα (οὐχὶ εὐρέη), Ἡρόδ. 1. 778, [[οὕτως]] ἐν Θεοκρ. 7. 78: γεν. εὐρέος, είας, έος· αἰτ. ἑνικ. παρ’ Ὁμήρ. εὐρὺν καὶ [[ἐνίοτε]] εὐρέᾰ (ἴδε κατωτ.): - γεν. εὐρέος ὡς θηλ., Ἀσίου Ἀποσπ. 2, Ὀππ. Κυν. 3. 323· [[οὕτως]] ὀνομ. πληθ. εὐρέες, Ἀνθ. Π. 9. 413: - πρβλ. [[ἡδύς]], [[θῆλυς]], Näke Χοιρίλ. σ. 74· - Συγκρ. εὐρύτερος, ἴδε κατωτ. (Ἐκ τῆς √ΕΥΡ παράγονται [[ὡσαύτως]] αἱ λέξεις εὖρος, [[εὐρύνω]], κτλ.· πρβλ. Σανσκρ. ur-us, θηλ. ur-vi, ur-u-k΄akshâs = [[εὐρύοπα]]). Πλατύς, ἐκτεταμένος, [[εὐρύχωρος]], συχνὸν παρ’ Ὁμ., ἰδίως ἐπὶ τοῦ οὐρανοῦ, τῆς γῆς καὶ τῆς θαλάσσης, οὐρανὸν εὐρὺν Ἰλ. Γ. 364, κτλ.· εὐρεῖα χθὼν Δ. 182 κτλ.· εὐρέα πόντον Ζ. 291· [[ὡσαύτως]], εὐρέα κόλπον Σ. 140, Φ. 125, κτλ.· εὐρ. σχεδίη Ὀδ. Ε. 163· ὦμοι Ἰλ. Γ. 210, 227, Ὀδ. Σ. 68, κτλ.· ([[οὕτως]], εὐρύτερος δ’ ὤμοισιν ἰδὲ στέρνοισιν ἰδέσθαι Ἰλ. Γ. 194)· [[μετάφρενον]] Κ. 29· [[σάκος]] Λ. 527· [[τεῖχος]] Μ. 5· εὐρυτέρα ὁδὸς Ψ. 427· εὐρὺν ἀγῶνα (ἴδε ἐν λ. [[ἀγών]])· κατά, ἀνά, [[μετὰ]] στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν Α. 229, 384, 478· - συχνὸν παρ’ ἅπασι τοῖς ποιηταῖς πλὴν τῶν Ἀττ., οἵτινες σχεδὸν δὲν μεταχειρίζονται αὐτὸ εἰμή ἐν λυρικοῖς χωρίοις, ἀλλ’ ἴδε Εὐρ. Ἀποσπ. 913, Ἀριστοφ. Ἱππ. 720· οὐδ’ [[εἶναι]] κοινὸν παρὰ πεζολόγοις, εὐρ. [[τάφρος]] Ἡρόδ. 1. 178· κόθορνοι εὐρέες, ὑποδήματα εὐρύχωρα, 6. 125· οἰκίαι Ξεν. Ἀν. 4. 5, 25· ἀντίθετον τῷ [[στενός]], Πλάτ. Νόμ. 737Α· φλέβες, πόροι ὁ αὐτ. ἐν Τιμ. 66D, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 3. 11, 2· κατὰ εὐρύτερα Πλάτ. Φαίδων 111D. 2) [[μέγας]], φθάνων εἰς μεγάλην ἀπόστασιν, [[κλέος]] εὐρὺ Ὀδ. Ψ. 137· κληδὼν Σιμωνίδ. 84 (59). 6· εὐρ. ἐλπίδες Ἀνθ. Π. 7. 99. ΙΙ. ὡς Ἐπίρρ., τὸ οὐδ. εὐρὺ [[εἶναι]] ἐν πλείστῃ χρήσει, Πίνδ. Ο. 13. 34, κλ.· ― Συγκρ. [[εὐρυτέρως]] ἔχειν Ἀριστοφ. Λτσ. 419· ἴδε [[εὐρυρέων]].
}}
{{bailly
|btext=[[εὐρεῖα]], εὐρύ;<br /><b>1</b> large, qui s’étend en largeur;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> qui se répand au loin, vaste, spacieux;<br /><i>Cp.</i> εὐρύτερος.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>skr.</i> váras « largeur », av. vouru « large ».
}}
{{Autenrieth
|auten=εῖα, ύ, gen. -έος, -είης, acc. [[εὐρέα]] and εὐρύν: [[broad]], [[wide]]; comp., εὐρύτερος, Γ 1, Il. 23.427; adv., εὐρὺ ῥέειν, Il. 5.545.
}}
{{Slater
|sltr=[[εὐρύς]] (εὐρύν; -είας, -εῖαν; -ύ acc.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[broad]], [[spacious]] “κείναν εὐρεῖαν ἄπειρον” (P. 4.48) ἐς θαλάμου μυχὸν εὐρὺν [[ἔβαν]]” (N. 1.42) χθονὸς εὐρείας ἀκίνητον [[τέρας]] fr. 33c. 3. ἀγῶνα Λοξίᾳ καταβάντ' εὐρὺν ἐν [[θεῶν]] ξενίᾳ (Pae. 6.60) [[Πέργαμον]] εὐρὺ[ν] (supp. Schr.) Πα.… γᾶς παρ' ὀμφαλὸν εὐρύν (Pae. 6.120) met., [[generous]], τρέφοντι δ' εὐρὺ [[κλέος]] κόραι [[Πιερίδες]] [[Διός]] pr. (O. 10.95) n. acc. s. pro adv., [[broadly]], Ἀλφεὸν εὐρὺ ῥέοντα (O. 5.18) ὕπατ' εὐρὺ ἀνάσσων [[Ὀλυμπίας]] Ζεῦ πάτερ (O. 13.24)
}}
{{grml
|mltxt=-εία -ύ (ΑΜ [[εὐρύς]], -εῑα, -ύ)<br /><b>1.</b> [[εκείνος]] που έχει αρκετή ή [[μεγάλη]] [[έκταση]], του οποίου τα [[άκρα]] ή οι πλευρές βρίσκονται σε [[απόσταση]] [[μεταξύ]] τους, [[πλατύς]], [[φαρδύς]]<br /><b>2.</b> διαδεδομένος (α. «ευρεία [[φήμη]]» β. «ευρεία [[αναγνώριση]] της αξίας του» <br />γ) «εὐρὺ [[κλέος]]»)<br /><b>μσν.</b><br />[[έτοιμος]], [[πρόθυμος]] να κάνει [[κάτι]] [[κακό]] («εὐρὺς εἰς βλασφημίαν»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[παχύς]], [[χοντρός]]<br /><b>2.</b> (το ουδ. εν. ως επίρρ.) <i>εὐρυ</i><br />[[ευρέως]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[ευρέως]] (ΑΜ εὐρέως)<br />με [[μεγάλη]] [[διάδοση]], πλατιά («διαδίδεται [[ευρέως]] ότι...»)<br /><b>αρχ.</b><br />με [[ευρυχωρία]], με [[άνεση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[ετυμολογία]] της λ. παρουσιάζει προβλήματα. Συγγενής τ. το ουσ. [[εύρος]]. Η [[σύνδεση]] τους με τα αρχ. ινδ. <i>uru</i> «[[ευρύς]]», <i>varas</i> «[[ευρύτητα]]» και το αβεστ. <i>vouru</i>- «[[ευρύς]]» και κατ' [[επέκταση]], με τον ΙΕ τ. <i>wrrus</i> (συνεσταλμένη [[βαθμίδα]]) «[[ευρύς]]» για το επίθ. και <i>weros</i> ([[απαθής]] [[βαθμίδα]]) «ευρύ» για το όνομα δεν ερμηνεύει το αρχικό [[φωνήεν]] <i>ε</i>-. Γι' αυτό συσχετίζεται με ελλ. αρχικό τ. <i>ε</i>-<i>Fρύ</i>-<i>ς</i>, με πρόθεματικό [[φωνήεν]] και μηδενισμένη [[βαθμίδα]]. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], το <i>ε</i> [[είναι]] [[προϊόν]] μεταθέσεως από αρχικό τ. <i>Fερύς</i>, με απαθή [[βαθμίδα]]. Ως α' συνθετικό η λ. [[ευρύς]] απαντά σε πολυάριθμα [[σύνθετα]], [[πολλά]] από τα οποία μαρτυρούνται από την αρχαία [[εποχή]] [[μέχρι]] [[σήμερα]]. Ως β' συνθετικό απαντά με τη [[μορφή]] -<i>ευρής</i> στον τ. <i>ισο</i>-<i>ευρής</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ευρύνω]], <i>ευρύτης</i><br /><b>νεοελλ.</b><br />[[εύρυνση]]<br />(Για σύνθ. <b>βλ.</b> <i>ευρυ</i>-)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''εὐρύς:''' [[εὐρεῖα]], εὐρύ, Ιων. θηλ. [[εὐρέα]]· γεν. <i>εὐρέος</i>, <i>-είας</i>, <i>-έος</i>· αιτ. ενικ. <i>εὐρύν</i> και <i>εὐρέᾰ</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[πλατύς]], [[φαρδύς]], [[εκτεταμένος]], [[ευρύχωρος]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> αυτός που φθάνει σε [[μεγάλη]] [[απόσταση]], αυτός που απλώνεται σε [[μεγάλη]] [[απόσταση]], [[μέγας]], [[κλέος]] εὐρύ, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἐλπίδες</i>, σε Ανθ.<br /><b class="num">II.</b> ως επίρρ., χρησιμ. [[κυρίως]] το ουδ. <i>εὐρύ</i>, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''εὐρύς:''' [[εὐρεῖα]] (ион. [[εὐρέα]]), [[εὐρύ]]<br /><b class="num">1)</b> широкий ([[κόλπος]] Hom.; [[τάφρος]] Her.; [[πόρος]] Plat., Arst.);<br /><b class="num">2)</b> толстый ([[τεῖχος]] Hom.);<br /><b class="num">3)</b> обширный ([[οὐρανός]] Hom.; [[στρατός]] Hom., Hes.; ποντος Hom., Soph.; [[νῆσος]] Anth.);<br /><b class="num">4)</b> просторный (κόθορνοι Her.; οἰκίαι Xen.);<br /><b class="num">5)</b> широко распространяющийся ([[κλέος]] φόνου Hom.);<br /><b class="num">6)</b> далеко идущий (ἐλπίδες Anth.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> [[wide]], [[broad]], Hom., etc.<br /><b class="num">2.</b> far-reaching, far-[[spread]], [[κλέος]] εὐρύ Od.; ἐλπίδες Anth.<br /><b class="num">II.</b> as adv. the neut. εὐρύ is [[mostly]] used, Il., etc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''εὐρύς''': {heurús}<br />'''Forms''': ep. Akk. auch -έα (analogisch und metrisch)<br />'''Meaning''': [[breit]], [[weit]], [[geräumig]] (seit Il.).<br />'''Composita''' : Sehr oft als Vorderglied (zu [[εὐρυάγυια]] u. a. s. bes.).<br />'''Derivative''': Davon [[εὐρύτης]] [[Breite]], [[Weite]] (Hp.) und das denominative εὐρύ̄νω [[breit]], [[weit machen]] (seit θ 260; zur Bildung Schwyzer 733). — Daneben [[εὖρος]] n. [[Breite]], [[Weite]] (seit λ 312), als Hinterglied in [[ἰσοευρής]] [[mit gleicher Breite]] (Phot.).<br />'''Etymology''' : Von aind. ''urú''-, aw. ''vouru''- [[breit]], aind. ''váras''- n. [[Breite]] unterscheiden sich [[εὐρύς]] und [[εὖρος]] nur im Anlaut. Auszugehen ist von idg. *''u̯r̥rú''-''s'', *''u̯éros''-, die eigentlich gr. *ϝαρύς, *ϝέρος hätten ergeben müssen; vgl. [[βαρύς]] = aind. ''gurú''-, aw. ''gouru''-. Entweder enthält [[εὐρύς]] ein prothetisches schwundstufiges *ἐϝρύς (vgl. aw. ''uru''- in ''urv''-''āp''- [[mit weitem Wasser]] aus *''u̯ru''-); oder es steht mit Metathese für ein sekundär hochstufiges *ϝερύς (nach dem primären Komparativ, aind. ''várī''-''yān'' [[breiter]]); auch [[εὖρος]] gegenüber aind. ''váras''- läßt sich so erklären, falls nicht sekundär zu [[εὐρύς]] (vgl. [[βάρος]], [[βάθος]], [[τάχος]] usw.). Unklar ist die Grundform von toch. A ''wärts'', B ''aurtse'' [[breit]] (-''ts''(''e'') suffixal). — Lit. bei Schwyzer 412 A. 1; s. auch 224 A. 2 und Fraenkel IF 50, 11. Ältere Lit. bei Bq und WP. 1, 285.<br />'''Page''' 1,592-593
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[ample]], [[broad]], [[spacious]], [[wide]], [[large in space]], [[spread out]]
}}