View source for χυδαῖος

{{LSJ1
|Full diacritics=χῠδαῖος
|Medium diacritics=χυδαῖος
|Low diacritics=χυδαίος
|Capitals=ΧΥΔΑΙΟΣ
|Transliteration A=chydaîos
|Transliteration B=chydaios
|Transliteration C=chydaios
|Beta Code=xudai=os
|Definition=ον, (χέω) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[poured out in streams]], [[abundant]], <span class="bibl">LXX <span class="title">Ex.</span>1.7</span>; [[στέφανοι]], i.e. <b class="b3">χύδην πεπλεγμένοι</b>, <span class="bibl">Ath.15.686a</span>. Adv. -ως [[pell-mell]], Herm. ap. Stob.1.49.68. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[common]], [[ordinary]], φοίνικες Dsc.5.31, cf. <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>13.46</span>; λίθος Plu.2.85f; ἔλαιον <span class="title">Hippiatr.</span>69. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> of persons, χ. πλῆθος <span class="bibl">Str.1.2.8</span>; ὁ χ. <span class="bibl">Porph.<span class="title">Abst.</span>4.18</span>; οἱ χ. <span class="bibl">Str.3.1.5</span>, <span class="bibl">Ph.Bybl. 5</span>, <span class="bibl">Porph.<span class="title">Chr.</span>63</span>; opp. <b class="b3">οἱ σοφοί</b>, <span class="bibl">Phld.<span class="title">Po.</span>5.23</span>, cf. <span class="title">Rh.</span>2.157S., al.: Comp. <b class="b3">οἱ χυδαιότεροι</b> (misspelt [[χυδεώτεροι]]) Sch.<span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>948</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph., [[common]], [[vulgar]], [[coarse]], λαλιά <span class="bibl">Plb.14.7.8</span>; χυδαῖα καὶ φαῦλα Phld.<span class="title">Mus.</span>p.95K.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1384.png Seite 1384]] ον, in Menge, Masse ausgegossen, ausgeschüttet, übertr., gemein, gering, schlecht; [[λαλιά]] Pol. 14, 7,8; στέφανοι Ath. XV, 686 a; – τὸ χυδαῖον τοῦ λόγου, = Folgdm, Phot. bibl. cod. 88.
}}
{{ls
|lstext='''χῠδαῖος''': -ον, (χέω) ὁ πεπληθυσμένος, [[πολυπληθής]], [[πολυάριθμος]], Ἑβδ. (Ἔξ. Α΄, 7), Ἀθήν. 686D. ΙΙ. [[ἀνάμικτος]], [[κοινός]], Διοσκ. 5.40, Πλούτ. 2. 85F. 2) μεταφ, [[κοινός]], «πρόστυχος», [[χυδαῖος]], λαλιὰ Πολύβ. 14. 7, 8. - Ἐπίρ. -ως, Ἐπιφάν. 1. 760Α, κλπ.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br />commun, ordinaire.<br />'''Étymologie:''' [[χύδην]].
}}
{{grml
|mltxt=-α, -ο / χυδαῖος, -αία, -ον, ΝΜΑ, θηλ. και -ος Α<br /><b>1.</b> (<b>για πρόσ.</b>) αυτός που μιλάει ή συμπεριφέρεται [[χωρίς]] [[ευγένεια]], με [[προστυχιά]], [[βάναυσος]], [[αγροίκος]] (α. «[[χυδαίος]] [[άνθρωπος]]» β. «[[πολλά]] ὁ [[νόμος]] τῷ χυδαίῳ συνεχώρησεν», Πορφ.<br />γ. «τῆς τῶν χυδαίων ἀπειρίας», Φίλ.)<br /><b>2.</b> (για [[λόγια]] και πράξεις) αυτός που ανήκει ή αναφέρεται σε άνθρωπο αμόρφωτο και ακαλλιέργητο, [[αναξιοπρεπής]], [[πρόστυχος]], [[απρεπής]] (α. «χυδαία [[έκφραση]]» β. «χυδαία [[συμπεριφορά]]» γ. «χυδαῖα καὶ φαῡλα», Φιλόδ.<br />δ. «τῆς χυδαίου καὶ πανδήμου λαλιᾱς», <b>Πολ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «χυδαία [[γλώσσα]]»<br />(παλαιότερα) ([[κατά]] τους αρχαϊστές ή τους καθαρευουσιάνους) η [[δημοτική]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ χυδαῖον</i><br />[[κοινοτοπία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πολυπληθής]], [[πολυάριθμος]] («οἱ δὲ υἱοὶ Ἰσραὴλ ηὐξήθησαν καὶ ἐπληθύνθησαν καὶ χυδαῖοι ἐγένοντο», ΠΔ)<br /><b>2.</b> κατασκευασμένος από ανάμικτα υλικά, [[κοινός]], [[ευτελής]] (α. «χυδαῖοι στέφανοι», <b>Αθήν.</b><br />β. «[[ξύλον]] τὸ τυχὸν ἢ λίθον ἐπιβαλεῑν χυδαῖον», <b>Πλούτ.</b><br />γ. «τὸν χυδαῖον [[οἶνον]] καρηβαρίτην ἔλεγον», Σχόλ. <b>Αριστοφ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[χυδαίως]] ΝΜΑ, και <i>χυδαία</i> Ν<br /><b>νεοελλ.</b><br />με [[χυδαιότητα]], πρόστυχα, απρεπώς<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />με τρόπο που προκαλεί ή που δείχνει [[σύγχυση]] («[[χυδαίως]] ὀνομασθὲν καὶ κακῶς νοηθέν», Βασ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[χύδην]] <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>αῖος</i>].
}}
{{elru
|elrutext='''χῠδαῖος:'''<br /><b class="num">1)</b> простой, обыкновенный ([[λίθος]] Plut.);<br /><b class="num">2)</b> всеобщий (χ. καὶ [[πάνδημος]] [[λαλιά]] Polyb.).
}}