View source for κοττίς

{{LSJ1
|Full diacritics=κοττίς
|Medium diacritics=κοττίς
|Low diacritics=κοττίς
|Capitals=ΚΟΤΤΙΣ
|Transliteration A=kottís
|Transliteration B=kottis
|Transliteration C=kottis
|Beta Code=kotti/s
|Definition=ίδος, ἡ, Dor. for [[κεφαλή]], <span class="bibl">Poll.2.29</span>, Phot. [[sub verbo|s.v.]] [[προκότταν]]:— in Hp. written κοτίς, [[occiput]], [[Morb]].2.20, cf. <span class="bibl">Erot.<span class="title">Fr.</span>56</span>, Gal.19.113.
}}
{{bailly
|btext=ίδος (ἡ) :<br />nom de la tête en dorien.<br />'''Étymologie:''' DELG terme familier obscur.
}}
{{grml
|mltxt=[[κοττίς]], δωρ. τ. [[κοτίς]], -[[ίδος]], ἡ (Α)<br /><b>1.</b> [[κεφαλή]]<br /><b>2.</b> [[παρεγκεφαλίδα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η λ. [[κοττίς]] [[καθώς]] και η [[συγγενής]] λ. [[κόττος]] «[[πετεινός]], [[κύβος]]» συνδέονται πιθ. με τις λ. [[κότταβος]] και [[κοτύλη]], [[οπότε]] ανάγονται στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>κοτ</i>- της ΙΕ ρίζας <i>ket</i>- «[[λάκκος]], [[δωμάτιο]]», ενώ το διπλό -<i>ττ</i>- οφείλεται [[μάλλον]] σε εκφραστικό αναδιπλασιασμό. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], οι λ. αυτές ([[κοττίς]], [[κότταβος]], [[κοτύλη]]) ανάγονται σε ένα προϊνδοευρωπ. ισπανο-καυκασικό γλωσσ. [[υπόστρωμα]]. Η αρχική σημ. τών λ. [[είναι]] «[[κοιλότητα]]» και απ' αυτήν προήλθαν οι σημασίες «[[δοχείο]]» και «[[κεφαλή]]», θ. <i>κοττ</i>- της λ. [[κοττίς]] εμφανίζουν τα ανθρωπωνύμια <i>Κοττάς</i>, <i>Κοττίς</i>, <i>κότταλος</i>, -<i>άλη</i>, <i>κότταρος</i>, <i>Κόττος</i>, <i>Κοττώ</i>].
}}
{{etym
|etymtx=Meaning: [[hairdress with long hair on the forehead]] (Poll., H., Phot.).<br />Other forms: <b class="b3">-ίδος</b> f. Dor. for [[κεφαλή]] (Poll., H., Phot.); also [[κοτίς]] (Hp.), = [[ἰνίον]], [[παρεγκεφαλίς]] (Gal.), [[τῆς κεφαλῆς ἡ κορυφή]] (Erot.).<br />Compounds: As 2. member in <b class="b3">προκοττίς ἡ χαίτη</b> H. and [[προκόττα]] f. (dor.)<br />Derivatives: <b class="b3">κόττικοι αἱ περικεφαλαῖαι</b>; <b class="b3">κοττάρια τὰ ἄκρα τῆς κέγχρου</b> H. - Beside it [[κόττος]] = [[κύβος]] (Cod. Just.), [[κοττός]] ([[κόττος]]) [[ὄρνις]]. <b class="b3">καὶ οἱ ἀλεκτρυόνες κοττοὶ διὰ τὸν ἐπὶ τῃ̃ κεφαλῃ̃ λόφον</b> (cf. NGr. [[κόττα]] [[chicken]]); <b class="b3">κοττοβολεῖν τὸ παρατηρεῖν τινα ὄρνιν</b> H. On [[κόττος]] as name of a river-fish (Arist. HA 534a 1) s. Strömberg Fischnamen 119 (after the cock). - PN [[Κοττίς]], [[Κότταλος]], <b class="b3">-άλη</b> (Herod.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Connection with [[κοτύλη]] [[bowl]], [[dish]] is a guess. For a basic <b class="b3">*κοτϜ-ίς</b> (Scheftelowitz BB 28, 146) there is no support; rather in this popular diminut. an expressive gemination. - Acc. to Hubschmid Romance Philology 6, 190ff. these words (incl. [[κοτύλη]]) come from a pre-IE. hispano-caucasian language-group and have in Iberoromance, in Basque and elsewhere several cognates; orig. meaning [[concave or convex rounding]], from where [[vessel]] (> [[head]]), also [[hill]], [[head]] etc. Unhappily most concrete objects can be brought under such a denominator. - Here acc. to Hubschmid also [[κότταβος]] as orig. vessel-name. - Diff. on [[κόττος]] Mann Lang. 28, 35. - Fur. 362 connects <b class="b3">κοτ(τ</b>) [[ίς]], (<b class="b3">προ)κόττα</b> with <b class="b3">σκύτη κεφαλή</b> H.(?); the geminate would point to Pre-Greek..
}}
{{FriskDe
|ftr='''κοττίς''': -ίδος<br />{kottís}<br />'''Forms''': dor. für [[κεφαλή]] (Poll., H., Phot.); auch [[κοτίς]] (Hp.), = [[ἰνίον]], [[παρεγκεφαλίς]] (Gal.), [[τῆς κεφαλῆς ἡ [[κορυφή]] (Erot.).<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Haartracht mit langem Stirnhaar]] (Poll., H., Phot.).<br />'''Composita''': Als Hinterglied in προκοττίς· ἡ [[χαίτη]] H. und [[προκόττα]] f. (dor.)<br />'''Derivative''': Ableitungen [[κόττικοι]]· αἱ περικεφαλαῖαι; [[κοττάρια]]· τὰ [[ἄκρα]] τῆς κέγχρου H. — Daneben [[κόττος]] = [[κύβος]] (''Cod''. ''Just''.), κοττός ([[κόττος]])· [[ὄρνις]]. καὶ οἱ ἀλεκτρυόνες κοττοὶ διὰ τὸν ἐπὶ τῇ κεφαλῇ λόφον (vgl. ngr. [[κόττα]] [[Huhn]]); [[κοττοβολεῖν]]· τὸ παρατηρεῖν τινα ὄρνιν H. Über [[κόττος]] als N. eines Flußfisches (Arist. ''HA'' 534a 1) s. Strömberg Fischnamen 119 (nach dem Hahn). — PN Κοττίς, Κότταλος, -άλη (Herod.).<br />'''Etymology''': Beziehung zu [[κοτύλη]] [[Napf]], [[Schälchen]] ist sehr wohl möglich, aber eine Grundform *κοτϝίς (Scheftelowitz BB 28, 146) hat wenig für sich; eher liegt bei diesem volkstümlichen Deminutivum eine expressive Gemination vor. — Nach Hubschmid Romance Philology 6, 190ff. stammen die betreffenden Wörter (einschließlich [[κοτύλη]] usw.) aus einer voridg. hispano-kaukasischen Sprachschicht und haben im Iberoromanischen, im Baskischen und anderswo zahlreiche Verwandte; ursprüngliche Bedeutung [[konkave oder konvexe Rundung]], woher einerseits [[Gefäß]] (> [[Kopf]]), anderseits [[Hügel]], [[Kopf]] u. a. m. Leider lassen sich die meisten konkreten Gegenstände unter einen solchen Hauptnenner bringen. — Hierher nach Hubschmid auch [[κότταβος]] als urspr. Gefäßname. — Noch anders über [[κόττος]] usw. Mann Lang. 28, 35.<br />'''Page''' 1,933
}}