View source for οἶσος

{{LSJ1
|Full diacritics=οἶσος
|Medium diacritics=οἶσος
|Low diacritics=οίσος
|Capitals=ΟΙΣΟΣ
|Transliteration A=oîsos
|Transliteration B=oisos
|Transliteration C=oisos
|Beta Code=oi)=sos
|Definition=(Ael.Dion.Fr.76) or [[οἰσός]], ὁ, [[withy]], [[Vitex agnus-castus]], the [[twig]]s of which served for [[wickerwork]], [[rope]]s, etc., Thphr.HP3.18.1, 6.2.2, etc.: neut. [[οἶσον]], = [[σχοινίον]], Hsch.: perhaps cf. [[οὖσον]].
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0312.png Seite 312]] ὁ, oder οἰσός, ein weidenartiger Strauch, wie [[λύγος]] (s. das Vorige), dessen Zweige zu Flechtwerk und Stricken benutzt wurden, Theophr. u. Sp.
}}
{{ls
|lstext='''οἶσος''': ἢ οἰσός, ὁ, [[εἶδος]] ἰτέας ἢ λύγου, οὗ οἱ κλῶνες ἐχρησίμευον πρὸς κατασκευὴν πλεγμάτων, [[σχοινίων]], κλ., Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 6. 2, 2, κτλ.· οὐδ. οἶσον = [[σχοινίον]], Ἡσύχ.· πληθ. οὖσα ἐν Λυκόφρ. 20. (Ἴδε ἐν λ. [[ἰτέα]]).
}}
{{grml
|mltxt=[[οἶσος]] και οἰσὸς, ὁ (Α)<br />[[είδος]] ιτιάς ή λυγαριάς, τα κλαδιά της οποίας χρησιμοποιούνταν για την [[κατασκευή]] πλεγμάτων, σχοινιών κ.λπ.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Οι λ. [[οἶσος]], [[οἰσύα]] εμφανίζουν την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>wei</i>- «[[στρέφω]], [[κάμπτω]]», με κατάλ. <i>tu</i> / -<i>tw</i> <b>πρβλ.</b> [[ίτυς]], [[ιτέα]]) και συνδέονται με αρχ. σλαβ. <i>v</i><i>ě</i><i>tvĭ</i> «[[κλαδί]]». Ο τ. [[οἶσος]] έχει προέλθει <span style="color: red;"><</span> <i>FοιτFος</i> με [[τροπή]] του συμπλέγματος <i>τF</i>><i>σ</i>, ενώ ο παρλλ. τ. [[οἰσύα]] ανάγεται σε τ. <i>Fοι</i>-<i>τυ</i>-<i>α</i>, όπου η [[τροπή]] του <i>τυ</i> > <i>συ</i> οφείλεται πιθ. σε αναλογική [[επίδραση]] του τ. [[οἶσος]]. Οι λ. [[οἶσος]] / [[οἰσύα]] αναφέρονται σε διαφορετικά είδη [[φυτών]] και συνδέονται με τα [[ἴτυς]] / [[ἰτέα]].
}}
{{etym
|etymtx=(<b class="b3">-ός</b>)<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: kind of wicker, [[chasteberry]] (Thphr., Ael. Dion.).<br />Compounds: <b class="b3">οἰσό-καρπον</b> n. <b class="b2">fruit of the οἶ.</b> (sch., Eust.; on the neutr. cf. on <b class="b3">βού-τυρον</b>).<br />Derivatives: [[οἶσον]] = [[σχοινίον]] H.; [[οἶσαξ]], <b class="b3">-ακος</b> f. kind of willow (Gp.); on the formation Strömberg Pfl.namen 78. -- Besides <b class="b3">οἰσύ-α -η</b> f. [[λύγος]], willow' (Poll.), [[οἰ]]. [[ἀγρία]] = [[ἑλξίνη]] (Ps.-Dsc.), with [[οἰσυουργός]] m. [[basketmaker]] (Eup.), <b class="b3">τὰ οἴσυα</b> n. pl. "the basketry" = [[basket market]] (Lycurg.), <b class="b3">οἰσύ-ινος</b> <b class="b2">made of οἰ.</b> (ε 256, Th.).<br />Origin: IE [Indo-European] [1120] <b class="b2">*u̯ei-t-</b> [[wind]], [[bend]]; PGX [probably a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: From <b class="b3">*Ϝοι-τϜ-ος</b> resp. <b class="b3">*Ϝοι-τύ-α</b>, enlargements of <b class="b3">*Ϝοι-τυ-</b>, which is with [[tu-]]suffix and old [[o-]]ablaut derived from the IE verb <b class="b2">u̯ei-</b>'wind, bend'; s. [[ἰτέα]], [[ἴτυς]], with lit. An [[i-]]lengthening is seen in OCS [[větv-ъ]] f. [[branch]] from <b class="b2">*u̯oi-tu̯-i-</b>. On the formation Schwyzer 506 a. 472, Chantraine Form. 103, on [[τυ]] > [[συ]] Schwyzer 272. - The form in <b class="b3">-υα</b> does not look very IE; is the word Pre-Greek? Also [[οἶσαξ]] looks Pre-Greek.
}}
{{FriskDe
|ftr='''οἶσος''': (-ός)<br />{oĩsos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': Weidenart, [[Keuschlamm]] (Thphr., Ael. Dion.);<br />'''Composita''': [[οἰσόκαρπον]] n. ‘die [[Frucht]] des οἶ.’ (Sch., Eust.; zum Neutr. vgl. zu [[βούτυρον]]).<br />'''Derivative''': Davon [[οἶσον]] = [[σχοινίον]] H.; οἶσαξ, -ακος f. Weidenart (Gp.); zur Bildung Strömberg Pfl.namen 78. — Daneben [[οἰσύα]] -η f. ’[[λύγος]], Weide’ (Poll.), οἰ. ἀγρία = [[ἑλξίνη]] (Ps.-Dsk.), mit [[οἰσυουργός]] m. [[Korbmacher]] (Eup.), τὰ οἴσυα n. pl. "die Korbarbeiten" = der [[Korhmarkt]] (Lykurg.), [[οἰσύινος]] ‘aus οἰ.’ (ε 256, Th. u.a.).<br />'''Etymology''': Aus *ϝοιτϝος bzw. *ϝοιτύα, Erweiterungen von *ϝοιτυ-, das mit ''tu''-Suffix und alter ''o''-Abtönung vom idg. Verb ''u̯ei''-’[[winden]], [[biegen]]’ abgeleitet ist; s. [[ἰτέα]], [[ἴτυς]], wo auch Lit. Eine entsprechende ''i''-Erweiterung liegt vor in aksl. ''větv''-''ъ'' f. [[Zweig]] aus *''u̯oi''-''tu̯''-''i''-. Zur Bildung Schwyzer 506 u. 472, Chantraine Form. 103, zum Lautwandel τυ > συ Schwyzer 272.<br />'''Page''' 2,368
}}
{{eles
|esgtx=[[agnocasto]]
}}
{{wkpen
|wketx=Vitex agnus-castus, also called [[vitex]], [[chaste tree]] (or [[chastetree]]), [[chasteberry]], [[Abraham's balm]], [[lilac chastetree]], or [[monk's pepper]], is a native of the Mediterranean region. It is one of the few temperate-zone species of Vitex, which is on the whole a genus of tropical and sub-tropical flowering plants. Theophrastus mentioned the shrub several times, as agnos (άγνος) in Enquiry into Plants. It has been long believed to be an anaphrodisiac – leading to its name as chaste tree – but its effectiveness for such action remains unproven. Vitex is a cross-pollinating plant, but its self-pollination has been recorded.
}}
{{trml
|trtx=ar: كف مريم; arz: كف مريم; az: adi ərgüdə; ca: aloc; cs: drmek obecný; da: kyskhedstræ; de: [[Mönchspfeffer]]; el: [[λυγαριά]]; eu: zalitzuki; fa: پنج‌انگشت; fi: siveydenpuu; gl: chamariza; he: שיח-אברהם מצוי; hr: prstasta konopljika; hu: barátcserje; hy: կուսածառ սովորական; ja: セイヨウニンジンボク; ka: ხეპილპილა; kk: зәмбіл ағаш; nl: [[monnikspeper]]; no: kyskhetstre; os: халсаскъ; pl: niepokalanek pospolity; ru: [[витекс священный]]; sr: конопљика; sv: kyskhetsträd; tr: hayıt; ug: ھايات دەرىخى; zh: 穗花牡荆
}}