View source for πρυτανεῖον

{{LSJ1
|Full diacritics=πρῠτᾰνεῖον
|Medium diacritics=πρυτανεῖον
|Low diacritics=πρυτανείον
|Capitals=ΠΡΥΤΑΝΕΙΟΝ
|Transliteration A=prytaneîon
|Transliteration B=prytaneion
|Transliteration C=prytaneion
|Beta Code=prutanei=on
|Definition=Ion. [[πρυτανήϊον]] (also [[βρυτανεῖον]], <span class="title">Schwyzer</span> 183.15 (Crete, iii B.C.), cf. Sch.<span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>11.1</span>, and <span class="sense"><span class="bld">A</span> v. [[πρυτανεύω]]), τό, the [[magistrate]]s' [[hall]], [[town hall]], <span class="bibl">Hdt.1.146</span>, <span class="bibl">3.57</span>, <span class="bibl">7.197</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>125</span>, <span class="bibl">Th. 2.15</span>, <span class="bibl">D.19.32</span>, etc.; <b class="b3">ἐν πρυτανείῳ δειπνεῖν, σιτεῖσθαι</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>1084</span>, <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ap.</span>36d</span>, cf. <span class="title">IG</span>12.77.4,13; ἐπὶ δεῖπνον εἰς τὸ π. καλεῖν τινα <span class="bibl">D.50.13</span>, <span class="bibl">Aeschin.2.46</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>1404</span>; <b class="b3">καλέσαι ἐπὶ ξένια εἰς πρυτανεῖον</b> prob. in <span class="title">IG</span>12.19; εἰς π. ἐκάλεσα <span class="bibl">D.19.234</span>; <b class="b3">οὗ γὰρ μὴ τίθενται συμβολαί, πρυτανεῖα ταῦτα πάντα προσαγορεύεται</b> = because anywhere that no contribution to the dinner expenses is required deserves to be called a prytaneion / are called [[free]] [[table]]s, <span class="bibl">Timocl.8.18</span>, cf. <span class="title">SIG</span>4 (Cyzicus, vi B.C.): metaph., τῆς Ἑλλάδος αὐτὸ τὸ πρυτανεῖον τῆς σοφίας <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>337d</span>, cf. <span class="bibl">Theopomp.Hist.267</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> a [[law]]-[[court]] at [[Athens]], <b class="b3">τὸ ἐπὶ πρυτανείῳ δικαστήριον, οἱ ἐκ πρυτανείου καταδικασθέντες</b>, <span class="bibl">D.23.76</span>, Decr. ap. <span class="bibl">And.1.78</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sol.</span>19</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[πρυτανεῖα]], [[τά]], [[sum]] [[deposit]]ed by each [[party]] to a [[lawsuit]] before the [[suit]] began, [[πρυτανεῖα]] [[τιθέναι]], [[πρυτανεῖα]] [[κατατιθέναι]], <span class="title">IG</span>12.22.33, 28.5, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1136</span>, <span class="bibl">1180</span>, <span class="bibl"><span class="title">V.</span>659</span>, etc.; ἄνευ πρυτανείων <span class="title">IG</span>12.3.29; <b class="b3">πρυτανεῖα δὲ τιθέτω ὁ διώκων τοῦ αὑτοῦ μέρους</b> Lex ap. <span class="bibl">D.43.71</span>; <b class="b3">ἵν' αἱ θέσεις γίγνοιντο τῇ νουμηνίᾳ</b> (sc. <b class="b3">τῶν πρυτανείων</b>) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span> 1191</span>; [[δέχεσθαι]] τὰ [[πρυτανεῖα]] = to [[receive]] this [[deposit]], i.e. to [[allow]] the [[action]] to be brought, ib.<span class="bibl">1197</span>; [[πρυτανεῖα]] [[ἐκτίνειν]] = to [[pay]] this [[deposit]], <span class="bibl">D.47.64</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0802.png Seite 802]] τό, ion. [[πρυτανήϊον]], 1) das öffentliche Gebäude in den Städten der Griechen, welches den Heerd der Stadt enthält, das Stadthaus, in welchem, wie in Athen, die jedesmaligen Prytanen speis'ten, und man sowohl auswärtige Gesandte, als um den Staat vorzüglich verdiente Bürger auf Staatskosten ehrenhalber bewirthete; δειπνεῖν ἐν πρυτανείῳ, Ar. Pax 1050; σίτησιν ἐν πρυτανείῳ λαμβάνειν, Ran. 763; ἐν πρυτανείῳ σιτεῖσθαι, Plat. Apol. 36 d; vgl. Dem. 19, 234. 50, 13; es war der Hestia geweiht (dah. Pind. N. 11, 1 ἅ, τε πρυτανεῖα λέλογχας Ἑστία), der man darin ein immerwährendes, heiliges Feuer unterhielt, u. ist also in Beziehung auf den Staat das, was der Heerd in jedem einzelnen Hause ist, vgl. Her. 1, 146. 3, 57. 6, 103. 7, 197 (s. auch [[θόλος]]); u. vgl. Thuc. 2, 15, der vom Theseus sagt καταλύσας τῶν ἄλλων [[πόλεων]] τά τε βουλευτήρια καὶ τὰς ἀρχὰς ἐς τὴν νῦν πόλιν οὖσαν ἓν [[βουλευτήριον]] ἀποδείξας καὶ [[πρυτανεῖον]] ξυνῴκισε πάντας. – In Rhodus, Pol. 15, 23, 3 u. öfter. – Dah. auch der Hauptsitz, Mittelpunkt, συνεληλυθότες τῆς τε Ἑλλάδος εἰς αὐτὸ τὸ [[πρυτανεῖον]] τῆς σοφίας, von Athen gesagt, Plat. Prot. 337 d. – 2) In Athen hieß ein Gerichtshof τὸ ἐπὶ πρυτανείῳ [[δικαστήριον]], Dem. 23, 76; dah. οἱ ἐκ πρυτανείου καταδικασθέντες, Plut. Salon 19. – 3) τὰ πρ υτανεῖα, eine gewisse Geldsumme, welche Kläger u. Beklagte vor Anfang des Processes bei dem betreffenden Gerichtshofe niederlegen mußten, das sacramentum der Römer; wer den Proceß verlor, ging nicht bloß seines Geldes verlustig, sondern mußte auch dem gewinnenden Theile das seinige ersetzen. Bei solchen Processen, die auf 100 bis 1000 Drachmen geschätzt waren, betrug es 3 Drachmen für jeden Theil, bei einer Sache von 1001 dis 10, 000 Drachmen 30 u. s. f., vgl. Dem. 43, 71 im Gesetz. Hsrpocr. u. Böckh's Staatshaush. I p. 369; dah. τιθέναι πρυτανεῖά τινι, so viel wie Einen anklagen, θείς μοι πρυτανεῖ' ἀπ ολεῖν μέ φησι, Ar. Nub. 1120. 1162, u. οὐ δέχονται τῇ νουμηνίᾳ ἀρχαὶ τὰ πρυτανεῖα, sie nehmen die Klage nicht an, 1179; vgl. noch 1181. 1236 Vesp. 659; Dem. 47, 64.
}}
{{bailly
|btext=ου (τό) :<br /><b>1</b> prytanée, édifice public des Cités grecques, pour y entretenir le foyer sacré et y nourrir les hôtes publics et les pensionnaires de l'État ; tribunal qui siégeait dans le prytanée, à Athènes;<br /><b>2</b> τὰ [[πρυτανεῖα]] sommes qu’on déposait d'avance pour frais de procédure.<br />'''Étymologie:''' [[πρύτανις]].
}}
{{elnl
|elnltext=πρυτανεῖον -ου, τό, Ion. πρυτανήϊον [πρύτανις] [[prytaneum]], regeringsgebouw:; ἐν πρυτανείῳ δειπνεῖν op staatskosten onderhouden worden Aristoph. Pax 1084; overdr.. τῆς Ἑλλάδος... τὸ πρυτανεῖον τῆς σοφίας het prytaneum van Griekenland in wijsheid Plat. Prot. 337d. prytaneum (naam van gerechtshof in Athene). borgsom (voor een proces):. τὰ π. τιθέναι de borgsom betalen Aristoph. Nub. 1136.
}}
{{elru
|elrutext='''πρῠτᾰνεῖον:''' ион. [[πρυτανήϊον|πρῠτᾰνήϊον]] τό<br /><b class="num">1)</b> [[пританей]] (общественное здание в греч. городах, служившее местом заседаний пританеев - πρυτάνεις, - посвященное Гестии, в честь которой в нем поддерживался неугасимый огонь; π. считался символическим центром всей страны: в нем также получали питание на государственный счет пританеи, особо заслуженные граждане и почетные иностранные гости): ἐν πρυτανείῳ δειπνεῖν Plat., Arph. или σιτεῖσθαι Dem. получать бесплатное питание в пританее;<br /><b class="num">2)</b> перен. [[центр]], [[средоточие]] (τῆς σοφίας Plat.);<br /><b class="num">3)</b> [[пританей]] (в Афинах - судилище, в котором заседали пританеи) Dem., Plut.
}}
{{Slater
|sltr=<b>πρῠτᾰνεῖον</b> [[town]] [[hall]] παῖ Ῥέας, ἅ τε [[πρυτανεῖα]] λέλογχας, [[Ἑστία]] (τὰ πρυτανεῖά φησι [[λαχεῖν]] τὴν Ἑστίαν, [[παρόσον]] αἱ [[τῶν]] [[πολέων]] ἑστίαι ἐν τοῖς πρυτανείοις ἀφίδρυνται Σ.) (N. 11.1)
}}
{{lsm
|lsmtext='''πρῠτᾰνεῖον:''' Ιων. -ήϊον, τό ([[πρύτανις]]),<br /><b class="num">I.</b> [[αίθουσα]] του πρυτάνεως, [[δημαρχείο]], Λατ. [[curia]], σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.· ήταν αφιερωμένο στην Εστία (<b>V</b>esta), προς τιμήν της οποίας έκαιγε αέναη [[φωτιά]], η οποία ερχόταν στις αποικίες από το πρυτανείο της μητρόπολης· στην Αθήνα οι πρυτάνεις σιτίζονταν [[εκεί]] και διασκέδαζαν τους ξένους πρέσβεις [[δημοσία]] [[δαπάνη]], σε Αριστοφ., Δημ.· οι πολίτες επίσης που ευεργέτησαν την [[πολιτεία]] [[καθώς]] και τα [[παιδιά]] αυτών που έπεσαν στη [[μάχη]] ανταμείβονταν με [[σίτιση]] στο πρυτανείο, <i>ἐν πρυτανείῳ δειπνεῖν</i>, <i>σιτεῖσθαι</i>, σε Αριστοφ., Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> δικαστήριο στην Αθήνα, σε Δημ., Πλούτ.<br /><b class="num">2.</b> [[πρυτανεῖα]], <i>τά</i>, [[σύνολο]] χρημάτων που κατατίθεται από τον [[κάθε]] αντίδικο στο δικαστήριο [[πριν]] ξεκινήσει η [[δίκη]], σε Αριστοφ. κ.λπ.· <i>τιθέναι πρυτανεῖά τινι</i>, [[καταθέτω]] χρήματα [[εναντίον]] κάποιου, δηλ. κάνω [[αγωγή]] [[εναντίον]] του, στον ίδ.· <i>ἵν' αἱ θέσεις γίγνοιντο τῇ νουμηνίᾳ</i> (ενν. [[τῶν]] πρυτανείων), στον ίδ.· δέχεσθαι τὰ [[πρυτανεῖα]], [[δέχομαι]] την [[καταβολή]], δηλ. [[επιτρέπω]] την [[εισαγωγή]] της αγωγής, στον ίδ.
}}
{{grml
|mltxt=το / [[πρυτανεῖον]], ΝΜΑ, και [[πρυτάνιον]] και ιων. τ. [[πρυτανήϊον]] και αιολ. τ. [[προτανήϊον]] και αττ. τ. [[προτανεῖον]] και κρητ. τ. [[βρυτανεῖον]] Α<br />(στην [[αρχαιότητα]])<br /><b>1.</b> [[δημόσιο]] [[οικοδόμημα]] που βρισκόταν αρχικά στην επονομαζόμενη [[αγορά]] του Θησέως, η οποία γειτνίαζε με το [[τέμενος]] της Αγλαύρου, και στο οποίο συνέρχονταν οι πρυτάνεις και όπου, [[ιδίως]] στην Αθήνα, [[εκτός]] από τους πρυτάνεις, σιτίζονταν [[δημοσία]] [[δαπάνη]] και άλλοι δημόσιοι λειτουργοί, όπως γραμματείς, κήρυκες, ξένοι πρεσβευτές, που [[κατά]] το [[διάστημα]] της φιλοξενίας τους θεωρούνταν επίτιμοι προσκεκλημένοι της πόλης, ή, [[τέλος]] Αθηναίοι ή και ξένοι πολίτες που είχαν προσφέρει μεγάλες υπηρεσίες στην [[πόλη]] (α. «κατὰ πόλεις ἀσκεῖτο πρυτανεῖά τε ἐχούσας καὶ ἄρχοντας», <b>Θουκ.</b><br />β. «ἐν πρυτανείῳ δειπνεῖν», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> (κατ επέκτ.) [[συμπόσιο]] στο οποίο συμμετείχε [[κανείς]] [[χωρίς]] [[καμιά]] χρηματική ή [[άλλη]] [[καταβολή]] («οὗ γὰρ μὴ τίθενται συμβολαί, πρυτανεῖα ταῦτα [[πάντα]] προσαγορεύεται», Τιμοκλ.)<br /><b>3.</b> <b>στον πληθ.</b> τὰ [[πρυτανεία]]<br />(αττ. δίκ.) χρηματικό [[ποσό]] που κατέθετε ο [[ενάγων]] [[κατά]] τις ιδιωτικές δίκες [[μαζί]] με την [[αναφορά]] του για τα αιτήματά του [[πριν]] από τη δικάσιμο, το οποίο ήταν ίσο με την [[κατά]] του αντιδίκου [[απαίτηση]] και καταβαλλόταν για να καλύψει τα έξοδα της δίκης ή πιθανά πρόστιμα σε [[περίπτωση]] ήττας του κατηγόρου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> κατώτατο δικαστήριο τών Αθηνών<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[κέντρο]], [[ιδίως]] πνευματικό («τῆς Ἑλλάδος αὐτὸ τὸ πρυτανεῖον τῆς σοφίας», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[δέχομαι]] τὰ πρυτανεῖα» — [[δέχομαι]] την [[καταβολή]] του [[παραπάνω]] χρηματικού ποσού, [[δηλαδή]] [[επιτρέπω]] την [[εκδίκαση]] της αγωγής<br />β) «[[τίθημι]] πρυτανεῖά τινι» — [[καταθέτω]] χρήματα [[εναντίον]] κάποιου, [[κάνω]] [[αγωγή]] [[εναντίον]] του<br />γ) «πρυτανεῖα ἐκτίνειν» — [[καταβάλλω]] το χρηματικό [[ποσό]] για την [[εκδίκαση]] της αγωγής.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[πρύτανις]]. Για τους διάφορους διαλεκτικούς τ. <b>βλ. λ.</b> <i>πρύτανη</i>].
}}
{{ls
|lstext='''πρῠτᾰνεῖον''': Ἰων. -ήιον ([[ὡσαύτως]] ἔν τινι Κρητικῇ Ἐπιγρ., Συλλ. Ἐπιγρ. 2554. 52), τό, ἡ [[αἴθουσα]] τοῦ πρυτάνεως, προέδρου, Λατ. curia δημόσιον [[οἰκοδόμημα]] ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς πόλεσιν, Ἡρόδ. 1. 146., 3. 57., 7. 197, Θουκ. 2. 15, κτλ.· ἦτο δὲ καθιερωμένον τῇ Ἑστίᾳ (Vesta) (Πινδ. Ν. 11, 1), εἰς τιμὴν τῆς ὁποίας ἐκαίετο ἀκοίμητον πῦρ, [[ὅπερ]] εἰς τὰς ἀποικίας ἐφέρετο ἐν ἀρχῇ ἐκ τοῦ τῆς μητροπόλεως πρυτανείου. Ἐν Ἀθήναις ἐκαλεῖτο καὶ [[θόλος]], καὶ ἐν αὐτῷ οἱ [[ἑκάστοτε]] πρυτάνεις καὶ ἄλλοι τινὲς ἄρχοντες ἐσιτοῦντο καὶ [[ὅπου]] ἐξένιζον [[δημοσίᾳ]] δαπάνῃ τοὺς ξένους πρέσβεις, Ἀριστοφ. Ἀχ. 125, Δημ. 350. 24· [[ὡσαύτως]] πολῖται [[μεγάλως]] τὴν πολιτείαν εὐεργετήσαντες καὶ τὰ τέκνα τῶν πεσόντων ἐν μάχῃ [[συχνάκις]] ἀντημείβοντο διὰ τῆς ἐν τῷ πρυτανείῳ σιτήσεως, ἐν πρυτανείῳ δειπνεῖν, σιτεῖσθαι Ἀριστοφ. Εἰρ. 1084, Πλάτ. Ἀπολ. 36D, Δημ. 414. 9, κτλ.· (ἴδε [[σίτησις]])· περὶ τούτου λέγει ὁ Liv. 41. 20, Lementrale urbis, ubi publice, quibus is honos datus est, vescuntur· ἐπὶ [[δεῖπνον]] εἰς τὸ πρ. καλεῖν τινα Δημ. 1210. 12, Αἰσχίν. 34. 13, πρβλ. Ἀριστ. Ἱππ. 1404, Συλλ. Ἐπιγρ. 84. 87, 106· οὗ γὰρ μὴ τίθενται συμβολαί, πρυτανεῖα πάντα [[ταῦτα]] προσαγορευτέα, πρέπει νὰ ὀνομάζωνται πρυτανεῖα, δηλ. μέρη [[ἔνθα]] δύναταί τις νὰ δειπνῇ [[ἄνευ]] οὐδεμιᾶς δαπάνης, Τιμοκλῆς ἐν «Δρακοντίῳ» 1. 18· [[ἐντεῦθεν]] ὁ [[Πλάτων]] καλεῖ τὰς Ἀθήνας τῆς Ἑλλάδος αὐτὸ τὸ πρ. τῆς σοφίας, Πρωτ. 337D, πρβλ. Θεοπόμπ. Ἱστ. Ἀποσπ. 297. ΙΙ. [[δικαστήριον]] ἐν Ἀθήναις, τὸ ἐπὶ πρυτανείῳ [[δικαστήριον]], οἱ ἐκ πρυτανείου καταδικασθέντες Δημ. 645. 15, Πλουτ. Σόλων 19. 2) πρυτανεῖα, τά, τὸ [[ἀργύριον]] ὃ προκατετίθεσαν οἱ δικαζόμενοι πρὸ τῆς δίκης, Λατιν. sacramentum, Ἀριστοφ. Νεφ. 1136, 1180, κ. ἀλλ.· ὁ καταδικαζόμενος οὐ μόνον τὰ ἴδια χρήματα ἐζημιοῦτο ἀλλὰ καὶ ὤφειλε νὰ πληρώσῃ τὸν ἀντίδικον· τὸ ποσὸν τῶν χρημάτων ἦτο διάφορον κατ’ ἀναλογίαν πρὸς τὴν σπουδαιότητα τῆς ὑποθέσεως· τὰς ἀναλογίας παρέχει ὁ Böckh P. E. 2. 64, Herm. Pol. Ant. §140· αἱ καταβολαὶ αὗται ἀπετέλουν [[μέρος]] τῶν δημοσίων προσόδων, Ἀριστοφ. Σφ. 659· - [[τίθημι]] πδρυτανεῖά τινι, καταθέτω χρήματα [[ἐναντίον]] τινός, [[κάμνω]] ἀγωγὴν κατ’ [[αὐτοῦ]], Λατ. sacramento aliquem provocare, Ἀριστοφάν. Νεφ. 1136, Συλλ. Ἐπιγρ. (προσθῆκαι) 73c 14· πρ. τιθέτω ὁ διώκων τοῦ αὑτοῦ μέρους Δημ. 1074 ἐν τέλ.· ἵν’ αἱ θέσεις γίγνοιντο τῇ νουμηνίᾳ (ἐξυπακ. τῶν πρυτανείων) Ἀριστοφ. Νεφ. 1191· [[δέχομαι]] τὰ πρ., [[δέχομαι]] τὴν καταβολήν, δηλ. [[ἐπιτρέπω]] τὴν προσαγωγὴν τῆς ἀγωγῆς, [[αὐτόθι]] 1197· πρ. [[ἐκτίνω]], πληρώνω τὴν καταβολὴν ταύτην, Δημ. 1158. 22· περὶ τῆς λέξεως [[πρυτανεῖον]] [[καθόλου]] ἴδε Ἀριστ. Ἀθην. Πολιτ. (ἔκδ. Blass) 3. 17, 4. 3, 91, 11. 36, 17· ἴδε καὶ Σουΐδ. ἐν λέξει.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=πρῠτᾰνεῖον, ''Ionic'' -ήιον, ου, τό, [[πρύτανις]]<br /><b class="num">I.</b> the presidents' [[hall]], [[town]]-[[hall]], Lat. [[curia]], Hdt., Thuc., etc.; [[consecrated]] to Hestia or [[Vesta]], to whom a [[perpetual]] [[fire]] was kept [[burning]] in it, [[which]] in Colonies was brought from the Prytaneion of the [[mother]]-[[city]]: at [[Athens]] the Prytanes had [[their]] meals [[there]], and [[there]] they entertained [[foreign]] ambassadors, Ar., Dem.: citizens also of [[high]] [[merit]], and the children of those who had [[fallen]] in [[battle]], were rewarded by a [[seat]] at [[this]] [[public]] [[table]], ἐν πρυτανείῳ δειπνεῖν, σιτεῖσθαι Ar., Plat.<br /><b class="num">II.</b> a law-[[court]] at [[Athens]], Dem., Plut.<br /><b class="num">2.</b> [[πρυτανεῖα]], τά, a sum of [[money]] deposited by [[each]] [[party]] to a [[lawsuit]] [[before]] the [[suit]] began, Ar., etc.; τιθέναι πρυτανεῖά τινι, i. e. [[bring]] an [[action]] [[against]], Ar.; ἵν' αἱ θέσεις γίγνοιντο τῇ νουμηνίᾳ (sc. τῶν πρυτανείων) Ar.; δέχεσθαι τὰ πρ. to [[receive]] [[this]] [[deposit]], i. e. to [[allow]] the [[action]] to be brought, Ar.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[town hall]], [[the town hall at Athens]]
}}
{{wkpen
|wketx=A prytaneion (Ancient Greek: Πρυτανεῖον) was seat of the prytaneis (executive), and so the seat of government in ancient Greece. The term is used to describe any of a range of ancient structures where officials met (normally relating to the government of a city) but the term is also used to refer to the building where the officials and winners of the Olympic games met at Olympia. The prytaneion normally stood in centre of the city, in the agora.

In general in ancient Greece, each state, city or village possessed its own central hearth and sacred fire, the prytaneum, representing the unity and vitality of the community. The fire was kept alight continuously, tended by the king or members of his family. The building in which this fire was kept was the prytaneum, and the chieftain (the king or prytanis) probably made it his residence. The building contained the holy fire of Hestia, the goddess of the hearth, and symbol of the life of the city.

The word prytanis (pl. prytaneis) is generally applied specially to those who, after the abolition of absolute monarchy, held the chief office in the state. Rulers of this name are found at Rhodes as late as the 1st century B.C.

There was also a court of justice called the court of the prytaneum; all that is known of this court is that it tried murderers who could not be found, and inanimate objects which had caused death. Judging from its rather fanciful functions and from its name, it was probably a relic of the archaic jurisdiction of the patriarch-king.
}}
{{wkpel
|wkeltx=Το Πρυτανείο ήταν κτίριο στην Ακρόπολη των Αθηνών. Βρισκόταν στους βόρειους πρόποδες της Ακρόπολης προς την αγορά κάτω από τον ναό της Πολιάδος Αθηνάς, πιο κάτω από το Ανάκειο και κοντά στο Αγλαύρειο. Μέσα στο κτίριο υπήρχε άγαλμα της Εστίας και της Ειρήνης και η άσβεστος λύχνος απ' όπου έπαιρναν φωτιά οι αποικιζόμενοι. Από εδώ άρχιζε η οδός των Τριπόδων, η οποία έφερε στον ιερό περίβολο του Διονυσίου κοντά στο θέατρο.

Το Πρυτανείο χρονολογείται από μερικούς μέχρι και στους χρόνους του Θησέα, ο οποίος όρισε τους δώδεκα δήμους της Αττικής και διόρισε ως πρωτεύουσα την Κεκροπία. Ως τόπο συναθροίσεως των αντιπροσώπων όρισε το Πρυτανείο. Αργότερα, όταν η πόλη επεκτάθηκε προς τα δυτικά και νότια, οι πρυτάνεις συνέρχονταν στο Βουλευτήριο, ενώ το Πρυτανείο μεταφέρθηκε από την Ακρόπολη μαζί με την ιερή εστία του έθνους και την έδρα του βασιλιά των Αθηνών στο άστυ.

Υπάρχει επίσης η θεωρία πως το κτίριο χρονολογείται κατά την εποχή του Σόλωνα (6ος αιώνας π.Χ.).

Ήταν αφιερωμένο στην Πολιάδα Αθηνά και χρησίμευε ως Αρχείο. Εδώ δειπνούσαν πρέσβεις και επίσημοι πολίτες, καθώς και οι αείσιτοι, οι οποίοι ήταν δημόσιοι της Βουλής και του Δήμου, και λόγω της θέσης τους είχαν το δικαίωμα της διαρκούς σιτίσεως στο Πρυτανείο καθ' όλη την διάρκεια της θητείας τους. Ο Σωκράτης στην απολογία του αντέτεινε αντί της θανατικής του καταδίκης την σίτισή του στο Πρυτανείο. Στο Πρυτανείο ήταν ανηρτημένοι οι νόμοι του Σόλωνα. Εκεί εκδικάζονταν οι δίκες των αψύχων. Εκτός από τα αγάλματα της Εστίας και της Ειρήνης υπήρχε και πλήθος άλλων αγαλμάτων επισήμων ανδρών, του Θεμιστοκλή, Μιλτιάδη, και άλλων, καθώς και αγάλματα των νικητών των αγώνων.

Κατά την εισβολή των Περσών κατά το 480 π.Χ. το νότιο τμήμα του κτιρίου καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς. Μετά το τέλος των Περσικών Πολέμων το κτίριο διαμορφώθηκε χωρίς ιδιαίτερη σπουδή σε αίθουσα που χρησιμοποίησε μόνο το κεντρικό τμήμα του προγενέστερου κτιρίου μαζί με το αντίστοιχο τμήμα της κιονοστοιχίας για την κάλυψη θεσμικών αναγκών, όπως για την εναπόθεση νομικών κειμένων και αρχείων.

Δεν είναι γνωστό που ακριβώς βρίσκονταν το κτίριο αυτό. Πιστεύεται ότι βρέθηκε η τοποθεσία του σε ένα ψηλό και εκτεταμένο επίπεδο ανάμεσα στους ναούς του Σωτήρα και του Αγίου Συμεώνος.
}}
{{wkpde
|wkdetx=Ein Prytaneion (altgriechisch πρυτανεῖον) war der Sitz der Prytanen (πρυτάνεις prytaneis), die in vielen Städten (Poleis) im antiken Griechenland die Regierungsgeschäfte führten. Die Prytanen waren die führenden Repräsentanten der Bule (Ratsversammlung). Das Prytaneion stand an zentraler Stelle der Stadt, meist nahe der Agora. Im Prytaneion brannte das heilige Feuer der Hestia, der Göttin des häuslichen Herdes. Da keine einheitliche Bautypologie für Prytaneia entwickelt wurde, ist ihre Identifikation allerdings in der Regel schwierig.

Die Speisung im Prytaneion wurde für besondere Verdienste gewährt und entspricht nach heutigen Vorstellungen der Verleihung einer Ehrenbürgerwürde.
}}
{{wkpes
|wkestx=En la Antigua Grecia, se llamaba pritaneo (Πρυτανεῖον) a la sede del poder ejecutivo. El término se utiliza para describir cualquiera de una serie de estructuras antiguas, donde los funcionarios se reunían (normalmente en relación con el gobierno de una ciudad), pero también se emplea para referirse al edificio donde se reunían los magistrados y los ganadores de los Juegos Olímpicos en Olimpia. Normalmente se erigía en el centro de la ciudad, en el ágora. En él se custodiaba el fuego sagrado de Hestia. En él eran mantenidos a costa del Estado los cincuenta pritanos de Atenas .

En el mismo edificio se daban comidas públicas a las cuales eran admitidos los que por sus servicios habían merecido ser mantenidos por la polis. El pritaneo servía también de granero público.
}}
{{wkpit
|wkittx=Il pritaneo (in greco antico: πρυτανεῖον, prytaneion, "presidenza") era, nell'antica Atene, l'edificio pubblico dove in origine era ospitato il primo magistrato (pritano; vi era custodito il focolare sacro della città e potevano esservi accolti ospiti di particolare riguardo o cittadini benemeriti).
}}
{{wkpfr
|wkfrtx=Le prytanée (du grec ancien: πρυτανεῖον / prutaneîon, « présidence ») était le siège du Prytane.

Ce bâtiment est le foyer de l'État, de la polis, là où se trouve le feu sacré qui ne s'éteint jamais. Symbole de la permanence de la cité, consacré à Hestia, déesse du foyer, de la maison et de la famille, le Prytanée en est le cœur symbolique et politique: les magistrats y siègent, on y reçoit les honneurs publics et les ambassadeurs, on y prend le feu pour fonder des colonies (et leur Prytanée), on y fait les sacrifices et offrandes aux dieux de la cité. L'ile de Thasos, selon Théophraste, avait son Prytanée; à Athènes, le Prytanée prend la forme d'une tholos, bâtiment circulaire de l'Agora. Les élus des tribus d'Athènes qui assurent la présidence de la Boulè, les prytaneis, siègent et travaillent à la tholos. Ils y prennent aussi leur repas, offert par l'État, avec les citoyens honorés par la cité en tant que grands bienfaiteurs, ou les citoyens particulièrement méritants comme les Olympioniques. À Olympie, le Prytanée est le lieu où les prêtres et les magistrats vivent, les grands prêtres habitant dans le Theokoleon. Situé au nord-ouest du temple d'Héra, il est utilisé pour les célébrations et les fêtes par les vainqueurs des Jeux. Il abrite également l'autel d'Hestia, où la flamme olympique originale brûlait.
}}
{{wkppt
|wkpttx=O pritaneu (em grego clássico: Πρυτανεῖον; romaniz.: prytaneion; "presidência") era a sede dos prítanes, ou seja, dos membros do governo das cidades-estado da Grécia Antiga. O termo é também usado para descrever qualquer das estruturas antigas onde oficiais se reuniam, normalmente no âmbito de funções relacionadas com o governo de uma cidade. O termo é ainda referido para designar o edifício onde os oficiais e vencedores dos Jogos Olímpicos se reuniam em Olímpia.

O Pritaneu situava-se normalmente no centro da cidade, na ágora, e albergava o fogo sagrado e eterno de Héstia, a deusa do lar e da família e símbolo da vida da cidade. O fogo dos pritaneus das colónias era levado do pritaneu da cidade-mãe Era no Pritaneu que os magistrados se reuniam e recebiam as homenagens dos seus conterrâneos e os embaixadores estrangeiros. O local também era palco de sacrifícios de oferendas aos deuses da cidade.
}}
{{wkpru
|wkrutx=Притане́й (греч. πρυτανείον) — в Древней Греции — совещательный орган, в котором заседали пританы, государственный совет, судилище, а также здание, в котором проводились заседания. Изначально — здание, посвящённое Гестии, где постоянно поддерживался огонь. В переносном значении пританеем назвали центр, средоточие (центр страны) чего-либо. По древним законам в пританее за счёт государства получали питание пританы, заслуженные граждане и почётные иностранные гости.
}}
{{wkpnl
|wknltx=Het Prytaneion (Oudgrieks πρυτανειον) was de zetel van de Prytaneis (regering) van een polis (stad) in Hellas. Hun metgezellen, de Prytanen, waren de leidende vertegenwoordigers van de boulè (raad van de 400 of 500). Het Prytaneion staat in het centrale deel van de stad: de Agora. In het Prytaneion brande het heilige vuur van Hestia, de godin van het haardvuur. (cf. Aedes Vestae te Rome)
}}
{{wkpla
|wklatx=Prytaneum (Graece: πρυτανεῖον) fuit sedes Prytanum (Graece: πρυτάνεις), qui plurimis civitatibus Graeciae antiquae praeerant eosque moderabantur. Fuerunt magistrati gravissimi in consilio urbis (Bule). Aedificium Prytaneum dictum ex consuetudine media in urbe in loco facile aditu situm est, commune prope Agoram. Saepe in parietibus eius ignis sacra aeterna Hestiae flagrabat, foci deae. Et anteea ignis Olympicus ex Aedifico Prytaneo a Virgo Vestalis creata est. Nonnumquam civibus meritis cenam in Prytaneo sumere concessum est.
}}
==Wikipedia SV==
Prytaneion var en samlingslokal i de forntida grekiska städerna, ”rådhus”. Ämbetsmännen som sammanträdde där kallades prytaner. I Aten var 50 av ”de femhundrades råd” som handlade de löpande ärendena.

Benämningen användes också för att hänvisa till den byggnad där tjänstemän och vinnarna av olympiska spelen möttes på Olympia. Prytaneion stod normalt i centrum av staden, i agora. Byggnaden innehöll den heliga elden av Hestia, härdens gudinnan, och var symbol för livet i staden.
==Wikipedia SK==
Prytaneion je menšia osobitná budova v starogréckych mestách, spravidla iba s jednou väčšou sálou na slávnostné zhromaždenia členov výboru mestskej rady, slávnostné prijímanie významných hostí, poslov, zaslúžilých a významných obyvateľov mesta a na slávnostné hostiny.
==Wikipedia CS==
Prytaneion nebo prytaneum bylo sídlo prytanů, což byla obdoba vlády (exekutiva) v demokratických řeckých obcích. Prytaneion stálo na hlavním náměstí (agora, forum) a byla to zároveň posvátná budova obce, kde se – podobně jako ve starověké domácnosti – neustále udržoval oheň bohyně Hestie, římské Vesty.
==Wikipedia FI==
Prytaneion (m.kreik. πρυτανεῖον) oli antiikin Kreikassa prytanien eli kaupungin johtavien virkamiesten kokoontumispaikka ja hallintorakennus. Termiä käytetään kuvailemaan mitä tahansa antiikin rakennusta, jossa virkamiehet kokoontuivat. Yleensä Prytaneionilla tarkoitetaan kaupunginvirkamiesten rakennusta, mutta myös Olympiassa sijaitsevasta Prytaneionista, jossa tuomarit ja urheilijat kokoontuivat, käytetään samaa nimitystä.

Prytaneion sijaitsi yleensä kaupungin keskellä agoralla. Prytaneionit muodostivat usein kaupungin henkisen ”ytimen”, ja niissä sijaitsi muun muassa Hestian pyhäkkö, jonka alttarilla paloi ikuinen tuli.

Antiikin aikaisista prytaneioneista on varmuudella tunnistettu vain Deloksen, Laton ja Olympian prytaneionit sekä todennäköisesti myös muun muassa Efesoksen prytaneion. Ateenan Prytaneionin paikkaa ei tunneta varmuudella. Aiemmin Agoralla sijainneen Tholoksen ajateltiin usein olleen tässä käytössä, mutta nykyisen käsityksen mukaan rakennus ei kuitenkaan ollut kaupungin varsinainen prytaneion vaan jonkinlainen liitännäisrakennus, Prytanikon.