View source for αἰδοῖος

{{LSJ1
|Full diacritics=αἰδοῖος
|Medium diacritics=αἰδοῖος
|Low diacritics=αιδοίος
|Capitals=ΑΙΔΟΙΟΣ
|Transliteration A=aidoîos
|Transliteration B=aidoios
|Transliteration C=aidoios
|Beta Code=ai)doi=os
|Definition=α, ον, ([[αἰδώς]])<br><span class="bld">A</span> having a [[claim]] to [[regard]], [[reverence]], or [[compassion]] (cf. [[αἰδώς]]), in Hom., Hes. only of persons, sometimes of [[god]]s, θεῶν [[γένος]] Hes.Th.44, cf. Op.257, Il.18.394; more freq. of [[human]] [[being]]s, as [[king]]s, Il.4.402, [[member]]s of [[family]], esp. [[wife]], 21.460, [[servant]]s, ταμίη Od.1.139, women generally, [[παρθένος]] Il.2.514; then of the [[helpless]] or those [[need]]ing [[protection]], [[guest]]s, Od.9.271, [[suppliant]]s, 7.165: abs., αἰδοίοισιν ἔδωκα 15.373: Comp. [[αἰδοιότερος]] καὶ [[φίλτερος]] 11.360 (later [[αἰδοιέστερος]] D.P.172):—after Hom. of things, ξείνων αἰ. λιμένες Emp.112.3: Sup. [[αἰδοιότατον]], [[γέρας]] Pi.P.5.18; but [[αἰδοιέστατος]]… [[χρυσός]] O.3.42, cf. Alcm.74A. Adv. [[αἰδοῖως]], ἀπέπεμπον, of a [[guest]], Od. 19.243.<br><span class="bld">II</span> Act., [[bashful]], [[shamefaced]], κακὸς δ' αἰ. [[ἀλήτης]] Od.17.578.<br><span class="bld">2</span> [[show]]ing [[reverence]] or [[compassion]], [[πνεῦμα]] A.Supp.28 (anap.); Ζεὺς Αἰδοῖος = the [[god]] of [[mercy]], ib.192.<br><span class="bld">3</span> [[claim]]ing [[compassion]], [[λόγοι]] ib.455.—Poet.: used by Pl. in quotations.
}}
{{DGE
|dgtxt=-α, -ον<br /><b class="num">• Morfología:</b> [sup. αἰδοιέστατος Pi.<i>O</i>.3.42; αἰδοιαίτατα Philox.Gramm.337; ép. gen. αἰδοίοιο <i>Il</i>.4.402]<br /><b class="num">I</b> [[respetable]], [[digno de respeto o veneración]], [[venerable]] de diosas: Tetis [[αἰδοίη]] θεός <i>Il</i>.18.394, Deméter y Core <i>h.Cer</i>.486, Dike, Hes.<i>Op</i>.257, Hera, Tyrt.1.31, θεῶν γένος Hes.<i>Th</i>.44, Temis, Hes.<i>Th</i>.16, Afrodita, Hes.<i>Th</i>.194, cf. A.R.3.1123<br /><b class="num">•</b>de cosas en rel. c. ellas αἰδοῖ[αι] ... ὠ[δ] ῖνες del parto de Leto, Simon.14.32.3<br /><b class="num">•</b>de pers. de raza divina, de los Dióscuros, Alcm.2.4.4, c. sent. enfático, de Aquiles [[αἰδοῖος]] νεμεσητὸς ὅ με προέηκε es respetable (e.e. es temible), encolerizado, el que me manda</i>, <i>Il</i>.11.649<br /><b class="num">•</b>tb. de pers., de reyes βασιλεύς <i>Il</i>.4.402, βασίλεια <i>Od</i>.18.314, cf. Hes.<i>Th</i>.80, <i>Fr</i>.43a.89, 361, Theoc.17.74<br /><b class="num">•</b>de miembros de la familia αἰδοῖός τέ μοί ἐσσι, φίλε ἑκυρέ, [[δεινός]] τε <i>Il</i>.3.172, esp. de la esposa [[ἄλοχος]] <i>Il</i>.6.250, <i>Od</i>.10.11, παράκοιτις <i>Od</i>.3.381, Hes.<i>Sc</i>.14, 46, <i>IMEG</i> 106.3 (imper.)<br /><b class="num">•</b>de la madre <i>Il</i>.2.514<br /><b class="num">•</b>de los huéspedes y suplicantes ξείνους <i>Od</i>.19.316, γουνοῦμαι σ' Ἀχιλεῦ· σὺ δέ μ' αἴδεο καί μ' ἐλέησον· [[ἀντί]] τοί εἰμ' ἱκέταο ... αἰδοίοιο me postro de rodillas ante ti, Aquiles: tú concédeme el respeto debido y compadéceme, pues soy para ti como un suplicante al que se debe respeto</i>, <i>Il</i>.21.75, αἰ. μέν τ' ἐστι ... ὅς τις ἵκηται <i>Od</i>.5.447<br /><b class="num">•</b>de siervos ancianos ταμίη <i>Od</i>.1.139<br /><b class="num">•</b>gener. [[ἀνήρ]] Pi.<i>P</i>.4.29<br /><b class="num">•</b>[[digno de respeto]], [[apreciado]] εἶναι ... φίλοισι ... [[αἰδοῖος]] Sol.1.6<br /><b class="num">•</b>aplicado a cosas ref. a todo lo anterior [[γέρας]] Pi.<i>P</i>.5.18, [[βουλευτήριον]] A.<i>Eu</i>.705, λόγοι palabras de súplica</i>, que merecen compasión</i> A.<i>Supp</i>.455, ἔπη A.<i>Supp</i>.194<br /><b class="num">•</b>gener. κτεάνων δὲ χρυσός αἰδοιέστατος Pi.<i>O</i>.3.42<br /><b class="num">•</b>subst. plu. según el contexto [[los huéspedes]], <i>Od</i>.15.373.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[que tiene vergüenza]], [[tímido]], [[retraído]] κακὸς δ' [[αἰδοῖος]] ἀλήτης mala cosa es un mendigo que tiene vergüenza</i>, <i>Od</i>.17.578, παρθένος Hes.<i>Th</i>.572, κούρη Hes.<i>Fr</i>.180.13, A.R.4.1491.<br /><b class="num">2</b> [[que se muestra benévolo]], [[compasivo]], [[pío]] πνεῦμα de Zeus que acoge a los suplicantes, A.<i>Supp</i>.28<br /><b class="num">•</b>[[hospitalario]] πρόξενος A.<i>Supp</i>.491, fig. τράπεζα Pi.<i>Fr</i>.187, c. gen. ξείνων αἰ. λιμένες Emp.B 112.3.<br /><b class="num">III</b> subst. τὸ αἰ<br /><b class="num">1</b> [[órgano sexual]] externo, gener. plu. ref. al varón [[las vergüenzas]], e.e., [[partes sexuales]] αἰδοίων τε μεσηγὺ καὶ ὀμφάλου entre las vergüenzas y el ombligo</i>, <i>Il</i>.13.568, cf. Hes.<i>Op</i>.733, Archil.176.5, Tyrt.6.25, Hp.<i>Aër</i>.9, D.C.68.27.3<br /><b class="num">•</b>op. [[ὑστέραι]] Pl.<i>Ti</i>.91b, ᾄσματα αἰδοίοισιν cantos fálicos</i> Heraclit.B 15<br /><b class="num">•</b>de animales machos, Hdt.3.103, 7.57, <i>Gp</i>.19.5.4<br /><b class="num">•</b>de la mujer, Hdt.1.108<br /><b class="num">•</b>del hombre esférico εἶχε ... αἰδοῖα δύο tenía órganos de ambos sexos</i> Pl.<i>Smp</i>.190a, cf. 191b<br /><b class="num">•</b>tb. en sg. τὸ αἰ. del varón [[pene]] Hdt.2.30, <i>IKibyra</i> 82.2 (imper.), op. [[ὑστέρα]] Arist.<i>HA</i> 493<sup>a</sup>25<br /><b class="num">•</b>pero ref. a la mujer [[vulva]] Hp.<i>Aër</i>.9.6, Arist.<i>HA</i> 493<sup>b</sup>2<br /><b class="num">•</b>gener. [[órgano reproductor]] humano, Arist.<i>HA</i> 541<sup>a</sup>25, o animal, Arist.<i>GA</i> 716<sup>b</sup>26<br /><b class="num">•</b>en ofrendas o exvotos <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1534.107, 286 (III a.C.), <i>IOropos</i> 324.70 (III a.C.), αἰ. ἀργυροῦν <i>ID</i> 1442A.60 (II a.C.).<br /><b class="num">2</b> ict. τὸ θαλάσσιον αἰ. animal marino no identificado, quizá la [[pennátula]] Arist.<i>HA</i> 532<sup>b</sup>23.<br /><b class="num">IV</b> adv. -ως [[con toda consideración]] ἀπόπεμπον (a un huésped) <i>Od</i>.19.243.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[αἰδώς]].
}}
{{bailly
|btext=α, ον :<br /><b>I. 1</b> [[vénérable]], [[digne de respect]];<br /><b>2</b> [[honteux]];<br /><b>II.</b> respectueux, déférent.<br />'''Étymologie:''' [[αἰδώς]].
}}
{{elru
|elrutext='''αἰδοῖος:'''<br /><b class="num">1</b> [[внушающий уважение]], [[почтенный]] ([[βασιλεύς]], ξεῖνοι, [[ἑκυρά]] Her.; [[γέρας]] Pind.; [[πόσις]] Aesch. ): α. [[Ζεύς]] Aesch. великий Зевс;<br /><b class="num">2</b> [[застенчивый]], [[стыдливый]], [[робкий]] (ἄλοχοι, [[παρθένος]], [[ἀλήτης]] Hom.);<br /><b class="num">3</b> [[почтительный]] ([[πνεῦμα]], λόγοι Aesch.);<br /><b class="num">4</b> [[сострадательный]], [[милостивый]] ([[πρόξενος]] Aesch.).
}}
{{ls
|lstext='''αἰδοῖος''': -α, -ον, ([[αἴδομαι]]), ὁ θεωρούμενος μετὰ φόβου καὶ σεβασμοῦ, [[σεβαστός]], [[σεβάσμιος]], [[σεμνοπρεπής]], παρ’ Ὁμ. καὶ Ἡσ. μόνον ἐπὶ προσώπων, ὡς τῶν ἀνωτέρων ἢ πρεσβυτέρων, ἢ προσώπων διατελούντων ὑπὸ τὴν θείαν προστασίαν, ἰδίως ἐπὶ τῆς συζύγου ἢ τῆς οἰκοδεσποίνης· ἀκολούθως [[καθόλου]] ἐπὶ γυναικῶν, [[ἀξία]] σεβασμοῦ καὶ συμπαθείας, τρυφερά, [[παρθένος]] αἰδοίη, Ἰλ. Β. 514, σπαν. ἐπὶ τῶν θεῶν, Σ. 394, 425, Ἡσ. Θ. 44, ἐπὶ ξένων καὶ ἱκετῶν, [[συχνάκις]] συναπτόμενον μετὰ τοῦ φίλος καὶ δεινὸς παρ’ Ὁμ.: - [[ὡσαύτως]] [[αἰδοῖος]], ἀπολ. ἀντὶ [[ἱκέτης]], Ὀδ. Ο. 373, [[ἔνθα]] ἴδε Σχόλ. 2) [[μετέπειτα]] καὶ ἐπὶ πραγμάτων, = ἄξιον σεβασμοῦ καὶ ὑπολήψεως· [[γέρας]], Πινδ. Π. 5, 22· αἰδοιέστατος κτεάνων [[χρυσός]], ὁ αὐτ. Ο. 3. 76. ΙΙ. ἐνεργ. [[αἰδήμων]], [[αἰσχυντηλός]], Ὀδ. Ρ. 578, Πλάτ. Νόμ. 943Ε: - Ἐπίρρ. -ως, μετὰ σεβασμοῦ, Ὀδ. Τ. 243. 2) ἐπὶ πραγμάτων: [[πλήρης]] σεβασμοῦ, δεικνύων σεβασμόν· [[χάρις]], Πινδ. Ο. 7. 164· αἰδ. [[πνεῦμα]], λόγοι, [[διάθεσις]], λόγοι σεβασμὸν ἐνέχοντες, Αἰσχύλ. Ἱκ. 29. 455. ΙΙΙ. συγκρ. αἰδοιότερος, Ὀδ. Λ. 360. -έστερος, Διον. Π. 172: - ὑπερθ. αἰδοιέστατος, Πινδ. Ο. 3. 76. - Λέξις ποιητική, [[διότι]] τὰ ὀλίγα χωρία, ἐν οἷς ὁ [[Πλάτων]] μεταχειρίζεται αὐτήν, [[εἶναι]] εἰλημμένα ἐκ ποιητῶν.
}}
{{Autenrieth
|auten=([[αἰδώς]]): (1) [[modest]], [[bashful]], Od. 17.578.—(2) honored, [[respected]], of those [[who]] by [[their]] [[relationship]], [[position]], or circumstances [[have]] a [[claim]] to [[deference]] or [[merciful]] [[treatment]], as the gods, kings, suppliants, mendicants, and the ‘[[housekeeper]]’ ([[ταμίη]]).—As subst. neut. pl. αἰδοῖα, ‘the parts of [[shame]],’ ‘[[privy]] parts,’ Il. 13.568†.—Adv., [[αἰδοίως]] ἀπέπεμπον, ‘[[with]] [[due]] honor,’ ‘[[fitting]] [[escort]],’ Od. 19.243.
}}
{{Slater
|sltr=<b>αἰδοῑος</b> (superl. αἰδοιέστατος, αἰδοιότατος coni.) <br /><b>1</b> [[revered]], [[honoured]] κτεάνων δὲ χρυσὸς αἰδοιέστατος (v. 1. -έστατον.) (O. 3.42) αἰδοία [[Χάρις]] (O. 6.76) αἰδοίαν [[χάριν]] (O. 7.89) “ἀνδρὸς αἰδοίου.” (P. 4.29) αἰδοιότατον [[γέρας]] (Er. Schmid.: αἰδοιέστατον codd.) (P. 5.18) [[αἰδοῖος]] μὲν ἧν ἀστοῖς ὁμιλεῖν (ἀμφίβολον. [[ἤτοι]] γὰρ αὐτὸς ἦν ἐντροπῆς [[ἄξιος]] ὁμιλῶν τοῖς ἀστοῖς, ἢ αὐτὸς ἐνετρέπετο ἐν τῷ τοῖς ἀστοῖς ὁμιλεῖν. Σ.) (I. 2.37) ἥρωες αἰδοίαν ἐμείγνυντ' ἀμφὶ τράπεζαν [[θαμά]] fr. 187.
}}
{{lsm
|lsmtext='''αἰδοῖος:''' -α, -ον ([[αἰδέομαι]]),<br /><b class="num">I.</b> λέγεται για πρόσωπα, αυτός που περιβάλλεται με σεβασμό, [[αξιοσέβαστος]], [[σεβάσμιος]]· λέγεται και για γυναίκες, αυτές που αξίζουν σεβασμό, [[τρυφερότητα]], [[στοργή]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">II.</b> Ενεργ., [[ντροπαλός]], [[ταπεινός]], [[ευλαβής]], σε Ομήρ. Οδ.· επίρρ. <i>-ως</i>, με σεβασμό, στο ίδ.<br /><b class="num">III.</b> συγκρ. <i>αἰδοιότερος</i>, σε Ομήρ. Οδ.· υπερθ. <i>αἰδοιέστατος</i>, σε Πίνδ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[αἰδέομαι]]<br /><b class="num">I.</b> of persons, regarded with [[reverence]], [[august]], [[venerable]], and of women, [[deserving]] [[respect]], [[tender]], Hom.<br /><b class="num">II.</b> act. shamefaced, [[reverent]], Od.:—adv. -ως, [[reverently]], Od.<br /><b class="num">III.</b> comp. αἰδοιότερος, Od.; Sup. αἰδοιέστατος, Pind.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[modest]], [[respectful]], [[shy]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[σεβαστός]]). Ἀπό τό [[αἰδοῦμαι]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{trml
|trtx====modest===
Arabic: مُتْوَاضِع‎; Armenian: համեստ, պարկեշտ; Azerbaijani: təvazökar, təvazölü; Belarusian: скромны, сці́плы; Bulgarian: скромен; Catalan: modest; Chinese Mandarin: 謙虛, 谦虚, 謙讓, 谦让, 謙遜, 谦逊, 謙恭, 谦恭, 虛心; Czech: skromný; Danish: beskeden; Dutch: [[bescheiden]], [[ingetogen]]; Finnish: vaatimaton; French: [[modeste]]; German: [[bescheiden]], [[maßvoll]]; Greek: [[ταπεινός]], [[μετριόφρων]], [[σεμνός]]; Ancient Greek: [[αἰδήμων]], [[αἰδοῖος]]; Hebrew: צָנוּעַ‎; Hungarian: szerény; Irish: náireach, náiriúil, adhnáireach, modhúil; Italian: [[modesto]]; Japanese: 謙虚な, 謙遜した; Korean: 겸손하다; Latin: [[modestus]]; Latvian: pieticīgs; Macedonian: скромен; Maori: whakamōwai, pōrearea; Old English: sċamfæst; Plautdietsch: bescheiden; Polish: skromny; Portuguese: [[modesto]]; Romanian: modest; Russian: [[скромный]]; Serbo-Croatian Cyrillic: скро̏ман; Roman: skrȍman; Slovak: skromný; Slovene: skromen; Spanish: [[modesto]], [[humilde]]; Swedish: blygsam; Thai: ถ่อมตัว; Turkish: kalender, alçak gönüllü, mütevazı; Ukrainian: скромний; Vietnamese: khiêm tốn; Yiddish: באַשיידן‎
}}
{{pape
|ptext=([[αἰδώς]]),<br><b class="num">1</b> <i>[[ehrwürdig]]</i>, von Vornehmeren und im [[Schutz]] der [[Götter]] Stehenden, [[βασιλεύς]] <i>Il</i>. 4.402, [[ἑκυρά]] 22.451, ξεῖνοι <i>Od</i>. 19.316, ἄλοχοι <i>Il</i>. 21.460, [[ταμίη]] <i>Od</i>. 1.139, mit [[φίλος]] verb. 19.254, mit [[δεινός]] 14.234, [[φίλος]] πάντεσσι γένοιτο [[δεινός]] τ' αἰδοῖός τε 8.22; Plat. <i>Theaet</i>. 183e; [[παρθένος]] κυδρή τ' αἰδοίη τε Hes. <i>O</i>. 257. Ähnl. Pind. und Aesch., [[Ζεύς]] <i>Suppl</i>. 189, [[πόσις]] <i>Ag</i>. 586.<br><b class="num">2</b> <i>[[verschämt]], [[blöde]]</i>, [[ἀλήτης]] <i>Od</i>. 17.578; wie Plat. <i>Legg</i>. XII.943e; Aesch. <i>Suppl</i>. 28; ἔπη 191; [[πρόξενος]] 486, [[mitleidig]]; – τὸ [[αἰδοῖον]] θαλάσσιον, ein [[Meertier]], Nic. Ath. III.105c. – Komp. αἰδοιότερος <i>Od</i>. 11.360; αἰδοιότατον [[γέρας]] Pind. <i>P</i>. 5.18, αἰδοιέστατος <i>Ol</i>. 3.42. – Das [[Neutrum]] τὸ [[αἰδοῖον]] und [[häufiger]] τὰ αἰδοῖα <i>das [[Schamglied]], die [[Scham]], Il</i>. 13.568 Hes. <i>O</i>. 731; von [[Frauen]] Her. 1.108 und [[öfter]] in [[Prosa]].<br><b class="num">• Adv.</b> [[αἰδοίως]] <i>Od</i>. 19.243.
}}