View source for πῶμα

{{LSJ1
|Full diacritics=πῶμα
|Medium diacritics=πῶμα
|Low diacritics=πώμα
|Capitals=ΠΩΜΑ
|Transliteration A=pō̂ma
|Transliteration B=pōma
|Transliteration C=poma
|Beta Code=pw=ma
|Definition=(A), ατος, τό, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[lid]], [[cover]], φαρέτρης <span class="bibl">Il.4.116</span>, cf. <span class="bibl">Od.9.314</span>, <span class="bibl">B.5.76</span>; χηλοῦ <span class="bibl">Il.16.221</span>, cf. <span class="bibl">Od.8.443</span>; [[πίθου]], [[πίθοιο]], <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>94</span>,<span class="bibl">98</span>; κάδων <span class="bibl">Archil.4</span>; κεραμίων <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>481.26</span> (iii B.C., pl.); ([[κιβωτός|κιβωτοῦ]]) <span class="bibl">Plu. <span class="title">Rom.</span>28</span>; σιδηροῦν <span class="bibl">Plb.22.11.16</span>; <b class="b3">ἔχει ἡ ἀρτηρία</b> (the [[windpipe]]) οἷον π. τὴν [[ἐπιγλωττίς|ἐπιγλωττίδα]] <span class="bibl">Arist.<span class="title">Resp.</span>476a34</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">HA</span>530a21</span>, al.; <b class="b3">ἐπέθηκα τῇ θύρᾳ τὸ π</b>. the [[stone]] that [[closed]] the [[entrance]], <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMar.</span>2.2</span>; πῶμα [[λάϊνος|λάϊνον]], of a [[tomb]], <span class="title">IG</span>12(8).93 (Imbros); [[operculum]] of [[univalve]]s, πορφύρας πώματα Dsc.2.7, cf. 8, <span class="title">Eup.</span>2.63; of the Egyptian bean, Id.2.106.</span><br />(B), ατος, τό, ([[πίνω]], [[πέπωκα]]) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[drink]], [[draught]], <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>266</span> (lyr.), <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>715</span> (lyr.), <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>392</span> (prob.), <span class="bibl"><span class="title">Ba.</span>279</span> (prob.), <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>406a</span>, etc.; [[τὰ ἀναγκαῖα πώματα]] = [[drinking water]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>844b</span>: pl., <b class="b3">εὐτρεφέστατον πωμάτων</b>, of [[Dirce]], <span class="bibl">A. <span class="title">Th.</span>308</span>(lyr.):—the short form πόμα occurs in <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span> 3.79</span> (metaph.), and in later Poets, <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span>8.20</span> P., <span class="bibl">Nic.<span class="title">Al.</span>105</span>, <span class="bibl">299</span>, <span class="bibl">Man.3.71</span> (poet. dat. pl. πομάτεσσι Hsch.); also in Ionic and later Prose, <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>5</span> (opp. [[ῥύφημα]]), <span class="bibl">Hdt.3.23</span>, Phld.<span class="title">Mus.</span>p.51 K., cf. <span class="bibl">Poll.6.15</span>; but only as [[varia lectio|v.l.]] in correct Attic writers, as <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>117b</span>, <span class="bibl"><span class="title">Phlb.</span>34e</span>:—for [[πομάτιον]] in <span class="bibl"><span class="title">EM</span>578.8</span> Dind. restores <b class="b3">πόμα τι</b> from Hsch. [[sub verbo|s.v.]] [[μελίτιον]]. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[drinking cup]], Hsch.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0827.png Seite 827]] τό ([[πίνω]], πέπωκα), der Trank; π οταμοὺς δ' οἲ διὰ χώρας θελεμὸν [[πῶμα]] χέουσιν, Aesch. Suppl. 1027, u. öfter; Soph. Phil. 706; Eur. Bacch. 707 u. öfter, Plut. Critia. 115 b u. oft, wie Folgde. τό, der Deckel; φαρέτρης, Il. 4, 116; χηλοῦ, 16, 221, u. oft; πώμασιν ἄρσον ἅπαντας (sc. ἀμφιφορεῖς), Od. 2, 353; πίθου, Hes. O. 94. 98; Archil. frg. 49; u. in Prosa: σιδηροῦν, Pol. 22, 11, 16; κιβωτοῦ, Plut. Rom. 28, Luc. Icarom. 25.
}}
{{bailly
|btext=<span class="bld">1</span>ατος (τό) :<br /><b>I.</b> couvercle :<br /><b>1</b> couvercle de vase <i>ou</i> de tonneau;<br /><b>2</b> [[couvercle de carquois]];<br /><b>3</b> [[couvercle de coffre]], [[de trappe]];<br /><b>II.</b> pierre qui bouche l'entrée d'un antre.<br />'''Étymologie:''' R. Πω, couvrir.<br /><span class="bld">2</span>ατος (τό) :<br /><b>1</b> ce qu’on boit, boisson, potion;<br /><b>2</b> eau potable.<br />'''Étymologie:''' R. Πο, boire ; v. [[πίνω]] pf. [[πέπωκα]], <i>lat.</i> potus, poculum, etc.
}}
{{elnl
|elnltext=πῶμα -ατος, τό deksel, afsluiting.<br />πῶμα -ατος, τό ook πόμα [πίνω] drank; spec. drinkwater:. ὕδωρ... Διρκαῖον, εὐτραφέστατον πωμάτων het water van de Dirce, de gezondste drank Aeschl. Sept. 308.
}}
{{elru
|elrutext='''πῶμα:''' ατος τό Trag., Plat. = [[πόμα]].<br />ατος τό крышка, клапан (φαρέτρης Hom.; [[πίθου]] Hes.; κιβωτοῦ Plut.).
}}
{{Autenrieth
|auten=ατος: [[lid]], [[cover]], of a [[chest]], a [[vase]], a [[quiver]], Il. 16.221, Od. 2.353, Il. 4.116. (See the [[quiver]] of [[Heracles]] in [[cut]].)
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />το / [[πῶμα]], πώματος, ΝΑ<br />[[κάλυμμα]], [[σκέπασμα]], [[τάπα]], [[καπάκι]] (α. «[[βάλε]] το [[πώμα]] στο [[μπουκάλι]] [[γιατί]] θα εξατμιστεί το [[οινόπνευμα]]» β. «ὡς εἴ τε φαρέτρη πῶμ' ἐπιθείη», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[τάφος]], [[μνήμα]] («εἶδε δὲ τέκνου πώματι λαϊνέῳ [[σῶμα]] κατισχόμενον», <b>επιγρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[πῶμα]] (<span style="color: red;"><</span> <i>p</i><i>ō</i>-<i>mn</i> με [[επίθημα]] -<i>μα</i> τών ρηματικών ονομάτων, <b>πρβλ.</b> <i>δρά</i>-<i>μα</i>) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>p</i><i>ō</i>(<i>i</i>)- / <i>p</i><i>ō</i>-<i>y</i>- «[[προστατεύω]], [[φυλάσσω]], [[στεγάζω]]» με βουκολική σημ., στην οποία ανάγονται και οι τ. <i>πῶυ</i> «[[αγέλη]]», [[ποίμνη]] «[[κοπάδι]]», [[ποιμήν]] «[[βοσκός]]» (<b>βλ. λ.</b> [[ποιμένας]]), [[καθώς]] και το αρχ. ινδ. <i>p</i><i>ā</i><i>ti</i> «[[προφυλάσσω]]»].<br /> <b>(II)</b><br />πώματος, τὸ, Α, και [[πόμα]], -ατος, ΜΑ<br /><b>1.</b> [[καθετί]] που πίνεται, [[ποτό]]<br /><b>2.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> [[ποτήρι]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «τὰ ἀναγκαῖα πώματα» — πόσιμο [[νερό]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[πίνω]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πῶμα:''' -ατος, τό (√<i>ΠΟ</i> σε μερικούς χρόνους του [[πίνω]]), ποτό, [[ρόφημα]], σε Τραγ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">• [[πῶμα]]:</b> -ατος, τό, [[σκέπασμα]], [[κάλυμμα]], σε Όμηρ. (άγν. προέλ.).
}}
{{ls
|lstext='''πῶμα''': τό, [[κάλυμμα]], [[σκέπασμα]], φαρέτρης Ἰλ. Δ. 116, Ὀδ. Ι. 314· χηλοῦ Ἰλ. Π. 221, Ὀδ. Θ. 443· πίθου Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 94. 98· κάδου Ἀρχίλ. 4· σιδηροῦν Πολύβ. 22. 11, 16· ἔχει ἡ [[ἀρτηρία]] (ὁ [[λάρυγξ]]) [[οἷον]] π. τὴν ἐπιγλωττίδα Ἀριστ. περὶ Ἀναπν. 11, 4, πρβλ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 4, 34 κ. ἀλλ.· π. τῆς θύρας τοῦ ἄντρου, ὁ [[λίθος]] [[ὅστις]] ἔφραττε τὴν εἴσοδον, Λουκ. Ἐνάλ. Διάλ. 2. 2. (Ἄγνωστος ἡ [[ἐτυμολογία]]).
}}
{{etym
|etymtx=1.<br />Grammatical information: n.<br />Meaning: [[lid]], [[cover]] of chest, pot, tube etc. (ep. ion. Il., Arist., hell. a. late).<br />Derivatives: <b class="b3">πωμ-άτιον</b> n. dimin. (Sor.); <b class="b3">-ατίας</b> m. [[kind of snail]] (Dsc.) and two denominatives: 1. [[πωμάζω]], also m. <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">περι-</b> a.o. [[to cover]], [[close with a lid]] (Arist., Hero a.o.) with [[ἐπιπωμασμός]] (Eust.) and the backformation [[ἐπίπωμα]] [[lid]] (Gal. a.o.), to which [[ἐπιπωματικός]] (sch.); 2. [[πωματίζω]], mostly <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">περι-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>'id.' (Arist., Thphr. a.o.) with [[ἐπιπωμάτισις]] (VIp). To this the seemingly primary [[ἐπιπωμάννυμαι]] to [[be covered]] (Hero).<br />Origin: IE [Indo-European] [787] <b class="b2">*peh₂-</b> [[guard]], [[protect]]<br />Etymology: Old verbal noun from IE <b class="b2">*poh₂-mn̥</b> beside <b class="b2">*poh₂-tro-m</b> n. in Skt. <b class="b2">pā́tram</b> [[case]], [[barrel]], Germ., e.g. Goth. [[fodr]] [[sheath]], [[cover]], NHG [[Futter]] (of cloth). The primary verb is retained in Skt. <b class="b2">pā́-ti</b> [[guard]], [[protect]] (IE <b class="b2">*peh₂-</b>). On the basis of the words belonging to it, [[ποιμήν]], [[πῶυ]] (< <b class="b3">*πῶι̯υ</b>) one posited a root with an original long diphthong <b class="b2">pōi-</b> (thus Pok. 839); s. [[ποιμήν]] w. further lit. (we now know that they had (<b class="b2">*peh₂-i-</b>, <b class="b2">poh₂-i-</b>).<br />2. Meaning: [[drink]]<br />See also: s. [[πίνω]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[πῶμα]], ατος, τό, [ΠΟ, Root of [[some]] tenses of [[πίνω]]<br />a [[drink]], a [[draught]], Trag., Plat., etc. <br />[[πῶμα]], ατος, τό,<br />a lid, [[cover]], Hom. [Of [[unknown]] [[origin]].]
}}
{{FriskDe
|ftr='''πῶμα''': 1.<br />{pō̃ma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Deckel]] an Kasten, Krügen, Köchern usw. (ep. ion. seit Il., Arist., hell. u. sp.).<br />'''Derivative''': Davon [[πωμάτιον]] n. Demin. (Sor.), -ατίας m. [[Art Schnecke]] (Dsk.) und zwei Denominativa: 1. [[πωμάζω]], auch m. ἐπι-, περι- u.a. [[mit einem Deckel schließen]], [[zudecken]] (Arist., Hero u.a.) mit [[ἐπιπωμασμός]] (Eust.) und der Rückbildung [[ἐπίπωμα]] [[Deckel]] (Gal. u.a.), wozu [[ἐπιπωματικός]] (Sch.); 2. [[πωματίζω]], meist ἐπι-, περι-, ἀπο-’ds.’ (Arist., Thphr. u.a.) mit [[ἐπιπωμάτισις]] (VI<sup>p</sup>). Dazu das scheinbar primäre ἐπιπωμάννυμαι [[zugedeckt werden]] (Hero).<br />'''Etymology''': Altes Verbalnomen aus idg. *''pō''-''mn̥'' neben *''pō''-''tro''-''m'' n. in aind. ''pā́tram'' [[Behälter]], [[Gefäß]], germ., z.B. got. ''fodr'' [[Scheide]], [[Futteral]], nhd. ''Futter'' (des Kleides). Das primäre Verb ist in aind. ''pā́''-''ti'' [[hüten]], [[schützen]] erhalten. Die dazu gehörigen [[ποιμήν]], πῶυ (aus *πῶι̯υ) lassen einen urspr. Langdiphthong ''pōi''- erkennen; s. [[ποιμήν]] m. weiterer Lit.<br />'''Page''' 2,635-636<br />2.<br />{pō̃ma}<br />'''Meaning''': [[Trank]]<br />'''See also''': s. [[πίνω]].<br />'''Page''' 2,635
}}
{{mantoulidis
|mantxt=<b class="num">1 </b>(=[[σκέπασμα]], καπάκι). Ἄγνωστη ἡ [[ἐτυμολογία]] του.<br><b class="num">2</b> (=πιοτό). Ἀπό τό [[πίνω]], ὅπου δές για περισσότερα παράγωγα.
}}