View source for καθαγίζω

{{LSJ1
|Full diacritics=καθᾰγίζω
|Medium diacritics=καθαγίζω
|Low diacritics=καθαγίζω
|Capitals=ΚΑΘΑΓΙΖΩ
|Transliteration A=kathagízō
|Transliteration B=kathagizō
|Transliteration C=kathagizo
|Beta Code=kaqagi/zw
|Definition=Att. fut. <b class="b3">-ιῶ</b>: Ion. fut. inf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> κατ-αγιεῖν <span class="bibl">Hdt.1.86</span>:—[[devote]], [[dedicate]], <b class="b3">ἀκροθίνια θεῶν ὅτεῳ δή</b> [[l.c.]]; νήττῃ πυρούς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>566</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Lys.</span>238</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>120a</span>, <span class="bibl">Men. 319.13</span>, etc.; especially of a burnt offering, <b class="b3">θυμιήματα κ</b>. <span class="bibl">Hdt.2.130</span>; <b class="b3">κ. πυρί</b> ib.<span class="bibl">47</span>; κ. ἐπὶ πύρης <span class="bibl">Id.7.167</span>; ἐπὶ τοῦ βωμοῦ <span class="bibl">Id.1.183</span>; ἀρκεύθου ξύλοις <span class="bibl">Paus.2.10.5</span>: abs., <span class="bibl">Hdt.2.40</span>, etc.; [[make offerings]] to the dead, <span class="bibl">Luc. <span class="title">Luct.</span>9</span>:—Pass., cj. in <span class="bibl">Ph.1.190</span> (<b class="b3">καταγιζ-</b> Pap., <b class="b3">καθαγνιζ-</b> codd.), <span class="bibl">558</span> (<b class="b3">καθαγνιζ-</b> codd.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> generally, [[burn]], <b class="b3">καταγιζομένου τοῦ καρποῦ τοῦ ἐπιβαλλομένου [ἐπὶ τὸ πῦρ</b>] <span class="bibl">Hdt.1.202</span>; esp. [[burn]] a dead body, <b class="b3">τὸ σῶμα τοῦ Καίσαρος ἐν ἀγορᾷ κ</b>. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Ant.</span>14</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Brut.</span>20</span>; so (as cj. for [[καθήγνισαν]]) <b class="b3"> ὅσων σπαράγματ' ἢ κύνες καθήγισαν</b> whose mangled bodies dogs [[have buried]], i.e. [[devoured]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1081</span> (= <b class="b3">μετὰ ἄγους ἐκόμισαν</b>, Sch.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1279.png Seite 1279]] widmen, weihen, heiligen, bes. opfern; Ar. Lys. 238 φέρ' ἐγὼ καθαγίσω τήνδε (κύλικα); Av. 566 ἢν δὲ Ποσειδῶνι τις οἶν θύῃ, νήττῃ πυροὺς καθαγίζειν; Plat. πάντα τοῦ ταύρου τὰ [[μέλη]] Critia. 119 e; τοὺς τρίποδας τοῖς θεοῖς Ath. XI, 489 c; als Opfer verbrennen, Her. 1, 86. 7, 54 u. öfter, καταγιζόμενον πυρὶ [[θυμίημα]] 1, 198; Sp., τοὺς κακούργους μετ' ἄλλων πολλῶν ἀπαρχῶν D. Sic. 5, 32; verbrennen, ohne daß man an Opfer zu denken hat, ὀσφραινομένους καταγιζομένου τοῦ καρποῦ τοῦ ἐπιβαλλομένου ἐπὶ τὸ πῦρ μεθύσκεσθαι Her. 1, 202; Todte verbrennen, το [[σῶμα]] τοῦ Καίσαρος ἐν τῇ ἀγορᾷ καθαγίσαι Plut. Anton. 14, vgl. Brut. 20; Todtenopfer darbringen, τρέφονται ταῖς παρ' ἡμῖν χοαῖς καὶ τοῖς καθαγιζομένοις ἐπὶ τῶν τάφων Luc. de luct. 9; Philostr. – Vgl. [[καθαγνίζω]].
}}
{{bailly
|btext=<b>I.</b> déposer pour une consécration, consacrer, offrir en sacrifice, <i>acc. ; abs.</i> offrir un sacrifice aux mânes (<i>lat.</i> parentare);<br /><b>II.</b> <i>particul.</i> offrir un sacrifice par le feu, brûler pour un sacrifice : καθ. πυρί HDT, καθ. ἐπὶ πύρης HDT déposer sur un bûcher :<br /><b>1</b> [[brûler]] <i>en gén.</i><br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> enterrer un mort après l'avoir brûlé sur le bûcher ; enterrer, ensevelir <i>en gén.</i> : ὅσων σπαράγματα κύνες καθήγισαν SOPH de tous ceux dont les chiens ont enseveli, <i>càd</i> dévoré les membres déchirés.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[ἁγίζω]].
}}
{{elnl
|elnltext=καθ-αγίζω, Ion. καταγίζω, fut. καθαγίσω of καθαγιῶ, Ion. inf. fut. καταγιεῖν, wijden:; νήττῃ πυροὺς καθαγίζειν tarwekorrels aan de eend wijden Aristoph. Av. 566; offeren:; καταγίζουσι λιβανωτοῦ χίλια τάλαντα zij offeren 1000 talenten wierook Hdt. 1.183.2; uitbr. verbranden (i.h.b. bij begrafenisritueel):. τὸ σῶμα του Καίσαρος ἐν ἀγορᾷ καθαγίζειν het lijk van Caesar op de markt verbranden Plut. Ant. 14.8; τὰ καθαγιζόμενα ἐπὶ τῶν τάφων de brandoffers op de graven Luc. 40.9.
}}
{{elru
|elrutext='''κᾰθᾰγίζω:''' ион. [[καταγίζω|κατᾰγίζω]]<br /><b class="num">1</b> культ. [[совершать приношение]], [[торжественно приносить в дар]] (πυρούς τινι Arph.; πάντα τοῦ ταύρου τὰ [[μέλη]] Plat.);<br /><b class="num">2</b> [[сжигать в виде жертвы]] (θυμιήματα Her.; κακούργους Diod.): κ. πυρί или ἐπὶ πυρῆς Her. возлагать на костер (для сожжения в жертву);<br /><b class="num">3</b> [[предавать огню]], [[сжигать]] (τὸν καρπόν Her.; τὸ σῶμά τινος Plut.);<br /><b class="num">4</b> [[хоронить]], [[погребать]]: ὅσων σπαράγματα ἢ κύνες καθήγισαν, ἢ θῆρες Soph. чьи растерзанные останки погребли (в себе, т. е. пожрали) псы или дикие звери.
}}
{{grml
|mltxt=[[καθαγίζω]] και ιων. τ. [[καταγίζω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[προσφέρω]] [[κάτι]] σε θεό, [[αφιερώνω]] σε θεό, [[καθιερώ]] («ἀκροθίνια ταῦτα καταγιεῖν θεῶν ὅτεῳ, δή», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ιδίως]] για [[θυσία]] [[πάνω]] σε [[φωτιά]] («θυμιήματα δὲ παρ' αὐτῆ παντοῑα καταγίζουσι», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[αφιερώνω]], [[προσφέρω]] [[κάτι]] στις ψυχές τών [[νεκρών]] («τρέφονται δὲ ταῖς παρ' ἡμῶν χοαῑς καὶ τοῖς καθαγιζομένοις ἐπὶ τῶν τάφων», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>4.</b> (γενικώς) [[καίω]] («καταγιζομένου τοῦ καρποῦ», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>5.</b> [[καίω]] νεκρό [[σώμα]] («τὸ [[σῶμα]] τοῦ Καίσαρος ἐν ἀγορᾱ καθαγίζειν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>6.</b> [[κατατρώγω]], [[καταβροχθίζω]] και συνεκδ. [[ενταφιάζω]], [[θάβω]] («ὅσων σπαράγματ' ἤ κύνες καθήγισαν» — όσων τα κατασπαραγμένα σώματα έθαψαν οι σκύλοι, δηλ. τά καταβρόχθισαν, τά κατέφαγαν, <b>Σοφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κατ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> [[ἁγίζω]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''καθᾰγίζω:''' μέλ. Αττ. <i>-ιῶ</i>, Ιων. κατ-·<br /><b class="num">I.</b> [[αφοσιώνω]], [[αφιερώνω]], [[προσφέρω]] σε θεό, <i>τί τινι</i>, σε Ηρόδ., Αριστοφ. κ.λπ.· λέγεται για [[θυσία]] μέσω φωτιάς, σε Ηρόδ.· κάνω, [[δίνω]] προσφορές, [[προσφέρω]] θυσίες στις ψυχές των [[νεκρών]], Λατ. parentare, σε Λουκ.<br /><b class="num">II.</b> γενικά, [[καίω]], <i>καταγιζομένου τοῦ καρποῦ</i>, σε Ηρόδ.· [[καίω]] νεκρό [[σώμα]], [[ακόμη]] και [[θάβω]], σε Πλούτ.· ομοίως και, <i>ὅσων σπαράγματ' ἢ κύνες καθήγισαν</i>, όσων τα κατασπαραγμένα σώματα έθαψαν τα σκυλιά, δηλ. τα κατέφαγαν, τα κατεσπάραξαν, σε Σοφ.
}}
{{ls
|lstext='''καθαγίζω''': μέλλ. -ίσω, Ἀττ. -ιῶ· Ἰων. καταγιῶ Ἡρόδ. 1. 86. Καθιερῶ, [[προσφέρω]] εἰς θεόν τινα, τινί τι, ἀκροθίνια [[ταῦτα]] καταγιεῖν θεῶν ὅτεῳ δὴ Ἡρόδ. [[ἔνθα]] ἀνωτ., Ἀριστοφ. Ὄρν. 566, πρβλ. Λυσιστρ. 238, Πλάτ. κλ.· - ἐπὶ θυσίας διὰ [[πυρός]], θυμιήματα κ. Ἡρόδοτ. 2. 130· κ. πυρὶ [[αὐτόθι]] 47· κ. ἐπὶ πυρῆς 7. 167· ἐπὶ τοῦ βωμοῦ 1. 183· ἀπολ., 2. 40, κτλ.: - [[προσφέρω]] προσφορὰς εἰς τὰς ψυχὰς τῶν νεκρῶν, Λατ. parentare, Λουκ. περὶ Πένθους 9. ΙΙ. [[καθόλου]], [[καίω]], καταγιζομένου τοῦ καρποῦ τοῦ ἐπιβαλλομένου ἐπὶ τὸ πῦρ Ἡρόδ. 1. 202· - [[καίω]] νεκρὸν [[σῶμα]], ἔτι δὲ καὶ [[θάπτω]], Πλούτ. Ἀντών. 14, πρβλ. Βροῦτ. 20· οὕτω πιθαν. ἐν Σοφ. Ἀντ. 1081, ὅσων σπαράγματ’ ἢ κύνες καθήγισαν, ὅσων τὰ κατεσπαραγμένα σώματα κύνες ἔθαψαν, δηλ. κατέφαγον, (Λαυρ. Κῶδ. καθήγνισαν· ἀλλ’ ὁ Σχολ. ἑρμηνεύει, μετὰ ἅγους ἐκόμισαν· ὁ Δινδ. ἕπεται τῷ Wunder νομίζοντι ὅτι οἱ στίχοι 1080-1083 [[εἶναι]] νόθοι), ἴδε σημ. Jebb, [[ὅστις]] παραδέχεται τὴν γραφὴν καθήγνισαν.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. [[Attic]] ιῶ ionic κατ-<br /><b class="num">I.</b> to [[devote]], [[dedicate]], [[offer]] to a god, τί τινι Hdt., Ar., etc.:—of a [[burnt]] [[offering]], Hdt.:— to make offerings to the manes, Lat. parentare, Luc.<br /><b class="num">II.</b> [[generally]], to [[burn]], καταγιζομένου τοῦ καρποῦ Hdt.:— to [[burn]] a [[dead]] [[body]], and [[even]] to [[bury]], Plut.:—so, ὅσων σπαράγματ' ἢ κύνες καθήγισαν whose [[mangled]] bodies dogs [[have]] buried, i. e. [[devoured]], Soph.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[ἀφιερώνω]]). Σύνθετο ἀπό τό [[κατά]] + [[ἁγίζω]] (=[[ἀφιερώνω]]) ἀπό τό [[ἅγιος]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[καθαγισμός]] (=[[καθιέρωση]]).
}}